Στην ιαπωνική οργάνωση Nihon Hidankyo το Νόμπελ Eιρήνης

Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ αποφάσισε να απονείμει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το 2024 στην ιαπωνική οργάνωση Nihon Hidankyo, ανατρέποντας τα προγνωστικά που εκτιμούσαν πως το Νόμπελ φέτος δε θα μπορούσε να μην αφορά την Παλαιστίνη.

Η οργάνωση επιζώντων από τις ατομικές βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι, γνωστή και ως Hibakusha, λαμβάνει το βραβείο ειρήνης για τις προσπάθειές του να επιτύχει έναν κόσμο απαλλαγμένο από πυρηνικά και για την απόδειξη μέσω καταθέσεων μαρτύρων ότι τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιηθούν ξανά.

«Η Hibakusha τιμάται με το Βραβείο Ειρήνης για τις προσπάθειές της να επιτευχθεί ένας κόσμος χωρίς πυρηνικά όπλα και γιατί κατέδειξε μέσω της μαρτυρίας αυτοπτών μαρτύρων πως τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.

Η επιτροπή ανέφερε ότι φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από τότε που δύο αμερικανικές ατομικές βόμβες σκότωσαν περίπου 120.000 κατοίκους στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, με έναν αντίστοιχο αριθμό ανθρώπων να πεθαίνουν αργότερα από εγκαύματα και τραύματα λόγω ακτινοβολίας. «Οι μοίρες εκείνων που επέζησαν από την κόλαση της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, γνωστών και ως Hibakusha, παρέμειναν για πολύ καιρό κρυμμένες και παραμελημένες», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Λίγο μετά την ανακοίνωση, το σάιτ της Nihon Hidankyo φαίνεται να έχει “πέσει”.

Για την Παλαιστίνη οι επικρατέστερες υποψηφιότητες

Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί έκπληξη καθώς, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προβλέψεις, οι πιθανότερες υποψηφιότητες ήταν αυτές του Διεθνούς Δικαστηρίου (ICJ), την υπηρεσία αρωγής του ΟΗΕ στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA), και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, λόγω του πολέμου με τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, την ανυπολόγιστη καταστροφή και την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Δεδομένων Συγκρούσεων του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, το 2023 σημειώθηκαν 59 ένοπλες συγκρούσεις παγκοσμίως, σχεδόν διπλάσιες από τον αριθμό το 2009. Κάποιοι ειδικοί έχουν αναφέρει ότι αυτό θα μπορούσε να είναι λόγος να μην απονεμηθεί το φετινό Νόμπελ Ειρήνης.

Όπως ανέφερε νωρίτερα ο Guardian, η απονομή του βραβείου στην UNRWA θεωρούταν αμφιλεγόμενη, σύμφωνα με ειδικούς, εξ’ αιτίας των επίμονων ισχυρισμών του Ισραήλ ότι στελέχη της συμμετείχαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 από τη Χαμάς στο νότιο Ισραήλ. Η UNRWA έχει δηλώσει από τη μεριά της ότι το Ισραήλ προσπαθεί να τη διαλύσει. Η υπηρεσία, που ιδρύθηκε το 1949, παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε εκατομμύρια Παλαιστινίους στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη, την Ιορδανία, τη Συρία και τον Λίβανο.

Εναλλακτικά, μια βράβευση στο ICJ, το οποίο έχει καταδικάσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και κάλεσε το Ισραήλ να διασφαλίσει ότι δεν θα διαπραχθεί γενοκτονία στη Γάζα, θα ήταν ένα ισχυρό μήνυμα ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο πρέπει να τηρείται.

Σημειώνεται ότι η επιτροπή έχει αποφασίσει να μην απονείμει το βραβείο 19 φορές στα 123 χρόνια της ύπαρξής του, αλλά δήλωσε φέτος ότι ο μεγάλος αριθμός συγκρούσεων καθιστά την επιβράβευση των προσπαθειών για την ειρήνη «ίσως πιο σημαντική από ποτέ».

Νόμπελ Ειρήνης: Η διαδικασία επιλογής

Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία, την οποία επιβλέπει η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ. Ας δούμε πώς αποφασίζεται το βραβείο:

1. Υποψηφιότητες (έως την 1η Φεβρουαρίου)

Ποιοι μπορούν να προτείνουν υποψηφίους;

Το Νόμπελ Ειρήνης μπορεί να απονεμηθεί μόνο σε άτομα ή οργανισμούς που έχουν προταθεί από συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένα πρόσωπα και ομάδες. Αυτοί περιλαμβάνουν:

Εθνικούς πολιτικούς (αρχηγούς κρατών, μέλη κοινοβουλίων, κ.λπ.)

• Μέλη διεθνών δικαστηρίων
• Πανεπιστημιακούς καθηγητές σε σχετικούς τομείς (ιστορία, νομική, φιλοσοφία, κ.λπ.)
• Παρελθόντες νικητές του Νόμπελ Ειρήνης
• Μέλη της Επιτροπής Νόμπελ

Διαδικασία υποψηφιότητας:

Οι προτάσεις πρέπει να υποβληθούν μέχρι την 1η Φεβρουαρίου του έτους απονομής. Οι προτείνοντες εξηγούν τους λόγους για την επιλογή τους, παρέχοντας συνήθως λεπτομερείς περιγραφές για την προσφορά των υποψηφίων στην ειρήνη.

2. Αξιολόγηση και Κατάρτιση Λίστας (Φεβρουάριος έως Μάρτιος)

Αξιολόγηση από την Επιτροπή Νόμπελ: 

Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ, αποτελούμενη από πέντε μέλη που διορίζονται από το νορβηγικό κοινοβούλιο (Storting), εξετάζει τις υποψηφιότητες. Συχνά συμβουλεύεται ειδικούς και συναφείς φορείς για να συλλέξει πληροφορίες σχετικά με τους υποψηφίους και το έργο τους.

Κατάρτιση λίστας: 

Μέχρι την άνοιξη, η επιτροπή συντάσσει μια λίστα με τους πιο σημαντικούς υποψηφίους για περαιτέρω αξιολόγηση.

3. Λεπτομερής Εξέταση (Μάρτιος έως Αύγουστος)

Συμβουλευτικές εισηγήσεις:

Η επιτροπή συνεργάζεται με ειδικούς σε θέματα ειρήνης και διεθνών υποθέσεων για να αξιολογήσει την επίδραση και τη σημασία των υποψηφίων που έχουν επιλεγεί στη λίστα.

Συζητήσεις της επιτροπής:

Τα μέλη της επιτροπής συναντώνται επανειλημμένα για να συζητήσουν τους υποψηφίους, λαμβάνοντας υπόψη τις προσπάθειές τους στην προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης, τις ανθρωπιστικές τους δράσεις ή τη συμβολή τους στην επίλυση συγκρούσεων.

4. Τελική Απόφαση (Σεπτέμβριος έως Οκτώβριος)

Ψήφος πλειοψηφίας:

Η επιτροπή λαμβάνει την τελική απόφαση με πλειοψηφική ψήφο. Η απόφαση παραμένει απόρρητη μέχρι την επίσημη ανακοίνωση, ενώ τα πρακτικά της επιτροπής σφραγίζονται για 50 χρόνια.

Ανακοίνωση:

Ο νικητής του Νόμπελ Ειρήνης ανακοινώνεται στις αρχές Οκτωβρίου σε συνέντευξη Τύπου στο Όσλο της Νορβηγίας.

5. Τελετή Απονομής (10 Δεκεμβρίου)

Τελετή στο Όσλο:

Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης γίνεται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, την επέτειο θανάτου του Άλφρεντ Νόμπελ, σε ειδική τελετή στο Όσλο. Το βραβείο συνοδεύεται από χρυσό μετάλλιο, δίπλωμα και χρηματικό έπαθλο.

Το Νόμπελ Ειρήνης ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα Νόμπελ, καθώς απονέμεται από νορβηγική επιτροπή (αντί για τις σουηδικές επιτροπές) και η διαδικασία παραμένει αυστηρά μυστική για να διασφαλίσει την ανεξαρτησία από πολιτικές πιέσεις. Η επιτροπή συχνά εξετάζει όχι μόνο τις παρελθούσες επιτυχίες αλλά και τις δυνατότητες για μελλοντική επίδραση στην παγκόσμια ειρήνη.