Τουρκικά παζάρια για το προσφυγικό: Η Άγκυρα αλλάζει τη συμφωνία

Αλλαγές επιβάλλει η Τουρκία στην συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το προσφυγικό, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Handelsblatt. Όπως αναφέρει η εφημερίδα, περίπου 1,7 εκατομμύρια ευρώ από την δεύτερη δόση των τριών δισεκατομμυρίων που εκταμιεύει η Ε.Ε. για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία, θα περάσουν πλέον απευθείας στον έλεγχο της τουρκικής κυβέρνησης και όχι σε αυτόν ξένων οργανώσεων βοήθειας, όπως συνέβαινε ως τώρα.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Άγκυρα ασκούσε πάντα κριτική ότι τα χρήματα δίδονταν με καθυστέρηση και κυρίως σε μη-τουρκικές οργανώσεις, οι οποίες αποκτούσαν έτσι τον έλεγχο δισεκατομμυρίων. Αυτό, όπως αναφέρει η εφημερίδα, θα αλλάξει σε ό,τι αφορά τα χρήματα της δεύτερης δόσης, έπειτα από έντονες τουρκικές πιέσεις, με αποτέλεσμα η Τουρκία να ευνοείται σε βάρος οργανώσεων της Ε.Ε. και του ΟΗΕ, όπως η Κοινωνία για την διεθνή Συνεργασία, η Γαλλική Υπηρεσία για την Ανάπτυξη, η Unicef και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα.

Η τουρκική πλευρά διαμαρτυρόταν ως τώρα και για το γεγονός ότι, όπως υποστήριζε, η κυβέρνηση εισέπραττε πολύ μικρό μερίδιο από τα χρήματα. Συγκεκριμένα, από την πρώτη δόση των τριών δισεκατομμυρίων, «μόνο» 660 εκατομμύρια κατέληξαν στα τουρκικά υπουργεία, για την πρόσληψη επιπλέον ιατρών, δασκάλων και κοινωνικών λειτουργών. Στην Τουρκία, όλοι οι πρόσφυγες με νόμιμη άδεια παραμονής έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε ιατρούς και φοιτούν στα τουρκικά σχολεία.

Από την δεύτερη δόση της οικονομικής βοήθειας, σύμφωνα με έρευνα της Handelsblatt, 875 εκατομμύρια – περίπου 200 εκατομμύρια επιπλέον από ό,τι στην πρώτη δόση – θα διατεθούν απευθείας στην τουρκική κυβέρνηση. «Το κράτος θα λάβει περισσότερα χρήματα, αν και, όπως επιθυμεί η τουρκική κυβέρνηση – με την στήριξη και της αντιπολίτευσης – εκατοντάδες χιλιάδες Σύροι αναμένεται να επιστρέψουν σύντομα στη χώρα τους.

Αντιθέτως, οι οργανώσεις του ΟΗΕ εκτιμάται ότι θα μείνουν χωρίς πόρους, καθώς οι νέες προκηρύξεις της Ε.Ε. για την ανάληψη έργων θέτουν ως ανώτατο όριο των διοικητικών δαπανών το 4%. Οργανώσεις όμως όπως η Unicef και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα θέτουν το ανάλογο κόστος στο 6-7%, όπως αναφέρεται στο καταστατικό τους, το οποίο έχει εγκριθεί και από τα κράτη-μέλη τους, συνεπώς δεν μπορούν καν να κερδίσουν την ανάθεση πολλών από τα προγράμματα που οργανώνονται στην Τουρκία. Εκτός προγραμμάτων, αναφέρει η Handelsblatt, μένει και η γερμανική Εταιρία για την Διεθνή Συνεργασία (GIZ). Σύμφωνα με εκπρόσωπο της οργάνωσης, η αίτηση της GIZ απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους, καθώς η πρότασή της προέβλεπε διοικητικές δαπάνες ύψους 7%.

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση του Ερυθρού Σταυρού και της τουρκικής τοπικής του οργάνωσης, της Ερυθράς Ημισελήνου. Ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός θα λάβει για προγράμματά του που αφορούν τους πρόσφυγες στην Τουρκία περίπου 860 εκατομμύρια από την δεύτερη δόση, τα οποία πιθανότατα θα μεταβιβάσει στην Ερυθρά Ημισέληνο. Από την πρώτη δόση, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός είχε λάβει 17 εκατομμύρια ευρώ.

Με αυτόν τον τρόπο θα διατεθεί το ποσό του 1,7 εκ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 1,3 θα διατεθεί σε φορείς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα.

Σύμφωνα πάντως με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον οποίο επικαλείται το δημοσίευμα, η απευθείας διάθεση στην τουρκική κυβέρνηση θα αποτρέψει την δημιουργία «παράλληλων κοινωνιών». «Ακολουθούμε τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. Ελέγχουμε ότι η χρήση των χρημάτων έχει άμεση επίδραση στην κατάσταση των ανθρώπων επιτόπου», διαβεβαίωσε ο ίδιος εκπρόσωπος. Μεταξύ των «παραδοσιακών» οργανώσεων βοήθειας ωστόσο, επισημαίνει η εφημερίδα, διαπιστώνεται έντονη δυσαρέσκεια, ενώ η κρατούσα άποψη είναι ότι «η ‘Αγκυρα έχει τυλίξει την Ε.Ε. στο μικρό της δαχτυλάκι».