Τι κάνει το υπουργείο Παιδείας στις ΗΠΑ και θέλει να το κλείσει ο Τραμπ;

Ο Ντόναλντ Τραμπ προχωρά στην υλοποίηση μιας από τις πιο ριζοσπαστικές δεσμεύσεις του, εξετάζοντας εκτελεστικό διάταγμα που θα οδηγήσει στο κλείσιμο του υπουργείου Παιδείας των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, ο Αμερικανός πρόεδρος σκοπεύει να καταργήσει ορισμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ άλλες λειτουργίες του υπουργείου θα μεταφερθούν σε διαφορετικούς κυβερνητικούς φορείς.

Το σχέδιο του Τραμπ έρχεται σε συνέχεια της σκληρής κριτικής που ασκεί εδώ και χρόνια στο ομοσπονδιακό εκπαιδευτικό σύστημα, κατηγορώντας το ότι προωθεί «ιδεολογική χειραγώγηση» στους μαθητές.

Σύμφωνα με προσχέδιο του διατάγματος που επικαλείται η Wall Street Journal, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος θα δώσει εντολή στη νέα υπουργό Παιδείας, Λίντα ΜακΜάχον, να προχωρήσει «στον μέγιστο δυνατό βαθμό» προς την κατάργηση του υπουργείου, αξιοποιώντας όλα τα νομικά περιθώρια.

Ωστόσο, η πλήρης διάλυση του φορέα εκ του αποτελέσματος δεν είναι στο χέρι του Τραμπ.

Ο ρόλος του υπουργείου και οι κατηγορίες των Ρεπουμπλικανών

Το υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ, το οποίο ιδρύθηκε το 1979 κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζίμι Κάρτερ, έχει ως βασική αποστολή τη χρηματοδότηση των δημόσιων σχολείων, τη διαχείριση των φοιτητικών δανείων και την παροχή προγραμμάτων για τη στήριξη των μαθητών από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος.

Παράλληλα, διασφαλίζει την εφαρμογή των πολιτικών δικαιωμάτων στην εκπαίδευση, προλαμβάνοντας διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής ή κοινωνικού υπόβαθρου.

Ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του κατηγορούν το υπουργείο ότι έχει μετατραπεί σε όργανο πολιτικής επιρροής, προωθώντας αυτό που αποκαλούν «ακατάλληλο φυλετικό, σεξουαλικό και πολιτικό περιεχόμενο» στα σχολεία.

Τα τελευταία χρόνια, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν εντείνει την αντίθεσή τους σε εκπαιδευτικές πολιτικές που σχετίζονται με τη διδασκαλία της κριτικής φυλετικής θεωρίας, των δικαιωμάτων των LGBTQ+ μαθητών και της αμερικανικής ιστορίας μέσα από ένα πιο προοδευτικό πλαίσιο.

Όλοι θυμούνται τις εξαγγελίες του Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, να πατάξει τη «woke» ατζέντα στα σχολεία και να επιστρέψει τον έλεγχο της εκπαίδευσης στις πολιτείες και τις τοπικές κοινότητες, μειώνοντας την επιρροή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Για να φέρει εις πέρας αυτή την αμφιλεγόμενη αποστολή, ο Τραμπ επέλεξε ως υπουργό Παιδείας τη Λίντα ΜακΜάχον, πρώην CEO της WWE (World Wrestling Entertainment) και στενή του σύμμαχο. Η ΜακΜάχον είχε διατελέσει επικεφαλής της Υπηρεσίας Μικρών Επιχειρήσεων κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ και θεωρείται πιστή στις πολιτικές του επιλογές.

Ωστόσο, η υποψηφιότητά της δεν έχει ακόμη επικυρωθεί από τη Γερουσία, και η διαδικασία αναμένεται να συναντήσει αντιστάσεις.

Μπορεί να περάσει το σχέδιο Τραμπ;

Παρά τις προθέσεις του Τραμπ, το κλείσιμο του υπουργείου Παιδείας δεν μπορεί να γίνει μονομερώς μέσω εκτελεστικού διατάγματος. Για την πλήρη κατάργησή του απαιτείται νομοθετική έγκριση από το Κογκρέσο, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο.

Οι Ρεπουμπλικανοί διαθέτουν πλειοψηφία 53-47 στη Γερουσία, όμως για να περάσει ένα τέτοιο μέτρο θα χρειάζονταν τουλάχιστον 60 ψήφοι, δηλαδή και τη στήριξη επτά Δημοκρατικών γερουσιαστών.

Παράλληλα, και στη Βουλή των Αντιπροσώπων η έγκριση δεν είναι εγγυημένη. Το 2023, μια παρόμοια προσπάθεια για την κατάργηση του υπουργείου απέτυχε, καθώς 60 Ρεπουμπλικάνοι ενώθηκαν με τους Δημοκρατικούς καταψηφίζοντας την πρόταση.

Όπως γράφει το BBC, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο Τραμπ θα επιχειρήσει σταδιακή αποδυνάμωση του υπουργείου, περιορίζοντας τη χρηματοδότηση και μεταφέροντας λειτουργίες του σε άλλα κυβερνητικά υπουργεία.

Τι σημαίνει το κλείσιμο του υπουργείου Παιδείας;

Παρά τη διάχυτη αντίληψη ότι το Υπουργείο Παιδείας ελέγχει τα σχολεία και τα αναλυτικά προγράμματα, στην πραγματικότητα αυτή η αρμοδιότητα ανήκει στις πολιτείες και τις τοπικές σχολικές περιφέρειες. Το ομοσπονδιακό υπουργείο διαχειρίζεται κυρίως προγράμματα χρηματοδότησης, φοιτητικά δάνεια και πολιτικές προστασίας των μαθητών.

Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει τη μεταφορά ορισμένων λειτουργιών σε άλλα υπουργεία. Τα φοιτητικά δάνεια θα μπορούσαν να περάσουν στη δικαιοδοσία του υπουργείου Οικονομικών, ενώ η επιτήρηση των πολιτικών δικαιωμάτων θα μπορούσε να μεταφερθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης.

Οι επικριτές του σχεδίου προειδοποιούν ότι μια τέτοια αναδιάρθρωση θα μπορούσε να υποβαθμίσει την ομοσπονδιακή υποστήριξη προς τους πιο αδύναμους μαθητές και να αυξήσει τις ανισότητες στην εκπαίδευση.

Γιατί οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν την κατάργησή του;

Η κατάργηση του υπουργείου Παιδείας αποτελεί πάγιο στόχο των Ρεπουμπλικανών εδώ και δεκαετίες. Ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε υποσχεθεί να το διαλύσει ήδη από το 1980, θεωρώντας ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν πρέπει να παρεμβαίνει στην εκπαίδευση.

Σήμερα, η ακροδεξιά πτέρυγα του κόμματος κατηγορεί το υπουργείο ότι προωθεί μια «φιλελεύθερη» ατζέντα στα σχολεία. Παράλληλα, οι Ρεπουμπλικανοί στηρίζουν το μοντέλο της σχολικής επιλογής (school choice), το οποίο θα επέτρεπε στις οικογένειες να χρησιμοποιούν δημόσια κονδύλια για ιδιωτικά και θρησκευτικά σχολεία, αντί να στηρίζονται αποκλειστικά στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η προσπάθεια του Τραμπ να καταργήσει το υπουργείο παραμένει αβέβαιη, καθώς η νομοθετική διαδικασία είναι γεμάτη εμπόδια. Ωστόσο, η πρόθεσή του να αποδυναμώσει δραστικά τον ομοσπονδιακό έλεγχο στην εκπαίδευση δείχνει ότι η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική για το μέλλον του αμερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος.