Πώς να αντιμετωπίσεις έναν ξερόλα

Το χειρότερο από την αμάθεια είναι η ημιμάθεια. Και όταν η ημιμάθεια έρχεται στην παρέα από τον ξερόλα της βραδιάς, τα πράγματα γίνονται χειρότερα για όλους.

Είθισται να είναι το άτομο που θέλει να μπαίνει πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, έχοντας μια γνώμη για όλα, δήθεν εμπεριστατωμένη. Εννιά στις δέκα φορές η σοφία του προέρχεται από την wikipedia ή από σκόρπιες πληροφορίες που αλίευσε δεξιά κι αριστερά και προσπαθεί να επιβάλλει τη γνώμη του για το προς συζήτηση θέμα, ως σωστή και απολύτως στεγανοποιημένη προβάλλοντας υποτιθέμενες διασταυρωμένες πληροφορίες.

Το φαινόμενο “παντογνώστης” είναι πάντως οικουμενικό και μπορείς ενδεχομένως να το “αντιμετωπίσεις”, με απλές λύσεις. Ο Darius Foroux ιδρυτής της @ProcrastZero έχει κάποια πράγματα να μας προτείνει.

1. Μην ενοχλείσαι από έναν ξερόλα

Κοινώς, προσπάθησε να μη σου χαλάσει τη διάθεση η παρουσία του. Το χιούμορ και η καλή διάθεση θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Αν δεν θες πολλά πολλά με έναν τέτοιο τύπο, απέφυγε να ανοίξεις διάλογο μαζί του με διακριτικό τρόπο και επικεντρώσου σε κάποιο άλλο πρόσωπο της παρέας που σε ενδιαφέρει πραγματικά.

2. Μην προσπαθήσεις να τον επιμορφώσεις

Όπως είπαμε και παραπάνω, τα κύρια αίτια διαμόρφωσης ενός ξερόλα, είναι ψυχολογικά. Ο τύπος που διατείνεται πως ξέρει τα πάντα, θα αντικρούσει τα δίκαια και ορθά επιχειρήματα σου ως προς κάτι που μπορεί να γνωρίζεις καλύτερα από εκείνον και θα συνεχίσει να ισχυρίζεται πως είναι σωστός για να μην εκτεθεί έναντι των υπολοίπων. Έτσι, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα το να προσπαθήσεις να τον “επιμορφώσεις” ή να τον βάλεις στη θέση του. Στην καλύτερη περίπτωση θα αποδεχθεί τη διόρθωση σου λέγοντας “σωστά, αυτό εννοούσα κι εγώ”.

3. Γενικά προσπάθησε να αποφύγεις τον ξερόλα

Το καλύτερο όπλο είναι η διαίσθηση. Μόλις δεις πως κάποιος αρχίζει να περιαυτολογεί και να μιλάει για τον εαυτό του χωρίς να ρωτάει πράγματα για σένα, τότε απομακρύνσου. Ο συγκεκριμένος συνομιλητής σου μάλλον θα αποδειχθεί ξερόλας ή ακόμα χειρότερα, άνθρωπος με έπαρση.

Η επίδειξη γνώσεων ενός ξερόλα συνήθως γίνεται μέσω της αμφισβήτησης της άποψης κάποιου άλλου που μπορεί ακόμα και να θαυμάζει μέσα του. Γιατί λοιπόν να συγκρουστείς αν μπορείς να τον αποφύγεις;

4. Δεν θες να μπεις στην “αυλή” του

Ο εγωκεντρικός ξερόλας συνήθως έχει δυο τρεις πιστούς ακόλουθους, που είναι συνήθως άτομα εύπιστα τα οποία μπορεί να κατευθύνει ανάλογα με τη διάθεση του. Αυτά τα άτομα αποτελούν και την πιστή συντροφιά του, τους ακόλουθους του. Προφανώς και δεν θες να μπεις στην “αυλή” αυτή και δεν έχεις κανένα λόγο να μετέχεις σε μια τέτοια παρέα ατόμων που θα υποτιμήσουν τον δικό σου χαρακτήρα και τη δική σου αυτοδιάθεση.

Αν βέβαια τύχει ο ξερόλας να είναι και αφεντικό σου, τότε θα πρέπει να έχεις μια ισορροπημένη σχέση μαζί του, κρατώντας αποστάσεις. Δεν είναι ανάγκη να γίνετε κολλητοί, δε σε συμφέρει όμως να γίνετε και εχθροί. Και σε αυτή την περίπτωση, το χιούμορ μπορεί να βοηθήσει.

5. Το να μην γνωρίζεις τίποτα, είναι σοφία

Ἓν οἶδα ὅτι ουδὲν οἶδα (Ένα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα). Ο Σωκράτης επικαλείτο τη μετριοφροσύνη σαν ύψιστο αγαθό της άμεσης δημοκρατίας και σαν εργαλείο της ισηγορίας στην αρχαία Αθήνα. Η αξία του “δεν γνωρίζω τίποτα” μεταφράζεται σε διαρκή αγωνία για συνεχή επιμόρφωση μέχρι το τέλος της ζωής. Σημαίνει επίσης πως δεν έχεις παρωπίδες και στεγανά. Ο ξερόλας είναι κατά κύριο λόγο παρωπιδιστής και φοβάται να αποδεχθεί το άδικο ή την ημιμάθεια που έχει αποκτήσει από πολυτεμαχισμένη πληροφόρηση. Καλύτερα να μην έχεις όλες τις απαντήσεις από το να εκτεθείς απαντώντας λανθασμένα σε κάτι. Κάποια στιγμή η παραπληροφόρηση θα έρθει στο φως. Συμβαίνει και με τα μέσα ενημέρωσης αυτό άλλωστε.

Το σύμπλεγμα ναρκισσισμού και ανωτερότητας ενός ξερόλα θα προσκρούσει πάνω στη μετριοφροσύνη και θα αποδομηθεί σε βάθος χρόνου, όχι άμεσα. Καλύτερα όμως να είσαι αρεστός για αυτό που πραγματικά είσαι μακροπρόθεσμα, παρά να αποκτάς μια εφήμερη δημοφιλία.

Μπόνους. Θ. Πελεγρίνης, Αρχές Φιλοσοφίας, Αθήνα 2002:

“H μέθοδος που εισηγήθηκε ο Σωκράτης για τη σωστή αντιμετώπιση ενός ζητήματος περιλαμβάνει τρία στάδια: πρώτο, την απόρριψη όλων των υφιστάμενων προκαταλήψεων· δεύτερο, τη διεξοδική από όλες τις πλευρές διερεύνησης του ζητήματος· τρίτο, τη διατύπωση του ορισμού της έννοιάς του. Για τον Σωκράτη η γνώση δεν είναι κάτι δεδομένο, έτοιμο και ανώδυνο. Απεναντίας, για την απόκτησή της απαιτείται μια επίπονη διαδικασία, όπως η μέθοδος που εισηγήθηκε.

Ο Σωκράτης παρομοίαζε την προσπάθεια και την αγωνία για την κατάκτηση της γνώσης με τις ωδίνες του τοκετού. Όπως, για να γεννήσει η μάνα το παιδί, χρειάζεται τη συνδρομή της μαίας, έτσι και οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από κάποιον που θα τους βοηθήσει να φτάσουν στην αλήθεια και τη γνώση της.

Ο Σωκράτης παραλλήλιζε τον εαυτό του με τη μαία- μια μορφή που δεν του ήταν ανοίκεια, καθώς η μάνα του ήταν μαία. Στις συζητήσεις που διεξήγαγε επιχειρούσε, θέτοντας κατάλληλες ερωτήσεις στους συνομιλητές του, να τους ενθαρρύνει να αποβάλουν κάθε προκατάληψη και στη συνέχεια, αφού τους προέτρεπε να ερευνήσουν το υπό εξέταση ζήτημα από όλες τις πλευρές του, να διατυπώσουν τον ορισμό της έννοιάς του, εν ονόματι της οποίας είναι δυνατή η γνώση της αλήθειας”.