Βόρεια Μακεδονία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις εκλογές της 15ης Ιουλίου

Η εκλογική μάχη της προσεχούς Τετάρτης στη Βόρεια Μακεδονία είναι ουσιαστικά η πρώτη μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών που άλλαξε το status αλλά και την προοπτική της γειτονικής χώρας. Οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν την κυβέρνηση που θα επιχειρήσει να βάλει τη Βόρεια Μακεδονία σε σταθερές ράγες για την ευρωπαϊκή ένταξη και να λύσει σοβαρά προβλήματα που χρονίζουν. To Νews24/7 παρουσιάζει τα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη σημαντική εκλογική αναμέτρηση. 

Ποιο είναι το φαβορί της αναμέτρησης; Θεωρητικά, με βάση τις δημοσκοπήσεις, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Ζόραν Ζάεφ. Στα περισσότερα γκάλοπ το μέχρι πρόσφατα κυβερνών κόμμα αποσπά τη μερίδα του λέοντος των ψηφοφόρων, όχι όμως με μεγάλη διαφορά από το δεύτερο VMRO. Εδώ είναι χρήσιμο να τονιστεί το εξής: Στη Βόρεια Μακεδονία γίνεται μία μεγάλη συζήτηση τις τελευταίες εβδομάδες για την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων αφού οι πολίτες είναι εξαιρετικά δύσπιστοι. Κυκλοφόρησαν και γκάλοπ που δείχνουν πρώτο το VMRO αλλά από ΜΜΕ που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με το εθνικιστικό κόμμα της χώρας. 

Θα υπάρξει αυτοδυναμία; Οχι, εκτός εξόχως συγκλονιστικού απροόπτου. Είναι δε πολύ δύσκολο το πρώτο κόμμα να ξεπεράσει ακόμα και το 25% των ψήφων. Δεν πρόκεται βέβαια για κάτι πρωτοφανέρωτο σε ότι αφορά τα πολιτικά πράγματα της γειτονικής χώρας. Ηδη πάντως ο Ζόραν Ζάεφ έχει συμμαχήσει με άλλα 25 πολύ μικρά κόμματα και σχηματισμούς ενώ βολιδοσκοπεί και τα αλβανικά κόμματα. 

Ποιο ρόλο θα παίξει η Συμφωνία των Πρεσπών; Οχι ιδιαίτερα σημαντικό είναι η αλήθεια, όχι αυτόν που φανταζόμαστε στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι πολίτες έχουν αποδεχθεί ότι η Συμφωνία αποτελεί πραγματικότητα και ότι η χώρα τους ονομάζεται πλέον επισήμως Βόρεια Μακεδονία (έστω και αν αυτό το όνομα δεν χρησιμοποιείται ποτέ στην καθομιλουμένη). Για τους δύο κύριους μονομάχους τα πράγματα είναι δεδομένα. Το μεν σοσιλαδημοκρατικό κόμμα, που υπέγραψε τη Συμφωνία, εφόσον εκλεγεί θα συνεχίσει στο δρόμο της εφαρμογής της. Το δε VMRO, αν αναδειχθεί πρώτο και σχηματίσει κυβέρνηση, θα εφαρμόσει τη Συμφωνία αν και έχει εκφράσει την αντίθεσή του αφού δεν διαθέτει άλλες επιλογές. 

Ποιο είναι το μεγάλο επίδικο για την επόμενη κυβέρνηση της χώρας; Η ευρωπαϊκή προοπτική το δίχως άλλο. Οταν υπέγραφε τη Συμφωνία των Πρεσπών, ο Ζόραν Ζάεφ είχε υποσχεθεί ότι η υπογραφή του θα άνοιγε το δρόμο προς το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ως πρώτο σκέλος, η υπόσχεση κρατήθηκε, η Βόρεια Μακεδονία έγινε πράγματι το 30ο μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας. Ως προς το δεύτερο, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Οι αντιρρήσεις της Γαλλίας για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν ότι κάμπτονται αλλά ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. 

Τι θα κάνουν τα αλβανικά κόμματα; Σε περίπτωση επικράτησης του Ζάεφ, το BESA έχει τις περισσότερες πιθανότητες να σχηματίσει κυβέρνηση μαζί με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Το DPA, επίσης, έχει τις δικές του πιθανότητες. Ο Ζάεφ όμως αποκλείεται (αν και ποτέ δεν πρέπει να λέει κανείς ποτέ στην πολιτική) να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με το DUI καθώς η αξίωση του προέδρου του ο επόμενος Πρωθυπουργός της χώρας να είναι Αλβανός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Αλλωστε ο Ζάεφ τα δύο προηγούμενα κατηγορήθηκε από μερίδα της σλαβομακεδονικής πλευράς ότι ήταν υπέρ το δεόν ενδοτικός στις απαιτήσεις της αλβανικής μειονότητας. 

Ποιο είναι το ενδιαφέρον των πολιτών για τις εκλογές; Εδώ αρχίζουν τα πραγματικά δύσκολα για το πολιτικό σύστημα της χώρας. Οι μέχρι στιγμής δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μακράν η πρώτη προτίμηση των ψηφοφόρων είναι η… αποχή. Την τάση αυτή ενισχύει χωρίς αμφιβολία ακόμη περισσότερο η έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού τις τελευταίες 15 μέρες στη γειτονική χώρα. Δεν είναι μόνο αυτό όμως. Τα εκτεταταμένα φαινόμενα διαφθοράς σε όλο το κρατικό οικοδόμημα (από την κυβέρνηση μέχρι τον τελευταίο δημόσιο υπάλληλο) προκαλούν μεγάλη απογοήτευση σε μεγάλη μερίδα των λαϊκών στρωμάτων, ιδίως σ’ αυτά που δεν διαθέτουν την “κατάλληλη” γνωριμία για να διοριστούν στο δημόσιο. Μία θέση στο δημόσιο τομέα αποτελεί, ακόμα και σήμερα, την πιο καλοδεχούμενη προοπτική στο ζήτημα της ανεργίας. 

Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα της χώρας που απαιτούν λύση (εκτός της πανδημίας). Το δίχως άλλο η διαφθορά και η εργασία. Το πρώτο φαινόμενο, όπως τονίστηκε και παραπάνω, απογοητεύει τους πολίτες, ιδίως τους νεότερους και τους πιο μορφωμένους οι οποίοι επιλέγουν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό (είναι μεγάλος μπελάς για την επόμενη κυβέρνηση το brain drain). Ως προς την εργασία προβληματίζει το ύψος των μισθών που παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα. Ο κόσμος της εργασίας επιθυμεί να δει επιτέλους βελτίωση, έστω και μικρή, για να αναθαρρήσει. Το σκηνικό που διαμορφώνεται όμως λόγω της πανδημίας δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία.