Washington Post: Ο Τραμπ εξετάζει εκτελεστικό διάταγμα με στόχο “να σώσει” το TikTok

Ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να εκδώσει εκτελεστικό διάταγμα μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του, το οποίο θα αναστέλλει την επιβολή του νόμου για την απαγόρευση ή την πώληση του TikTok για 60 έως 90 ημέρες, δίνοντας χρόνο στην κυβέρνησή του να διαπραγματευτεί μια πώληση ή εναλλακτική λύση. Πρόκειται για μια προσπάθεια να εξασφαλίσει μια σύντομη παράταση για την κινεζικής ιδιοκτησίας εφαρμογή, που αμφισβητείται νομικά, η οποία αναμένεται να απαγορευτεί σε εθνικό επίπεδο την Κυριακή.

Ο Τραμπ εξετάζει τρόπους για να «σώσει την κατάσταση» για τη δημοφιλή εφαρμογή βίντεο, συζητώντας μη συμβατικές λύσεις και νομικούς ελιγμούς, σύμφωνα με την Washington Post, όπως ένα εκτελεστικό διάταγμα που θα ανέτρεπε τον νόμο που πέρασε το Κογκρέσο πέρυσι με διακομματική υποστήριξη, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις και μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν ιδιωτικές συνομιλίες.

Ο Τραμπ έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον να εμφανιστεί ως σωτήρας μιας πλατφόρμας όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, απολαμβάνει μεγάλη αποδοχή, οδηγώντας πολιτικούς συμβούλους και επιχειρηματικούς συμμάχους να αναζητούν λύσεις που θα του επιτρέψουν να τηρήσει την προεκλογική του υπόσχεση να «σώσει το TikTok», όπως έχει δηλώσει επανειλημμένα στον λογαριασμό του στο TikTok, ο οποίος έχει πάνω από 14 εκατομμύρια ακόλουθους.

«Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στο TikTok», δήλωσε ο Τραμπ τον περασμένο μήνα.

Το βασικό ερώτημα είναι πώς. Ένας νόμος που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν πέρυσι απαιτεί από τον ιδιοκτήτη της εφαρμογής, τον κινεζικό τεχνολογικό κολοσσό ByteDance με έδρα το Πεκίνο, να πουλήσει την εφαρμογή μέχρι τις 19 Ιανουαρίου, αλλιώς θα τεθεί άμεσα σε ισχύ απαγόρευση.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο εξέτασε την πρόκληση του TikTok ενάντια στον νόμο την περασμένη εβδομάδα, αναμένεται να επιτρέψει την εφαρμογή του νόμου όπως έχει προγραμματιστεί, αλλά δεν έχει ακόμη εκδώσει απόφαση. Ο νόμος στοχεύει να αντιμετωπίσει ανησυχίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης ότι η κινεζική κυβέρνηση θα μπορούσε μυστικά να χρησιμοποιήσει την εφαρμογή για να κατασκοπεύσει Αμερικανούς ή να μεταδώσει προπαγάνδα.

Σύμφωνα με μία από τις πηγές, ο Τραμπ επιθυμεί έντονα να προβληθεί ως «διαπραγματευτής» και η υπογραφή ενός εκτελεστικού διατάγματος αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας —μόλις μία μέρα πριν την ορκωμοσία του— θα έδινε μια κινηματογραφική διάσταση στη διαδικασία.

Ωστόσο, η στρατηγική χρήσης ενός εκτελεστικού διατάγματος — ενός τύπου προεδρικού διατάγματος που ο Τραμπ εξέδιδε με ταχύ ρυθμό κατά την έναρξη της πρώτης του θητείας — έχει εγείρει αμφιβολίες μεταξύ νομικών παρατηρητών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο λόγος του προέδρου δεν μπορεί να παρακάμψει πλήρως έναν νόμο που το Κογκρέσο ενέκρινε με συντριπτική διακομματική υποστήριξη.

«Τα εκτελεστικά διατάγματα δεν είναι μαγικά έγγραφα. Είναι απλώς δελτία τύπου με καλύτερο χαρτί», δήλωσε ο Άλαν Ρόζενσταϊν, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, που πλέον διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. «Το TikTok θα παραμείνει απαγορευμένο και θα εξακολουθήσει να είναι παράνομο για την Apple και τη Google να συνεργάζονται μαζί του. Ωστόσο, αυτό θα κάνει την πρόθεση του προέδρου να μην εφαρμόσει τον νόμο ακόμη πιο επίσημη.»

Πώς ο Τραμπ προσέγγισε το TikTok

Οι πολιτικοί σύμμαχοι του Τραμπ έχουν εργαστεί για να τον παρουσιάσουν ως τον μοναδικό άνθρωπο που είναι κατάλληλος να «σώσει» το TikTok, αναφέροντας σε αίτησή τους προς το Ανώτατο Δικαστήριο ότι «μόνον αυτός διαθέτει την απόλυτη δεξιότητα στις διαπραγματεύσεις, τη λαϊκή εντολή και την πολιτική βούληση να διαπραγματευτεί μια λύση για να σωθεί η πλατφόρμα.»

Παρόλο που προσπάθησε να απαγορεύσει το TikTok κατά την πρώτη του προεδρική θητεία, ο Τραμπ τα τελευταία χρόνια έχει επαινέσει την εφαρμογή ως έναν τρόπο να υπονομεύσει τεχνολογικές εταιρείες που απεχθανόταν, όπως η Meta, και να φτάσει σε νέους ψηφοφόρους με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, τον συνόδευε ένας νεαρός ειδικός στο TikTok που δημιουργούσε βίντεο για την πλατφόρμα.

Ο διευθύνων σύμβουλος του TikTok, Σου Ζι Τσέου, που ζει στη Σιγκαπούρη, πέταξε στο κλαμπ Mar-a-Lago του Τραμπ στο Παλμ Μπιτς τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο της ύστατης προσπάθειας της εταιρείας να σώσει την εφαρμογή στις ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, ο Τραμπ δημοσίευσε στην πλατφόρμα του, Truth Social, μια συλλογή δεδομένων που δείχνει ότι αποτελεί σταρ της πλατφόρμας, με τα βίντεο του ίδιου και της εκστρατείας του στο TikTok να έχουν προβληθεί σχεδόν 4 δισεκατομμύρια φορές — περισσότερες από την Καμάλα Χάρις, το Fox News και την Τέιλορ Σουίφτ.

«Γιατί να θέλω να απαλλαγώ από το TikTok;» έγραψε ο Τραμπ σε ξεχωριστή ανάρτηση στο Truth Social αυτόν τον μήνα. Οι εκπρόσωποι της μεταβατικής ομάδας του Τραμπ δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχολιασμό.

Για να υπονομεύσει τον νόμο, ο Τραμπ θα μπορούσε να πιέσει το Κογκρέσο να τον καταργήσει — μια δύσκολη πρόταση, δεδομένου ότι ήταν ένα από τα ελάχιστα σημεία διακομματικής συμφωνίας στο Καπιτώλιο την περασμένη χρονιά. Θα μπορούσε επίσης να δώσει εντολή στον Γενικό Εισαγγελέα του να μην τον εφαρμόσει, ουσιαστικά προσποιούμενος ότι δεν υπάρχει· η Πάμ Μπόντι, η επιλογή του για τη θέση, απέφυγε να δηλώσει εάν θα δεσμευόταν να εφαρμόσει τον νόμο κατά τη διάρκεια της ακρόασης για την επιβεβαίωσή της την Τετάρτη.

Τα σενάρια για αγορά του TikTok

Ωστόσο, κάποιοι στον κύκλο του Τραμπ έχουν προτείνει επιλογές που περιλαμβάνουν την πώληση τμημάτων της εταιρείας ώστε να ικανοποιηθεί ο νόμος, δίνοντας σε αμερικανικές εταιρείες μερίδιο της επιχείρησης και επιτρέποντάς του να πάρει τα εύσημα για την επίτευξη της συμφωνίας. Ο νόμος αναφέρει ότι η εφαρμογή δεν θα απαγορευτεί εάν ο ξένος ιδιοκτήτης της πραγματοποιήσει μια «προσόντως αποεπένδυση», έναν τύπο συναλλαγής που δίνει στον πρόεδρο ευρεία ευχέρεια να ορίσει.

Μερικοί ενδιαφερόμενοι έχουν υποστηρίξει ότι ο Τραμπ θα πρέπει να τους βοηθήσει να αναλάβουν την εταιρεία και να την διαχειριστούν ως μια αμερικανική επιχείρηση. Κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, είχε πιέσει για την πώληση μεγάλου μεριδίου της εταιρείας σε εταιρικούς κολοσσούς όπως η Oracle και η Walmart, υπό την προϋπόθεση ότι το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα λάμβανε μέρος των εσόδων. Ένα από τα άτομα που συμμετείχαν στις πρόσφατες συζητήσεις πρότεινε ότι ο Τραμπ μπορεί να επιδιώξει μια παρόμοια επιλογή κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του.

Ωστόσο, ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν τις συζητήσεις δήλωσε ότι μια τέτοια πώληση είναι εξαιρετικά απίθανη, δεδομένων των πολιτικών κινδύνων και του ασύλληπτου τιμήματος, το οποίο οι αναλυτές εκτιμούν σε περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Ορισμένοι έχουν επίσης αμφισβητήσει κατά πόσον το TikTok παραμένει τόσο ελκυστικό περιουσιακό στοιχείο όσο και πριν από τέσσερα χρόνια, δεδομένης της καταιγίδας αντιγράφων βίντεο μικρής διάρκειας από εταιρείες όπως το Instagram και το YouTube, καθώς και του γεγονότος ότι οι λίγοι αγοραστές και επενδυτές που θα μπορούσαν να αντέξουν το κόστος μπορεί επίσης να αντιμετωπίσουν αντιμονοπωλιακό έλεγχο ή νομικούς κινδύνους.

Το Bloomberg ανέφερε αυτή την εβδομάδα ότι Κινέζοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν συζητήσει με τον Ίλον Μασκ την αγορά των δραστηριοτήτων της TikTok στις ΗΠΑ, αλλά η TikTok απέρριψε την αναφορά ως «καθαρή φαντασία». Ο πολυεπιχειρηματικός δισεκατομμυριούχος αντιμετωπίζει ήδη μεγάλα χρέη από την τελευταία του αγορά του κοινωνικού δικτύου που τώρα ονομάζεται X. Ένα άτομο που γνωρίζει τις σκέψεις της ByteDance απέρριψε την πρόταση του Musk, αλλά δήλωσε ότι η ιδέα ότι το TikTok «θα μπορούσε να είναι μέρος ενός μεγάλου παζαριού ή μιας μεγάλης διαπραγμάτευσης» μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας είναι «θεμιτή».

Ο Kevin O’Leary, ο Καναδός επιχειρηματίας γνωστός από την εκπομπή «Shark Tank» του ABC, ο οποίος δημοσίευσε μια selfie την Κυριακή με τον Trump στο Mar-a-Lago, και ο πρώην ιδιοκτήτης των Los Angeles Dodgers Frank McCourt δήλωσαν ότι έχουν επεξεργαστεί αυτό που αποκαλούν «προσφορά του λαού» για την εξαγορά της εφαρμογής χωρίς τον υποκείμενο αλγόριθμο συστάσεων, τον οποίο η Κίνα έχει εμποδίσει να πωληθεί.

Τόσο ο O’Leary όσο και ο McCourt έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν τον Τραμπ μέσω συνεντεύξεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, επαινώντας την ικανότητά του στη σύναψη συμφωνιών, και ο O’Leary δήλωσε πρόσφατα ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το TikTok ως «διαπραγματευτικό εργαλείο» για τις συζητήσεις του σχετικά με ευρύτερα εμπορικά ζητήματα με την Κίνα.

Αλλά «τελικά, το TikTok είναι η συμφωνία του Τραμπ», δήλωσε ο O’Leary στο Fox News τη Δευτέρα. «Δεν το δίνει σε κανέναν άλλον». Ένα άτομο που γνωρίζει τις σκέψεις της TikTok δήλωσε ότι η πρόταση του O’Leary δεν ήταν καλή αρχή και «παραμύθι».

Για να επιλύσουν τις παρατεταμένες ανησυχίες για την ασφάλεια, οι σύμμαχοι του Τραμπ έθεσαν επίσης την ιδέα της αναβίωσης του Project Texas, του πακέτου εταιρικών μεταρρυθμίσεων ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων που η TikTok προσέφερε ανεπιτυχώς στην κυβέρνηση Μπάιντεν με αντάλλαγμα να παραμείνει στη ζωή, είπε ένας από τους ανθρώπους.

Η πρόταση θα έδινε στην αμερικανική κυβέρνηση διορατικότητα και δικαίωμα βέτο στις προσλήψεις και τις αποφάσεις προγραμματισμού της TikTok, καθώς και έναν διακόπτη τερματισμού αν οι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι διαπίστωναν ότι η εφαρμογή είχε ξεπεράσει τα όρια. Αλλά το υπουργείο Δικαιοσύνης του Μπάιντεν απέρριψε την προσφορά, λέγοντας ότι δεν θα αντιμετώπιζε τους «σοβαρούς κινδύνους εθνικής ασφάλειας» της εφαρμογής.

Μοιρασμένοι οι συνεργάτες του Τραμπ

Αρκετά από τα υψηλού προφίλ «γεράκια» της Κίνας που διόρισε ο Τραμπ στο υπουργικό του συμβούλιο και στη διοίκηση γενικότερα έχουν μακρά ιστορία στο να κατακρίνουν το TikTok ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Όμως ορισμένοι από αυτούς έχουν αναδιατυπώσει πιο πρόσφατα τις απόψεις τους ώστε να ταιριάζουν με τη φιλικότερη στάση του Τραμπ.

Ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο (R-Φλόριντα), ο οποίος επέβαλε νόμο το 2022 για την απαγόρευση της εφαρμογής «[του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος] μαριονέτα» που «συλλέγει δεδομένα για δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών παιδιών και ενηλίκων κάθε μέρα», υποχωρούσε μπροστά στον Τραμπ όταν ρωτήθηκε την περασμένη εβδομάδα για τις προσπάθειές του να σώσει την εφαρμογή: «Εάν επιβεβαιωθώ … θα εργαστώ για τον πρόεδρο».

Οι σύμμαχοι του Τραμπ υπέρ του TikTok έχουν εργαστεί για να πλαισιώσουν το θέμα ως ένα ζήτημα στο οποίο μπορεί να υπονομεύσει περαιτέρω τη ρυθμιστική κληρονομιά του Μπάιντεν και να λάβει τα εύσημα για την εξάλειψη μιας όλο και πιο αντιδημοφιλής προσπάθειας απαγόρευσης. Το ποσοστό των Αμερικανών που υποστηρίζουν την απαγόρευση του TikTok έπεσε από το 50 τοις εκατό το 2023 στο 32 τοις εκατό το περασμένο καλοκαίρι, σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center.

Η Kellyanne Conway, η οποία υπηρέτησε στην πρώτη θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τώρα υποστηρίζει το TikTok, δήλωσε στην Washington Post τον Νοέμβριο ότι «ο Τραμπ αναγνώρισε από νωρίς ότι οι Δημοκρατικοί είναι το κόμμα των απαγορεύσεων … και να τους αφήσει να κάνουν δικό τους αυτόν τον δρακόντειο, αντι-προσωπική επιλογή χώρο».

Περαιτέρω περιπλέκει τα πράγματα το γεγονός ότι η ByteDance έχει δηλώσει ότι το TikTok δεν είναι προς πώληση, με ορισμένους αξιωματούχους εντός της εταιρείας να απορρίπτουν τις συζητήσεις αυτές ως θερμό αέρα. Η αβεβαιότητα έχει αποθαρρύνει τους εργαζόμενους μέσα στα κεντρικά γραφεία της TikTok στις ΗΠΑ στο Culver City της Καλιφόρνια, όπου τα στελέχη της εταιρείας έχουν μοιραστεί ελάχιστες σταθερές λεπτομέρειες για τις επόμενες ημέρες, εκτός από το ότι «σχεδιάζουν για διάφορα σενάρια». Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που περιήλθε στην κατοχή της The Post, η εταιρεία δήλωσε ότι τα γραφεία θα παραμείνουν ανοιχτά «ακόμη και αν αυτή η κατάσταση δεν έχει επιλυθεί».

Ένας εργαζόμενος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή δεν είχε την άδεια να μιλήσει δημόσια, δήλωσε ότι οι περισσότεροι συνάδελφοι ανέμεναν ότι θα συνέχιζαν να εργάζονται ακόμη και αν η εφαρμογή έπεφτε από τα καταστήματα εφαρμογών, αλλά ότι κανείς δεν ήξερε στα σίγουρα.

Αφού ο Τραμπ πίεσε να επιβάλει την πώληση του TikTok το 2020, η Κίνα πρόσθεσε τον βασικό αλγόριθμο συστάσεων του TikTok στον κατάλογο ελέγχου εξαγωγών της, εμποδίζοντας ουσιαστικά κάθε πώληση της τεχνικής ραχοκοκαλιάς της εφαρμογής. Αλλά ορισμένοι παρατηρητές υποψιάζονται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή ως διαπραγματευτικό χαρτί για να αποσπάσουν παραχωρήσεις σε άλλα μεγάλα ζητήματα, όπως οι δασμοί ή το διεθνές εμπόριο.