Πώς οι πρώτες κινήσεις του Τραμπ έφεραν παγκόσμια αποσταθεροποίηση

Η παγκόσμια αναστάτωση μέσω των social media φαίνεται να επιστρέφει. Από το 2017 έως το 2021, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε τον κόσμο σε μια κρίσιμη κατάσταση, με όλους να περιμένουν την επόμενη κίνησή του, αναρωτώμενοι αν οι απειλές του ήταν μπλόφα, μια κίνηση για συμφωνία ή μια ρήξη με την ιστορία, καθώς προκαλούσε χάος για να αποσταθεροποιήσει τους αντιπάλους του.

Αυτές οι ημέρες είναι και πάλι εδώ, λιγότερο από οκτώ εβδομάδες πριν ξεκινήσει η δεύτερη θητεία του.

Οι διαδικτυακές απειλές του Τραμπ τη Δευτέρα για νέους εμπορικούς πολέμους με τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα μετέτρεψαν τις ΗΠΑ ξανά σε παράγοντα αστάθειας.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι δύο γείτονες της Αμερικής στο Δυτικό Ημισφαίριο θα τιμωρηθούν αν δεν σταματήσουν τη ροή της παράτυπης μετανάστευσης και της φαιντανύλης μέσω των συνόρων τους. Και ζήτησε από την Κίνα να σταματήσει τις αποστολές του φαρμάκου.

Η πρώτη μεγάλη διεθνής αναστάτωση μετά την επανεκλογή του προκαλεί ερωτήματα που θα βοηθήσουν να καθοριστεί ο χαρακτήρας της δεύτερης θητείας του.

Το ερώτημα που προκύπτει -και θέτει το CNN– είναι αν οι απειλές Τραμπ για τις μαζικές αυξήσεις των δασμών που ενδέχεται να ανεβάσουν τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές αμέσως μόλις αναλάβει τη δεύτερη προεδρία του, είναι κάτι που εννοεί, που τις έχει πάρει στα σοβαρά.

Ή μήπως ο εκλεγμένος πρόεδρος απλώς ακολουθεί την άποψή του ότι η ζωή και η πολιτική είναι μια μεγάλη συμφωνία ακινήτων; Και θέτει μια ακραία θέση για να δημιουργήσει μοχλό πίεσης για συμφωνίες που μπορεί να είναι μέτριες, αλλά να ενισχύσουν την εικόνα του ως «deal maker»;

Υπάρχει και μια τρίτη πιθανότητα. Ο Τραμπ αισθάνεται ελευθερωμένος από τη νίκη του στις εκλογές και είναι αποφασισμένος να προχωρήσει το project «America First» περισσότερο απ’ ό,τι στην πρώτη του θητεία, κατά την οποία τα πιο ασταθή ένστικτά του περιορίστηκαν από τους συμβούλους του κατεστημένου.

Ο Τραμπ πιστεύει ότι έχει εντολή για μεγάλες αλλαγές

Πολλοί από τους ψηφοφόρους του Τραμπ αποδοκιμάζουν έντονα τα πολιτικά, οικονομικά, εμπορικά και διπλωματικά συστήματα που πιστεύουν ότι τους βλάπτουν οικονομικά και εξυπηρετούν τις ελίτ των ΗΠΑ και του κόσμου. Θέλουν τον ήρωά τους από το MAGA να τα καταστρέψει, χωρίς να έχουν πολλές ιδέες για το τι θα μπορούσε να τα αντικαταστήσει.

Επομένως, ο Τραμπ μπορεί απλά να δημιουργεί επικεφαλίδες για να δείξει στους υποστηρικτές του ότι ήδη μάχεται για τα συμφέροντά τους. Ή μπορεί να έχει κάτι πιο ευρύ στο μυαλό του. Ο δεύτερος δρόμος μπορεί να οδηγήσει τις ΗΠΑ και τον κόσμο σε επικίνδυνα εδάφη.

Η ιδέα ότι μπορεί να προχωρήσει με ακραίες κινήσεις μπορεί να τραβήξει τις ΗΠΑ σε εμπορικούς πολέμους που θα καταστρέψουν την οικονομία και θα προκαλέσουν επικίνδυνες αντιπαραθέσεις σε έναν κόσμο που είναι πολύ πιο ασταθής από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, όταν ο Τραμπ έφυγε από το αξίωμα.

«Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα (απειλών του Τραμπ) που έχουν αναγκάσει άλλες χώρες να δράσουν, ειδικά όταν πρόκειται για ξένες χώρες», δήλωσε ο Πιτ Σιτ, πρώην εκπρόσωπος τύπου του Λευκού Οίκου του Προέδρου Τζορτζ Μπους, σε συνέντευξή του στην εκπομπή «CNN News Central».

«Το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα συμβεί στους επόμενους δύο μήνες;» Αν οι τρεις χώρες προχωρήσουν σε ουσιαστικές κινήσεις, είπε ο Σιτ, «ο Τραμπ μπορεί να υποχωρήσει. Αλλιώς, θα δούμε αυξήσεις τιμών».

Το ζήτημα αν ο Τραμπ μπλοφάρει ή αν σχεδιάζει να προχωρήσει σε μια επαναστατική προεδρία, δεν περιορίζεται μόνο στο εμπόριο.

Η επιχείρηση αποδόμησης και ο ρόλος του Μασκ

Έχει φιλόδοξα σχέδια να καταστρέψει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με μια νέα προσπάθεια που συντονίζεται από τον Ίλον Μασκ. Αλλά το να προχωρήσει σε μια τέτοια ακραία πολιτική θα προκαλέσει τεράστιες πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις που μπορεί να στραφούν εναντίον του.

Παρομοίως, ο Τραμπ υποσχέθηκε μια μαζική απέλαση έως και 10 εκατ. παράτυπων μεταναστών. Αλλά μια τέτοια επιχείρηση που θα κόστιζε δισεκατομμύρια δολάρια θα μπορούσε να καταστρέψει τον γεωργικό τομέα και θα συνοδευόταν επίσης από υψηλό πολιτικό κόστος.

Αυτή η εξίσωση ισχύει και στο εξωτερικό. Κάποιοι στη Δύση φοβούνται ότι ο Τραμπ θα αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ ή θα αρνηθεί να υπερασπιστεί έναν σύμμαχο που θα δεχτεί επίθεση από τη Ρωσία. Θα έριχνε πραγματικά ο εκλεγμένος πρόεδρος την πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην ιστορία – ή απλώς προσπαθεί να αποσπάσει περισσότερα κονδύλια για την άμυνα από τις αργοπορημένες ευρωπαϊκές δυνάμεις;

Με άλλα λόγια, έχει στο μυαλό του μια προεδρία που κινείται με θέαμα και επικίνδυνες τακτικές «brinkmanship», που θα έχει σαν αποτέλεσμα -όπως η πρώτη του θητεία- να παραδώσει κυρίως σταδιακές αλλαγές; Ή προσπαθεί πραγματικά, όπως θέλουν κάποιοι από τους υποστηρικτές του, να καταστρέψει τα πάντα;

Όλα με γρήγορες κινήσεις

Η αιφνίδια προειδοποίηση του Τραμπ για δασμούς 25% στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό, με επιπλέον αύξηση 10% στους ήδη υπάρχοντες δασμούς για τα κινεζικά προϊόντα, ήταν το τελευταίο σημάδι ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος σκοπεύει να κινηθεί γρήγορα με την πολιτική του.

Προκάλεσε αναστάτωση στην Οτάβα, και ο Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό επικοινώνησε με τον Τραμπ για να εξασφαλίσει μια «καλή συνομιλία». Μέσα σε λίγες ώρες, ο Τραμπ είχε τραβήξει την προσοχή της νέας Προεδρίνας του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, η οποία προειδοποίησε για αντίποινα με ανάλογους δασμούς μετά τις 20 Ιανουαρίου.

Η κίνηση του εκλεγμένου προέδρου έχει δημιουργήσει ένα άμεσο μέτρο για να κριθεί αν η δεύτερη προεδρία του θα είναι μια προσπάθεια να δημιουργήσει μια πιο βαθιά αναστάτωση.

Δεν υπάρχει εγγύηση ότι ο Καναδάς και το Μεξικό θα αποδεχτούν τις νέες απειλές και συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του Τραμπ. Αλλά όπως και με πολλές προηγούμενες διπλωματικές κινήσεις του, ενδέχεται να καταλήξουν σε παραχωρήσεις που θα ενισχύσουν την εικόνα του ισχυρού διαπραγματευτή και σκληρού πολιτικού.

Αυτές οι απειλές, λοιπόν, είναι μια ένδειξη των πιθανών κινήσεων του Τραμπ στην επόμενη θητεία του, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τις διεθνείς σχέσεις και τις οικονομικές συνθήκες. Ωστόσο, η αποσταθεροποίηση που δημιουργεί και οι υψηλές τιμές που μπορεί να προκαλέσει αν αυτές οι απειλές υλοποιηθούν θα αποτελέσουν τεράστιο παράγοντα για την πολιτική ισχύ του Τραμπ και για τον αντίκτυπο που θα έχει στον κόσμο.