Πώς οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα απειλούν την παγκόσμια οικονομία

Οι επιθέσεις που εξαπέλυσαν ΗΠΑ και Βρετανία εναντίων στόχων των Χούθι στην Υεμένη, ως απάντηση στις επιθέσεις που πραγματοποίησαν οι αντάρτες το προηγούμενο διάστημα σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα δεν προκαλούν μόνο φόβο για περαιτέρω κλιμάκωση στην περιοχή.

Κι αυτό αποδεικνύεται από τις τιμές του πετρελαίου που εκτινάχθηκαν κατά 4%, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που προέκυψαν μετά τις επιθέσεις.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το BBC, η τιμή του αργού πετρελαίου Brent -το διεθνές σημείο αναφοράς για τις τιμές του πετρελαίου για μεγάλο μέρος του κόσμου- έφτασε τα 80,71 δολάρια το βαρέλι πριν υποχωρήσει, ενώ το αμερικανικό αργό του Τέξας αυξήθηκε κατά 2,79% στα 74,03 δολάρια.

Παρά το γεγονός ότι δεν σημειώνεται μεγαλύτερη αύξηση της τιμής από εκείνη που είχε καταγραφεί με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ειδικοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η κλιμάκωση στην Ερυθρά Θάλασσα στην παγκόσμια οικονομία.

Κι ενώ η Βρετανία έλαβε μέρος στις επιθέσεις κατά των Χούθι, για τις οποίες τόσο ο Τζο Μπάιντεν όσο και ο Ρίσι Σούνακ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους, η κυβέρνηση έχει ήδη εκπονήσει σενάρια που υποδηλώνουν ότι περαιτέρω αναταραχή θα μπορούσε να πλήξει την τοπική οικονομία -και όχι μόνο.

Η ανάπτυξη της Βρετανίας παραμένει ιδιαίτερα εύθραυστη και τα συνεχή περιστατικά που σημειώνονται στην Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του βρετανικού μέσου, θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την οικονομία της χώρας.

Οι ήδη αυξημένες τιμές της ενέργειας κινδυνεύουν να υποκινήσουν τον πληθωρισμό όπως ακριβώς έχει αρχίσει να επιβραδύνεται. Στο μεταξύ, το κόστος αποστολής εμπορευματοκιβωτίων στα πλοία έχει εκτιναχθεί, πράγμα που σημαίνει ότι οι εταιρείες θα μπορούσαν να επιλέξουν να επιβαρύνουν αυτή τη δαπάνη στους καταναλωτές.

Η Ερυθρά Θάλασσα ως δίαυλος του εμπορίου

Οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα είναι ιδιαίτερα στοχευμένες και αποτελούν εκδίκηση των ανταρτών κατά του Ισραήλ για τη στρατιωτική επιχείρησή του στη Γάζα που εξελίσσεται εδώ και τρεις μήνες.

Ουσιαστικά, η Ερυθρά Θάλασσα αποτελεί έναν από τους κύριους εμπορικούς δρόμους παγκοσμίως, από τον οποίο διέρχονται τα περισσότερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Ένα παρατεταμένο κλείσιμο της πλωτής οδού, που συνδέεται με τη Διώρυγα του Σουέζ, θα αποτελούσε πλήγμα για τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ θα ανέβαζε τις τιμές των βιομηχανικών προϊόντων, τη στιγμή που γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την καταπολέμηση του πληθωρισμού.

Σύμφωνα με το CNN, η Διώρυγα του Σουέζ αντιπροσωπεύει το 10-15% του παγκόσμιου εμπορίου, που περιλαμβάνει τις εξαγωγές πετρελαίου, και το 30% του παγκόσμιου όγκου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Ο τομέας του πετρελαίου δεν είναι ο μοναδικός που επηρεάζεται άμεσα από την ένταση. Η Tesla ανακοίνωσε ότι μειώνει την παραγωγή της στο εργοστάσιο που διαθέτει στη Γερμανία, επειδή οι επιθέσεις έχουν διαταράξει την προμήθεια ανταλλακτικών.

Οι λιανοπωλητές προειδοποιούν για καθυστερήσεις στις αποστολές και το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων δια θαλάσσης αυξάνεται.

Πριν μερικά εικοσιτετράωρα, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε ότι η διακοπή των βασικών ναυτιλιακών δρομολογίων «διαβρώνει τη χαλάρωση στα δίκτυα ανεφοδιασμού και αυξάνει την πιθανότητα πληθωριστικών συμφορήσεων».

Έξι από τις 10 μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες εμπορευματοκιβωτίων -η Maersk, η MSC, η Hapag-Lloyd, η CMA CGM, η ZIM και η ONE- αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό ή πλήρως την Ερυθρά Θάλασσα, λόγω της κατάστασης που επικρατεί.

Οι κίνδυνοι για τα μέλη του πληρώματος, τα φορτία και τα πλοία ανάγκασε τους μεταφορείς να επαναδρομολογήσουν τα πλοία, με αποτέλεσμα να σημειώνονται καθυστερήσεις έως και τρεις εβδομάδες.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Maersk, Vincent Clerc, δήλωσε στους Financial Times ότι η αποκατάσταση της ασφαλούς διέλευσης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μπορεί να διαρκέσει “μήνες”, ενώ τόνισε ότι “θα μπορούσε να έχει πολύ σημαντικές συνέπειες στην παγκόσμια (οικονομική) ανάπτυξη”.

Σύμφωνα με το γερμανικό Ινστιτούτο Kiel για την Παγκόσμια Οικονομία, το παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε κατά 1,3% από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο, ως “αποτέλεσμα  των επιθέσεων σε φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα”.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν

Αν ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση ή οι Χούθι αποφασίσουν να ανακατευθύνουν τις επιθέσεις τους προς πετρελαιοφόρα και μεγάλα φορτηγά πλοία -τα οποία μεταφέρουν κρίσιμες πρώτες ύλες όπως σιδηρομετάλλευμα, σιτηρά και ξυλεία- οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία θα είναι συνολικά πιο σοβαρές.

“Σε ένα περιβάλλον που οι συγκρούσεις κλιμακώνονται, ο ενεργειακός εφοδιασμός θα μπορούσε επίσης να διαταραχθεί σημαντικά, οδηγώντας σε άνοδο των τιμών της ενέργειας. Αυτό θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στις τιμές και άλλων εμπορευμάτων”, αναφέρεται επίσης στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι προειδοποιήσεις της Capital Economics, ανεξάρτητης επιχείρησης οικονομικής έρευνας με έδρα το Λονδίνο, σύμφωνα με τις οποίες, η απειλή για τις τιμές ενέργειας είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.

“Ενώ οι ίδιες οι υπάρχουσες διαταραχές στη ναυτιλία είναι απίθανο να διαταράξουν την παγκόσμια τάση πτώσης του πληθωρισμού, μια αξιοσημείωτη κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης (στη Μέση Ανατολή) θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας, το βάρος των οποίων θα ‘έπεφτε’ στους καταναλωτές”, ανέφεραν οι Simon MacAdam και Lily Millard, οικονομολόγοι της Capital Economics.

Η Oxford Economics αναμένει επίσης ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να μειώνεται, ωστόσο εξακολουθεί να βλέπει έναν αυξανόμενο κίνδυνο για τις τιμές. Εάν το κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων παραμείνει γύρω από τα τρέχοντα επίπεδα -σχεδόν διπλάσιο από αυτό που ήταν στις αρχές Δεκεμβρίου- αυτό μπορεί να αυξήσει τον παγκόσμιο πληθωρισμό κατά περίπου 0,6 ποσοστιαίες μονάδες.