Στο χείλος του εμφυλίου το Νότιο Σουδάν: Συνελήφθη ο αντιπρόεδρος της χώρας

Δυνάμεις του προέδρου του Νότιου Σουδάν, του Σάλβα Κιρ, συνέλαβαν την Τετάρτη (26/03) τον μέγα αντίπαλο του αλλά και πρώτο αντιπρόεδρο της κυβέρνησής του Ρικ Μάκαρ, έκανε γνωστό η παράταξη του τελευταίου, με την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στη χώρα που αποτελεί το νεότερο κράτος του να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο να βυθιστεί ξανά «σε γενικευμένη ένοπλη σύρραξη».

Οχηματοπομπή με βαρύ οπλισμό υπό τον υπουργό Άμυνας και τον επικεφαλής της υπηρεσίας εθνικής ασφαλείας «εισέβαλαν διά της βίας στην κατοικία του πρώτου αντιπροέδρου» στην Τζούμπα και τον συνέλαβαν, σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποίησε ο Ριθ Μούοχ Τανγκ, ο υπεύθυνος διεθνών σχέσεων του κόμματος SPLM-IO του κ. Μάκαρ.

Η εξέλιξη αυτή ακολούθησε μια μέρα που σημαδεύτηκε από πυρά πυροβολικού κοντά στην Τζούμπα, την πρωτεύουσα του νεότερου κράτους της υφηλίου, που παραμένει αντιμέτωπο με χρόνια αστάθεια μετά τον πολυαίμακτο εμφύλιο πόλεμο στον οποίο είχαν εμπλακεί οι κ.κ. Κιρ και Μάκαρ.

Η ένοπλη σύρραξη αυτή άφησε πίσω της κάπου 400.000 νεκρούς και 4 εκατομμύρια εξαναγκαστικά εκτοπισμένους την περίοδο από το 2013 ως το 2018, και η σελίδα αυτή γύρισε όταν υπογράφτηκε εύθραυστη συμφωνία ειρήνης — που όμως απειλείται πλέον ολοένα πιο σοβαρά.

Για “γενικευμένη σύγκρουση” προειδοποιεί ο ΟΗΕ

Σήμερα, «οι ηγέτες της χώρας» καλούνται να επιλέξουν είτε την «υποτροπή», την επανέναρξη «γενικευμένης σύγκρουσης», προειδοποίησε ο επικεφαλής της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο Νότιο Σουδάν (MINUSS) Νίκολας Χέισομ.

Αν καταρρεύσει η συμφωνία ειρήνης του 2018, θα πρόκειται για καταστροφή, «όχι μόνο για το νότιο Σουδάν», θα υποστεί πλήγμα «όλη η περιφέρεια», τόνισε ο κ. Χέισομ.

Το κόμμα του κ. Μάκαρ τόνισε χθες πως «καταδικάζουμε σθεναρά τις αντισυνταγματικές ενέργειες (…) του υπουργού Άμυνας και του επικεφαλής της εθνικής ασφάλειας» σε βάρος του πρώτου αντιπροέδρου.

«Οι σωματοφύλακές του αφοπλίστηκαν και του επιδόθηκε ένταλμα σύλληψης με αόριστες κατηγορίες», σύμφωνα με την ανακοίνωση του SPLM-IO.

Το Νότιο Σουδάν, που ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από το Σουδάν το 2011, παραμένει βυθισμένο στη φτώχεια και στην ανασφάλεια μετά τη συμφωνία του 2018.

Αναλυτές εκτιμούν ότι ο κ. Κιρ, 73 ετών, επιδιώκει εδώ και μήνες να διευθετήσει τη διαδοχή του αποδυναμώνοντας πολιτικά τον κ. Μάκαρ. Από τον Φεβρουάριο έχουν συλληφθεί πάνω από 20 πολιτικοί και στρατιωτικοί σύμμαχοι αυτού αντιπροέδρου, πολλοί από τους οποίους κρατούνται υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.

Ο στρατιωτικός βραχίονας του κόμματος του κ. Μάκαρ κατηγόρησε τις ομοσπονδιακές δυνάμεις του προέδρου Κιρ πως επιτέθηκαν σε δυο κέντρα εκπαίδευσής του πολύ κοντά στην Τζούμπα προχθές Τρίτη και χθες Τετάρτη.

Εκπρόσωπος του Λαϊκού Στρατού Απελευθέρωσης του Σουδάν στην Αντιπολίτευση (SPLA-IO), χαρακτήρισε χθες «τρομοκρατικές» ενέργειες τα επιθέσεις αυτές κι απαίτησε η διεθνής κοινότητα να αντιδράσει.

Τα κέντρα εκπαίδευσης αυτά είχαν δημιουργηθεί για να προετοιμαστούν οι μαχητές της αντιπολίτευσης να ενταχθούν στις ενιαίες ένοπλες δυνάμεις, δυνάμει διάταξης-κλειδιού της συμφωνίας ειρήνης του 2018.

Οι επιθέσεις αυτές δεν επιβεβαιώθηκαν από τον στρατό του προέδρου Κιρ, τις Δυνάμεις Υπεράσπισης του Λαού του Νότιου Σουδάν (SSPDF), οι οποίες ωστόσο κατηγόρησαν τις δυνάμεις του κ. Μάκαρ πως έκαναν «επιθετικούς ελιγμούς».

“Επιστρέφουμε στον πόλεμο”

Εκπυρσοκροτήσεις, που άκουγαν ευκρινώς χθες τα ξημερώματα δυο ανταποκριτές του Γαλλικού Πρακτορείου, αναστάτωσαν πολλούς πολίτες.

«Έχω την εντύπωση πως επιστρέφουμε στον πόλεμο, ενώ αυτό που χρειαζόμαστε είναι ειρήνη», είπε η Λίλιαν Σουκέτζι, κάτοικος της πόλης.

Η Γερμανία και η Νορβηγία έκλεισαν πρόσφατα τις πρεσβείες τους στην Τζούμπα και οι ΗΠΑ, όπως και η Βρετανία, μείωσαν στο ελάχιστο το προσωπικό τους στις δικές τους διπλωματικές αντιπροσωπείες, καλώντας τους υπηκόους τους να φύγουν από τη χώρα.

Αυτές οι τέσσερις χώρες, μαζί με τον Καναδά, την Ολλανδία και την ΕΕ, είχαν προτείνει προηγουμένως, χωρίς αντίκρισμα, μεσολάβηση ανάμεσα στους δυο ηγέτες.

Για τον Ντάνιελ Άκετς, ερευνητή του International Crisis Group, «η βία που άρχισε τον Μάρτιο στη Νάσιρ» στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, «μοιάζει να εξαπλώνεται» σε άλλες πολιτείες.

Αν ξεσπούσαν ευρύτερες συγκρούσεις, θα επρόκειτο για «πολύ αποκεντρωμένο» πόλεμο, κάτι που θα καθιστούσε «πολύ δύσκολο» τον τερματισμό του, επισήμανε σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Καθώς «μπορεί πολύ γρήγορα να ξεφύγει από τον έλεγχο των δυο ηγετών», όπως εκτίμησε, επικρίνοντας την άρνηση των κ.κ. Κιρ και Μάκαρ να αρχίσουν διάλογο παρά την πίεση που τους ασκεί η διεθνής κοινότητα.

Τη Δευτέρα, ο επικεφαλής της MINUSS Χέισομ είχε ήδη καταγγέλλει επιθέσεις εναντίον αμάχων που διαπράττονται χωρίς καμιά διάκριση, ιδίως αεροπορικούς βομβαρδισμούς με βαρέλια που περιέχουν «εξαιρετικά εύφλεκτο» υγρό.

Χθες κάλεσε τους δυο ηγέτες να οδηγήσουν το Νότιο Σουδάν «στην ειρήνη, την ανάκαμψη και τη δημοκρατία» όπως είχαν συμφωνήσει το 2018.