Βρετανία: Θλιβερό ευρωπαϊκό “ρεκόρ” στην έλλειψη στέγης

Άγχος, στρες και ένας διαρκής αγώνας για απόκτηση περισσότερων αγαθών… Το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα του σύγχρονου τρόπου ζωής και έτσι ο «σύγχρονος» άνθρωπος καταλήγει να μην μπορεί να ανταπεξέλθει ούτε στα βασικά. Για παράδειγμα, στο ενοίκιο. Το θέμα αυτό αναδεικνύεται ως μείζον πρόβλημα για το Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο, σύμφωνα με τη DW, δείχνει εγκλωβισμένο σε αυτή την κατάσταση με σχεδόν 135.000 νοικοκυριά να διαμένουν σε μία «προσωρινή κατοικία» σε Αγγλία, Σκωτία και Ουαλία.

«Προσωρινή κατοικία» και «αστεγία»

Όταν χρησιμοποιείται ο όρος «άστεγος» συνήθως σκεφτόμαστε ανθρώπους που βρίσκονται στο δρόμο, που κοιμούνται έξω, σε εγκαταλελειμμένες γέφυρες ή ακόμα και αυτοκίνητα. Όμως στον όρο αυτό συμπεριλαμβάνονται επίσης άνθρωποι και οικογένειες που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μείνουν χωρίς σπίτι, καθώς στηρίζονται μόνο από κάποιου είδους κοινωνική επιδότηση, ενώ η στέγαση μπορεί να τους αφαιρεθεί σε ανύποπτο χρόνο. Χαρακτηριστικό είναι, ότι στο 80% των περιπτώσεων για τις αναπτυγμένες χώρες-μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η «έλλειψη στέγης» σημαίνει προσωρινό κατάλυμα με κρατική επιδότηση.

Πρόσφατο άρθρο των Financial Times με τίτλο «Γιατί η Βρετανία είναι η χειρότερη παγκοσμίως στην κρίση των αστέγων» αναδεικνύει ακριβώς αυτό το πρόβλημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο κατακτά την πρώτη θέση στην έλλειψη στέγης ανάμεσα στις 38 χώρες-μέλη του οργανισμού, με το ένα στα 200 νοικοκυριά να βρίσκεται υπό αυτό το καθεστώς προσωρινής στέγασης. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Βέλγιο, που βρίσκεται στη δεύτερη θέση, καταγράφει μόλις τα μισά ποσοστά από εκείνα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η πρωταθλήτρια Αγγλία μάλιστα έχει υπερδιπλασιάσει το ποσοστό της την τελευταία δεκαετία με 112.000 νοικοκυριά να ζουν σε προσωρινά καταλύματα, έναντι 48.000 το 2010.

Ποια είναι αυτά τα καταλύματα; Κυρίως διαμερίσματα που παραχωρούνται από ιδιώτες, hostels ή χώρους δήμων και οργανισμών σε ανθρώπους και οικογένειες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής. Η διαμονή σε αυτά υποστηρίζεται από διάφορες επιδοτήσεις.

Όμως, τα κτίρια αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, με υγρασία και μούχλα, δημιουργώντας προβλήματα υγείας ή χειροτερεύοντας τα ήδη υπάρχοντα σε όσους μένουν σε αυτά. Μάλιστα, η άθλια κατάσταση των προσωρινών καταλυμάτων θεωρείται παράγοντας που έχει οδηγήσει στον θάνατο 55 παιδιών στην Αγγλία, τα τελευταία πέντε χρόνια.

Αδυναμία του κράτους να ανταπεξέλθει

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, αλλά και τα επίσημα στοιχεία, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν δείχνει έτοιμο να ανταπεξέλθει. Το κράτος έχει έναν «θλιβερά χαμηλό ρυθμό ανέγερσης νέων κατοικιών» σε σχέση με τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, οι κοινωνικές δομές στέγασης είναι μειωμένες κατά 25% σε σχέση με το 1970, ενώ παράλληλα μειώνεται η οικονομική βοήθεια σε αυτούς που δεν μπορούν να αντέξουν τα ενοίκια της αγοράς.

Πολλοί δήμοι του Ηνωμένου Βασιλείου τα τελευταία χρόνια έχουν δηλώσει ότι βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian, τον Φεβρουάριο του 2024, 19 δήμοι έχουν έρθει σε συμφωνία έκτακτης χρηματοδότησης για να αποφύγουν την χρεοκοπία τους επόμενους μήνες, ενώ το γενικότερο έλλειμμα στους δήμους της Αγγλίας ξεπερνάει αυτή τη στιγμή τα 4 δις λίρες. Το πρόβλημα στέγης επιφέρει τεράστια κόστη σε αυτούς. Τον τελευταίο χρόνο να υπολογίζεται ότι οι δήμοι έχουν δώσει 1,8 δισεκατομμύρια λίρες σε καταλύματα έκτακτης ανάγκης, ποσό διπλάσιο από ό,τι μία δεκαετία πριν.