Τι τρέχει με τα αεροπλάνα Boeing 737 Max 9

Σε «ντόμινο» εξελίσσεται η υπόθεση με τα αεροσκάφη της Boeing τύπου 737 MAX 9, μετά το ατύχημα της Alaska Airlines την Παρασκευή, όταν μια μη λειτουργική πόρτα αποκολλήθηκε κατά τη διάρκεια πτήσης και ενώ το αεροπλάνο βρισκόταν σε άνοδο, στα 16.300 μέτρα, ωθώντας τους πιλότους σε έκτακτη προσγείωση.

Η αεροπορική εταιρεία καθήλωσε αμέσως όλα τα αεροσκάφη της ίδιου τύπου, 65 στον αριθμό, η είδηση πήρε μεγάλες διαστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο και φυσικά δημοσιότητα. Οι εξελίξεις τις επόμενες ημέρες ήταν ραγδαίες. Η Alaska Airlines, αφού καθήλωσε όλο το στόλο των 737, την επόμενη μέρα έθεσε σε κυκλοφορία 18 από αυτά τα οποία είχαν επισκευαστεί πρόσφατα, όμως η αμερικανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας (FAA), εξέδωσε οδηγία, που απαγόρευε τα επηρεαζόμενα αεροσκάφη να πετούν μέχρι να υποβληθούν σε συγκεκριμένους ελέγχους, οπότε η εταιρεία αναγκάστηκε για ακόμη μια φορά να καθηλώσει και τα 18 αεροπλάνα.

Γιατί έγινε το ατύχημα;

Το ατύχημα ήταν πολύ ιδιαίτερο, για πολλούς και διάφορους λόγους. Δεν υπήρχε κανένα θέμα συντήρησης του συγκεκριμένου αεροσκάφους, αφού ήταν ολοκαίνουριο – δόθηκε στην κυκλοφορία τον Οκτώβριο του ’23 – ενώ δεν έχουν αναφερθεί ποτέ ατυχήματα με τον συγκεκριμένο τύπο. Μάλιστα ,το αμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (NTSF), το οποίο ερευνά το ατύχημα, έχει ήδη δηλώσει ότι δεν υποπτεύεται ότι υπάρχει κάποιο ελάττωμα στο σχεδιασμό. Η συγκεκριμένη πόρτα χρησιμοποιείται ήδη από το 2006 σε Boeing 737 και δεν έχουν αναφερθεί σοβαρά προβλήματα.

Αν η πόρτα όμως δεν είναι το πρόβλημα, τότε τι συμβαίνει; Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) διέταξε με οδηγία της την καθήλωση όλων των αεροσκαφών αυτού του τύπου στην επικράτεια της χώρας, αφήνοντας στο έδαφος 171 τζετ, και ζήτησε να γίνουν έλεγχοι. Οι πιέσεις προς την Boeing είναι πολλές και από πολλά μέτωπα. Η FAA εξετάζει τώρα τη διαδικασία παραγωγής και την αλυσίδα εφοδιασμού της Boeing για να εντοπίσει τι μπορεί να προκάλεσε την πτώση της μεταλλικής πόρτας του αεροσκάφους της Alaska.

Γνωστά τα προβλήματα στη Boeing

Ήδη από το 2020, η Boeing αντιμετώπιζε θέματα με τις παραδόσεις των αεροσκαφών της τύπου 787, με καθυστερήσεις στην παράδοση ακόμη και 20 μήνες. Ακόμα και το νέο Air Force One του Αμερικανού προέδρου είχε καθυστερήσει στην κατασκευή του. Το 2022 προέκυψαν επίσης σοβαρές ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Μόλις τον Δεκέμβριο που μας πέρασε η Boeing ζήτησε από τις αεροπορικές εταιρείες να ελέγξουν για «χαλαρά μπουλόνια» στο σύστημα που ελέγχει το πηδάλιο του Max, ενώ νωρίτερα το 2023 είχαν βρεθεί σε κάποια τζετ αστοχίες όπως ακατάλληλα εξαρτήματα.

Η έρευνα για το περιστατικό της Alaska Airlines μόλις ξεκίνησε, όμως πολλοί ειδικοί δεν μασάνε τα λόγια τους. «Αυτό το είδος αστοχίας δεν πρέπει να συμβαίνει σε κανένα αεροπλάνο, αλλά το να συμβεί σε αεροσκάφος ηλικίας τριών μηνών είναι απαράδεκτο», δήλωσε στους Financial Times ο Nick Cunningham, αναλυτής στην Agency Partners. «Αυτό δίνει στην εντύπωση ότι η Boeing έχει ξεχάσει πώς να κατασκευάζει αεροσκάφη», πρόσθεσε ο Cunningham.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ των FT, αυτή τη στιγμή η Boeing κατασκευάζει 38 τζετ το μήνα σε ένα από τα εργοστάσιά της κοντά στο Σιάτλ των ΗΠΑ και σχεδιάζει να φτάσει τα 50 το μήνα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας. Αναλυτής της Bank of America αναρωτιέται αν το τελευταίο περιστατικό «εγείρει το ερώτημα . . . πώς πάει ο ποιοτικός έλεγχος καθώς προσπαθούν να αυξήσουν την παραγωγή».

Και άλλες εταιρείες καθηλώνουν τα αεροσκάφη τους

Η Alaska Airlines και η United κατέχουν τα περισσότερα αεροσκάφη Boeing 737 Max 9 στις ΗΠΑ και τα οποία έχουν καθηλώσει και μετά την οδηγία της FAA. Συνολικά στη χώρα έχουν καθηλωθεί 171 αεροπλάνα του ίδιου τύπου. Την ίδια τακτική ακολούθησαν και άλλες εταιρείες από όλο τον κόσμο. Πρέπει να σημειωθεί ότι καμία ελληνική αεροπορική εταιρεία δεν διαθέτει αυτό το μοντέλο αεροπλάνων. Η Turkish Airlines, η Copa Airlines του Παναμά και η Aeromexico που έχουν τον ίδιο τύπο, επίσης τα καθήλωσαν στο έδαφος προκειμένου να γίνουν επιθεωρήσεις.

Η Ryanair έσπευσε να δηλώσει σε ανακοίνωσή της ότι δεν έχει αεροσκάφος MAX 9 σε υπηρεσία ή σε παραγγελία και το πρόβλημα που προέκυψε με την Alaska Airlines, δεν ισχύει για τα αεροσκάφη MAX 8, τα οποία εκμεταλλεύεται ή τα MAX 10 που έχει παραγγείλει. Σε δηλώσεις του στους Financial Times ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair, Μάικλ Ο’ Λίρι, κάλεσε την Boeing να «βελτιώσει σημαντικά» τον ποιοτικό έλεγχο του αεροσκάφους της και ζήτησε – αλλά σε μικρότερο βαθμό – βελτιώσεις και στον ευρωπαϊκό κατασκευαστή αεροσκαφών Airbus. «Νομίζω ότι τόσο η Airbus όσο και η Boeing, σίγουρα η Boeing, πρέπει να βελτιώσουν σημαντικά τον ποιοτικό έλεγχο», δήλωσε ο O’Leary.

«Χαλαρά μπουλόνια»

Η Alaska Airlines είπε ότι οι αρχικές αναφορές από τεχνικούς της, που προετοιμάζουν τον στόλο των 737 Max 9 για επιθεώρηση, έδειξαν ότι “κάποιο χαλαρό υλικό ήταν ορατό σε ορισμένα αεροσκάφη“.

Τη Δευτέρα η United Airlines ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια επιθεωρήσεων των Boeing 737 Max 9 βρέθηκαν μπουλόνια που χρειάζονται «πρόσθετο σφίξιμο», τονίζοντας ότι τα “προβλήματα εγκατάστασης” που σχετίζονται με τα εξαρτήματα αυτά της πόρτας θα “επιλυθούν” πριν ο τύπος του αεροσκάφους επιστρέψει σε λειτουργία.

Τα ατυχήματα των Boeing 737

Τα 737 Max είναι ιδιαίτερα δημοφιλή αεροσκάφη και μάλιστα έχουν τις περισσότερες πωλήσεις, λόγω του χαμηλού κόστους λειτουργίας τους και της οικονομίας στα καύσιμα. Όμως έχουν συμβεί δύο σοβαρά δυστυχήματα, στα τέλη του 2018 και στις αρχές του 2019, στα οποία σκοτώθηκαν 346 άνθρωποι.

Οι τραγωδίες έγιναν με 737 Max 8 – ένα με την ινδονησιακή αεροπορική εταιρεία Lion Air και ένα άλλο με την Ethiopian Airlines. Και τα δύο αεροσκάφη χάθηκαν σε σχεδόν πανομοιότυπα περιστατικά, στα ανοικτά των ακτών της Ινδονησίας και έξω από την πρωτεύουσα της Αιθιοπίας Αντίς Αμπέμπα.

Ακυρώσεις και ταλαιπωρία

Η καθήλωση των 737-9 Max έχει προκαλέσει ακυρώσεις πτήσεων και μεγάλη ταλαιπωρία στους επιβάτες. Η Alaska Airlines ανακοίνωσε ότι έχει επηρεαστεί σημαντικά τη λειτουργία της, αφού αναγκάστηκε να ακυρώσει 170 πτήσεις την Κυριακή και 60 τη Δευτέρα, ενώ αναμένονται περισσότερες.

Η United είπε ότι έχει ακυρώσει πάνω από 200 πτήσεις. Η Copa έχει ακυρώσει περισσότερες από 150 πτήσεις από το Σάββατο και η Aeromexico έχει ακυρώσει τουλάχιστον 100.

Πτώση στις μετοχές Boeing και Spirit AeroSystems

Οι πόρτες των συγκεκριμένων μοντέλων της Boeing, όπως και αυτή που αποκολλήθηκε από στο αεροπλάνο της Alaska, κατασκευάζονται από την Spirit AeroSystems, η οποία στο παρελθόν έχει δεχτεί επικρίσεις κυρίως για θέματα ποιοτικού ελέγχου. Σε ανακοίνωσή της η Boeing είπε ότι «η ασφάλεια είναι η πρώτη μας προτεραιότητα και λυπούμαστε βαθύτατα για τον αντίκτυπο που είχε αυτό το συμβάν στους πελάτες μας και τους επιβάτες τους». 

Οι μετοχές της Boeing έχουν αυξηθεί περισσότερο από 18% τους τελευταίους 12 μήνες και έκλεισαν την Παρασκευή μόλις τα 250 δολάρια.  Τη Δευτέρα οι μετοχές της αμερικανικής κατασκευάστριας έκλεισαν με πτώση 8%, ενώ οι μετοχές του προμηθευτή της Spirit Aerosystems υποχώρησαν κατά 11%.