UNRWA: Γιατί τα κράτη διακόπτουν την χρηματοδότηση ενώ η ανθρωπιστική κρίση σοβεί

Στο στόχαστρο αρκετών κρατών βρίσκεται η Υπηρεσία Αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA), καθώς κατηγορείται από τις ισραηλινές αρχές ότι μέλη της ενεπλάκησαν στην επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου.

Στον απόηχο αυτών των εξελίξεων, η Υπηρεσία, απομάκρυνε δώδεκα εργαζόμενούς της, χτες, Παρασκευή (26/1), οι οποίοι και επιβαρύνονται με την παραπάνω κατηγορία.

Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει διευκρίνιση για τις κατηγορίες ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και σχετική έρευνα.

Παράλληλα, αρκετά κράτη αποφάσισαν να διακόψουν τη χρηματοδότηση στην υπηρεσία του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, οι οποίες είναι από τους βασικότερους χορηγούς της, μέχρι να εξακριβωθεί τι ακριβώς συμβαίνει.

Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία, από την δημιουργία της, το 1949, μέχρι και σήμερα, αποτελεί σημαντική οργάνωση για εκατομμύρια Παλαιστίνιους, με αξιόλογο ανθρωπιστικό έργο. Χρηματοδοτείται σχεδόν καθολικά από την προσφορά δεκάδων κρατών σε όλο τον κόσμο. Οι πέντε βασικοί χορηγοί της είναι οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Σουηδία, η Νορβηγία και η Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ ακολουθούν η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, η Ιαπωνία και η Ελβετία.

Ισραήλ: Να φύγει η UNRWA από τη Γάζα

Το Ισραήλ, το οποίο συχνά στρέφεται κατά της υπηρεσίας, αρκετά χρόνια πριν την έναρξη του πολέμου, δήλωσε σήμερα, Σάββατο (26/1), δια στόματος του επικεφαλής της διπλωματίας του, Ίσραελ Κατς, ότι επιθυμεί η UNRWA να μην διαδραματίζει κανέναν πλέον ρόλο στη Γάζα.

“Η κυβέρνηση θέλει να διασφαλίσει ότι η Unrwa δεν θα είναι μέρος της λύσης στο παλαιστινιακό έδαφος, μετά τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς”, ανέφερε συγκεκριμένα σε σχετική ανακοίνωση, εκφράζοντας την ελπίδα ότι “θα σταματήσουν όλες οι δραστηριότητες της υπηρεσίας”.

Παράλληλα, το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε σήμερα την αντικατάσταση της UNRWA “με υπηρεσίες αφιερωμένες στην πραγματική ειρήνη και την ανάπτυξη”.

Τα κράτη που διέκοψαν την χρηματοδότηση στην UNRWA

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πρώτες την “προσωρινή αναστολή” κάθε μελλοντικής χρηματοδότησης στην υπηρεσία του ΟΗΕ, την Παρασκευή (26/1), μετά τις κατηγορίες των ισραηλινών για ενδεχόμενη ανάμιξη των εργαζομένων της στην επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, και ακολούθησαν η Αυστραλία και ο Καναδάς.

Η Αυστραλή υπουργός Εξωτερικών, Πένι Γούονγκ, δήλωσε “βαθιά ανήσυχη” με τις κατηγορίες σε βάρος της UNRWA. “Συνομιλούμε με τους εταίρους μας και θα αναστείλουμε προσωρινά την καταβολή πρόσφατων χρηματοδοτήσεων”, έγραψε η υπουργός στην πλατφόρμα Χ/Twitter, χαιρετίζοντας παράλληλα τα άμεσα αντανακλαστικά της οργάνωσης και την απομάκρυνση των 12 υπαλλήλων.

Η Γουόνγκ τόνισε το “ζωτικής σημασίας έργο της UNRWA για τους κατοίκους της Γάζας”, επισημαίνοντας πως “πάνω από 1,4 εκατ. Παλαιστινίους που έχουν βρει αυτή τη στιγμή καταφύγιο στις εγκαταστάσεις της”.

Από την πλευρά του, ο Καναδός υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης, Άχμεντ Χουσέν, δήλωσε ότι “ο Καναδάς αναστέλλει προσωρινά κάθε πρόσθετη χρηματοδότηση προς την Unrwa ενόσω πραγματοποιεί ενδελεχή έρευνα για τις κατηγορίες αυτές”. “Ο Καναδάς δίνει μεγάλη σημασία σε αυτές τις κατηγορίες και βρίσκεται σε στενή επαφή με την Unrwa και άλλους δωρητές για το θέμα αυτό”, έγραψε ο υπουργός στην πλατφόρμα Χ.

“Εάν αυτές οι κατηγορίες αποδειχθούν ορθές, ο Καναδάς αναμένει ότι η UNRWA θα ενεργήσει άμεσα έναντι αυτών που διαπιστώθηκε ότι είχαν εμπλοκή στις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς”, πρόσθεσε, διευκρινίζοντας ότι η Οτάβα παραμένει “βαθιά ανήσυχη για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και συνεχίζει να ζητά την άμεση, συνεχή και ανεμπόδιστη διέλευση της απαραίτητης βοήθειας”.

Ακολούθως, η Βρετανία ανακοίνωσε ότι “διακόπτει προσωρινά” την χρηματοδότηση της Υπηρεσίας Αρωγής των Παλαιστινίων του ΟΗΕ. “Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι συγκλονισμένο από τους ισχυρισμούς ότι μέλη του προσωπικού της Unrwa συμμετείχαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ, μία αποτρόπαιη τρομοκρατική ενέργεια την οποία η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επανειλημμένως έχει καταδικάσει”, αναφέρεται στην ανακοίνωση του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Την διακοπή της χρηματοδότησης της UNRWA ανακοίνωσε επίσης η κυβέρνηση της Φινλανδίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας.

“Μέχρι να ξεκαθαρίσει αυτό, η Γερμανία, σε συμφωνία με τις άλλες δωρήτριες χώρες, δεν θα δώσει προσωρινά την έγκρισή της για νέους πόρους για Unrwa στη Γάζα”, ανακοίνωσαν τα υπουργεία Εξωτερικών και Ανάπτυξης της Γερμανίας, διευκρινίζοντας ότι “επί του παρόντος, ούτως ή άλλως, δεν υπάρχει καμιά εκκρεμής δέσμευση”.

Σοβαρός κίνδυνος για την ανθρωπιστική αρωγή

Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης, Χουσέιν αλ-Σέιχ, απηύθυνε έκκληση προς τις χώρες που ανακοίνωσαν την διακοπή της βοήθειάς τους προς την Unrwa “να αναθεωρήσουν αμέσως την απόφασή τους, που συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους για την ανθρωπιστική αρωγή, την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας”.

Παράλληλα, ο επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA), Φιλίπ Λαζαρινί, χαρακτήρισε σήμερα “εξοργιστική” την αναστολή της χρηματοδότησής της που αποφάσισαν πολλές δωρήτριες χώρες, μετά την αντιπαράθεση για τον πιθανό ρόλο ορισμένων υπαλλήλων της υπηρεσίας αυτής στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.

“Είναι εξοργιστικό να βλέπουμε την αναστολή της χρηματοδότησης ως απάντηση σε καταγγελίες εναντίον μιας μικρής ομάδας εργαζομένων”, δεδομένων των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και του ρόλου της υπηρεσίας από την οποία “εξαρτώνται δύο εκατομμύρια άνθρωποι για να επιβιώσουν”, δήλωσε ο Φιλίπ Λαζαρινί, σύμφωνα με δελτίο Τύπου.

Η UNRWA στην Γάζα

Η UNRWA ιδρύθηκε στο τέλος του Δεκεμβρίου 1949 από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μετά τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο που ξέσπασε αμέσως με την ίδρυση του Ισραήλ, τον Μάιο 1948. Αποστολή της ήταν η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και προστασίας στους παλαιστίνιους πρόσφυγες, που είχαν καταγραφεί στην ζώνη επιχειρήσεων της υπηρεσίας, «εν αναμονή μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης για την κατάστασή τους».

Περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από την γη τους ή διέφυγαν ανάμεσα στο Απρίλιο και τον Αύγουστο του 1948, την στιγμή της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Οι άνθρωποι αυτοί, και οι απόγονοί τους, έχουν το καθεστώς του πρόσφυγα και η UNRWA είναι ο μόνος εγγυητής αυτού του διεθνούς καθεστώτος.

Δρα στα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και στον Λίβανο, την Συρία και την Ιορδανία. Περίπου 5,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι είναι καταγεγραμμένοι στην υπηρεσία και μπορούν να επωφελούνται υπηρεσιών όπως η εκπαίδευση, οι υπηρεσίες υγείας, οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι υποδομές καταυλισμών, η μικροτραπεζική και η επείγουσα βοήθεια, και σε περιόδους πολεμικών συγκρούσεων.

Συνολικά υπάρχουν περίπου 60 προσφυγικοί καταυλισμοί υπό την διαχείρισή της, 19 από τους οποίους βρίσκονται στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη. Περισσότερα από 540.000 παιδιά φοιτούν στα σχολεία της οργάνωσης.

Στην Λωρίδα της Γάζας, όπου η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία το 2007, η ανθρωπιστική κατάσταση ήταν κρίσιμη ακόμη ήδη πριν από την έναρξη του πολέμου. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ του περασμένου Αυγούστου, το 63% των κατοίκων υπέφερε από διατροφική ανασφάλεια και ήταν εξαρτημένο από την διεθνή βοήθεια. Περισσότερο του 80% ταυ πληθυσμού βρισκόταν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Στον μικρό παλαιστινιακό θύλακα, στριμωγμένο ανάμεσα στην Μεσόγειο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, υπάρχουν 8 προσφυγικοί καταυλισμοί και 1,7 εκατομμύριο πρόσφυγες, δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού του, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ.

Ο συνολικός πληθυσμός της Γάζας ανέρχεται σε 2,4 εκατομμύρια κατοίκους. Από τους 30.000 εργαζόμενους της UNRWA, οι 13.000 δραστηριοποιούνται στην Λωρίδα της Γάζας, σε 300 εγκαταστάσεις της υπηρεσίας σε μία έκταση 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η κρίση του 2018

Το 2018, οι Ηνωμένες Πολιτείες επί Ντόναλντ Τραμπ διέκοψαν την ετήσια οικονομική βοήθεια ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων.

Τον Μάιο 2019, ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ για την Μέση Ανατολή ζήτησε την διάλυση της UNRWA, με το επιχείρημα ότι έχει αποτύχει στην αποστολή της. Η υπηρεσία απάντησε ότι δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για το αδιέξοδο της ειρηνευτικής διαδικασίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους. Η Ουάσινγκτον επανέλαβε την χρηματοδότηση της υπηρεσίας του ΟΗΕ το 2021 μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν.