Τραμπ και Πούτιν, η γρήγορη ειρήνη που αποδείχθηκε ουτοπία

Όταν συναντήθηκε με τον Ζελένσκι στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, ο Ντόναλντ Τραμπ, τότε υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ, έδειχνε σίγουρος ότι μπορούσε να φέρει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε γρήγορο τέλος.

Μάλιστα, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Αν κερδίσουμε, πιστεύω ότι θα το επιλύσουμε πολύ γρήγορα».

Ωστόσο, όσο και αν φάνηκε ότι η ταχύτητα ήταν κεντρικό σημείο της στρατηγικής του, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως περίμενε. Η υπόσχεση του Τραμπ ότι θα σταματήσει τον πόλεμο μέσα στην πρώτη ημέρα της προεδρίας του, το 2023, αποδείχθηκε φιλόδοξη και ατελέσφορη.

Ένα από τα κεντρικά χαρακτηριστικά της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ είναι η πίστη του στην προσωπική διπλωματία, τη μία-προς-μία επικοινωνία με άλλους ηγέτες. Αυτή η πεποίθηση αποδείχθηκε προβληματική, καθώς οι συζητήσεις του με τον Πούτιν, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2024, δεν απέφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ο Τραμπ είχε ελπίδες ότι, μέσω των τηλεφωνικών συνομιλιών του με τον Πούτιν, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια προσωρινή εκεχειρία για 30 ημέρες. Ωστόσο, το μόνο ουσιαστικό αποτέλεσμα αυτών των συνομιλιών ήταν μια υπόσχεση του Πούτιν να σταματήσει τις επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, υπόσχεση που, όπως κατηγορεί το Κίεβο, παραβιάστηκε μέσα σε λίγες ώρες.

Η αδιάλλακτη στάση του Πούτιν και η πολυπλοκότητα της σύγκρουσης

Ο Πούτιν, για την πλευρά του, δεν έχει δείξει καμία διάθεση να επιταχύνει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση για τις συνομιλίες, που έγινε έναν μήνα μετά την τηλεφωνική συνομιλία του με τον Τραμπ, εξέφρασε τη σταθερή αντίθεσή του στην αμερικανική στρατηγική για μια προσωρινή εκεχειρία, προτού ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για μια μακροχρόνια συμφωνία.

Ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να ασχοληθούν πρώτα με τις «ρίζες» της σύγκρουσης, δηλαδή την διεύρυνση του ΝΑΤΟ και την ύπαρξη της Ουκρανίας ως κυρίαρχο κράτος, ζητήματα που θεωρεί ότι αποτελούν απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας.

Η στρατηγική των ΗΠΑ να πιέσουν την Ουκρανία υπήρξε εξίσου αμφισβητήσιμη. Η πίεση αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, με την Ουκρανία να αντιμετωπίζει αντιφάσεις και πιέσεις, και τον Ζελένσκι να καλείται να συμβιβαστεί με τη στρατηγική του Τραμπ.

Η πίεση αυτή κορυφώθηκε στην περίφημη αντιπαράθεση στο Οβάλ Γραφείο, όταν ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος του, Τζέι Ντι Βανς, επιτέθηκαν στον Ουκρανό πρόεδρο για την αδράνειά του. Η σύγκρουση αυτή απορρόφησε πολιτικό κεφάλαιο και χρόνο, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε σοβαρές ρήξεις στις διατλαντικές σχέσεις.

Ο Τραμπ παλεύει για περισσότερο χρόνο

Η φύση της σύγκρουσης στην Ουκρανία είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Η πρόταση της Ουκρανίας για μια προσωρινή εκεχειρία επικεντρώθηκε στον αέρα και στη θάλασσα, κάτι που θεωρούνταν σχετικά εύκολο να παρακολουθηθεί.

Ωστόσο, όπως γράφει το BBC, η προσθήκη της 1200 χιλιομέτρων ανατολικής γραμμής μετώπου στην πρόταση των ΗΠΑ δημιούργησε σοβαρές δυσκολίες στη διαδικασία επαλήθευσης.

Ακόμα και η συμφωνία του Πούτιν για τον τερματισμό των επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας απαιτεί δύσκολες διαπραγματεύσεις και τεχνικές λεπτομέρειες, ενώ η διαφορά μεταξύ ενεργειακών και άλλων πολιτών υποδομών συνεχίζει να είναι ασαφής.

Επιπλέον, η πολιτική του Τραμπ, η οποία επικεντρώθηκε στα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως η συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας, αναγκάζει την Ουκρανία να συμβιβαστεί σε ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και τους στρατηγικούς στόχους της χώρας.

Οι αρχικές υποσχέσεις για άμεση επίλυση του πολέμου φαίνονται όλο και πιο απίθανες, με το τέλος της σύγκρουσης να μοιάζει πιο δύσκολο και χρονοβόρο από ποτέ.

Ο Τραμπ δεν έχει κατορθώσει να φέρει την ειρήνη στην Ουκρανία τόσο γρήγορα όσο υποσχέθηκε, και η διαδικασία επίλυσης φαίνεται να απαιτεί περισσότερη υπομονή και χρόνο από ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε.