Τι περιέχουν τα μωρομάντηλα που χρησιμοποιούμε όλοι και απαγόρευσε η Μεγάλη Βρετανία

Τα μωρομάντηλα μπορούν να εξυπηρετήσουν πολλούς σκοπούς, πέραν των προφανών. Έχει διαπιστωθεί πως καθαρίζουν τις κεραμικές εστίες, τον υπολογιστή, τα τηλεκοντρόλ, το εσωτερικό του αυτοκινήτου, τις βρύσες, λεκέδες σε ρούχα, δερμάτινα σαλόνια, έπιπλα, ταβάνια, τοίχους, τα ζωάκια σας, τα όργανα στο γυμναστήριο σας έως και τα παπούτσια σας.

Γενικά, λίγα πράγματα δεν μπορούν να καθαρίσουν τα υγρά μαντήλια, μια έμπνευση του Αμερικανού Arthur Julius, εργαζομένου σε εταιρία που και αναζητούσε έναν τρόπο για να καθαρίζει -γρήγορα και σωστά- τα χέρια του. Για την ιστορία, το προϊόν που εμπνεύστηκε δεν έκανε θραύση, έως ότου προστεθεί στα γεύματα του Kentucky Fried Chicken (το 1962). Ναι, για να φεύγει εύκολα η λίγδα από τα χέρια.

Ποια όμως, είναι τα συστατικά που συνθέτουν τα wet wipes, ώστε να είναι πάντα υγρά, να μην επιτρέπουν στα βακτήρια να αναπτυχθούν και να “εξαφανίζουν” τις οσμές; Όχι, δεν είναι ώρα για καταστροφολογία, αλλά για ενημέρωση. Και παρεμπιπτόντως, θα καταλάβουμε το σκεπτικό των Βρετανών που ανακοίνωσαν ότι την προσεχή 20ετια θα καταργήσουν τα μωρομάντηλα. Ένας από τους λόγους που είπαν ήταν η καλύτερη λειτουργία των αγωγών υδάτων -που “μπλοκάρουν” τα υγρά μαντηλάκια. Πέρυσι υπήρξε η ενημέρωση ότι οι αρχές είχαν αφαιρέσει από το αποχετευτικό σύστημα του Λονδίνου 14 τόνους από μη βιοδιασπώμενα υλικά. Κατηγορία στην οποία ανήκει το σημερινό μας θέμα.

Για αρχή να διευκρινίσουμε ότι οι μεγάλες εταιρίες, που φημίζονται για αυτού του είδους τα προϊόντα, χρησιμοποιούν ασφαλή επίπεδα των πολλών χημικών ουσιών που εμπεριέχονται σε αυτά τα θαυματουργά μαντηλάκια. Παρ’ όλα αυτά, ό,τι και αν κάνουν το προϊόν παραμένει μη βιοδιασπώμενο, ελέω του πλαστικού που περιέχει.

Το κύριο υλικό είναι ένα μη υφασμένο ύφασμα, όμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται για τις πάνες και τα σεντόνια. Μια στιγμή να σας εξηγήσουμε τι είναι τα μη υφασμένα υφάσματα: παραδοσιακά, τα υφάσματα κατασκευάζονται με την ύφανση ινών από μετάξι, βαμβάκι, μαλλί κλπ, ώστε να σχηματίσουν ένα αλληλένδετο πλήρες πλέγμα.

Τα μη υφασμένα υφάσματα κατασκευάζονται, με διαδικασία που πιέζει ένα μονό φύλλο υλικού, από μια μάζα ξεχωριστών ινών . Στη διαδικασία αυτή χρησιμοποιούνται ίνες βαμβακιού ή ρεγιόν (βλ. βισκόζη, δηλαδή συνθετικό ύφασμα, από φυσικές πρώτες ύλες, όπως πολτός ξύλου και τα κατάλοιπα από επεξεργασία βαμβακιού), μαζί με πλαστικές ρητίνες (πολυεστέρας -συνθετικές ίνες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ειδών ρουχισμού και άλλων-, πολυαιθυλένιο -το πιο κοινό πλαστικό που χρησιμοποιείται σε πλαστικές σακούλες, πλαστικές μεμβράνες και φιάλες- και πολυπροπυλένιο -θερμοπλαστικό πολυμερές, ανθεκτικό στο νερό και στα περισσότερα χημικά, κατάλληλο για τρόφιμα και για παιχνίδια).

Το νερό είναι το κύριο συστατικό που χρησιμεύει ως φορέας και αραιωτικό των άλλων συστατικών. Τα υγρά μαντηλάκια περιέχουν επίσης, ήπια απορρυπαντικά (όμοια με αυτά που υπάρχουν στα παιδικά σαμπουάν), με ενυδατικούς παράγοντες, άρωμα και συντηρητικά. Πάμε να τα δούμε ένα ένα.

Υπάρχουν δυο χημικές ουσίες, ώστε να μην αφαιρείται η στρώση των φυσικών ελαίων και να μειώνονται οι πιθανότητες ερεθισμού του δέρματος. Βλέπετε, το μαλακό του μαντηλιού είναι από τις προτεραιότητες που υπάρχουν, αν σκεφτείτε πως συχνά χρησιμοποιούνται σε ευαίσθητες περιοχές.

Στην ανάλυση θα βρείτε αποστειρωτικά (προπυλενογλυκόλη και γλυκερίνη), για την πρόληψη της πρόωρης ξήρανσης του διαλύματος, αλλά και για την ενυδάτωση του δέρματος, όπως και πυκνωτικά -για να διατηρείται η σωστή σύσταση.

Από το “έχει parabens” στο “χωρίς parabens”… ένα τσιγάρο δρόμος

Πάμε τώρα, στα συντηρητικά. Τα parabens (παραβένια, στα ελληνικά) είναι αντιμικροβιακά συντηρητικά και θεωρούνταν για δεκαετίες (από το 1920) ό,τι καλύτερο είχε βγάλει η κοσμετολογία, για τη διατήρηση των καλλυντικών και για την εξόντωση τυχόν μικροοργανισμών. Το bonus ήταν το χαμηλό κόστος. Eξ ου και μπορούσατε να τα βρείτε παντού για τη συντήρηση λιπών, ελαίων, πρωτεϊνών, σαμπουάν, conditioners, προϊόντων προστασίας του δέρματος, αρωμάτων, σαπουνιών, make-up, αντηλιακών κλπ. Μετά προέκυψε η έκθεση της Enviromental Working Group, στην οποία αναφέρθηκε ότι “τα parabens μιμούνται το οιστρογόνο και μπορούν να λειτουργήσουν ως δυνητικός ορμονικός διαταράκτης συστήματος”. Έκτοτε αφαιρείται.

Και τι βάζουν αντ’ αυτών; Φενοξυαιθανόλη, δηλαδή άχρωμο υγρό, διαλυτό σε νερό, ισχυρός αντιβακτηριακός παράγοντας και αντισηπτικό! Αυτή είναι η νέα αγάπη της βιομηχανίας των καλλυντικών, μολονότι η Αμερικανική Ένωση για τον έλεγχο των φαρμάκων έχει επισημάνει ότι διεισδύει εύκολα εντός του σώματος και αυτό μπορεί να γίνει επικίνδυνο με τη χρόνια χρήση. Η αντίστοιχη υπηρεσία της Μεγάλης Βρετανίας αφαίρεσε το συστατικό από κρέμα που χρησιμοποιούσαν νέες μητέρες για το στήθος τους, ενώ η ΕΕ το απαγόρευσε για προϊόντα που βάζουμε γύρω από το στόμα και στα χείλη.

Ένα άλλο αμφιλεγόμενο στοιχείο είναι η αιθυλεξυλογλυκερίνη, που χρησιμοποιείται ως παράγοντας που καλύπτει τις άσχημες μυρωδιές και για ενυδάτωση. Δυο μελέτες ωστόσο, έχουν δείξει ότι μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, ακόμα και σε μικρές ποσότητες. Εμφανίστηκε ως έλαιο, το οποίο πέρασε από χημικές διαδικασίες και έγινε ό,τι είναι σήμερα: δηλαδή φυσικό συντηρητικό.

Αντίστοιχη με την εξέλιξη της αιθυλεξυλογλυκερίνη ήταν και αυτή της βενζυλικής αλκοόλης. Προέκυψε ως φυσικό συστατικό, αλλά δύσκολα θα τη βρείτε σε αυτήν τη μορφή στα προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Το Material Data Safety Sheet έχει επισημάνει ότι η ουσία αυτή μπορεί να γίνει τοξική για το συκώτι και το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Κρατήστε πως όλα αυτά είναι πια γνωστά και ότι γίνονται μελέτες, προκειμένου να δημιουργηθεί σύντομα υγρό μαντηλάκια από πραγματικά αγνά υλικά και ως εκ τούτου θα είναι βιοδιασπώμενο -το οποίο θα χρησιμοποιείται και στη Μεγάλη Βρετανία.