Ρωσία: Η λίστα με τους εκατοντάδες στόχους που μπορεί να πλήξει η Ουκρανία με ATACMS

Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, γνωστούς ως Army Tactical Missile System, ή ATACMS, στη Ρωσία ακολουθεί ένα γνωστό μοτίβο.

Επί μήνες, ο Λευκός Οίκος αρνείται να ικανοποιήσει παρόμοια αιτήματα της Ουκρανίας, φοβούμενος μία κλιμάκωση της έντασης. Το Κίεβο αντιδρά έντονα, και τη στιγμή που φαίνεται ότι το αίτημα έχει “παγώσει”, η κυβέρνηση Μπάιντεν τελικά το εγκρίνει.

Το ίδιο μοτίβο ακολουθήθηκε και στα αιτήματα της Ουκρανίας για τα HIMARS, τα άρματα Abrams και τα μαχητικά F-16. Αρχικά άρνηση και αναβολές και μετά έγκριση σχεδόν την τελευταία στιγμή, όταν πλέον είναι πολύ αργά για να αλλάξει δραστικά η κατάσταση στο πεδίο της μάχης.

Μπορούν στην ουσία οι ATACMS να αλλάξουν την πορεία του πολέμου εάν χτυπήσουν στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία;

Η απάντηση είναι πολύπλοκη και ίσως εξηγεί τη διστακτικότητα της κυβέρνησης Μπάιντεν να δώσει το “πράσινο φως” στο Κίεβο.

Πρώτον, η προμήθεια των ATACMS που μπορεί να λάβει η Ουκρανία είναι περιορισμένη. Έτσι, ακόμα και αν το Κίεβο καταφέρει να πλήξει βαθιά στόχους εντός ρωσικού εδάφους, δεν θα επιφέρει άμεσες αλλαγές στο πεδίο της μάχης.

Αναλυτές έχουν καταγράψει σε λίστα τον μεγάλο αριθμό ρωσικών στόχων που βρίσκονται εντός εμβέλειας αυτών των πυραύλων – με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (Institute for the Study of War) να παρουσιάζει έναν αναλυτικό κατάλογο και διαδραστικό χάρτη αυτών των στόχων.

Καταδεικνύεται, επίσης, ο βαθμός στον οποίο οι περιορισμοί των ΗΠΑ στη χρήση των ATACMS από την Ουκρανία επηρεάζουν την ικανότητά της να πλήξει κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές στη Ρωσία.

Οι πληροφορίες αυτές έρχονται να ενισχύσουν το επιχείρημα ότι η άρση των περιορισμών θα μπορούσε να επιτρέψει στο Κίεβο να αποδυναμώσει σημαντικά τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, στοχεύοντας κέντρα διοίκησης, αποθήκες ανεφοδιασμού και άλλες κρίσιμες δομές.

Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση παραμένει επιφυλακτική, φοβούμενη ότι η χρήση των πυραύλων για επιθέσεις βαθιά εντός ρωσικού εδάφους θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης, κάτι που προσθέτει πολυπλοκότητα στις αποφάσεις στήριξης προς την Ουκρανία.

Ωστόσο, η Ουκρανία δεν θα λάβει αρκετούς ATACMS ώστε να αλλάξει την πορεία του πολέμου.

Δεύτερον, η Ουκρανία έχει καταφέρει να διεισδύσει βαθύτερα εντός της Ρωσίας χρησιμοποιώντας εγχώρια κατασκευασμένα και φθηνότερα drones. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συμφωνήσει να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη αυτών των συσκευών, οι οποίες φαίνεται να έχουν προκαλέσει χάος στα αεροδρόμια της Μόσχας και στο ενεργειακό δίκτυο της Ρωσίας.

Τρίτον, η άδεια χρήσης αμερικανικών πυραύλων ακριβείας για επιθέσεις βαθιά εντός ρωσικού εδάφους είναι, όπως ακούγεται, εξαιρετικά προκλητική. Είναι γεγονός ότι η Μόσχα βρίσκεται σε στρατιωτικά αδύναμη θέση αυτή τη στιγμή και είναι απίθανο να επιδιώξει πλήρη σύγκρουση με το ΝΑΤΟ ή τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το CNN, κάποια στιγμή το Κρεμλίνο θα προσπαθήσει να αποκαταστήσει την αποτρεπτική του ισχύ. Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έχουν κατηγορηθεί για σαμποτάζ σε πολιτικούς στόχους σε όλη την Ευρώπη, με πρόσφατα δημοσιεύματα να κάνουν λόγο για τοποθέτηση εκρηκτικών σε αεροπορικά δρομολόγια εντός Ευρώπης.

Πάντως, καταλυτικό παράγοντα στην απόφαση του Λευκού Οίκου αποτέλεσε η αποστολή στρατευμάτων από τη Βόρεια Κορέα στο Κουρσκ.

Δυτικοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι η ανάπτυξη στρατευμάτων από τη Βόρεια Κορέα σηματοδοτεί πως η σύγκρουση στην Ουκρανία διευρύνεται και ότι πλέον οι αντίπαλοι της Αμερικής στον Ινδο-Ειρηνικό έχουν εμπλακεί, κάνοντας τον πόλεμο ελαφρώς πιο παγκόσμιο για τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, το γεγονός ότι καθυστέρησε τόσο πολύ λόγω του εξαιρετικά ισχυρού συμβολισμού αυτής της άδειας προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στην απόφαση που μόλις έλαβε. Ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να πιστεύει ότι μπορεί να διαπραγματευτεί ειρήνη, αλλά θα κληρονομήσει έναν πόλεμο όπου τα διακυβεύματα έχουν πλέον αυξηθεί σημαντικά.

Η “ακτινογραφία” του χάρτη των στόχων

Σύμφωνα με το understandingwar.org που αναλύει τον παραπάνω χάρτη, από τους 245 στόχους της Ουκρανίας μόνο οι 16 (6,5%) είναι αεροπορικές βάσεις, σύμφωνα με στοιχεία της 26ης Αυγούστου 2024. Η ανάλυση του ISW τονίζει ότι τον Μάιο του 2024, είχαν καταγραφεί 250 στόχοι εντός εμβέλειας των ATACMS, συμπεριλαμβανομένων 17 αεροπορικών βάσεων. Από αυτούς, η μέγιστη εμβέλεια των ουκρανικών HIMARS, που οι ΗΠΑ επιτρέπουν να χρησιμοποιούνται υπό περιορισμένες συνθήκες, καλύπτει μόνο 20 στόχους. Συνεπώς, τουλάχιστον 225 στρατιωτικοί στόχοι βρίσκονται εντός εμβέλειας των ATACMS αλλά εκτός εμβέλειας των HIMARS.

Περισσότερο από το 85% (209 από τους 245) των γνωστών στρατιωτικών στόχων εντός εμβέλειας των ATACMS δεν περιλαμβάνουν αεροπορικές βάσεις. Παρά το γεγονός ότι οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν εγχώρια συστήματα μακράς εμβέλειας για να πλήξουν κάποιους από αυτούς τους στόχους, φαίνεται ότι δεν διαθέτουν αρκετά τέτοια συστήματα.

Σημειώνεται πως η λίστα των 245 στόχων δεν περιλαμβάνει τα διάφορα στρατόπεδα και τις νέες εγκαταστάσεις που ο ρωσικός στρατός έχει ανεγείρει κοντά στην Ουκρανία για να υποστηρίξει τον πόλεμο της Ρωσίας. Συνεπώς, ο κατάλογος προσδιορίζει μόνο ένα μέρος όλων των στρατιωτικών στόχων που βρίσκονται στην εμβέλεια του ATACMS. Τα αρχηγεία των συνταγμάτων, ταξιαρχιών και μεραρχιών που βρίσκονται στη συγκεκριμένη λίστα σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο με τον οποίο οι στόχοι αυτοί διευκολύνουν την εκπαίδευση και χρησιμεύουν ως χώροι αποθήκευσης, δεδομένου ότι οι μάχιμες μονάδες είναι προωθημένες στην Ουκρανία.

Πώς οι ATACMS θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία

Η Ουκρανία χρησιμοποιεί το σύστημα πυραύλων ATACMS για να πλήττει ρωσικούς στόχους σε κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη για περισσότερο από έναν χρόνο, όμως τώρα θα έχει τη δυνατότητα για χτυπήματα βαθύτερα εντός του ρωσικού εδάφους, πιθανότατα αρχικά στην περιοχή του Κουρσκ, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις κατέχουν πάνω από 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους.

Οι ATACMS έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για επιθέσεις σε αεροπορικές βάσεις στην κατεχόμενη Κριμαία, καθώς και σε στρατιωτικές θέσεις στην περιοχή της Ζαπορίζια.

Ουκρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι αναμένουν αντεπίθεση από ρωσικά και βορειοκορεατικά στρατεύματα που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή, με την Ουκρανία να ενδέχεται να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους ATACMS για να αμυνθεί κατά της επίθεσης.

Ωστόσο, η προμήθεια αυτών των πυραύλων πιθανόν δεν θα είναι αρκετή για να αλλάξει δραστικά την πορεία του πολέμου. Ρωσικός στρατιωτικός εξοπλισμός, όπως μαχητικά αεροσκάφη, έχει ήδη μεταφερθεί σε αεροδρόμια βαθύτερα στη ρωσική επικράτεια, εν αναμονή μιας τέτοιας απόφασης.

Παρόλα αυτά, τα όπλα ενδέχεται να προσφέρουν στην Ουκρανία ένα προβάδισμα σε μια χρονική στιγμή όπου οι ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος στα ανατολικά της χώρας και το ηθικό βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.

“Δεν νομίζω ότι θα είναι καθοριστικό”, δήλωσε στο BBC δυτικός διπλωμάτης στο Κίεβο, ζητώντας να παραμείνει ανώνυμος. “Ωστόσο, είναι μια καθυστερημένη αλλά συμβολική απόφαση για να ανέβει το διακύβευμα και να υπογραμμιστεί η στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία. Μπορεί να αυξήσει το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία”, πρόσθεσε.

Υπάρχουν επίσης ερωτήματα σχετικά με το πόσα πυρομαχικά θα παρασχεθούν, όπως ανέφερε η Έβελιν Φάρκας, πρώην αναπληρώτρια υφυπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση Ομπάμα.

“Το ερώτημα είναι, φυσικά, πόσους πυραύλους διαθέτουν; Έχουμε ακούσει ότι το Πεντάγωνο έχει προειδοποιήσει πως δεν υπάρχουν πολλοί από αυτούς τους πυραύλους διαθέσιμοι για την Ουκρανία”, είπε η ίδια.

Η Φάρκας πρόσθεσε ότι οι ATACMS θα μπορούσαν να έχουν “θετική ψυχολογική επίδραση” στην Ουκρανία, ειδικά αν χρησιμοποιηθούν για να πλήξουν στόχους όπως η Γέφυρα του Κερτς, που συνδέει την Κριμαία με την ηπειρωτική Ρωσία.

Η έγκριση των ΗΠΑ αναμένεται να έχει και περαιτέρω συνέπειες, καθώς είναι πιθανό το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία να ακολουθήσουν το παράδειγμα των ΗΠΑ και να δώσουν το “πράσινο φως” για τη χρήση των πυραύλων Storm Shadow εντός ρωσικού εδάφους.