Τριάντα χρόνια από την πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου στη Ρουμανία

Οσο ισχυρό φάνταζε τα προηγούμενα χρόνια, τόσο εύκολα κατέρρευσε, σαν πύργος από τραπουλόχαρτα θα έλεγε κανείς, το καθεστώς Τσαουσέσκου στη Ρουμανία.

Οι τίτλοι τέλους έπεσαν ακριβώς πριν 30 χρόνια (22 Δεκεμβρίου του 1989) με τον τότε ηγέτη της Ρουμανίας Νικολάε Τσαουσέσκου και τη σύζυγό του Ελενα να συλλαμβάνονται από την αστυνομία αφού είχαν προηγουμένως επιχειρήσει να διαφύγουν με ελικόπτερο (πρώτα στο Σναγκόβ και μετά στο Τιργκοβίστε). Εκεί ακριβώς έπεσαν στα χέρια των αρχών αφού ο στρατός είχε απαγορεύσει την εναέρια κυκλοφορία στη χώρα.

Την ίδια ώρα, ο Ιον Ιλιέσκου αναλάμβανε πρόεδρος της Ρουμανίας βάζοντας τέλος στην κομμουνιστική περίοδο της χώρας.

Τι προηγήθηκε

Επί μία εβδομάδα η Ρουμανία συνταρασσόταν από την εξέγερση των φοιτητών στην Τιμισοάρα η οποία πολύ γρήγορα απέκτησε αντικυβερνητικά χαρακτηριστικά.

Αμέσως την επιστροφή του από το Ιράν, όπου πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη, ο Τσαουσέσκου επιχείρησε να ελέγξει την κατάσταση. Στις 21 Δεκεμβρίου το κομμουνιστικό κόμμα της Ρουμανίας διοργάνωσε συγκέντρωση έξω από το γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής κατά την οποία ο πρόεδρος της χώρας εκφώνησε λόγο που έμελλε να είναι και ο τελευταίος του.

Η συγκέντρωση εξελίχθηκε σ’ ένα τεράστιο φιάσκο. Μετά τα πρώτα λεπτά της ομιλίας του Τσαουσέσκου άρχισαν να φωνάζουν “Τιμισοάρα” και να αμφισβητούν αυτά που έλεγε ο πρόεδρος της χώρας ο οποίος αρχικά σάστισε. Προσπάθησε να συνετίσει το πλήθος με κινήσεις του δεξιού χεριού, κίνηση που έκανε και η σύζυγός του που κάλεσε, εν συνεχεία, τον κόσμο να σωπάσει! Ο ίδιος ο Τσαουσέσκου ακούστηκε να λέει ότι πρόκειται για προβοκάτσια!

Εν τέλει, η ομιλία ολοκληρώθηκε μετά κόπων και βασάνων. Ο Τσαουσέσκου υποσχέθηκε αυξήσεις στο βασικό μισθό και στις συντάξεις γήρατος από την 1η Ιανουαρίου του 1990 αλλά προφανώς δεν έπεισε κανέναν πέρα από τους οπαδούς του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Την επόμενη μέρα, 22 Δεκεμβρίου του 1989, ο Τσαουσέσκου πληροφορήθηκε το θάνατο του Υπουργού Αμυνας, Βασίλε Μιλέα. Πίστεψε ότι επρόκειτο για δολοφονία (αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν αυτοκτονία) και ανέλαβε αμέσως την ηγεσία του στρατού.

Πήγε επίσης στα κομματικά γραφεία και επιχείρησε να απευθυνθεί στο συγκεντρωμένο πλήθος. Ο κόσμος όμως ήταν εξαγριωμένος και πετούσε πέτρες και άλλα αντικείμενα. Κάποιοι από τους συγκεντρωμένους εισέβαλαν στο κτίριο και έψαξαν το ζεύγος Τσαουσέσκου το οποίο τελικά διέφυγε με ελικόπτερο. Τα σχετικά, ιστορικά πλάνα διασώζονται.

Μετά τη σύλληψή του, το ζεύγος Τσαουσέσκου πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο το οποίο απήγγειλε πολύ σοβαρές κατηγορίες (παράνομο πλουτισμό με κρατικά κεφάλαια, γενοκτονία, κατάχρηση εξουσίας, καταστροφές ιστορικών κτιρίων κτλ).

Ηταν μία παρωδία δίκης. Ο Νικολάε και η Ελενα Τσαουσέσκου καταδικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες σε θάνατο και εκτελέστηκαν ανήμερα των Χριστουγέννων του 1989. Εχει μείνει στην ιστορία η σκηνή που η Ελενα Τσαουσέσκου αντιδρά μόλις οι στρατιώτες της δένουν τα χέρια φωνάζοντας “δεν έχετε κανένα δικαίωμα”.

Μετά την εκτέλεσή τους αποκαλύφθηκε ότι το ζεύγος έκανε ζωή που αντιστοιχούσε σε σούπερ σταρ. Στο πολυτελές σπίτι τους (που έμοιαζε περισσότερο με παλάτι και το οποίο πλέον είναι ανοιχτό στο κοινό) πολλά από τα είδη υγιεινής ήταν χρυσά…