Σεισμός στη Συρία: Ανθρωπιστική βοήθεια βάσει… πολιτικών συμφερόντων

Για άλλη μια φορά, οι Σύροι, άκουσαν τον βρυχηθμό και τον κρότο των κτιρίων που κατέρρεαν, για άλλη μια φορά είδαν τη σκόνη να υψώνεται από τους σωρούς από γκρίζο μπετόν και μέταλλο, εκεί όπου πριν υπήρχαν σπίτια και γραφεία. Για άλλη μια φορά οι άνθρωποι έσκαψαν στα ερείπια με τα χέρια τους, ελπίζοντας, συχνά μάταια, να σώσουν τους ανθρώπους που αγαπούσαν.

Σε όλη τη βορειοδυτική Συρία, τη Δευτέρα, πολυκατοικίες, καταστήματα, ακόμα και ολόκληρες γειτονιές καταστράφηκαν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από έναν ισχυρό σεισμό, δημιουργώντας σκηνές που ήταν ιδιαίτερα γνώριμες σε μια περιοχή που καταστράφηκε από τον υπερδεκαετή εμφύλιο πόλεμο. Εκατομμύρια άνθρωποι που εκτοπίστηκαν από τα χρόνια των μαχών έχουν καταφύγει στον βορρά, το μοναδικό μέρος που παραμένει εκτός κυβερνητικού ελέγχου. Βρήκαν καταφύγιο σε σκηνές, σε αρχαία ερείπια και σε όποιο άλλο μέρος μπορούσαν να προσεγγίσουν μετά την καταστροφή των κατοικιών τους.

Με αυτά τα μελανά χρώματα περιγράφουν οι New York Times την κατάσταση στη Συρία πριν τον καταστροφικό σεισμό που έχει κοστίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Σε μια χώρα που περιήλθε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εν μέσω έκτακτης ανάγκης, και στην οποία οι προσπάθειες παροχής βοήθειας -που θα έπρεπε να αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα– περιπλέκονται από ζητήματα εδαφικού ελέγχου αλλά και ζημιών σε σημαντικούς οδικούς κόμβους.

Το περίπλοκο σκηνικό

Μόλις σήμερα, δύο δηλαδή ολόκληρες ημέρες μετά τον σεισμό, η Συρία ενεργοποίησε τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση κρίσεων, Janez Lenarcic.

“Σήμερα το πρωί, λάβαμε ένα αίτημα από την κυβέρνηση της Συρίας για βοήθεια μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας” είπε ο Lenarcic στο Reuters, καλώντας τα κράτη – μέλη να συνεισφέρουν όπως τους ζητηθεί.

Τον Οκτώβριο του 2001, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας στον οποίο, όταν μια χώρα αδυνατεί να ανταποκριθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ίδια μέσα, μπορεί να απευθυνθεί.

Εκτός από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, υπάρχουν σήμερα άλλα οκτώ συμμετέχοντα κράτη (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ισλανδία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Νορβηγία, Σερβία και Τουρκία), με την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει ανταποκριθεί συνολικά σε πάνω από 600 αιτήματα για βοήθεια εντός και εκτός ΕΕ.

Γιατί αυτό, όμως, συνέβη δύο μέρες μετά τον σεισμό, μη παρέχοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα σε ανθρωπιστική βοήθεια -μεταξύ άλλων και από την Ελλάδα– να φτάσει στη χώρα;

Αρχικά, πρέπει να ειπωθεί πως προκειμένου να επιχειρήσει κάποια χώρα της ΕΕ εντός της συριακής επικράτειας θα πρέπει να λάβει επίσημα το “πράσινο φως” από την κυβέρνηση Άσαντ. Σημειωτέον πως η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με δυτικές κυρώσεις, καθιστώντας την ανοικοδόμησή της μετά τον πόλεμο αποσπασματική και περιορισμένη.

Αν και τα συνεργεία έκτακτης ανάγκης σε όλη την πληγείσα περιοχή ανταποκρίθηκαν γρήγορα, σκάβοντας στην παγωνιά και τη βροχή, η κλίμακα της καταστροφής ήταν πολύ μεγάλη ακόμα και για τους διασώστες που είναι συνηθισμένοι σε καταρρεύσεις κτιρίων. Δεν υπήρχε αρκετός εξοπλισμός διάσωσης για τον μεγάλο αριθμό ανθρώπων που είχαν παγιδευτεί στα συντρίμμια.

Ενας δεύτερος παράγοντας που καθιστά δύσκολη την επιχείρηση ενός κράτους στη Συρία είναι ο εξής: Τα συγκεκριμένα εδάφη είναι ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Ρωσίας, καθώς στη χώρα βρίσκεται μόνιμα αποστολή του ρωσικού στρατού. Άρα, εκτός από το “πράσινο φως” του Άσαντ για επιχείρηση εντός εδάφους της χώρας, θα πρέπει να δοθεί και το “πράσινο φως” από τη ρωσική πλευρά.

Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογιστούν το γεγονός ότι η περιοχή θεωρείται άκρως επικίνδυνη, καθώς υπάρχουν αρκετές ομάδες τζιχαντιστών που επιχειρούσαν πριν τον σεισμό στην περιοχή, καθώς και ότι αρκετά συνοριακά περάσματα βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Τουρκίας.

Πολιτικοποίηση του ζητήματος

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον Guardian, το καθεστώς Ασαντ δέχεται επικρίσεις ότι παίζει παιχνίδια πολιτικής με την ανθρωπιστική βοήθεια, αφού ο σύρος πρέσβης στον ΟΗΕ, Μπασάμ Σαμπάχ, δήλωσε ότι η χώρα του θα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την παράδοση της βοήθειας σε όλη τη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο της συριακής κυβέρνησης.

Ο Άντριου Μίτσελ, υπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, αναγνώρισε το πρόβλημα της αποστολής στη βόρεια Συρία και κατέστησε σαφές ότι πρέπει να ανοίξουν περισσότερα σημεία διέλευσης από την Τουρκία προς τη βόρεια Συρία, τα οποία είτε έχουν υποστεί καταστροφές από τον σεισμό είτε είναι απροσπέλαστα λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση στη Δαμασκό επέτρεπε την είσοδο στην περιοχή από ένα μόνο συνοριακό πέρασμα και αντιστεκόταν στην παροχή βοήθειας προς τις βόρειες περιοχές, επειδή θεωρούσε ότι υπονομεύει τη συριακή κυριαρχία και μειώνει τις πιθανότητές της να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής.

“Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τον σεισμό στο εσωτερικό της Συρίας φαίνεται ότι διοικούνται από την ελεγχόμενη από την Τουρκία αντιπολίτευση και όχι από τη συριακή κυβέρνηση” επεσήμανε ο Μαρκ Λόουκοκ, πρώην επικεφαλής των ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ. “Θα χρειαστεί η τουρκική συναίνεση προκειμένου να φτάσει η βοήθεια σε αυτές τις περιοχές”.

Ο σύρος πρέσβης δήλωσε στους δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, “μας διαβεβαίωσε ότι ο ΟΗΕ θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να βοηθήσει τη Συρία σε αυτή την πολύ δύσκολη κατάσταση”.

Όταν ρωτήθηκε, δε, αν η Συρία θα επέτρεπε στον ΟΗΕ να παραδώσει βοήθεια μέσω άλλων σημείων διέλευσης από την Τουρκία, δεν έδωσε σαφή απάντηση αλλά δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να βοηθήσει και να συντονίσει τις παραδόσεις βοήθειας “σε όλους τους Σύρους σε όλα τα εδάφη της Συρίας”.

Από την πλευρά του ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπηρετώντας πολιτικά συμφέρονται, απέκλεισε την παροχή βοήθειας μέσω της συριακής κυβέρνησης, λέγοντας ότι “θα ήταν ειρωνικό, αν όχι και αντιπαραγωγικό, για εμάς να απευθυνθούμε σε μια κυβέρνηση που έχει κακοποιήσει βάναυσα τον λαό της επί δώδεκα χρόνια τώρα”.

“Αντιθέτως, έχουμε εταίρους επί τόπου που μπορούν να παράσχουν βοήθεια μετά τους τραγικούς σεισμούς. Αυτοί οι εταίροι, σε αντίθεση με το συριακό καθεστώς, βρίσκονται εκεί για να βοηθήσουν τους ανθρώπους και όχι για να τους κακοποιήσουν” πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, “ο λαός της Συρίας χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια. Οι ΜΚΟ, πολλές από τις οποίες δραστηριοποιούνται σε τμήματα της Συρίας εδώ και δώδεκα χρόνια, πρέπει να έχουν πρόσβαση για να μπορούν να πηγαινοέρχονται πέρα από τα σύνορα, για να παραδίδουν ανθρωπιστική βοήθεια”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις