Τι θα αλλάξει για την Παλαιστίνη με την αναγνώριση της Γαλλίας

Λίγες ώρες πριν τη νέα αεροπορική επίθεση του Ισραήλ που έγινε σε πυκνοκατοικημένη περιοχή της Λωρίδας της Γάζας και σκότωσε 23 ανθρώπους  -μεταξύ των οποίων ήταν και πολλά παιδιά- ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε πως η Γαλλία θα αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης τον Ιούνιο.

Ειρήσθω εν παρόδω, ο ισραηλινός στρατός είπε για το τελευταίο χτύπημα ό,τι λέει πάντα: πως είχε στόχο τρομοκράτες και ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί μη στρατιωτικές υποδομές για τις επιθέσεις της.

Σε δηλώσεις του λοιπόν, στο France-5 (στην πτήση της επιστροφής από την Αίγυπτο και την επίσκεψη του στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας) ο πρόεδρος της Γαλλίας διευκρίνισε πως έχει στόχο να ολοκληρώσει την αναγνώριση στη διάσκεψη του ΟΗΕ, που θα γίνει σε δυο μήνες και η χώρα του θα προεδρεύσει μαζί με τη Σαουδική Αραβία.

Eιρήσθω εν παρόδω, ο Μακρόν είχε δηλώσει τον Μάιο του 2024 πως δεν είναι σωστές ακόμα οι συνθήκες για αυτήν την αναγνώριση, κάτι που είχαν υποστηρίξει και οι Γερμανία και Πορτογαλία.

Τουναντίον, τον Μάιο του ίδιου έτους οι Ισπανία, Νορβηγία, Ιρλανδία και Σλοβενία είχαν προχωρήσει στην αναγνώριση, γεγονός που προκάλεσε την οργή του Ισραήλ. Μάλιστα, τον περασμένο Αύγουστο ανακάλεσε τις διπλωματικές διαπιστεύσεις οκτώ Νορβηγών διπλωματών που είχαν έδρα το Τελ Αβίβ, λέγοντας πως έχουν σχέση με την Παλαιστινιακή Αρχή.

Στις νέες του δηλώσεις ο Μακρόν είπε πως «η αναγνώριση δεν είναι κάτι που θα κάνω για ενότητα ή για να ευχαριστήσω κάποιον. Θα το κάνω γιατί πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα ήταν δίκαιο να γίνει. Επίσης, θέλω να συμμετάσχω σε μια συλλογική δυναμική, που επιτρέπει σε όλους όσοι υπερασπίζονται την Παλαιστίνη, να αναγνωρίσουν επίσης το Ισραήλ και να δεσμευθούμε για τη συλλογική ασφάλεια στην περιοχή».

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σαάρ κατήγγειλε την ιδέα ως «ανταμοιβή για την τρομοκρατία», τονίζοντας πως θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα της ασφάλειας.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΩΣ Η ΓΑΛΛΙΑ ΘΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Από τις αρχές του τρέχοντος έτους έχουν γίνει 147 τα κράτη μέλη του ΟΗΕ που αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη, στο σύνολο των 193. Εκτός παραμένουν οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία που εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι το κράτος πρέπει να προκύψει από άμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ.

Η Παλαιστίνη είναι μη μέλος υπό παρατήρηση στον ΟΗΕ από το 2012. Η πλήρης ένταξη που θα εδραίωνε την εξέλιξη της σε κράτος, εμποδίζεται από το δικαίωμα βέτο των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Η επίσημη διπλωματική αναγνώριση της Παλαιστίνης, ως κυρίαρχης οντότητας με καθορισμένα σύνορα, κυβέρνηση και δικαίωμα στην αυτοδιάθεση δεδομένα είναι σημαντικό βήμα στις διεθνείς σχέσεις, για ένα θέμα που προέκυψε το 1948 και τη δημιουργία του Ισραήλ και στο μεσοδιάστημα φαίνεται αδύνατο ως προς τη λύση του.

Όπως εξηγούν αναλυτές, η πιθανή αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από τη Γαλλία είναι ένα πολύπλευρο ζήτημα με σημαντικές προεκτάσεις για τις διεθνείς σχέσεις, την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Από τη σκοπιά της Realpolitik (σύστημα πολιτικών ή αρχών που βασίζονται σε πρακτικές εκτιμήσεις -όχι ηθικές ή ιδεολογικές), αυτή η πιθανή κίνηση της Γαλλίας πιθανότατα καθοδηγείται από έναν συνδυασμό παραγόντων: α) την επιθυμία να διεκδικήσει την ανεξάρτητη εξωτερική της πολιτική εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην παγκόσμια σκηνή, β) μια αυξανόμενη απογοήτευση από την έλλειψη προόδου στην ειρηνευτική διαδικασία και γ) μια αναγνώριση του μεταβαλλόμενου παγκόσμιου αισθήματος προς τα δικαιώματα των Παλαιστινίων.

Θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως μια προσπάθεια να ανακτηθεί η επιρροή στον αραβικό κόσμο.

Από τη σκοπιά του Διεθνούς Δικαίου, η αναγνώριση ευθυγραμμίζεται με την αρχή της αυτοδιάθεσης για τον παλαιστινιακό λαό -μακροχρόνια καθιερωμένη αρχή του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, ο χρόνος και οι όροι αυτής της αναγνώρισης είναι κρίσιμοι και συζητούνται συχνά, ιδίως ελλείψει συμφωνίας τελικού καθεστώτος υπό πλήρη διαπραγμάτευση.

Γεωπολιτικά, αυτή η ενέργεια θα μπορούσε να έχει διαδοχικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, ενδέχεται να ενθαρρύνει άλλα ευρωπαϊκά έθνη να ακολουθήσουν το παράδειγμά των Γάλλων, αυξάνοντας ενδεχομένως τη διεθνή πίεση στο Ισραήλ να συμμετάσχει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για μια λύση δύο κρατών.

Την ίδια ώρα, θα πολώσει περαιτέρω τη διεθνή κοινότητα και ενδεχομένως να εντείνει τις σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ισραήλ, καθώς και με τους βασικούς συμμάχους του που έχουν διαφορετικές τοποθετήσεις.

Μένει να διευκρινιστεί αν πρόκειται για συμβολική χειρονομία ή θα συνοδευτεί με συγκεκριμένες διπλωματικές και πολιτικές ενέργειες. Οι επακόλουθες ενέργειες θα κρίνουν για ποιο λόγο προχωρά στην αναγνώριση ο Εμανουέλ Μακρόν. Aν δεν συνοδευτεί με κάτι η αναγνώριση, δεν θα υπάρχει η παραμικρή επιρροή ως προς τα όσα κάνει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.

H διαφορά της αναγνώρισης και της λύσης των δυο κρατών

To να αναγνωρίζουν χώρες την Παλαιστίνη ως κράτος έχει ένα πολιτικό και διπλωματικό νόημα. Ωστόσο, ιστορικά το ζητούμενο των διαπραγματεύσεων είναι η λύση των δυο κρατών, που είναι αδύνατη.

Όπως έγραψε η Dahlia Scheindlin, συνεργάτιδα της αμερικανικής “δεξαμενής σκέψης” Century International, η οποία ζει στο Tελ Αβίβ «πρώτα και κύρια, η ισραηλινή πολιτική ηγεσία είναι αφοσιωμένη στην αποτροπή της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας, με κάθε κόστος. Δεύτερον, η παλαιστινιακή ηγεσία είναι εντελώς διχασμένη και δεν έχει σχεδόν καμία εγχώρια νομιμότητα. Όλα αυτά τα εμπόδια έχουν επιδεινωθεί από τις 7 Οκτωβρίου».

Ο Philip Leech-Ngo, αναλυτής σε θέματα της Μέσης Ανατολής, διευκρίνισε ότι «αν κάποιος κουνούσε ένα μαγικό ραβδί και ξαφνικά αναγνωριζόταν το παλαιστινιακό κράτος, θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν τεράστια προβλήματα στο έδαφο. Υπάρχει η κατοχή, υπάρχουν οι παράνομοι οικισμοί, η καταστροφή στη Γάζα και η έλλειψη ελέγχου στα σύνορα. Υπάρχει και το ερώτημα ποιος ελέγχει την Ιερουσαλήμ. Είναι πολλά τα ζητήματα του τελικού καθεστώτος που δεν θα επιλυθούν ξαφνικά».

Χρειάζεται προτεινόμενο πλαίσιο, με συμφωνημένα σύνορα, ρυθμίσεις ασφαλείας και ψηφίσματα για τα βασικά ζητήματα της Ιερουσαλήμ, των προσφύγων και των εποικισμών. Η βασική προϋπόθεση είναι οι απευθείας διαπραγματεύσεις Ισραήλ και Παλαιστίνης, με τη μεσολάβηση… των πιο ψύχραιμων.

Kάπου εδώ να θυμίσουμε ότι δεν κράτησε καν δυο μήνες η τελευταία συμφωνία για εκεχειρία.