Σουδάν: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις – Οι ισλαμιστές, οι “σφαγείς του Νταρφούρ” και η έρευνα για Predator μέσω Ελλάδας

Συνεχίζονται για τέταρτη ημέρα οι μάχες στο Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές του Σουδάν ως αποκορύφωμα της έντασης που έχει ξεσπάσει εδώ και μήνες ανάμεσα στον επίσημο στρατό και τις παραστρατιωτικές ένοπλες δυνάμεις, Rapid Support Forces (RSF), που από κοινού οδήγησαν στο πραξικόπημα του 2021. Τουλάχιστον 185 άμαχοι έχουν χάσει τη ζωή τους από το Σάββατο, με τους αριθμούς να είναι συγκεχυμένοι.

Ο αρχηγός του επίσημου στρατού, Abdel Fattah al-Burhan, ζήτησε από τις δυνάμεις του RSF να διαλυθούν, κάτι που δεν έχει γίνει.

Ποιο είναι το RSF

Το RSF, όπως συνήθως αναφέρεται, ιδρύθηκε το 2013 και έχει τις ρίζες του στη διαβόητη πολιτοφυλακή Janjaweed, η οποία πολέμησε τους αντάρτες στο Νταρφούρ και κατηγορείται για μαζικές δολοφονίες στην περιοχή. Ο πόλεμος στο Νταρφούρ, που ξέσπασε το 2003 ανάμεσα στην κυβέρνηση του δικτάτορα Όμαρ Ελ Μπασίρ και αφρικανικών φυλών που απαιτούσαν την προστασία των δικαιωμάτων τους και μεγαλύτερη συμμετοχή στην πολιτική ζωή, άφησε πίσω του κατά εκτιμήσεις του ΟΗΕ 300.000 νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους. Ο Ελ Μπασίρ είχε ανατραπεί με πραξικόπημα το 2019 και από τότε η χώρα βρίσκεται σε περίοδο διαρκούς πολεμικής αναταραχής.

Έκτοτε, ο αρχηγός του, Mohamed Hamdan Dagalo, έχει δημιουργήσει μια ισχυρή δύναμη που έχει παρέμβει σε συγκρούσεις στην Υεμένη και τη Λιβύη και ελέγχει ορισμένα από τα ορυχεία χρυσού του Σουδάν.

Έχει επίσης κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σφαγής περισσότερων από 120 διαδηλωτών τον Ιούνιο του 2019. Αυτή η παραστρατιωτική ομάδα, εκτιμάται πως εδώ και μήνες λειτουργεί και ως μια διαρκής πηγή αστάθειας για τη χώρα.

Πρακτικά, η τωρινή σύγκρουση στο Σουδάν, περιστρέφεται γύρω από τους δύο στρατιωτικούς ηγέτες. Από τότε που ο στρατός ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της κυβέρνησης με πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 2021, το Σουδάν διοικείται από ένα στρατιωτικό συμβούλιο του οποίου ηγούνται, οι δύο παραπάνω στρατηγοί. Βασικό σημείο σύγκρουσης, είναι το πώς το RSF των 100.000 ενόπλων, θα ενσωματωθεί στην επίσημη διακυβέρνηση. Από το 2021 και μετά, οι ακτιβιστές υπέρ της επαναφοράς της Δημοκρατίας, συνεχίζουν τις διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Ο διοικητής των παραστρατιωτικών κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως τα στρατεύματά του μάχονται τους “ριζοσπαστικούς ισλαμιστές”. “Αγωνιζόμαστε για τον λαό του Σουδάν για να εξασφαλίσει τη δημοκρατική πρόοδο, την οποία λαχταρούσε τόσο πολύ”, διατείνεται ο ίδιος με αναρτήσεις στα social media.

Τι προκάλεσε τις νέες μάχες

Οι νέες συγκρούσεις ανάμεσα στον επίσημο στρατό και τους παραστρατιωτικούς, ήρθαν μετά την αποτυχία συνεννόησης για την έναρξη μετάβασης της εξουσίας εκ νέου, στα πολιτικά κόμματα. Μια τελική συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί νωρίτερα τον Απρίλιο, στην τέταρτη επέτειο από την ανατροπή του Ελ Μπασίρ.

Τόσο ο στρατός όσο και το RSF έπρεπε να παραχωρήσουν την εξουσία, σύμφωνα με το σχέδιο, και όπως αναφέραμε και παραπάνω, δύο ζητήματα αποδείχθηκαν ως βασικά “αγκάθια”: το ένα ήταν το χρονοδιάγραμμα για την ενσωμάτωση του RSF στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις, ενώ το δεύτερο ήταν το ότι ο επίσημος στρατός έπρεπε να τεθεί υπό πολιτική εποπτεία.

Όταν ξέσπασαν οι πρώτες μάχες στις 15 Απριλίου, και οι δύο πλευρές κατηγόρησαν την άλλη για την πρόκληση της βίας. Ο στρατός κατηγόρησε το RSF για παράνομη κινητοποίηση τις προηγούμενες ημέρες και το RSF είπε ότι ο στρατός προσπάθησε να καταλάβει την πλήρη εξουσία, σε μια συνωμοσία με τους πιστούς του Μπασίρ.

Ο στρατηγός Abdel Fattah al-Burhan και αρχηγός του κυβερνώντος συμβουλίου του Σουδάν από το 2019, ενώ απέναντί του είναι ο στρατηγός Mohamed Hamdan Dagalo, γνωστός και ως Hemedti, ο οποίος είναι και… αναπληρωτής αρχηγός του κυβερνώντος συμβουλίου του Σουδάν. Ο Hemedti συντάσσεται με την πολιτική συμμαχία “Δυνάμεις για την Ελευθερία και την Αλλαγή (FFC)”, που ήταν απέναντι στον Μπασίρ. Ο Hemedti και το FFC θεωρούνται υποκινητές του πραξικοπήματος του 2021 που έφερε την απόλυτη εξουσία στον στρατό. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως τα έχει βάλει με τους σκληρούς ισλαμιστές, ωστόσο αναλυτές επισημαίνουν πως πέραν από την εξουσία, κύριό του μέλημα είναι ο έλεγχος των ορυχείων χρυσού.

Οι πιστοί του Μπασίρ έχουν συνταχθεί με τα επίσημα στρατεύματα.

Η διεθνής εμπλοκή

Η ανατροπή του Μπασίρ ήρθε μετά από εξέγερση του λαού, με τις ελπίδες πως η χώρα των 46 εκ. ανθρώπων, θα μπει σε μια κατάσταση δημοκρατικής μετάβασης και ηρεμίας. Ωστόσο, οι νέες συγκρούσεις αναδεικνύουν το γεγονός πως χρειάζονται πολλά χρόνια για να αποσυμπιεστεί η κρίση, στην οποία εμπλέκονται οι ΗΠΑ και η Ρωσία, σε μια δική τους κόντρα διπλωματίας.

Οι δυτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, επισήμως είχαν στηρίξει τη δημοκρατική μετάβαση. Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021, ανέστειλαν την οικονομική υποστήριξη και τάσσονται υπέρ των εκλογών. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν οικονομικές βλέψεις στην αγροτική ανάπτυξη της χώρας, ενώ βλέπουν με καλό “μάτι” τα λιμάνια στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας.

Η Ρωσία επιδιώκει να οικοδομήσει μια ναυτική βάση στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ αρκετές εταιρείες των ΗΑΕ έχουν δημιουργήσει κοινοπραξία για την κατασκευή και τη λειτουργία ενός λιμανιού. Άλλη εταιρεία των ΗΑΕ, έχει συμφωνήσει για δημιουργία νέας αεροπορικής, χαμηλού κόστους, με έδρα το Χαρτούμ.

Τόσο ο Burhan όσο και ο Hemedti έχουν στενούς δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία, αφού έστειλαν στρατεύματα για να συμμετάσχουν στην επιχείρηση υπό τη Σαουδική Αραβία, στην Υεμένη. Ο Hemedti έχει δημιουργήσει στενές σχέσεις και με άλλες ξένες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ και της Ρωσίας. Η Αίγυπτος στηρίζει ανοιχτά τον Burhan.

Η G7 καλεί τα αντίπαλα μέρη στο Σουδάν να κατεβάσουν τα όπλα

Την Τρίτη, οι υπουργοί Εξωτερικών της G7 κάλεσαν τις αντίπαλες πλευρές στο Σουδάν “να παύσουν πυρ” και τους ηγέτες τους να ξαναρχίσουν διάλογο.

Οι μάχες ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις και τη μεγαλύτερη παραστρατιωτική δύναμη του Σουδάν “απειλεί την ασφάλεια των σουδανών αμάχων” και “υπονομεύει τις προσπάθειες επανέναρξης της μετάβασης της χώρας στη δημοκρατία”, αναφέρει ανακοίνωση των επικεφαλής της διπλωματίας των κρατών μελών της ομάδας των επτά.

“Παροτρύνουμε τα μέρη να σταματήσουν τις εχθροπραξίες αμέσως, άνευ προϋποθέσεων. Καλούμε όλους τους παράγοντες να αποκηρύξουν τη βία, να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις και να λάβουν ενεργά μέτρα για τη μείωση των εντάσεων και για να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια όλων των αμάχων, συμπεριλαμβανομένου του διπλωματικού και ανθρωπιστικού προσωπικού”, προστίθεται στο κείμενο των ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Καναδά και της Ιαπωνίας, που ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της G7.

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εκτιμά πως τουλάχιστον 185 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και άλλοι 1.800 έχουν τραυματιστεί στις μάχες που ξέσπασαν το Σάββατο και μαίνονται έκτοτε. Ο απολογισμός των θυμάτων όμως θεωρείται βέβαιο πως είναι πολύ πιο βαρύς στην πραγματικότητα.

Διευκρινίσεις ζητούνται από Ελλάδα – Κομισιόν για την εξαγωγή του Predator

Στο μεταξύ η εισηγήτρια της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις υποκλοπές Σόφι Ιν’ τ Βελντ, κατέθεσε ερώτηση στον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, για τη φερόμενη εμπλοκή της Ελλάδας σε πώληση του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator στο Σουδάν.

Η Ολλανδή Ευρωβουλευτής υπενθύμισε στον κ. Ντομπρόβσκις ότι πριν από δύο μήνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την Ελλάδα και την Κύπρο να δώσουν απαντήσεις για την εξαγωγή του Predator στο Σουδάν.

Η εισηγήτρια της PEGA υπενθύμισε επίσης ότι η ίδια είχε καταθέσει σχετική ερώτηση προς την Κομισιόν στις 7 Δεκεμβρίου με την οποία κατήγγειλε κατάφωρη παραβίαση του κανονισμού για τα είδη διπλής χρήσης μετά τη δημοσιογραφική αποκάλυψη ότι ο ισραηλινός μεγιστάνας Ταλ Ντιλιάν εξήγαγε με ιδιωτικό τζετ από την Κύπρο στο Σουδάν, το λογισμικό Predator.

Σημειώνεται ότι πριν από τρεις εβδομάδες ο ίδιος ο κ. Ντομπρόβσκις απεκάλυψε στην επιτροπή PEGA ότι είχε ζητήσει από τις 14 Φεβρουαρίου από την ελληνική κυβέρνηση να παράσχει “διευκρινίσεις” σχετικά με δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι εξήγαγε άδειες παράνομου κατασκοπευτικού λογισμικού Predator στο Σουδάν και τη Μαδαγασκάρη.

Για το θέμα ρωτήθηκε η ελληνική κυβέρνηση και από τον ΣΥΡΙΖΑ, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου να μην διαψεύδει τις καταγγελίες.

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καλέσει την κυβέρνηση να απαντήσει εάν ο πρώην Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, Γιάννης Σμυρλής, “έδωσε άδεια εξαγωγής του Predator εκτός από τη Μαδαγασκάρη και στο Σουδάν, με αποτέλεσμα να καταλήξει στα χέρια της πολιτοφυλακής RSF;”. “Με απλά λόγια, ενέπλεξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, έστω έμμεσα, την χώρα μας στον εμφύλιο και το αιματοκύλισμα; Μήπως γι’ αυτό αρνείται, παρά το αίτημά μας στη Βουλή, να δημοσιοποιήσει το πόρισμα της σχετικής ΕΔΕ;”, συμπλήρωσε η Κουμουνδούρου.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις