Πώς μέσα από μια διαρροή αποκαλύφθηκε η απέχθεια των ΗΠΑ για την Ευρώπη

Τα επόμενα 24ωρα μόνο ήρεμα δεν θα είναι για τους κορυφαίους αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών των HΠΑ, οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ανελέητο σφυροκόπημα από τους Δημοκρατικούς, στον απόηχο του τεράστιου και σοβαρού λάθους που αφορούσε την ασφάλεια της χώρας, όταν ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάικ Γουόλτς απέστειλε απόρρητα έγγραφα επί στρατιωτικών σχεδίων σε group chat (ομαδική συνολιμία) στην οποία μετείχε δημοσιογράφος.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ο υπουργός Άμυνας, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και άλλα κορυφαία μέλη του υπουργικού συμβουλίου χρησιμοποίησαν μια εμπορική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων, την πλατφόρμα Signal, για να συζητήσουν μυστικά σχέδια πολέμου για την Υεμένη, με “θεατή” τον αρχισυντάκτη του Atlantic, Τζέφρι Γκόλντμπεργκ.

Ο ίδιος ο Γκόλντμπεργκ ανέφερε πως μεταξύ άλλων είδε απόρρητα στρατιωτικά σχέδια για την επίθεση κατά των Χούθι, τα οποία περιλάμβαναν πακέτα οπλισμού, συγκεκριμένους στόχους αλλά και το χρονικό πλαίσιο της επιχείρησης, όλα αυτά δύο ώρες πριν ξεκινήσουν οι βομβαρδισμοί.

Ουσιαστικά οι  Αμερικανοί αξιωματούχοι έδωσαν στον δημοσιογράφο του Atlantic, προνομιακή πρόσβαση στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων γύρω από το στρατιωτικό χτύπημα – μια πρωτοφανής διαρροή πληροφοριών που έχει προκαλέσει οργή, ειδικά στους Ρεπουμπλικάνους που είχαν απαιτήσει ποινικές διώξεις κατά της Χίλαρι Κλίντον και άλλων για κατάχρηση ευαίσθητων δεδομένων.

Η διαρροή όμως αυτή είχε και άλλες προεκτάσεις.

Εκ πρώτης όψεως, το χτύπημα κατά των Χούθι φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με τις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ για την προστασία του θαλάσσιου εμπορίου και την ανάσχεση του Ιράν, παρά με τις ανησυχίες για την Ευρώπη που απολαμβάνει τις αμυντικές δαπάνες και τη στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο Τζει Ντι Βανς φαίνεται αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει την “ευρωπαϊκή αδράνεια” ως βασικό επιχείρημα για την αναβολή της επίθεσης κατά των Χούθι.

“Νομίζω ότι κάνουμε λάθος“, έγραψε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, επισημαίνοντας πως μόλις το 3% του αμερικανικού εμπορίου περνά από τη Διώρυγα του Σουέζ, σε αντίθεση με το 40% του ευρωπαϊκού. “Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος το κοινό να μην καταλαβαίνει γιατί είναι απαραίτητο αυτό το χτύπημα. Ο πιο ισχυρός λόγος για να προχωρήσουμε είναι, όπως είπε και ο [Τραμπ], για να στείλουμε ένα μήνυμα“, πρόσθεσε.

Ποιο μήνυμα είναι αυτό; Ότι για άλλη μια φορά οι ΗΠΑ κάνουν αυτό που θα έπρεπε να κάνει η Ευρώπη. Εντελώς συνεπής δηλαδή ο Βανς με τις προηγούμενες δηλώσεις του και επιχειρήματα ότι οι ΗΠΑ πληρώνουν υπερβολικά για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Χαρακτηριστικός είναι και ο χλευασμός που επέδειξε προς τους Ευρωπαίους συμμάχους – πιθανότατα τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο- αποκαλώντας τους “κάποιες τυχαίες χώρες που έχουν να πολεμήσουν 30 ή 40 χρόνια” (παρόλο που και οι δύο συμμετείχαν σε επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, ενώ η Βρετανία πολέμησε και στο Ιράκ στο πλευρό των ΗΠΑ).

Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, παραδεχόμενος -έστω και έμμεσα- ότι η δική του προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική διαφέρει από εκείνη του Ντόναλντ Τραμπ και λέγοντας ότι μία επίθεση σε βάρος των Χούθι θα υπονομεύσει την πολιτική του προέδρου απέναντι στην Ευρώπη. Μία πολιτική που ο ίδιος έχει επιχειρήσει να διαμορφώσει, με χαρακτηριστική την έντονα διχαστική ομιλία του στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, όπου κατηγόρησε τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι τρέχουν να ξεφύγουν από τους ψηφοφόρους τους.

“Δεν είμαι σίγουρος ότι ο πρόεδρος γνωρίζει πόσο ασυνεπές είναι αυτό με το μήνυμά του προς την Ευρώπη αυτή τη στιγμή“, έγραψε ο Βανς, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο απότομης αύξησης στις τιμές του πετρελαίου. “Είμαι πρόθυμος να στηρίξω τη συναίνεση της ομάδας και να κρατήσω αυτές τις ανησυχίες για τον εαυτό μου. Ωστόσο, υπάρχει ισχυρό επιχείρημα για να καθυστερήσει η επίθεση για έναν μήνα, να γίνει η απαραίτητη επικοινωνιακή δουλειά για να εξηγηθεί γιατί είναι αναγκαία, να δούμε πού βρίσκεται η οικονομία κ.λπ.“.

Κατά βάθος, η διαφωνία κρύβει μία βαθύτερη διάσταση: Οι απόψεις του Βανς δεν ευθυγραμμίζονται πλήρως με τον τρόπο που ο Ντόναλντ Τραμπ αντιλαμβάνεται την εξωτερική πολιτική. Ο Τραμπ προσεγγίζει τον κόσμο με όρους συναλλαγής και οι αισιόδοξοι στην Ευρώπη διατηρούν την αισιοδοξία ότι θα μπορούσε να επιβάλει ένα θετικό αποτέλεσμα, υποχρεώνοντας τις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.

Ο Βανς όμως εμφανίζεται πολύ πιο συγκρουσιακός, χωρίς να κρύβει την αντιπάθειά του προς τη διατλαντική συμμαχία, ενώ έχει επιτεθεί στους Ευρωπαίους ηγέτες, κατηγορώντας τους ότι υπερασπίζονται αξίες οι οποίες, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν συνάδουν με τα συμφέροντα και τις αρχές των ΗΠΑ.

Αυτό κάνει τον Βανς ακόμη πιο ανησυχητικό για την Ευρώπη. Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, τον κατηγόρησε ότι “προσπαθεί να προκαλέσει ρήξη” με τους Ευρωπαίους συμμάχους, ενώ άλλος Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε: “Είναι πολύ επικίνδυνος για την Ευρώπη… ίσως ο πιο επικίνδυνος στην κυβέρνηση“. Άλλος πάλι τον περιέγραψε ως “εμμονικό” με την ιδέα να διαρρήξει τη σχέση ΗΠΑ–ΕΕ.

Μεταξύ των μηνυμάτων που εστάλησαν στην πλατφόρμα Signal και τα οποία διέρρευσαν, ορισμένοι προσπάθησαν να μετριάσουν τη στάση του Βανς.

Για παράδειγμα, ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ υποστήριξε ότι το χτύπημα θα προωθούσε “θεμελιώδεις” αμερικανικές αξίες, όπως η ελευθερία της ναυσιπλοΐας και η στρατηγική αποτροπή. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι οι επιθέσεις μπορούσαν να περιμένουν, εφόσον αυτό κρινόταν σκόπιμο.

Από την άλλη, ο Μάικ Γουόλτς, πιο κοντά στην παραδοσιακή σχολή εξωτερικής πολιτικής, έγραψε: “Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι εκείνες που θα ανοίξουν ξανά τους ναυτικούς διαδρόμους“. Συμφώνησε, όμως, πως η κυβέρνηση πρέπει να “καταγράψει το κόστος και να το μετακυλίσει στους Ευρωπαίους“.

Ο Βανς απάντησε κοφτά: “Αν θεωρείτε ότι πρέπει να το κάνουμε, ας το κάνουμε. Απλώς, με εξοργίζει να σώζουμε ξανά την Ευρώπη” και ο Χέγκσεθ συμφώνησε: “Συμμερίζομαι πλήρως την απέχθειά σου για τη στάση των Ευρωπαίων. Είναι αξιολύπητο”. Και πρόσθεσε: “Αλλά είμαστε οι μόνοι στον πλανήτη που μπορούμε να το κάνουμε αυτό“.

Ο Στέφεν Μίλερ στενός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, έβαλε τέλος στη συζήτηση, υπενθυμίζοντας τη θέση του προέδρου: “Πράσινο φως, αλλά σύντομα θα καταστήσουμε σαφές σε Αίγυπτο και Ευρώπη τι περιμένουμε ως αντάλλαγμα“.

Τα παραπάνω έρχονται να υπενθυμίσουν πως οι πολιτικές της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την Ευρώπη έρχονται στο επίκεντρο και είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν την υποστήριξή τους στο ΝΑΤΟ ή στην Ευρώπη γενικότερα. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συλλογιζόμενος τη δυνατότητα των οικονομιών του Κόλπου να αντικαταστήσουν τις ευρωπαϊκές, είπε: “Θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη από την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι δυσλειτουργική σήμερα“. Αντίστοιχη ήταν και η δήλωση του Τάκερ Κάρλσον, δημοσιογράφου και έμπιστου του Τραμπ, ο οποίος είπε: “Θα ήταν καλό για τον κόσμο, γιατί η Ευρώπη πεθαίνει“.