Συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας: Τα κύρια σημεία και οι δύσκολες συνομιλίες

Το απόγευμα (16:30 μ.μ.) της Παρασκευής, 22 Ιουλίου υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη η συμφωνία για τη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών, μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας, Τουρκίας με τη συμμετοχή του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Δύσκολες συνομιλίες

Ο πρώτος κύκλος των συνομιλιών μεταξύ των στρατιωτικών αντιπροσωπειών της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του ΟΗΕ πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Ιουλίου. Στις 15 Ιουλίου ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου άμυνας Ιγκορ Κονασένκοφ δήλωσε, ότι οι προτάσεις της Μόσχας έγιναν αποδεκτές , στο μεγαλύτερο μέρος τους, από όλες τις πλευρές που συμμετείχαν στις συνομιλίες. Επίσης δήλωσε, ότι η χώρα του δε θα επιτρέψει να γίνει χρήση του διαδρόμου για μεταφορά όπλων στο καθεστώς του Κιέβου.

Ο τούρκος πολιτειολόγος Κερίμ Χας δήλωσε, ότι η Άγκυρα θα διαδραματίσει ρόλο ενδιάμεσου για τη διευθέτηση θεμάτων που σχετίζονται με τη διεθνή επισιτιστική κρίση. Προς το παρόν η Τουρκία, αξιοποιώντας τη συνθήκη του Μοντρέ, έκλεισε το Βόσπορο για τα πολεμικά πλοία. Η Ρωσία ζήτησε να μην εμπλακούν στη διαδικασία οι πολεμικοί στόλοι των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα προκύψει νέα μεγάλη κρίση.

Ο εκπρόσωπος της Ουκρανίας στις συνομιλίες Ρουστέμ Ουμέροφ δήλωσε στις 20 Ιουλίου, ότι η εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών θα πραγματοποιείται από τα λιμάνια Οδησσός, Γιούζνι και Τσερνομόρσκ. Επίσης τόνισε, ότι η ουκρανική πλευρά ζητάει να μην επιτραπεί σε ρωσικά πολεμικά πλοία να προσεγγίσουν ουκρανικά λιμάνια. Τα καράβια με τα ουκρανικά σιτηρά θα κινούνται στο διάδρομο, χωρίς τον έλεγχο και τη συνοδεία πολεμικών πλοίων της Ρωσίας ή της Τουρκίας, όπως είχε αρχικά ζητηθεί από τις δύο χώρες. Μια επιτροπή από εκπροσώπους των τριών χωρών θα ελέγχει αν στα αμπάρια των πλοίων υπάρχουν πολεμικά όπλα. Αυτό έγινε μετά από απαίτηση της Ρωσίας, τονίζοντας ότι θα μειωθούν οι κίνδυνοι προβοκάτσιας, κυρίως εκ μέρους των ΗΠΑ. Η Μόσχα ζητάει να αρθούν από τις ΗΠΑ και τη Δύση οποιεσδήποτε έμμεσες κυρώσεις για τα ναύλα και την ασφάλιση των φορτίων των ρωσικών σιτηρών.

Υπογραφή δύο συμφωνιών

Ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Αντρέι Ρουντένκο δήλωσε στις 21 Ιουλίου, ότι η χώρα του συζητάει με τον ΟΗΕ για τη χαλάρωση και την άρση των περιορισμών για την εξαγωγή ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων. Η θέση αυτή της Μόσχας τέθηκε ως προϋπόθεση για την υπογραφή της συμφωνίας για τη δημιουργία ασφαλούς διαδρόμου στη Μαύρη Θάλασσα για τα ουκρανικά σιτηρά. Γι’ αυτό υπογράφηκαν δύο συμφωνίες: Η πρώτη συμφωνία αποτελεί μνημόνιο, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ, για την άρση των περιορισμών στις εξαγωγές ρωσικών αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων στις διεθνείς αγορές. Η δεύτερη συμφωνία προσδιορίζει τον αλγόριθμο εξαγωγής των ουκρανικών αγροτικών προϊόντων, από τα λιμάνια που ελέγχει το Κίεβο στη Μαύρη Θάλασσα. Οι συμφωνίες υπογράφηκαν ξεχωριστά από τη ρωσική και την ουκρανική πλευρά. Μετά από απαίτηση της ουκρανικής αντιπροσωπείας δε συναντήθηκαν καθόλου ο υπουργός άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοιγκού και ο υπουργός υποδομών της Ουκρανίας Αλεξάντρ Κουμπρακόφ που μετέβησαν στην Κωνσταντινούπολη για την υπογραφή των συμφωνιών.

Τα κύρια σημεία της συμφωνίας για τα ουκρανικά σιτηρά

Τα κύρια σημεία της συμφωνίας της Κωνσταντινούπολης είναι:

α) τα ουκρανικά σιτηρά θα εξάγονται από τα λιμάνια Οδησσός, Γιούζνι και Τσερνομόρσκ. Στα λιμάνια αυτά δεν θα ευρίσκονται πολεμικά πλοία, παρά μόνο εμπορικά που θα φορτώνουν σιτηρά, είδη διατροφής και λιπάσματα.

β) Δε θα γίνει αποναρκοθέτηση των ουκρανικών λιμανιών από άλλη χώρα, παρά μόνο από την Ουκρανία και τα εμπορικά λιμάνια θα κινούνται μόνο στον ασφαλή διάδρομο.

γ) Δε θα υπάρχει συνοδεία πολεμικών πλοίων.

δ) Στην Κωνσταντινούπολη θα δημιουργηθεί συντονιστικό κέντρο από εκπροσώπους της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας για τον έλεγχο των εμπορικών πλοίων, από και προς την Ουκρανία.

ε) Τα εμπορικά πλοία θα ελέγχονται για μεταφορά όπλων.

στ) Η κίνηση των εμπορικών πλοίων θα ξεκινήσει μετά από δύο εβδομάδες.

ζ) Η ισχύς της συμφωνίας για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών θα ξεκινήσει μετά από δύο εβδομάδες.

Μείωση των τιμών των σιτηρών

Οι συνομιλίες για τη διευθέτηση του προβλήματος των ουκρανικών σιτηρών και η υπογραφή συμφωνίας είχαν θετική επίδραση στις τιμές των σιτηρών και των ειδών διατροφής διεθνώς. Οι αμερικανικές προθεσμιακές τιμές των σιτηρών, από την έναρξη των συνομιλιών, μειώθηκαν κατά 4%, ενώ οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές μειώθηκαν κατά 5%, σύμφωνα με στοιχεία της Bild.

Η συμφωνία για τη δημιουργία διαδρόμου ουκρανικών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα θα ξεμπλοκάρει άμεσα 80 εμπορικά πλοία που είναι φορτωμένα ήδη στα ουκρανικά λιμάνια. Ο σύμβουλος του ουκρανού προέδρου Αλεξέι Αρεστόβιτς δήλωσε, ότι η συμφωνία για τα σιτηρά δεν είναι προάγγελος ειρήνευσης.

Η ρωσική πλευρά θεωρεί, ότι ο θόρυβος για ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση είναι, σε μεγάλο βαθμό τεχνητός. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πρόσφατα, ότι “παγκοσμίως παράγονται 800 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών ετησίως. Η Ουκρανία θα εξάγει περίπου 20 εκατομμύρια τόνους ή 2,5%. Το σιτάρι αποτελεί το 20% των τροφίμων και αυτό σημαίνει, ότι 20 εκατομμύρια τόνοι ουκρανικών σιτηρών αντιστοιχούν στο 0,5%”.

Σύμφωνα με στοιχεία του πρακτορείου Reuters, η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να αποδεσμεύσει μέρος των παγωμένων λογαριασμών των ρωσικών τραπεζών, ειδικά για τη διευκόλυνση των εξαγωγών ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων.

*Ο Μιχάλης Ρένεσης είναι οικονομολόγος, ειδικός σε θέματα Ανατολικής Ευρώπης

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις