Ρουμανία: Προς νίκη αντιεμβολιαστής οπαδός του Τραμπ και του Πούτιν που δεν πιστεύει στην προσελήνωση

Θα παραμείνει στον φιλοευρωπαϊκό δρόμο ή θα αλλάξει πλεύση; Στη Ρουμανία ενδέχεται να εκλεγεί την Κυριακή ο πρώτος ακροδεξιός πρόεδρος, μια κρίσιμη επιλογή για το μέλλον αυτής της χώρας μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και γειτονικής της Ουκρανίας.

Απέναντι στον εθνικιστή υποψήφιο Καλίν Γκεοργκέσκου, ο οποίος αιφνιδίασε τους πάντες κερδίζοντας την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, είναι η Έλενα Λασκόνι κεντροδεξιά δήμαρχος μιας μικρής πόλης της Ρουμανίας.

Η πρώην δημοσιογράφος, που στράφηκε στην πολιτική, προσπαθεί να αλλάξει τις ισορροπίες, επιμένει να τονίζει το διακύβευμα των εκλογών και πήγε σε μοναστήρι για να προσευχηθεί «για τη δημοκρατία».

Μια “υπαρξιακή μάχη”

Πρόκειται για μια «υπαρξιακή μάχη», εξηγεί η ίδια: «μια αντιπαράθεση» μεταξύ αυτών που θέλουν «να διατηρήσουν τη νεαρή ρουμάνικη δημοκρατία», που γεννήθηκε από την επανάσταση του 1989, και αυτών που θέλουν «να επιστρέψουμε στη ρωσική σφαίρα επιρροής».

Η Ρουμανία ζει μια περίοδο αναταράξεων: μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ακολούθησε ανακαταμέτρηση των ψηφοδελτίων, δημιουργήθηκε φόβος για ακύρωση της ψηφοφορίας, διατυπώθηκαν κατηγορίες για ρωσική παρέμβαση στην εκλογική διαδικασία και γεννήθηκαν υποψίες για άνιση παρουσία των υποψήφιων από το TikTok, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που προτιμά ο Γκεοργκέσκου.

Αντιδρώντας στον αποχαρακτηρισμό εγγράφων που δείχνουν τον ρόλο της πλατφόρμας στην προεκλογική εκστρατεία του ακροδεξιού υποψήφιου, ο Σοσιαλιστής απερχόμενος πρωθυπουργός Μαρσέλ Τσολάκου ανακοίνωσε ότι στηρίζει την Λασκόνι, όπως έπραξαν και οι φιλελεύθεροι.

Ωστόσο αυτό ενδέχεται να μην αρκεί. Οι δημοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ανακοίνωση αυτή εμφάνιζαν τη Λασκόνι στο 42%, έναντι 58% για τον Γκεοργκέσκου.

Ο Γκεοργκέσκου, τον οποίο οι επικριτές του κατηγορούν ότι είναι φιλορώσος, αποφεύγει να απαντά σε ερωτήσεις για την άποψή του για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, για τον οποίο έχει εκφράσει στο παρελθόν τον θαυμασμό του.

Η πολιτική του Γκεοργκέσκου

Επικριτικός έναντι της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δηλώνει ότι δεν επιθυμεί την αποχώρηση της χώρας από τους θεσμούς αυτούς, αλλά επιδιώκει «να επαναφέρει τη Ρουμανία στον παγκόσμιο χάρτη». Παράλληλα είναι αντίθετος στην παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, δηλώνοντας ότι έχει εμπνευστεί από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Στη Ρουμανία, μία από τις πιο φτωχές χώρες της ΕΕ, ο εθνικιστικός του λόγος πετυχαίνει τον στόχο του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όμως προκαλεί ανησυχία στην Ευρώπη. Ο φόβος: η χώρα αυτή, που απέκτησε στρατηγική σημασία μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, να ενταχθεί στο μπλοκ της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς και να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή ενότητα έναντι της Ρωσίας.

Προς “Σλοβακία και Ουγγαρία”

«Ο δεύτερος γύρος (των προεδρικών εκλογών) θεωρείται δημοψήφισμα για τη μελλοντική κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας», εκτιμά ο Μάρτιου Γκινσέα πολιτικός επιστήμονας στο ΕΤΗ της Ζυρίχης.

Αν η Ρουμανία είναι σήμερα «μια αξιόπιστη και προβλέψιμη χώρα για τη φιλελεύθερη Δύση, τυχόν νίκη του Καλίν Γκεοργκέσκου θα ευθυγραμμίσει τη χώρα με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία», οι πρωθυπουργοί των οποίων – ο Βίκτορ Ορμπάν και ο Ρόμπερτ Φίτσο αντίστοιχα—«επιθυμούν να περιορίσουν την υπερεθνική επιρροή της ΕΕ».

Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν στενά τις εκλογές, αλλά και η γειτονική Μολδαβία, η ηγέτιδα της οποίας Μάγια Σάντου, που έχει ρουμάνικο διαβατήριο, έστειλε μήνυμα βίντεο προς του Ρουμάνους ζητώντας τους να ψηφίσουν για «μια ισχυρή, ευρωπαϊκή και ελεύθερη Ρουμανία».

Από τη Γεωργία, που συγκλονίζεται από φιλοευρωπαϊκές διαδηλώσεις, η φιλοδυτική πρόεδρος Σαλομέ Ζουραμπασβίλι έστειλε τις ευχές της στη Λασκόνι.

Ο πρόεδρος της Ρουμανίας έχει μια κυρίως τιμητική θέση, αλλά επηρεάζει την εξωτερική πολιτική της χώρας και έχει έναν ρόλο ηθικής πυξίδας.

Διαδραματίζει επίσης ρόλο στον σχηματισμό της κυβέρνησης, κάτι που μετά τις βουλευτικές εκλογές της προηγούμενης Κυριακής μοιάζει δύσκολο, καθώς κανένα κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών.

Διχασμός και φτώχια

Πλέον η χώρα μοιάζει διχασμένη. Το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, αλλά η άκρα δεξιά συγκέντρωσε το ένα τρίτο των ψήφων, κάτι πρωτοφανές για τη Ρουμανία μετά την πτώση του κομμουνισμού.

Η στροφή αυτή εξηγείται από την οργή πολλών από τους 19 εκατ. κατοίκους της χώρας μπροστά στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, λόγω του πολέμου στην άλλη πλευρά των συνόρων, αλλά και επειδή θεωρούν ότι τα παραδοσιακά κόμματα είναι αποκομμένα από την καθημερινότητα.

Σε κοινή τους ανακοίνωση, που εκδόθηκε χθες, Τετάρτη, το βράδυ, τέσσερα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, τα οποία από κοινού συγκεντρώνουν την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, επεσήμαναν ότι κατέληξαν σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» και ζήτησαν από τους πολίτες να απορρίψουν την Κυριακή «τον απομονωτισμό, τον εξτρεμισμό και τον λαϊκισμό».

Η Ουάσινγκτον ανησυχεί για ενδεχόμενη ανάμιξη στις ρουμανικές εκλογές

Την ίδια ώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν ανησυχία για τις προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία μετά τον αποχαρακτηρισμό εγγράφων που δείχνουν ότι αυτή η χώρα μέλος του ΝΑΤΟ ήταν στόχος «σφοδρών υβριδικών ρωσικών επιθέσεων» στη διάρκεια μιας περιόδου τριών διαδοχικών ψηφοφοριών.

Ενώ κυμαινόταν προηγουμένως σε μονοψήφια ποσοστά, ο φιλορώσος υπερεθνικιστής Καλίν Γκεοργκέσκου ήρθε πρώτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 24 Νοεμβρίου, κάτι που προκάλεσε μεγάλη έκπληξη σε μια χώρα που βρίσκεται στο ανατολικό σκέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έγγραφα, που αποχαρακτηρίσθηκαν χθες, Τετάρτη, από το κορυφαίο συμβούλιο ασφαλείας της Ρουμανίας, δείχνουν ότι ο Γκεοργκέσκου προωθείται μαζικά στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok μέσω συντονισμένων λογαριασμών, αλγορίθμων σύστασης και πληρωμένων καταχωρίσεων.

Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε πως η Ουάσινγκτον ανησυχεί για την αναφορά του ρουμανικου συμβουλίου ασφαλείας «περί ρωσικής ανάμιξης σε κακόβουλη δραστηριότητα στον κυβερνοχώρο η οποία είναι σχεδιασμένη για να επηρεάσει την ακεραιότητα της ρουμανικής εκλογικής διαδικασίας».

«Η σκληρά κερδισμένη πρόοδος της Ρουμανίας για να ενταχθεί στη διατλαντική κοινότητα δεν μπορεί να αντιστραφεί από ξένους παράγοντες που επιδιώκουν να στρέψουν την εξωτερική πολιτική της Ρουμανίας μακριά από τις δυτικές συμμαχίες της», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο σε δήλωση που εξέδωσε.

«Οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή θα έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες στην αμερικανική συνεργασία ασφαλείας με τη Ρουμανία, ενώ ενδεχόμενη απόφαση για τον περιορισμό ξένων επενδύσεων θα αποθάρρυνε εταιρείες των ΗΠΑ να συνεχίσουν να επενδύουν στη Ρουμανία».

Ποιος είναι ο Γκεοργκέσκου

Ο 62χρονος Γκεοργκέσκου είναι ένα ακροδεξιό αουτσάιντερ που λέει ότι θα βάλει τέλος στη ρουμανική βοήθεια προς την Ουκρανία εναντίον της ρωσικής εισβολής και πως θεωρεί τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν αληθινό ηγέτη και πατριώτη.

Ο Ρουμάνος ακροδεξιός υποψήφιος έγινε γνωστός στο κοινό διασπείροντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ψευδείς πληροφορίες και θεωρίες συνομωσίας σχετικά με την covid-19, τους Ουκρανούς πρόσφυγες και την κλιματική αλλαγή, μεταξύ άλλων.

«Δεν υπάρχει covid, κανείς δεν τον έχει δει. Η μόνη επιστήμη είναι ο Ιησούς Χριστός», ανέφερε στις 11 Νοεμβρίου στο YouTube ο 62χρονος πρώην υψηλόβαθμος δημόσιος υπάλληλος.

Σε βίντεο του 2021 ο Γκεοργκέσκου εμφανίζεται να βουτά σε μια παγωμένη λίμνη, με φόντο χιονισμένα βουνά, και να επαίρεται για το ισχυρό «ανοσοποιητικό σύστημα» και «την πίστη του στον Θεό».

Πριν καν την εμφάνιση της πανδημίας επέκρινε τα εμβόλια ενάντια «σε αυτούς τους τεχνητά κατασκευασμένους εχθρούς» που είναι οι ιοί.

«Δεν ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αντίθετα το αποδυναμώνουν», δήλωνε σε μια χώρα που ούτως ή άλλως πολλοί κάτοικοι είναι επιφυλακτικοί έναντι των εμβολίων.

Λιγότεροι από τους μισούς Ρουμάνους έχουν εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού, ποσοστό πολύ μικρότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που ανέρχεται στο 70%.

Fake news

Στις αρχές Νοεμβρίου σε ανάρτηση στο TikTok, που συγκέντρωσε περισσότερα από 6,2 εκατομμύρια views, ο Γκεοργκέσκου δήλωνε ότι οι ρουμανικές αρχές προσφέρουν 3.700 λέι (περίπου 740 ευρώ) τον μήνα στους μικρούς Ουκρανούς, αφότου πολλοί Ουκρανοί πρόσφυγες κατέφυγαν στη Ρουμανία, έναντι μόνο 248 λέι για τα παιδιά των Ρουμάνων.

Από τον Αύγουστο οι οικογένειες των Ουκρανών προσφύγων έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν τα ίδια επιδόματα με τις οικογένειες των Ρουμάνων, αν έχουν παιδιά τα οποία γεννήθηκαν στη Ρουμανία. Αυτό σημαίνει 719 λέι για όσα παιδιά είναι κάτω των 2 ετών και 292 λέι για τα μεγαλύτερα.

Εξάλλου όλοι οι Ουκρανοί πρόσφυγες λαμβάνουν επιδόματα στέγασης και σίτισης με βάση τον μηχανισμό προσωρινής προστασίας που ενεργοποίησε η ΕΕ τον Μάρτιο του 2022. Η βοήθεια αυτή ανέρχεται σε περίπου 3.800 λέι, το ποσό που ανέφερε ο Γκεοργκέσκου, αλλά δίνεται σε οικογένειες που αποτελούνται από δύο γονείς και ένα παιδί.

Ο Γκεοργκέσκου επίσης είναι αντίθετος στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία και τάσσεται υπέρ της «ειρήνης», μια θέση που συνηθίζουν να εκφράζουν οι πολιτικοί που συντάσσονται με τη ρωσική ρητορική, αν και πλέον αποφεύγει να απαντά σε ερωτήσεις για τη Ρωσία.

O αγρονόμος – τοπογράφος μηχανικός στο επάγγελμα, πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή είναι «μια παγκόσμια απάτη που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα», ένα μέσο «για να τρομάξουν οι άνθρωποι».

Παράλληλα τον Αύγουστο του 2024 σε podcast ο Καλίν Γκεοργκέσκου αμφισβήτησε το γεγονός ότι αστροναύτες έχουν πατήσει στη Σελήνη.

«Κάποιοι λένε ότι ο άνθρωπος προσεληνώθηκε. Δεν το πιστεύω, είμαι σίγουρος ότι δεν είναι αλήθεια. Πρόκειται για ακόμη μια απάτη», δήλωσε.