Το μόνο ζώο που κάνει σωτήριες χειρουργικές επεμβάσεις σαν των ανθρώπων
Διαβάζεται σε 4'
Πέραν του ανθρώπου, υπάρχει ένας ακόμα εκπρόσωπος του ζωικού βασιλείου που κάνει εγχειρήσεις που σώζουν ζωές “από ένστικτο”.
- 15 Απριλίου 2025 09:44
Τα μυρμήγκια είναι ένα είδος που δεν έχουμε εκτιμήσει όσο θα τους άξιζε, δεδομένης της σημασίας τους για το περιβάλλον. Κατ’ αρχάς είναι τα πιο άφθονα έντομα στη Γη: ανά πάσα στιγμή υπάρχουν από 10 τετράκις δισεκατομμύρια έως 100 τετράκις δισεκατομμύρια στελέχη της “κοινότητας”. -πληθυσμός που αποτελείται από περισσότερα από 12.000 γνωστά είδη.
Κατοικούν σχεδόν σε κάθε χερσαίο βιότοπο σε όλη την υδρόγειο, από τα τροπικά δάση μέχρι τις ερήμους και από τα αστικά περιβάλλοντα έως τις απομακρυσμένες περιοχές άγριας φύσης.
Παίζουν ζωτικούς ρόλους στα οικοσυστήματα, συμβάλλοντας στην υγεία του εδάφους μέσω των ανασκαφών τους, βοηθώντας στον κύκλο των θρεπτικών συστατικών, στη διασπορά των σπόρων και στον έλεγχο των πληθυσμών άλλων εντόμων, μέσω της θήρευσης και της αποσύνθεσης. Έτσι, διατηρούν την ισορροπία των οικοσυστημάτων.
Πιο συγκεκριμένα, είναι φυσικοί θηρευτές και παίζουν κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο των πληθυσμών παρασίτων. Κυνηγούν και καταναλώνουν μεγάλη ποικιλία εντόμων, συμπεριλαμβανομένων πολλών γεωργικών παρασίτων όπως αφίδες, κάμπιες και τερμίτες.
Επίσης, μέσω των δραστηριοτήτων αναζήτησης τροφής, βοηθούν στη ρύθμιση των πληθυσμών αυτών των παρασίτων, εμποδίζοντας τα να φτάσουν σε επιζήμια επίπεδα που θα μπορούσαν να βλάψουν τις καλλιέργειες ή άλλα φυτά.
Είναι και αποτελεσματικά πτωματοφάγα, καθώς τρέφονται με νεκρά έντομα και οργανική ύλη, γεγονός που βοηθά στη διάσπαση και την ανακύκλωση των θρεπτικών συστατικών. Έτσι συμβάλλουν περαιτέρω στον έλεγχο των παρασίτων μειώνοντας τις πιθανές περιοχές αναπαραγωγής για επιβλαβή έντομα.
Το Harvard Forest εξήγησε πως γυρίζουν και αερίζουν το έδαφος κι έτσι επιτρέπουν στο νερό και το οξυγόνο να φτάσουν στις ρίζες των φυτών. Παίρνουν τους σπόρους στο “τούνελ” τους και τρώνε τα θρεπτικά ελαιοσώματα του. Οι σπόροι αυτοί συχνά βλασταίνουν και αναπτύσσουν νέα φυτά. Άρα έχουμε διασπορά σπόρων. Επίσης, τρώνε μεγάλη ποικιλία οργανικών υλικών και παρέχουν τροφή σε πολλούς διαφορετικούς οργανισμούς.
Μελέτη δείχνει πως είναι και το μόνο ζώο, πλην του ανθρώπου, που κάνει χειρουργικές επεμβάσεις που σώζουν ζωές.
Η εργασία που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology ανέλυσε τον τρόπο που τα ξυλοφάγα μυρμήγκια της Φλόριντα (Camponotus floridanus) χειρίζονται σοβαρές πληγές των “συντρόφων” τους.
Όπως αναφέρεται, οι τραυματισμοί στα πόδια αυτών των μυρμηγκιών απαιτούν μερικές φορές ακρωτηριασμό ή καθαρισμό, ανάλογα με τη σοβαρότητα. Οι ακρωτηριασμοί αυτοί σώζουν ζωές.
Οι αποφάσεις, σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης ενός κατεστραμμένου μέλους, φαίνεται να εξαρτώνται από τον πιθανό κίνδυνο μόλυνσης και την ποσότητα του μυϊκού ιστού στην τραυματισμένη περιοχή.
Αποκαλύφθηκε ότι τα μυρμήγκια βασίζονται σε μια συστηματική αξιολόγηση κάθε πληγής, υποδηλώνοντας ότι μπορούν να ανιχνεύσουν πότε ο ακρωτηριασμός θα προσφέρει ποθανότατα καλύτερο αποτέλεσμα, συγκριτικά με μόνο τον καθαρισμό.
Κατά τον πρώτο συγγραφέα της πιο πρόσφατης μελέτης, ο ερευνητής συμπεριφοράς ζώων, οικολογίας και εξέλιξης στο University of Würzburg, Erik Frank «το γεγονός ότι τα μυρμήγκια είναι σε θέση να διαγνώσουν μια πληγή, να δουν αν είναι μολυσμένη ή στείρα και να τη θεραπεύσουν ανάλογα για μεγάλες χρονικές περιόδους από άλλα άτομα – το μόνο ιατρικό σύστημα που μπορεί να ανταγωνιστεί το ανθρώπινο»,
ΤΑ ΞΥΛΟΦΑΓΑ ΜΥΡΜΗΓΚΙΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΠΛΗΓΩΝ
Οι ερευνητές που εξέτασαν τα ξυλοφάγα μυρμήγκια της Φλόριντα ανακάλυψαν ότι τα έντομα χρησιμοποιούν έναν εντυπωσιακό συνδυασμό καθαρισμού πληγών και αφαίρεσης άκρων.
Προηγούμενη έρευνα, που δημοσιεύθηκε το 2023, είχε δείξει πως το είδος Megaponera analis, φάνηκε ότι βασίζεται σε έναν ειδικό αδένα για την απελευθέρωση αντιμικροβιακών ενώσεων κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Τα ξυλοφάγα μυρμήγκια δεν έχουν αυτόν τον εξειδικευμένο αδένα, αλλά εφαρμόζουν καθαρά “μηχανικά” μέσα. Για την ακρίβεια, χρησιμοποιούν τα στοματικά τους μέρη για καθαρισμό και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αφαιρούν ολόκληρο το άκρο.
Ο Frank συμπλήρωσε πως «όταν μιλάμε για συμπεριφορά ακρωτηριασμού, είναι κυριολεκτικά η μόνη περίπτωση στην οποία συμβαίνει ένας περίπλοκος και συστηματικός ακρωτηριασμός ενός μέλους, από άλλον εκπρόσωπο του του είδους του στο ζωικό βασίλειο».
Μια άλλη απροσδόκητη ανατροπή είναι ότι αυτές οι απαντήσεις φαίνεται να εμφανίζονται χωρίς μαθημένη εκπαίδευση. Είναι πραγματικά έμφυτη συμπεριφορά.
Οι επιστήμονες πρότειναν ότι δεδομένου πως τα μυρμήγκια βασίζονται συχνά στον καταμερισμό εργασίας με βάση την ηλικία, τα μέλη που εκτελούν αυτές τις θεραπείες μπορεί να έχουν ένα εγγενές σύνολο δεξιοτήτων που αναδύεται στο σωστό στάδιο του κύκλου της ζωής τους.
Οι ερευνητές διερευνούν τώρα, την επικράτηση παρόμοιων στρατηγικών ακρωτηριασμού σε άλλα είδη Camponotus.