Turk Stream: Πούτιν και Ερντογάν εγκαινιάζουν τον “εύφλεκτο” αγωγό

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέπτεται σήμερα την Κωνσταντινούπολη για την τελετή εγκαινίων του αγωγού φυσικού αερίου Turk Stream. Στη τελετή θα “πέσουν” οι υπογραφές με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Όπως ανακοίνωσε το Κρεμλίνο, ο πρόεδρος Πούτιν θα διεξαγάγει συνομιλίες με τον Τούρκο πρόεδρο Ρερτζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την διάρκεια των οποίων προγραμματίζεται να συζητηθούν ζητήματα που αφορούν στην περαιτέρω ανάπτυξη της ρώσο-τουρκικής συνεργασίας καθώς και επίκαιρα διεθνή ζητήματα μεταξύ των οποίων η κατάσταση στην Συρία και την Λιβύη.

Η επίσκεψη είναι η 12η κατά σειρά που πραγματοποιεί ο πρόεδρος Πούτιν στην Τουρκία ως αρχηγός κράτους, και η ένατη αφότου εξελέγη πρόεδρος το 2012 για τρίτη θητεία.

Ο Ερντογάν είχε δηλώσει στις 5 Ιανουαρίου, ότι κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Πούτιν στην Τουρκία, προτίθεται να συζητήσει μαζί του “περιφερειακά ζητήματα”. Παράλληλα είχε εκφράσει την ελπίδα ότι θα καταφέρει μαζί με τον Ρώσο πρόεδρο “να επιτύχει κατά την συνάντηση τους, κατάπαυση του πυρός στην συριακή επαρχία Ιντλίμπ, ώστε οι βόμβες να μη πέφτουν στα σπίτια των αμάχων πολιτών”.

Θυμίζουμε πως η δεύτερη διακλάδωση του αγωγού φυσικού αερίου Turk Stream δεν περνάει από τη χώρα μας, όπως είχε ανακοινώσει ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντρ Νόβακ.

Όπως είχε δηλώσει ο Ρώσος υπουργός, “ο Turk Stream 2 θα περάσει μέσω Βουλγαρίας, Ουγγαρίας και Σερβίας. Στη Βουλγαρία απευθείας”. Η πρώτη διακλάδωση του αγωγού άρχισε άλλωστε να λειτουργεί από 1η Ιανουαρίου του 2020.

Ο Turkish Stream 2 αντικαθιστά τον South Stream και θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Η πρώτη διακλάδωση του αγωγού Turkish Stream θα τροφοδοτεί την εσωτερική αγορά της Τουρκίας με φυσικό αέριο ενώ η δεύτερη τις χώρες της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ως δυνητικές αγορές η Gazprom βλέπει την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ουγγαρία. Η ισχύς της κάθε διακλάδωσης ετησίως είναι 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Ένας αγωγός με συμβολική σημασία

Όπως γράφει η Deutsche Welle, με τον Turk Stream η Άγκυρα επιχειρεί να αξιοποιήσει στο έπακρο την πλεονεκτική γεωγραφική της θέση και να λειτουργήσει ως βασικός ενεργειακός κόμβος της ευρύτερης περιοχής. “Με τα εγκαίνια του Turk Stream οι τροφοδοτούμενοι από το βορρά και την ανατολή τουρκικοί αγωγοί θα γίνουν πλέον απολύτως απαραίτητοι για τις διεθνείς αγορές”, διεμήνυε με περισσή αισιοδοξία ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Ντενμέζ.

Ο Turk Stream υπογραμμίζει όμως και την περαιτέρω αναβάθμιση των ρωσοτουρκικών σχέσεων.

Η Δύση περιορίζεται καταρχήν στο να παρακολουθεί ως απλός και δύσπιστος θεατής την όλο και μεγαλύτερη προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. Το τελευταίο διάστημα οι δυο περιφερειακές δυνάμεις φαίνεται να κινούν όλο και περισσότερο τα νήματα στην ευρύτερη περιοχή. Υπό αυτή την έννοια η αυριανή συνάντηση Πούτιν και Ερντογάν δεν αναμένεται να περιοριστεί στα αμιγώς ενεργειακά. Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους η ατζέντα περιλαμβάνει μια σειρά θεμάτων.

Όπως αναφέρει Τούρκος διπλωμάτης, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, αντικείμενο των συνομιλιών θα αποτελέσει και η κατάσταση στη Λιβύη. Εκεί όμως τα πράγματα περιπλέκονται. Η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα την αποστολή στρατιωτών της για να συνδράμουν τις επιχειρήσεις της κυβέρνησης Σάρατζ κατά των δυνάμεων του στρατηγού Χαφτάρ. Στον αντίποδα η Ρωσία στηρίζει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης του στρατάρχη.

Στη μέση η Λιβύη

Η Μόσχα παρακολουθεί πολύ στενά τις κινήσεις της Άγκυρας στη Λιβύη. “Διεμηνύθη στην Τουρκία να μην αντιπαρατεθεί επ’ ουδενί με τις δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ”, ανέφερε ο ίδιος διπλωμάτης. Σύμφωνα με τουρκικούς διπλωματικούς κύκλους, ο Τούρκος πρόεδρος θα διαβεβαιώσει τον Ρώσο ομόλογό του ότι τα τουρκικά στρατεύματα δεν θα εμπλακούν σε πολεμικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με αξιωματούχους του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, αντικείμενο των επαφών θα αποτελέσει και η κατάσταση στη βόρεια Συρία, όπου αμφότερες χώρες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Στα τέλη Οκτωβρίου Πούτιν και Ερντογάν είχαν συμφωνήσει στο τέλος των τουρκικών επιχειρήσεων στην πολύπαθη χώρα ενώ η Μόσχα είχε δώσει τη συγκατάθεσή της και για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στη βόρεια Συρία.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι βασικό θέμα όσον αφορά τη Συρία θα είναι η κατάσταση στην Ιντλίμπ, την οποία συνεχίζουν να σφυροκοπούν από αέρος υποστηριζόμενα από τη Ρωσία στρατεύματα του Άσαντ. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν τους τελευταίους μήνες να εγκαταλείψουν τις εστίες τους με κατεύθυνση τα τουρκικά σύνορα. Και στην περίπτωση αυτή τα συμφέροντα των δυο πλευρών είναι αντικρουόμενα.

Ένα αγκάθι που προστέθηκε τελευταία στις διμερείς σχέσεις αφορά στη σχεδιαζόμενη από τον Ερντογάν κατασκευή διώρυγας στην Κων/πολη, με τη Μόσχα να αντιδρά και να κάνει λόγο για παραβίαση της Συνθήκης του Μοντρέ που υπεγράφη το 1936.

Σε αυτά τα συμφραζόμενα, όπως σημειώνουν αναλυτές, όσο λαμπρή κι αν είναι η αυριανή τελετή εγκαινίων, δεν θα μπορέσει να συγκαλύψει το χάσμα που εξακολουθεί να χωρίζει Ρωσία και Τουρκία σε μια σειρά μείζονος σημασίας πολιτικά ζητήματα.