Πομπέο: Το τρίωρο βίντεο του Ερντογάν για το πραξικόπημα, η κλειδωμένη πόρτα και οι σχέσεις με την Ελλάδα

Πλούσιο παρασκήνιο από τις τεταμένες σχέσεις της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιλαμβάνονται στο βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, με τίτλο ”Never Give an Inch”.

Σε αυτό, μεταξύ άλλων, ο κ. Πομπέο αποκαλύπτει άγνωστα μέχρι σήμερα περιστατικά που αποτυπώνουν τη δυσπιστία που κυριαρχεί στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, ενώ αναφέρεται στο ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και σε μια συμβολική επίσκεψη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η κλειδωμένη πόρτα και το βίντεο από την απόπειρα πραξικοπήματος

Πιο συγκεκριμένα, στα απομνημονεύματά του, ο πρώην αμερικανός ΥΠΕΞ εξηγεί πώς η κυβέρνηση Τραμπ, τον Οκτώβριο του 2019, έπεισε τον Ερντογάν να υπογράψει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη βόρεια Συρία μετά από την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση για την κατάληψη περιοχών που προηγουμένως βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του αμερικανικού στρατού.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την απόσυρση από τη Συρία αφότου πείστηκε από τον Ερντογάν ότι το Ισλαμικό Κράτος είχε ηττηθεί και η Τουρκία παρουσιαζόταν ικανή να ελέγξει περιοχές που εγκατέλειψαν οι Αμερικανοί.

Ωστόσο, η τουρκική στρατιωτική επίθεση εξόργισε την αμερικανική κοινή γνώμη, το Πεντάγωνο και τους αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών ασφαλείας, οι οποίοι άσκησαν πίεση στον τότε αμερικανό πρόεδρο να στείλει τους Πενς και Πομπέο στην Άγκυρα προς εξεύρεση λύσης.

”Όταν φτάσαμε στο παλάτι του Ερντογάν, ο αντιπρόεδρος ζήτησε να συναντηθεί ιδιωτικά με τον Πενς για λίγα λεπτά. Περίπου μισή ώρα αργότερα, είπα στους οικοδεσπότες μας ότι έπρεπε να δω τον αντιπρόεδρο. Μάταια. Πέρασαν άλλα 20 λεπτά και ήμουν αποφασισμένος. Περπάτησα στον διάδρομο χωρίς άδεια και προσπάθησα να σπρώξω προκειμένουν να ανοίξω την πόρτα του δωματίου όπου βρίσκονταν Ερντογάν και Πένς. Ήταν κλειδωμένη” αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πομπέο στην αφήγησή του και προσθέτει:

”Τότε, είπα στον συνομιλητή μου ότι θα σπάσουμε την πόρτα. Ανησύχησα ότι ο Πενς αναγκάστηκε να δει το ίδιο τρίωρο βίντεο που περιγράφει την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, το οποίο παρακολούθησα κατά την πρώτη μου επίσκεψη στην Τουρκία ως διευθυντής της CIA το 2017”.

Σύμφωνα με τον Πομπέο, το βίντεο ήταν ”τόσο απεχθές και ατελείωτο, που έθεσε σε κίνδυνο την ψυχική υγεία μου”.

Η προσπάθεια του πρώην αμερικανού ΥΠΕΞ να εισέλθει στο δωμάτιο όπου ήταν σε εξέλιξη η συνάντηση Ερντογάν – Πενς θορύβησε την ομάδα ασφαλείας του, η οποία εκτίμησε πως οι φρουροί της τουρκικής προεδρίδας θα αντιδράσουν επιθετικά. Ωστόσο, η τουρκική ασφάλεια τον άφησε να προσεγγίσει και αμερικανοί αξιωματούχοι προσήλθαν τελικώς στη συνάντηση.

Όσα περιγράφει στη συνέχεια ο Πομπέο αποδεικνύουν -σύμφωνα πάντα με τον ίδιο- χωρίς αμφιβολία πως ”οι στρατιωτικοί ηγέτες που υπηρετούν δικτάτορες, συχνά τους κρύβουν την αλήθεια”.

Και εξηγεί ότι ”η συζήτηση επιδεινώθηκε πολύ σύντομα. Τελικά, ο Ερντογάν συμφώνησε σε προσωρινή εκεχειρία. Είχαμε ανοίξει χάρτες πάνω στο τραπέζι και τούς δείχναμε ακριβώς τα σημεία στα οποία βρίσκονταν αμερικανοί στρατιώτες. Ο Ερντογάν άρχισε να μας αμφισβητεί και να μας ρωτάει αν είμαστε σίγουροι γι’ αυτά που τού δείχναμε. Οταν του είπαμε ότι ήμασταν απολύτως βέβαιοι, κοίταξε τους δικούς του με βλέμμα που τα έλεγε όλα, «μου είπατε ψέματα»”.

Εκρηξη θυμού

Ενα ακόμη περιστατικό στο οποίο στέκεται στο βιβλίο του ο Πομπέο είναι όταν, στις αρχές της διακυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, κλήθηκαν στον Λευκό Οίκο ο σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Ζιντάν για να τους ανακοινωθεί η αμερικανική απόφαση περί στήριξης των Κούρδων της Συρίας (SDF) για την αντιμετώπιση του ISIS.

”Δεν έχω ξαναδεί τόσο πολύ θυμό να κατακλύζει μια αίθουσα και να ξεσπά τόσο γρήγορα. Βγήκαν έξαλλοι από την αίθουσα, ωρυόμενοι. Αυτό που μόλις είχε συμβεί δεν ήταν καλό για τη σχέση μας, ήταν όμως, όπως αποδείχθηκε, η σωστή απόφαση” περιγράφει.

Οι σχέσεις με την Ελλάδα και η επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη

Στα απομνημονεύματά του, ο Πομπέο δεν παραλείπει να αναφερθεί στην εμβάδυνση των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ.

”Είμαι ιδιαίτερα περήφανος για το πώς ενισχύσαμε τους δεσμούς μας με την Ελλάδα, μια χώρα που ήταν λυσσαλέα κατά των ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970, αλλά τώρα μας βλέπει ως εταίρους. Μεγάλο μέρος της εστίασής μου με τον Μητσοτάκη ήταν στην παράνομη αναζήτηση υδρογονανθράκων της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Για πρώτη φορά στην ιστορία, το 2019 υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ παρευρέθηκε στην τριμερή συνάντηση Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου για να συζητήσουν την ενεργειακή εξερεύνηση στην περιοχή” αφηγείται και συνεχίζει:

”Τον Νοέμβριο του 2020, έκανα και κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Έγραψα επιστολή στον έλληνα υπουργό Εξωτερικών επαινώντας την Ελλάδα ως ”πυλώνα σταθεροποίησης” στην περιοχή. Κάλεσα την Τουρκία ”να τερματίσει τις υπολογισμένες προκλήσεις της και να ξεκινήσει αμέσως διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα”.

Όπως επισημαίνει, την τελευταία φορά που υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ έκανε μια τόσο ανοιχτή δήλωση για την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ήταν τη δεκαετία του 1970, υπό τον Χένρι Κίσινγκερ. Οι Έλληνες εντυπωσιάστηκαν πολύ με τα λόγια μου. Τα δύο ταξίδια μου στην Ελλάδα ενίσχυσαν τη σημασία αυτής της σχέσης για τις Ηνωμένες Πολιτείες”.

Ο πρώην αμερικανός ΥΠΕΞ εστιάζει, επίσης, σε μια επίσκεψή του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, η οποία προκάλεσε την οργή της Αγκυρας. ”Τον Νοέμβριο του 2020, επισκέφτηκα τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Η τουρκική κυβέρνηση απειλεί την εκκλησία, γι’ αυτό φρόντισα να μην συναντήσω κανέναν τούρκο κυβερνητικό αξιωματούχο στο ταξίδι μου στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ένα απλό μήνυμα: Αυτή η εκκλησία είναι ανεξάρτητη και πρέπει να παραμείνει ελεύθερη από το κράτος”.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πρόεδρος Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δεν ήταν ευχαριστημένοι, αλλά ο Ορθόδοξος κόσμος κατάλαβε ότι η Αμερική υποστηρίζει το αναφαίρετο δικαίωμά τους να προστατεύουν την πίστη τους.

Επίθεση Τσαβούσογλου σε Πομπέο

Όπως ήταν επόμενο, οι ισχυρισμοί του κ. Πομπέο προκάλεσαν την αντίδραση της Αγκυρας, η οποία διά στόματος του Μεβλούτ Τσαβούσογλου έσπευσε να χαρακτηρίσει τα λεγόμενά του πρώτου ”εξωπραγματικά” και να τον κατηγορήσει ευθέως ότι υποστήριξε την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Αγκυρα ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, επιβεβαίωσε πως υπήρξε η τετ-α-τετ συνάντηση του Ερντογάν με τον Πένς, παρουσιάζοντας ωστόσο μια διαφορετική εκδοχή.

”Ενώ εγώ και ο Πομπέο, μαζί με άλλους συνεργάτες, περιμέναμε σε κάποιο άλλο γραφείο, είδαμε πως ο Πομπέο ενοχλήθηκε επειδή η συνάντηση αυτή είχε μεγαλύτερη διάρκεια και ζήτησε ”να πάμε μέσα τώρα”. Εγώ του είπα: ”ο ένας είναι πρόεδρος και ο άλλος αντιπρόεδρος, όταν μας χρειαστούν, θα μας καλέσουν”. Του είπα επίσης ότι από άποψη ευγένειας, αλλά και πρωτοκόλλου, δεν θα είναι σωστό να μπούμε μέσα, και τον προειδοποίησα”.

Στη συνέχεια, ο τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε πως ”εκείνες τις ”άθλιες εικόνες” -όπως τις αποκαλεί ο Πομπέο- εμείς τις ζήσαμε εδώ. Η τρομοκρατική οργάνωση δολοφόνησε 251 πολίτες μας. Μιλάω για την FETO”.

”Από όσα γράφει εναντίον του προέδρου μας (σ.σ. ο Πομπέο), αντιλαμβανόμαστε πως υποστήριξε ο ίδιος την απόπειρα πραξικοπήματος. Aυτός είναι και ο λόγος που ενοχλήθηκε από το βίντεο, διότι σε αυτό δείχνει πώς ξεκίνησε το πραξικόπημα και πώς ο τουρκικός λαός το απέτρεψε. Ενοχλήθηκε πολύ που ο τουρκικός λαός νίκησε τους πραξικοπηματίες, γι’ αυτό και χρησιμοποιεί αυτό το ύφος και μιλάει έτσι”.

Παράλληλα, κατηγόρησε τον Μάικ Πομπέο για αναζήτηση υποστήριξης από το ελληνικό λόμπι στην προεδρική κούρσα των ΗΠΑ. ”Aυτοί ήταν που χάλασαν τις ισορροπίες στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Και ο ίδιος, επειδή θα είναι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές, θέλει την υποστήριξη του ελληνικού λόμπι και γι’ αυτό τα γράφει αυτά”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις