Η συγγραφέας Παμ Τζένοφ διηγείται μία ιστορία γεμάτη ανατροπές και ανθρώπινες αξίες στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

«Όταν κάποιος γράφει για τα βιβλία μου ότι βασίζονται σε αληθινή ιστορία, σβήνω αυτόν τον χαρακτηρισμό για να τον αντικαταστήσω με τη φράση “εμπνευσμένα από αληθινά γεγονότα”» έχει πει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στους New York Times η Pam Jenoff. Η πρώην δικηγόρος και υπάλληλος του αμερικανικού Πεντάγωνου, και νυν πολύ επιτυχημένη συγγραφέας, έχει βρει τα τελευταία χρόνια τον τρόπο να γράφει εντυπωσιακές, «αληθινές» ιστορίες που πουλούν εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα. Ναι, πρόκειται για μυθοπλασία – όσα γράφει όμως θα μπορούσαν εύκολα να είχαν συμβεί στην πραγματική ζωή και στο πρόσφατο παρελθόν.

Έτσι, στην Ιστορία ενός ορφανού παιδιού που μεταφράστηκε πρόσφατα στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Μίνωας παρακολουθούμε μία αφήγηση φαντασμαγορική που όμως μόνο εύπεπτη δεν είναι· μία βαθιά ανθρώπινη ιστορία που μπλέκει τον κόσμο του τσίρκου, το δράμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη δύναμη των ανθρώπων να παραμένουν άνθρωποι ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες.

Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται δύο πολύ διαφορετικές γυναίκες. Η νεαρή Νοά, μία κοπέλα που έμεινε έγκυος από έναν στρατιώτη των Ναζί, αναγκάστηκε να δώσει το μωρό της, και βρέθηκε να δουλεύει σε έναν σταθμό τρένων, συναντά κάτι το τρομερά αναπάντεχο: ένα βαγόνι γεμάτο ορφανά παιδιά εβραϊκής καταγωγής (σ.σ: πρόκειται για κάτι που εμπνεύστηκε από αληθινά γεγονότα) τα οποία οδηγούνται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Παίρνει ένα νεογέννητο μωρό και έτσι σώζει μία ψυχή, ενώ την ίδια στιγμή αναπληρώνει το κενό που νιώθει για το δικό της χαμένο παιδί.

Στη συνέχεια βρίσκει καταφύγιο σε ένα τσίρκο. Εκεί όμως η άπειρη από τη ζωή Νοά θα βρεθεί αντιμέτωπη με την Άστριντ, την πολύπειρη και κορυφαία ακροβάτισσα. Η τελευταία την αντιπαθεί βαθιά στην αρχή. Η μοίρα όμως θα τις φέρει όσο πιο κοντά γίνεται: και οι δύο έχουν ένα παρελθόν να κρύψουν, αν θέλουν να ξεφύγουν από τη θηριωδία των Ναζί και από τις αδικίες που επιφυλάσσει η ζωή πολύ συχνά στους ανθρώπους.

Τι κάνει το μυθιστόρημα της Pam Jenoff να ξεχωρίζει ανάμεσα σε δεκάδες άλλα σύγχρονα μυθιστορήματα τα οποία μας γυρίζουν πίσω στις σκοτεινές μέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου; Η Ανθρωπιά, οι ανατροπές και η προσεκτική ιστορικά έρευνα αποτελούν τα στοιχεία-κλειδιά για ένα κείμενο που δείχνει με σαφές τρόπο το πώς το ανθρώπινο πνεύμα θριαμβεύει ακόμα και μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι.

Τι έχει όμως να πει για το βιβλίο αλλά και για κάποιες στιγμές που στιγμάτισαν τη δική της ζωή η Αμερικανίδα συγγραφέας; Εμείς της στείλαμε τις ερωτήσεις μας και εκείνη απάντησε ζωηρά και χωρίς περιστροφές.

Στο βιβλίο σας, Η ιστορία ενός ορφανού παιδιού, η κεντρική ηρωίδα αναγκάζεται να δώσει το μωρό της. Πώς μπορεί να αισθάνεται μια γυναίκα που έχει έρθει σε αυτή τη θέση;

Μπορώ μόνο να φανταστώ πόσο επίπονο είναι να αναγκάζεσαι να εγκαταλείψεις το παιδί σου. Πραγματικά, πρόκειται για πολύ δύσκολη απόφαση.

Μπορεί μια φιλία, όπως αυτή της Άστριντ και της Νοά στο βιβλίο, να υπερισχύσει στην πραγματικότητα ενάντια στο σκοτάδι του φασισμού;

Ένα από τα πράγματα που απολαμβάνω περισσότερο όταν γράφω ιστορίες που εκτυλίσσονται κατά τη διάρκεια του πολέμου είναι το γεγονός ότι άνθρωποι, στην συγκεκριμένη ιστορία γυναίκες, που υπό κανονικές συνθήκες θα είχαν μια ήσυχη και συμβατική ζωή, εξαιτίας του πολέμου παρεκκλίνουν από τη συνήθη πορεία τους και έρχονται σε επαφή με άτομα που έχουν διαφορετικό υπόβαθρο, που ειδάλλως δεν θα γνώριζαν. Ελπίζω οι αναγνώστες να ταυτιστούν με την προσπάθεια αυτών των δύο γυναικών να ξεπεράσουν τις διαφορές τους.

Αν δεν κάνω λάθος, τα τελευταία 14 χρόνια έχετε γράψει 12 βιβλία. Αυτό σημαίνει ότι γράφετε, σχεδόν, ένα βιβλίο τον χρόνο. Νιώθετε ότι χρειάζεστε ένα διάλειμμα;

Πλέον γράφω ένα βιβλίο κάθε δύο χρόνια. Όμως, σίγουρα θα συνεχίσω το γράψιμο, χωρίς κανένα διάλειμμα!

Νοσταλγείτε την εποχή που εργαζόσασταν στο Πεντάγωνο;

Είμαι πολύ περήφανη για τα χρόνια που πέρασα δουλεύοντας στο Πεντάγωνο. Οι διπλωμάτες πραγματοποιούν πολύ σημαντικό έργο, είναι τιμή μου που συνεργάστηκα με τόσο αξιόλογους ανθρώπους. Είμαι χαρούμενη με τις επαγγελματικές επιλογές μου και ταυτόχρονα ευγνώμων για αυτήν την εμπειρία, που με άλλαξε ριζικά.

Πόσο σημαντική ήταν η 11η Σεπτεμβρίου για εσάς; Πόσο βαθιά σας επηρέασε;

Όταν συνέβη η 11η Σεπτεμβρίου, είχα κλείσει μία εβδομάδα ως δικηγόρος. Συνειδητοποίησα ότι πάντα ήθελα να γίνω συγγραφέας και αν ήμουν θύμα της 11ης Σεπτεμβρίου, δεν θα είχα ποτέ πραγματοποιήσει αυτό το όνειρο. Ήταν η στιγμή που κατάλαβα ότι όλα φτάνουν κάποια στιγμή στο τέλος τους, εν ολίγοις έπρεπε να ξεκινήσω αμέσως να γράφω το πρώτο μου βιβλίο.

Εκτός από το διάβασμα και τη συγγραφή, υπάρχει κάτι άλλο που σας αρέσει να κάνετε στον ελεύθερο χρόνο σας;

Έχω τρία παιδιά, πέντε κατοικίδια (ένα σκύλο, μια γάτα, ένα πουλί, μια σαύρα και ένα κουνέλι), και διδάσκω στη Νομική, οπότε δεν έχω πολύ ελεύθερο χρόνο. Λατρεύω όμως, να περνάω χρόνο με την οικογένειά μου, να πηγαίνω για πεζοπορίες, να στηρίζω τους Philadelphia Eagles και, φυσικά, να διαβάζω.

Ετοιμάζετε κάποιο νέο βιβλίο;

Το επόμενο βιβλίο μου είναι εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία ενός τρένου που υπέστη δολιοφθορές καθώς κατευθυνόταν προς το Άουσβιτς. Σύντομα θα το απολαύσετε!