Το Meta “εμφανίστηκε” για να προστατεύσει τον Ζούκερμπεργκ

Την Πέμπτη 28/10 ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε από την άνεση του σπιτιού του πως το ‘παιδί’ του αλλάζει όνομα και από Facebook θα λέγεται Meta. Εκ του ελληνικού “μετά”.  Αυτό που γνωρίζατε μέχρι σήμερα ως Facebook, θα συνεχίσει να λέγεται έτσι -και θα ανήκει στο Meta, μαζί με το Instagram, το Whatsapp και όλα τα άλλα προϊόντα της επιχείρησης.

Προφανώς και η επιλογή του ‘μετά’ δεν έγινε τυχαία. Βοήθησε βέβαια, και ο τρόπος που εμπνεύστηκε το αφεντικό για να αφήσει πίσω όσα αμαύρωσαν -ανεπανόρθωτα- τo social network με τους περισσότερους χρήστες (2.23 δισεκατομμύρια, με το δεύτερο YouTube να έχει 1.9 δισεκατομμύρια και το τρίτο Whatsapp να μετρά 1.500.000.000): δηλαδή το metaverse. “Η απόφαση για το νέο όνομα έγινε για να αντανακλά το ποιοι είμαστε και τι ελπίζουμε να χτίσουμε” είπε ο Zούκερμπεργκ στο λαό του, πριν αποκαλύψει το νέο σήμα.

Ας δούμε όμως, τι πραγματικά τον οδήγησε σε αυτήν την αλλαγή. Κοντολογίς, όσα χρόνια ‘έζησε’ το Facebook ο Ζάκερμπεργκ πλήρωνε ομάδα δικηγόρων να αντιμετωπίζει τις καταγγελίες και τις μηνύσεις που δεν σταμάτησαν να εμφανίζονται στο διάβα.

Η ‘μεγαλύτερη κουτσομπόλα του πλανήτη’ μπήκε στη ζωή μας από το Φλεβάρη του 2004. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είχε ήδη αντιμετωπίσει τις πρώτες αντιπαραθέσεις. Μια εβδομάδα μετά το λανσάρισμα, τρεις συμφοιτητές του ιδρυτή τον κατηγόρησαν πως τους έκλεψε την ιδέα. Πέρασαν και στην κατάθεση μήνυσης. Στα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στη Silicon Alley Insider διαπιστώθηκε πως οι μηνυτές είχαν κάποια δίκια. Καταδίκη για τον Ζούκερμπεργκ δεν υπήρξε, χάριν εξωδικαστικού συμβιβασμού και απόσυρσης της μήνυσης το 2008, όταν το Facebook είχε 100.000.000 εγγεγραμμένους χρήστες. Εκείνη τη χρονιά κατατέθηκε και η πρώτη μήνυση για παραβίαση των νόμων περί ιδιωτικότητας, από εταιρία του Καναδά. Ακολούθως εκατοντάδες άλλες.

Τον Ιούλιο του 2010 οι χρήστες έφτασαν το μισό δισεκατομμύριο τον Ιούλιο του 2010 -οι οποίοι περνούσαν από 34 λεπτά κατά μέσο όρο στη σελίδα. Το 2012 είχε φτάσει τους ένα δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες το μήνα (τα 600 εκατομμύρια έμπαιναν από το κινητό) και εισήχθη στο χρηματιστήριο, ως η εταιρία με τη μεγαλύτερη εκτιμώμενη αξία (104.000.000.000 δολ.). Η Initial Public Offering (ελληνικά σημαίνει Αρχική δημόσια προσφορά και συνήθως αναφέρεται ως εισαγωγή στο χρηματιστήριο) έγινε αντικείμενο των πρώτων μηνύσεων που κατατέθηκαν εναντίον του δημιουργήματος του Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Δεν ‘άνοιξε’ μύτη.

Το φράγμα των 2 δισεκατομμυρίων χρηστών ‘έσπασε’ τον Ιούνιο του 2017. Είχε συμπληρωθεί διετία από την αλλαγή του τρόπου μέτρησης, κατόπιν καταγγελιών για ‘πειραγμένα’ νούμερα. Έως το 2015 μετρούσαν στη σούμα οι προσβάσεις από υπηρεσίες ‘τρίτων’. Έκτοτε μετρούν μόνο τα log in στην πλατφόρμα ή το app ή το Facebook Messenger, εντός 30 ημερών. Όπως όμως, είδατε η ‘άνθηση’ συνεχίστηκε, με τους δημιουργούς να εμφανίζουν διαρκώς νέα ‘καλούδια’.

Το 2018 άρχισε η πτώση. Oι λόγοι ήταν πολυποίκιλοι. You name it the Facebook played it

Είχαν μαζευτεί πολλά τα δημοσιεύματα για παραβάσεις ιδιωτικότητας (υπήρχαν διαδοχικά fails της εταιρίας να τα προστατέψει -βάσει δικαστικών αποφάσεων), χρησιμοποίηση προσωπικών μας στοιχείων προς όφελος του κολοσσού, εθισμούς, πολλά δισεκατομμύρια δολαρίων που δεν πληρώθηκαν σε φόρους -με τη βοήθεια offshore εταιριών-, ελεύθερο των χρηστών να δημοσιεύουν παράνομο και προσβλητικό περιεχόμενο, να παραβιάζουν πνευματικά δικαιώματα, να προβαίνουν σε ρητορικές μίσους, υποκίνηση βίας και τρομοκρατίας και φυσικά να μεταδίδουν Fake News.

Στο τελευταίο τετράμηνο του 2018 και το πρώτο του 2019, το Facebook διέγραψε 3 δισεκατομμύρια fake accounts. Ανακοίνωσε πως οι χρήστες ήταν 2.39 δισεκατομμύρια. Είχε ήδη ξεσπάσει το σκάνδαλο με την Cambridge Analytica και το πέρασμα στοιχείων 87 εκατομμύρια χρηστών -τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ.

Το Σεπτέμβριο του 2018 έγινε γνωστό πως από τον Ιούλιο του 2017 έως εκείνο το μήνα παραβιαζόταν η ασφάλεια της Facebook Inc και είχαν εκτεθεί τα στοιχεία 50 εκατομμυρίων χρηστών. Η ανακάλυψη της παραβίασης είχε γίνει στις 16/9 του 2018.

Οι μετοχές άρχισαν την ελεύθερη πτώση που συνεχίστηκε και τον Ιούνιο του 2019, όταν ανακοινώθηκε πως το Facebook είναι στο επίκεντρο έρευνας της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ, για μονοπώλιο. Την ίδια ώρα, συνεχίζονταν οι παραβιάσεις ασφαλείας, με προσωπικά στοιχεία χρηστών να εκτίθενται. Το μεγαλύτερο breach έγινε τον Απρίλιο του 2021, με την κλοπή δεδομένων μισού δισεκατομμυρίου χρηστών. Αποκαλύφθηκε από την Guardian. H Facebook δεν αντιμετώπισε τη δημοσίευση με αγάπη -αφού ήθελε να το κρατήσει και αυτό κρυφό.

Από το 2009 έως τώρα ο κολοσσός έχει απολογηθεί πολλάκις, για την αδυναμία του να διαφυλάξει την ιδιωτικότητα των χρηστών. Και φτάνουμε στις αρχές του τρέχοντος μήνα και τις αποκαλύψεις της Φράνσις Χόγκεν, γυναίκας που εργαζόταν στη Facebook Inc ως product manager στην ομάδα αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης και της προστασίας της δημοκρατικής διαδικασίας. Αυτό το team διαλύθηκε μετά τις εκλογές του 2020.

Όπως δήλωσε ενώπιον της Γερουσίας “το Facebook βάζει το κέρδος πάνω από την ασφάλεια”. Ήδη είχε δώσει στοιχεία που αποδείκνυαν τα λεγόμενα της, καθώς όπως ομολόγησε ήταν πίσω από τις διαρροές που δημοσιεύτηκαν στη Wall Street Journal. Αφορούσαν έγγραφα και συνεντεύξεις με πρώην και νυν υπαλλήλους που έχουν να κάνουν με την υπεράσπιση των εχόντων. Αποδείχθηκε ότι οι πολιτικοί, οι celebrities και όσοι είναι ‘δυνατοί’ αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους υπόλοιπους χρήστες.  Η Χόγκεν υποστήριξε ότι “σε κάθε κρίση, η εταιρία επέλεγε να υπερασπιστεί τα δικά της συμφέροντα και επικέντρωνε στο πώς θα κερδίσει περισσότερα χρήματα”.

Πρόσθεσε πως υπάρχουν αλγόριθμοι που ενισχύουν τη διχόνοια, ενώ τα καρτέλ ναρκωτικών χρησιμοποιούν ανοιχτά την πλατφόρμα για τις δουλειές τους -εν γνώσει του κολοσσού. Στα εσωτερικά έγγραφα γινόταν σαφές πως υπήρχε πλήρη γνώση για τα ‘προϊόντα’ και τις υπηρεσίες που μπορούσαν να προκαλέσουν κακό και πάντα επέλεγαν να μην τα αλλάξουν -με τον Ζούκερμπεργκ να χαράσσει πάντα την πολιτική της δυνητικά εγκληματικής συμπεριφοράς, όπως επισήμανε ο επιχειρηματίας και συγγραφέας του “Zucked: Waking Up to the Facebook Catastrophe”, Ρότζερ ΜακΝαμί.

“Εάν αλλάξουν την οργανωτική δομή, θα προστατεύσουν τον Ζούκερμπεργκ από τις ευθύνες όσων δεινών έχει διαπράξει η εταιρία του, υπό την εποπτεία του”.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν έδωσε την παραμικρή σημασία στην έρευνα που είχε διενεργήσει και έδειχνε ότι υπηρεσίες του “μπορούν να γίνουν επιζήμιες, για τη ψυχική υγεία των εφήβων και δη των κοριτσιών”, όπως διαμόρφωνε τα νέα δεδομένα του Instagram -με αντικειμενικό στόχο να κερδίσει την προτίμηση των νέων που έχουν επιλέξει άλλες πλατφόρμες. Στα πλάνα ήταν η δημιουργία Instagram για παιδιά. Μετά τις αποκαλύψεις, το πλάνο ανεστάλη. Για την ιστορία, η Χόγκεν κλήθηκε να καταθέσει και στο Ευρωκοινοβούλιο. Όπου και αν μιλάει, λέει πως έκανε ό,τι έκανε (δηλαδή, τις αποκαλύψεις) για να βελτιωθούν τα πράγματα -προς όφελος όλων.  Όχι για να κάνει κακό στη Facebook Inc, που απάντησε δια του αφεντικού πως “όσα υπάρχουν στα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν, απεικονίζουν ψεύτικη εικόνα για την εταιρία” και ότι “τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Facebook αντικατοπτρίζουν την κοινωνία”.

Ενόσω συνέβαιναν όλα αυτά, οι εργαζόμενοι “στο Νο1 της λίστας με τις κορυφαίες εταιρίες στις οποίες μπορεί να εργαστεί κάποιος” το 2018 άρχισαν να αποχωρούν. Η Facebook βρέθηκε στο Νο23 της λίστας το 2020 και φέτος στο Νο11, με τους ικανότερους να επιλέγουν επιχειρήσεις που καλύπτουν τα ‘θέλω’ τους, χωρίς να τους υποβάλουν σε ακραία μορφή ανταγωνισμού -που υπάρχει εκεί.

Δεδομένου του ότι ουδέποτε το Facebook έδειξε να ενδιαφέρεται για όσα λέει ο κόσμος (ή οι μηνύσεις που αντιμετώπιζε ή οι αλλαγές σε νομοθεσίες κρατών του πλανήτη), θα υπέθετε κανείς πως πάλι δεν θα υπήρχε κάποια δραστική αλλαγή. Έλα όμως, που μετά τις πρώτες αποκαλύψεις στη WSJ η τιμή της μετοχής έπεσε κατά 12%, με την κατρακύλα να συνεχίζεται. Και κάπως έτσι απέκτησαν πρόβλημα οι επενδυτές. Άρα ο Ζάκεμπεργκ έπρεπε πια, να κάνει κάτι.

Κάπως έτσι έγινε η στροφή στο metaverse, ένα project επί του οποίου δουλεύει ο τεχνολογικός κολοσσός τους τελευταίους μήνες, αλλά τώρα τίθεται στο επίκεντρο των πάντων. Δηλαδή, του rebranding που κάνει ο CEO, ο οποίος ανακοίνωσε πως προχωρά στην αλλαγή του ονόματος του ‘δημιουργήματος’ του από Facebook σε Meta. Πιστεύει ότι αυτή η αλλαγή θα φέρει κοντά του τους νέους (που τον έχουν εγκαταλείψει) και θα βοηθήσει ως προς την εξεύρεση εξειδικευμένων υπαλλήλων “που θα θέλουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να εργαστούν σε ένα επαναστατικό project που έχει μεγάλο μπάτζετ”. Μένει να δούμε τι θα ισχύσει, με την Κίρστεν Μάρτιν, καθηγήτρια ηθικής τεχνολογιών στο University of Notre Dame να ρωτάει -μέσω του Marketwatch– “αν δεν εμπιστευόμαστε αυτόν τον κολοσσό στον πραγματικό κόσμο, γιατί να τον εμπιστευτούμε στον εικονικό;”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις