50+1 ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ 2022

Διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα, ιστορικές μελέτες, αυτοβιογραφίες, η εγχώρια εκδοτική παραγωγή υπήρξε πλούσια και πολυσχιδής για ακόμη μία χρονιά. Αυτά είναι τα νέα ελληνικά βιβλία, μυθοπλασίας και μη, που ξεχώρισε το Magazine. Παρατίθενται με αλφαβητική, όχι αξιολογική σειρά. Καλή ανάγνωση.

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Κώστας Ακρίβος – «Ανδρωμάχη» (εκδ. Μεταίχμιο)
Αξιώθηκε να γίνει σύζυγος, μητέρα, βασίλισσα. Η ζωή της μοιράστηκε απ’ τον πόλεμο ανάμεσα στην ευτυχία και την ατίμωση, στη χαρά και την ντροπή. Ίσως να μην υπήρχε πιο επιτυχημένο όνομα απ’ αυτό που της έδωσαν: Ανδρομάχη. Μόνο που έγινε ένα λάθος: Ανδρωμάχη θα ’ταν το πιο σωστό. Γιατί δεν ήταν ένας ο άνδρας εκείνος με τον οποίο έδωσε τις μάχες της αλλά πολλοί. Άνδρες που τη λάτρεψαν και άλλοι που την κηλίδωσαν, αφήνοντας ανεξίτηλα στο κορμί και στην ψυχή της τα σημάδια τους. Στο τελευταίο βιβλίο του Κώστα Ακριβού πρωταγωνιστεί η τραγική φιγούρα μιας γυναίκας, μητέρας και βασίλισσας, που έζησε τις στάχτες της Τροίας και βρέθηκε στην ανάγκη να αγαπήσει ό,τι κανονικά θα ‘πρεπε να μισεί με όλη την ψυχή της.

Μιχάλης Αλμπάτης – «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς» (εκδ. Νήσος)
Αρχές της δεκαετίας του 1950, σ’ ένα χωριό της Κρητικής ενδοχώρας, ένα νεαρό αγόρι ανακαλύπτει, στην κηδεία κάποιου συγγενή του, πως έχει την ικανότητα να ακούει τις σκέψεις των νεκρών. Κανείς δεν τον πιστεύει αρχικά, όταν όμως αποδεικνύει δημόσια το αληθές των ισχυρισμών του, ένας θείος του, συνειδητοποιώντας τις δυνατότητες οικονομικής εκμετάλλευσης που ανοίγονται μπροστά τους, τον πείθει να φύγουν απ’ το χωριό και ν’ αρχίσουν να περιοδεύουν στα χωριά του κάμπου προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σαν «διερμηνείς των πεθαμένων».

Ματίνα Απόστολου – «Σωματίδια» (εκδ. Ποταμός)
Η δημοφιλής βιβλιομπλόγκερ Intellectual Thighs συνθέτει μέσα από μικρά θραυσματικά κεφάλαια το ψυχικό πορτρέτο μιας σύγχρονης γυναίκας που αλλάζει σταδιακά ταυτότητες. Σκιαγραφεί με έντονες πινελιές ωμού ρεαλισμού και καυστικού σαρκασμού το πορτρέτο μιας κόρης που γίνεται σύντροφος κι ύστερα μάνα, αναπολώντας τις μικρές καθημερινές χαρές που μας κρατούν εθισμένους στη ζωή.

Θανάσης Βαλτινός – «Νέα Σελήνη – Ημέρα πρώτη» (εκδ. Εστία)
Τα κλειστά της μάτια τον ενθαρρύνουν. Στα χείλη της διαγράφεται ένα φιλικό ευφρόσυνο χαμόγελο. Απλώνει το χέρι του και δειλά το βάζει ανάμεσα στους μηρούς της. Το κεφάλι του πάει να εκραγεί. Το χέρι του προχωράει ψηλότερα, την ψαύει ολόκληρη. Χώνει το πρόσωπό του στο στήθος της. Η μυρουδιά της τον αναστατώνει. Προσπαθεί να της κατεβάσει το εσώρουχο χωρίς να τα καταφέρνει. Προσπαθεί επανειλημμένα αλλά χωρίς αποτέλεσμα, παρόλο που η ίδια τον ευκολύνει μετακινώντας το κορμί της. Η αγωνία του κορυφώνεται. Συνεπαρμένη από την ίδια αγωνία, η Γαλλίδα παραμερίζει βίαια το εσώρουχό της και το σκίζει. Στην κρίσιμη στιγμή η αποκάλυψη της σγουρής δασωμένης της ήβης τυφλώνει τον Νίκο. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι που επικρατεί, δεν ακούγεται τίποτε άλλο εκτός από τη βροχή στα κεραμίδια.

Μαρία Γαβαλά – «Ο μικρός Γκοντάρ» (εκδ. Πόλις)
Παρίσι, τέλη της δεκαετίας του ’60. Ο Γκασπάρ Φρενέλ είναι ένας φιλόδοξος νέος κινηματογραφιστής. Με μια 16άρα κάμερα στον ώμο, κάνει σκοπό της ζωής του να αποτυπώσει σε φιλμ τα σημαδιακά ιστορικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του. Ο Μάης του ’68, τα ανεπούλωτα τραύματα του Πολέμου της Αλγερίας, η γενοκτονία του λαού της Μπιάφρα, οι βίαιοι εξισλαμισμοί στην Αφρική, η δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, είναι μερικά από τα θέματα που τον απασχολούν. Η αφήγηση εκτυλίσσεται μέσα από τις αναμνήσεις της Λουκίας Βακαρή, μιας Ελληνίδας σπουδάστριας κινηματογράφου στο Παρίσι, η οποία ενηλικιώνεται, ερωτεύεται και ωριμάζει στον απόηχο των μεγάλων κοινωνικών αναταραχών και στη δίνη κρίσιμων προσωπικών αποφάσεων, επιχειρώντας να βρει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Μπορεί ένας καλλιτέχνης να διαχειριστεί, χωρίς απώλειες, το αδιανόητο με ό,τι απέμεινε από μια γενοκτονία, ένα ολοκαύτωμα, ένα πραξικόπημα; Σε ποιο βαθμό διασώζεται η ιστορική μνήμη μέσω εικόνων και αφηγήσεων; Έχει ο κινηματογράφος τη δύναμη να συλλαμβάνει με ακρίβεια τις πραγματικές διαστάσεις των γεγονότων;

Ρέα Γαλανάκη – «Εμμανουήλ και Αικατερίνη» (εκδ. Καστανιώτη)
Ένα μυθιστόρημα στο οποίο η καταξιωμένη συγγραφέας αναζητά ποιοι υπήρξαν οι «γνωστοί-άγνωστοι» γονείς της, Εμμανουήλ Γαλανάκης και Αικατερίνη Παπαματθαιάκη, αμφότεροι γιατροί και επιφανείς προσωπικότητες του Ηρακλείου. Τι τους διαμόρφωσε πριν η ζωή τα φέρει έτσι ώστε να γνωριστούν και κατόπιν να παντρευτούν, πριν η συγγραφέας γεννηθεί και μετά από πολλά χρόνια συγκρουστεί σφοδρά μαζί τους, ώσπου μετά από ακόμη περισσότερα συμφιλιωθούν. «Αυτό το βιβλίο δεν είναι, νομίζω, μια απλή μυθιστορηματική αναζήτηση των γονέων πριν από τον γάμο τους» δήλωσε η Ρέα Γαλανάκη στο Magazine «αλλά κάτι πολύ πιο βαθύ: είναι η ανάγκη απόδοσης δικαιοσύνης ακόμη και εις βάρος της δικής μας νεότητας, εις βάρος μάλλον της νεανικής μας έπαρσης, ίσως και σκληρότητας. Έχουν συχνά αυτά τα χαρακτηριστικά τα ωραία νιάτα».

Μαρία Γιαγιάννου – «R.I.F. – Ο θάνατος στο φέισμπουκ» (εκδ. Στερέωμα)
Ο θάνατος, η γραφή και το κοινωνικό δίκτυο φτιάχνουν τη θεματική πλεξίδα του βιβλίου. Όταν ο χρήστης εγκαταλείπει τα εγκόσμια, τι συμβαίνει με την ψηφιακή του παρουσία; Γιατί κοινοποιούμε το πένθος μας; Είναι η γραφή μια αποτελεσματική στρατηγική επιβίωσης; Μήπως τελικά θα ζήσουμε για πάντα; Το R.I.F. (Rest In Facebook) είναι ένα πολυμορφικό πεζό, που αναμειγνύει τη μυθοπλασία με το δοκίμιο και τη σάτιρα με το επιτάφιο επίγραμμα.

Θεόδωρος Γρηγοριάδης – «Η νοσταλγία της απώλειας» (εκδ. Πατάκη)
Οι τριάντα μία διηγήσεις είναι αφηγήσεις προσωπικές, ιστορίες φίλων και περαστικών, εξιστορήσεις που φανερώθηκαν μέσα από καταχωνιασμένα σημειωματάρια και το καταστάλαγμα της ζωής, λέει ο συγγραφέας, και συνεχίζει: Καταστάσεις πραγματικές και φανταστικές, ανομολόγητες και παρανοημένες, για ανθρώπους που δοκιμάστηκαν στα όρια της ζωής τους. Κοινά στοιχεία των διηγήσεων η μνήμη, ο πόνος και η απώλεια, οι εμμονές του έρωτα, τα ανθρώπινα παθήματα. Οι διηγήσεις, σύνοψη και απόσταγμα ζωής, αποτελούν μια αποσπασματική μυθοπλασία. Ως αφηγητής δεν θέλησα μόνο να περιγράψω και να στοχαστώ, αλλά να εκτεθώ, να μιλήσω με ειλικρίνεια, να διηγηθώ ανυπόκριτα με συγκίνηση και αυτοσαρκασμό, αναζητώντας τη μοναδικότητα του εαυτού μας και την επαφή με τον αναγνώστη στη χαοτική εποχή μας. Άραγε πόσο αποκαλυπτόμαστε μέσα από τα λόγια και τις ιστορίες μας; Και πότε η ανάκληση μιας ιστορίας γίνεται εκμυστήρευση με όλο της το κόστος και όχι απλώς η νοσταλγία της απώλειας;

Γιώργος Γκόζης – «Ζαφείρη, μη φοβάσαι, πάρε μια βέσπα» (εκδ. Ποταμός)
«Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο αιώνα και καθώς την κουβαλάω αιωνίως μέσα μου, πάντοτε σε αυτήν επιστρέφω.» Η εναρκτήρια φράση δίνει το στίγμα ολόκληρης της συλλογής διηγημάτων, όπου ο συγγραφέας σκιαγραφεί το πορτρέτο μιας πολύ προσωπικής πόλης, μέσα από τα σπαράγματα της μνήμης, την αποτύπωση αλλόκοτων φυσιογνωμιών και ακόμα πιο αλλόκοτων περιστατικών ενός παρελθόντος που εκβάλλει διαρκώς στο παρόν. Η κωμική φλέβα του Γκόζη απογειώνεται αποδίδοντας τον αμετανόητα γκροτέσκο χαρακτήρα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.

Μάρω Δούκα – «Να είχα, λέει, μια τρομπέτα» (εκδ. Πατάκη)
Παραμιλητό, ονειροπόλημα, η χειμαρρώδης εξομολόγηση μιας γυναίκας από πλατεία σε πλατεία, από γειτονιά σε γειτονιά, από παγκάκι σε παγκάκι, από την Αθήνα του σήμερα στην Κρήτη των παιδικών της χρόνων. Ασφαλής μέσα στις φαντασιώσεις της, παίρνει τους δρόμους με τις τρεις πεθαμένες γιαγιάδες της για συντροφιά: την όμορφη Αφροδίτη, με τα παραμύθια και τις γητειές‧ τη Σφακιανή Εργινιά, τη βουνίσια αρχόντισσα με τα δώρα‧ την περίλυπη Φιλαρέτη, τη σπουδαγμένη, με τα ιταλικά και το μαντολίνο της. Εικόνες, σκέψεις, εμμονές, περιπλανήσεις, στόματα πεινασμένα για ιστορίες, καθείς και το παγκάκι του. Έρωτες, γάμοι, φονικά, πανηγύρια και γεννητούρια, η ορμή του χρόνου, το βουητό της Ιστορίας, πόλεμοι, κακουχίες, ο μόχθος των ανθρώπων. Ενα μυθιστόρημα για τη γυναικεία διαχρονική εμπειρία.

Μίνως Ευσταθιάδης – «Σχέδια του χάους» (εκδ. Ίκαρος)
Φόνοι γίνονται κάθε μέρα. Άλλοι λύνονται, άλλοι πάλι όχι. Ελάχιστοι όμως καταλήγουν να σε στοιχειώνουν. Το νέο νουάρ μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη διαδραματίζεται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της ιστορίας, οι αναγνώστες των προηγούμενων βιβλίων του, θα αναγνωρίσουν ένα γνώριμο πρόσωπο, στην αρχή της ζωής του.

Μαρία Ηλιού – «Μια φιλία στη Σμύρνη» (εκδ. Μίνωας)
Εκατό χρόνια μετά την Καταστροφή, η συγγραφέας αφηγείται την ιστορία της φιλίας τεσσάρων φίλων από διαφορετικές θρησκείες και εθνότητες στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη των αρχών του περασμένου αιώνα. Στη συγγραφέα απονεμήθηκε το Βραβείο αφηγηματικού πεζού λόγου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το 2022.

Μαρία Καλιόρη – «Οι καλοί πεζοπόροι» (εκδ. Ιωλκός)
Στην πρώτη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Καλιόρη οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με αναμνήσεις, γρίφους και μυστικά. Το παρελθόν ορθώνεται ως τοίχος, αλλά κι ως λύση στο παρόν. Οι καλοί πεζοπόροι καλούνται να διανύσουν αποστάσεις στο χώρο και στο χρόνο, να μετακινηθούν ψυχικά και σωματικά, για ν’ αντιπαλέψουν το τετελεσμένο, το ανεπίστρεπτο της ζωής, μέσα σε στιγμές που το προσωπικό βίωμα συναντιέται με την πύκνωση της Ιστορίας.

Νίκος Καζαντζάκης – «Ο Ανήφορος» (εκδ. Διόπτρα)
Το μοναδικό ανέκδοτο έργο του Νίκου Καζαντζάκη επιτέλους κυκλοφορεί από τη Διόπτρα. Το επιστέγασμα του μεγάλου εγχειρήματος της επανακυκλοφορίας σε καταπληκτικές εκδόσεις όλου του έργο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα από τη Διόπτρα. Ίσως το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς.

Γιάννης Καρκανεβάτος – «Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά» (εκδ. Εστία)
Δυο αδέρφια τα χωρίζει ο Εμφύλιος. Ο ένας φυγαδεύτηκε τραυματίας σε χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, ο άλλος μένει πίσω. Χρόνια μετά, ένας γιος προσπαθεί να καταλάβει. Αυτά που μας καθορίζουν χωρίς να τα ελέγχουμε. Παράλληλες αφηγήσεις για τη μνήμη και τη διαχείρισή της. Στιγμές άγριες, τρυφερές, ενίοτε αστείες.

Παναγιώτης Κολέλης – «Κομμένες γλώσσες» (εκδ. ΚΨΜ)
Εννιά ιστορίες κοινωνικού ρεαλισμού, που ακροβατούν ανάμεσα στην αμείλικτη πραγματικότητα και στο μεταφυσικό. Ιστορίες για αυτόκλητους υπερασπιστές του νόμου και της τάξης, για στόματα που πρέπει να μείνουν οπωσδήποτε κλειστά, για ανθρώπους που συντρίβονται, ενώ πασχίζουν να κάνουν μια καινούργια αρχή, ή αυτοκαταστρέφονται για να αποδείξουν ότι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία, για τραυματικές οικογενειακές σχέσεις, για μετανάστες που αναζητούν μερίδιο στην κανονικότητα. Το μυστικό νήμα που συνδέει όλες τις ιστορίες είναι το στοιχείο του παραλόγου. Θύτες και θύματα εναλλάσσουν διαρκώς ρόλους, παλεύοντας να λυτρωθούν ή να ξεχάσουν για να συνεχίσουν να ζουν.

Νίκος Κουρμουλής – «Άπνοια» (εκδ. Κείμενα)
Στη συλλογή διηγημάτων με την οποία ντεμπουτάρει πεζογραφικά ο δημοσιογράφος συναντάμε μια μητρόπολη του άμεσου μέλλοντος, που θα μπορούσε να είναι η Αθήνα. Οι δρόμοι δεν έχουν όνομα. Η παρατεταμένη άπνοια κυριαρχεί. Οκτώ καθημερινοί χαρακτήρες προσπαθούν να βρουν κομμάτια του εαυτού τους που αγνοούνται. Ένα αιφνίδιο γεγονός, μια παράλειψη ή μια αλλαγή στη ρουτίνα τους, ανατρέπουν τα πάντα και δίνουν το έναυσμα για να ανακαλύψουν μέσα στη θάλασσα των απωλειών τους κάτι που τους περιέχει. Μία σολίστ, ένας σεκιούριτι, ένας βουλευτής, ένας συλλέκτης, μία ταμίας, μία μάνατζερ, ένας διαχειριστής πολυκατοικίας και μία χάκερ, συνθέτουν ένα υπαρξιακό παζλ με σκοπό να βρεθούν πιο κοντά στο άγνωστο είναι τους.

Ηλίας Μαγκλίνης – «Το μόνο της ζωής τους ταξίδι» (εκδ. Μεταίχμιο)
Ο Νίκος Μαγκλίνης, ο παππούς του συγγραφέα, τη δολοφονία του οποίου είχε αφηγηθεί στο προηγούμενο βιβλίο του, υπηρέτησε στη Μικρά Ασία. Στον εγγονό δεν έφτασαν παρά τρίμματα ιστοριών. Έπειτα από έρευνα χρόνων, προσπάθησε να ανασυνθέσει μια πορεία θανάτου μα και ονειροπόλησης, ταξιδεύοντας στη Σμύρνη, στο Αφιόν Καραχισάρ, στο Εσκί Σεχίρ, στην Προύσα. Ταξιδιωτικό οδοιπορικό, εξομολόγηση, ρεπορτάζ, ιστορική έρευνα και αναβίωση άλλων εποχών, το βιβλίο συνοδεύεται από αρχειακό και φωτογραφικό υλικό της περιόδου, το οποίο εμπλουτίζεται με φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος ο συγγραφέας σε ένα δικό του πέρασμα από τους ίδιους τόπους σχεδόν έναν αιώνα αργότερα.

Γιάννης Μακριδάκης – «Τα απόνερα της Σοφίας» (εκδ. Εστία)
«Πάντως τότε, μπορεί σε τίποτε άλλο να μην τον παίρναμε στα σοβαρά, αφού αυτό μας έβγαινε αυθορμήτως να πράττουμε ως άμυνα έναντι της γενικότερης πλοιαρχικής συμπεριφοράς του μέσα στο σπίτι, μπορεί επίσης με τις βιβλιοθήκες του, παρά τις εντολές και τις συνεχείς παραινέσεις του, να μην ασχολήθηκε ουσιαστικά ποτέ κανείς μας πλην της αδελφής μου, της Ιωάννας, η οποία τις είχε πάρει ράφι προς ράφι και διάβαζε τα πάντα, ένα προς ένα από μικρή· τις γνώσεις του όμως περί βιβλίων και συγγραφέων, αν και μας ήταν παντελώς άχρηστες και αδιάφορες αφού δεν μας ενδιέφερε διόλου το αντικείμενο, δεν είχαμε λόγο να τις αμφισβητήσουμε. Έτσι, εκείνο το απόγευμα δεν μπορούσε και δεν ήθελε φυσικά κανείς μας να αντιπαρατεθεί στα όσα υποστήριζε για την ποιότητα της γραφής μου. Ιδίως εγώ, που όσο τον άκουγα ένιωθα πως κρυφοφτερούγιζε μέσα μου, έτοιμη να απογειωθεί ξανά, η ισοπεδωμένη μου αυτοπεποίθηση, μετά το ερωτικό στραπάτσο που είχα βιώσει για πρώτη φορά στη ζωή μου λίγες ώρες πρωτύτερα και με είχε οδηγήσει σε μια πρωτόγνωρη αίσθηση πλήρους αυτοακύρωσης». Τον Ζαχαρία Μελιτάκη τον έριξε στη συγγραφή ένας ύπουλος συνδυασμός πατρικής χειραγώγησης και ερωτικής απογοήτευσης. Τα απόνερα της Σοφίας τον πήραν και τον σήκωσαν. Βρήκε όμως σωσίβιο να πιαστεί στα δέντρα της Αθήνας.

Μιχάλης Μακρόπουλος – «Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον» (εκδ. Κίχλη)
Όλα τα διηγήματα αυτής της συλλογής, ακόμα κι αν φορούν το ένδυμα της «μελλοντικής ιστορίας», μιλούν για το τώρα, για το ήδη συντελεσμένο – είναι ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον. Και βέβαια, στον πυρήνα τους βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος· ο τρωτός, πάσχων άνθρωπος απέναντι στην αμείλικτη κυριαρχία της εικόνας, απέναντι σ’ έναν ολέθριο πόλεμο, στην τυφλή, ωμή βία, στη βίωση του κόσμου ως παιδικού τραύματος, στο αίνιγμα της ανθρώπινης ταυτότητας.

Νίκος Α. Μάντης – «Κιθαιρώνας» (εκδ. Καστανιώτη)
Οι γυναίκες των Θηβών εξαφανίζονται η μία μετά την άλλη, χτυπημένες από μια καινούργια ασθένεια που ονομάζεται «μαιναδισμός». Η φήμη θέλει έναν νέο θεό, το Διόνυσο, να βρίσκεται στη Θήβα, και κανείς δεν είναι ασφαλής. Όταν η Ιόλη, μια νεαρή πρώην δούλη παντρεμένη με το στρατιώτη Μένιππο, αισθάνεται τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας, αρχίζει να φοβάται το θηρίο που ελλοχεύει μέσα της. Αργά ή γρήγορα θα κληθεί να αφήσει πίσω το σπίτι και την πόλη της, για χάρη μιας ξέφρενης πορείας στα δάση του Κιθαιρώνα. Ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνώνι συγγραφέας καταθέτει μια επαναπροσέγγιση του μύθου των Βακχών, όπου η μυθολογία, ο θρύλος και η Ιστορία συναντούν τη λογοτεχνία του φανταστικού, τον ακραίο ερωτισμό και τον σωματικό τρόμο. Ένα ψυχαναλυτικό παραμύθι, όπου ο φεμινισμός μπερδεύεται με τις αρχέγονες λατρείες, μέσα απ’ τα μάτια γυναικών που γίνονται ταυτόχρονα ηρωίδες, θεές και τέρατα.

Αμάντα Μιχαλοπούλου – «Η μεταμόρφωσή της» (εκδ. Καστανιώτη)
«Ένα πρωί που ξύπνησε από εφιάλτη, η Σάσα ανακάλυψε πως είχε μεταμορφωθεί σε άντρα». Η Αμάντα Μιχαλοπούλου έγραψε μια νουβέλα ενηλικίωσης για το τέλος των φύλων και την ερμαφρόδιτη φύση του ανθρώπου και ταυτόχρονα την ιστορία μιας μετα-Εδέμ, του τέλους του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Η μεταμόρφωσή της είναι ένα εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο, που παλεύει λυσσαλέα με τα στερεότυπα των φύλων, της οικογένειας, της σεξουαλικής αγωγής, της αυθεντίας κάθε είδους και αμφισβητεί τον τρόπο με τον οποίο ο καπιταλισμός μάς έχει μάθει να αναζητάμε την ευτυχία.

Κώστας Μπαρμπάτσης – «Λυκοχαβιά» (εκδ. Κέδρος)
Έξι ιστορίες για την απώλεια στο ντεμπούτο του Μπαρμπάτση. Την απώλεια των συναισθημάτων, της λογικής, της ίδιας της ζωής. Κυρίαρχο σκηνικό η Αιτωλοακαρνανία και η Ήπειρος κατά τη διάρκεια του πολέμου, της Κατοχής, του Εμφυλίου, της μετανάστευσης. Άνθρωποι εύθραυστοι που, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τη σκληρότητα που τους περιβάλλει, βλέπουν ως μόνη διέξοδο τη φυγή. Ντεμπούτο με το δεξί

Ευτυχία Μπογιάνου – «Αυτές» (εκδ. Πόλις)
Είκοσι τέσσερις τρόποι για να υπάρχεις μέσα στον χρόνο, μέσα στη διαδοχική αλληλουχία των ηλικιών. Από την Α. μέχρι την Ω. και όλες τις άλλες ενδιάμεσες συνθήκες, είκοσι τέσσερις ιστορίες ανωνυμίας για τη γυναικεία κατάσταση. Είκοσι τέσσερις τρόποι σαν νεύματα κατάφασης, άρνησης, υποταγής ή εξέγερσης. Τα διηγήματα της συλλογής απαρτίζουν τα στάδια της ζωής μιας γυναίκας. Αυτές. Που γίνονται αυτό που είναι. Αυτό που πάντα ήταν. Αυτό με το οποίο πάντα παλεύουν. Μόνες, λησμονημένες, σιωπηλές, ανένδοτες, εξεγερμένες.

Ανδρέας Νικολακόπουλος – «Σάλτος» (εκδ. Ίκαρος)
Η νέα συλλογή διηγημάτων του συγγραφέα μετά την -μεταξύ άλλων υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2021- «Αποδοχή κληρονομιάς». Στην εποχή του Μεσαίωνα οι λογικοί και σώφρονες άνθρωποι των πόλεων στοιβάζαν τους ψυχικά διαταραγμένους ή λοξούς σε μεγάλα ξύλινα καράβια χωρίς κουπιά και τους άφηναν να περιφέρονται ακυβέρνητοι στις θάλασσες. Οι πρωταγωνιστές των νέων διηγημάτων του Ανδρέα Νικολακόπουλου δεν ζουν στο Μεσαίωνα. Βρισκόμενοι όμως στη θάλασσα, στα βουνά, σε δάση, σε πόλεις, σε τρένα, σε πανεπιστημιακά εργαστήρια, ανάμεσα στα σύννεφα, απέκτησαν και οι ίδιοι την παλιά εκείνη λοξή ματιά. Η διαφορά είναι πως δεν φτιάχνονται πια μεγάλα ξύλινα καράβια.

Δημήτρης Νόλλας – «Ματούλα Μυλλέρου: Πάροικος και παρεπίδημος» (εκδ. Ίκαρος)
Η νέα νουβέλα του πολυβραβευμένου συγγραφέα. Το πέρασμα μιας άσημης δασκάλας απ’ τη ζωή ενός ανδρικού σύμπαντος αφήνει όσους την συναναστράφηκαν έκθαμβους όσο και ανίκανους να κατανοήσουν την απώλειά της. Δεν έχουμε μαρτυρία για την επίδραση που είχαν τα γεγονότα αυτά πάνω της, εκτός από τις νύξεις που κάνει η ίδια στα σημειωματάριά της, με τα οποία δεν ξέρει ακόμη και σήμερα τι να κάνει ο Αντωνάκης, ως άτυπος κληρονόμος της, πνευματικός τουλάχιστον. Η αλήθεια είναι, όπως τουλάχιστον τη μετέφερε ο Αντωνάκης σε μένα και όσους ήθελαν να τον ακούσουν, πως όλα αυτά που ακολούθησαν μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα φανερώνουν ότι η ακατανόητη μεταστροφή της για τους μέχρι τότε γνωστούς της ακουμπούσε, αν δεν οφειλόταν αποκλειστικά, στα όσα είχε ζήσει στο Μόναχο εκείνους τους πρώτους μήνες του 1919, που είχαν αφήσει το σημάδι τους στον μετέπειτα βίο της.

27Αλέξης Πανσέληνος – «Λάδι σε καμβά» (εκδ. Μεταίχμιο)
Το νέο μυθιστόρημα του πολυβραβευμένου συγγραφέα. Μια ιστορία που εκτυλίσσεται το σημαδιακό καλοκαίρι του 1966. Ο Σπύρος, µαθητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, περνά τις διακοπές του φιλοξενούµενος από την οικογένεια ενός ζωγράφου στο νησί. Είναι ένα σηµαδιακό καλοκαίρι, όχι µόνο για τον ίδιο αλλά και για την οικογένεια που τον φιλοξενεί. Λίγο αργότερα, ο Απρίλιος του ’67 αλλάζει τα πάντα στη ζωή του. Η ιστορία του Σπύρου είναι η ιστορία και πολλών άλλων της γενιάς του. Είναι η ιστορία ενός νεαρού ζωγράφου που αρνήθηκε να προδώσει την παρέα του αλλά πρόδωσε το όνειρό του.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος – «Ανέγγιχτη» (εκδ. Κέδρος)
Εννιά χρόνια μετά τον θάνατο του παγκοσμίου φήμης μυθιστοριογράφου Αλέξανδρου Καστρινάκη, η πρώτη σύζυγός του αφηγείται την ιστορία του δεκαπενταετούς λευκού γάμου της με έναν άνθρωπο τόσο αφοσιωμένο στις πνευματικές και θρησκευτικές αναζητήσεις του, ώστε να την αφήσει ερωτικά ανέγγιχτη. Η αφήγηση της εγκαταλελειμμένης γυναίκας, που ξεκινάει το 1883 και φτάνει ως το 1966, σταθμεύοντας σε Κρήτη, Αθήνα, Βιέννη, Βερολίνο και αλλού, εξερευνά και όλες τις άλλες ερωτικές σχέσεις του πρώην άντρα της, καθώς και τις αντανακλάσεις τους στα πολυμεταφρασμένα έργα του, ορισμένα από τα οποία μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο ακόμα και από το Χόλιγουντ. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, συχνά πιστό αντίγραφό τους.

Βίβιαν Στεργίου – «Δέρμα» (εκδ. Πόλις)
Ένα βαρετό πάρτι στην καλοκαιρινή Αθήνα αυξάνει τη μοναξιά των αποτυχημένων καλλιτεχνών που έχουν μαζευτεί για να σκοτώσουν την ώρα τους. Στον σταθμό των τρένων του Αμβούργου, ένα ζευγάρι χωρίζει, ήρεμα, με λίγες γερμανικές λέξεις που θυμάται από το φροντιστήριο. Δύο φίλες χρησιμοποιούν την τεχνολογία της διαρκούς επικοινωνίας ως τρόπο για να αγνοούν η μία την άλλη μέχρι την οριστική αποξένωση. Τρεις συγκάτοικοι ονειρεύονται να βρουν καλές δουλειές στη Βόρεια Ευρώπη, χωρίς να είναι σίγουροι πού θέλουν να ζουν. Με χαλαρές συνδέσεις μεταξύ τους, αυτές και οι υπόλοιπες ιστορίες που απαρτίζουν το «Δέρμα» έχουν ως κεντρικό θέμα την καθημερινότητα των ηρώων τους- τίποτα σημαντικό δεν συμβαίνει, εκτός από την ίδια τους τη ζωή.

Γιάννης Τσίρμπας – «Όσο περιμένεις να συμβεί» (εκδ. Gutenberg)
Δεκατρία διηγήματα γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο, μονόλογοι, διάλογοι, αφηγήσεις, εξομολογήσεις, αποσπάσματα ημερολογίου, ζωντανεύουν, μέσα από απολύτως ρεαλιστικές περιγραφές αλλά με πολύ υποβλητικό τρόπο, μικρές αλλά συναισθηματικά σημαντικές, σκηνές του καθημερινού μας βίου.

Μισέλ Φάις – «Εξουθένωση» (εκδ. Πατάκη)
Εβδοµήντα µία ιστορίες στη φόρµα του διαλόγου ή του µονολόγου (θεατρικής ή κινηµατογραφικής πνοής). Εβδοµήντα ένα ντοκιµαντέρ ονείρων που βλέπουν ή υποδύονται ότι βλέπουν οι εξουθενωµένοι ήρωες µιας οµόκεντρης συλλογής διηγηµάτων. Χαρακτήρες που πασχίζουν να υπάρξουν σ’ έναν κόσµο αβέβαιο, ακραίο, απαθή. Ατοµικές ή συλλογικές φοβίες, πανικοί και παραισθήσεις διαπερνούν, ως µια γενικευµένη παραλυσία, αυτά τα διηγήµατα. Πρόσωπα που κινούνται στην κόψη ιδιωτικού και δηµόσιου, επείγοντος και ανίας, κενού και φάρσας, καταστροφής και αφύπνισης. Ο Μισέλ Φάις µε την Εξουθένωση ξαναπιάνει το διηγηµατογραφικό νήµα της γραφής του από το 1999 (Απ’ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες, Κρατικό Βραβείο Διηγήµατος, 2000)

Ούρσουλα Φώσκολου – «Ήσυχα να πας» (εκδ. Κίχλη)
Η Ολίβια και ο Θάνος ξεκινούν μια νέα ζωή στον πλανήτη Γκλίζε. Στην τεχνολογικά εξελιγμένη αποικία του Έσπερου, συμβιώνουν αρμονικά άνθρωποι από όλα τα μέρη του παλαιού κόσμου μαζί με ζώα και ανθρωποειδή. Μια τυχαία συνάντηση με τον από χρόνια χαμένο θείο της, αλλά και η ανακάλυψη των καλά κρυμμένων υπόγειων λουτρών στο σύνορο με την απαγορευμένη ζώνη φέρνουν αντιμέτωπη την Ολίβια με παράξενα οράματα. Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που συναντά όποτε καταδύεται στον πυθμένα των λουτρών; Πίσω στη Γη, ένας νεαρός διανομέας βρίσκει νεκρό τον ηλικιωμένο παραλήπτη του δέματος που μεταφέρει, εξερευνά το διαμέρισμά του και ανακαλύπτει ένα γράμμα που απευθύνεται στον ίδιο. Κινούμενη στην επικράτεια της επιστημονικής φαντασίας, η νουβέλα κρύβει στο κέντρο της την αναζήτηση του εαυτού και της μνήμης, διερευνά τα ρευστά όρια της ταυτότητας και συνάμα αγγίζει το μυστήριο του τέλους.

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης – «Το όνομα σου» (εκδ. Το Ροδακιό)
Ένας άνθρωπος επιστρέφει στο διαμέρισμά του μετά από οχτώμισι χρόνια. Όλα εδώ είναι ανέγγιχτα κι όμως όλα δείχνουν διαφορετικά. Ο χρόνος στη φυλακή υπήρξε πυκνός και γεμάτος αισθήσεις. Σίγουρα όχι χαμένος. Δεν έχει μετανιώσει για το παράπτωμά του, δεν το θεωρεί καν παράπτωμα. Αυτό είναι ένα από τα πολλά που προσπαθεί να εξηγήσει στον πατέρα του σε μια νοερή συνομιλία μαζί του. Μπορεί ο πατέρας να μη βρίσκεται στο δωμάτιο, αλλά είναι οπωσδήποτε παρών και ακούει τα πάντα. Όπως και το ξύλινο ομοίωμα που σμίλεψε ο γιος στα εργαστήρια της φυλακής και τώρα στέκει αντίκρυ του γεμάτο μοχθηρία. Μετά από τρία μυθιστορήματα, μια συλλογή διηγημάτων αλλά και αρκετά θεατρικά έργα, ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης επιστρέφει στην πεζογραφία με μία νουβέλα. Στο πυκνό και δυσερμήνευτο θρίλερ που εξελίσσεται στις καθόλου πολλές σελίδες του νέου βιβλίου του επιτελείται μια καταβύθιση στα θεοσκότεινα μονοπάτια του εγκεφάλου και του θυμικού ενός ιδιότυπου εγκληματία που έρχεται αντιμέτωπος σε κάθε βήμα του με όλα τα μεγάλα ερωτήματα της ύπαρξης από καταβολής κόσμου.

NON FICTION

Ραϋμόνδος Αλβανός – «Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες» (εκδ. Επίκεντρο)
Γιατί είναι χρήσιμη η Ιστορία; Τι συνέβη κατά τη δεκαετία του ’40 και γιατί οι δύο αντίθετες πολιτικές παρατάξεις του Εμφυλίου κλιμάκωσαν την αντιπαράθεσή τους που εξελίχθηκε σε ένοπλη και αιματηρή σύγκρουση; Πώς νοηματοδοτούσαν την τότε πραγματικότητα και πώς αντιλαμβάνονταν τους αντιπάλους τους; Πώς ο Εμφύλιος επηρεάζει σήμερα εμάς και τους άλλους γύρω μας; Αυτό το βιβλίο είναι ένα ταξίδι σε ένα δύσκολο παρελθόν για το οποίο υπάρχουν συγκρουόμενες μνήμες που αντιστοιχούν σε συγκρουόμενες ταυτότητες. Είναι μια προσπάθεια αφήγησης με απλό τρόπο τόσο των βασικών γεγονότων (για τα οποία δεν υπάρχει αμφισβήτηση από καμία πλευρά ότι έγιναν) όσο και των διαφορετικών ερμηνειών τους. Ταυτόχρονα είναι μια πρόσκληση αναστοχασμού, ενδοσκόπησης και κριτικής ανάλυσης των βεβαιοτήτων και των εικόνων που έχουμε τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους.

Γιώργος Ι. Αλλαμανής – «Στον καιρό της Λιλιπούπολης. Η βιογραφία μιας ραδιοφωνικής εκπομπής» (εκδ. Τόπος)
Πρώτα οι υποθέσεις εργασίας. Μετά η εξαντλητική τεκμηρίωση. Τέλος, η μνήμη των ζωντανών: οι δεκάδες συνεντεύξεις. Η προσήλωση σ’ αυτή την Αγία Τριάδα προηγήθηκε της συγγραφής αυτού του βιβλίου. Είναι αποτέλεσμα μιας δημοσιογραφικής έρευνας του Γιώργου Ι. Αλλαμανή που κράτησε πέντε χρόνια (2016-2021) και φωτίζει την εκπομπή «Εδώ Λιλιπούπολη», «την καλύτερη παιδική εκπομπή που έγινε ποτέ για μεγάλους». Tέσσερις και πλέον δεκαετίες αφότου έπεσε η αυλαία της, o συγγραφέας ελπίζει ότι με το βιβλίο του θα αποκαλύψει σε όσους την αγαπούν γιατί ξέρουν τα τραγούδια της, «ένα αναγεννησιακό χατζιδακικό Σύμπαν που αναβόσβηνε επί επτά χρόνια στον πρώτο όροφο του Ραδιομεγάρου της ΕΡΤ, εκεί που δέσποζε το μισογκρεμισμένο κάστρο του δόκτορα Δρακατώρ και του Τρίτου Προγράμματος επί Μάνου», όπως δήλωσε στο Magazine.

Έλενα Ακρίτα – «Μαμά, κοίτα χωρίς χέρια!» (εκδ. Διόπτρα)
Οι απώλειες των παιδικών χρόνων, ο πρόωρος θάνατος του πατέρα της, η φυλάκιση της μητέρας της στη Χούντα, τα τραύματα των παιδικών χρόνων την οδήγησαν στην κατάθλιψη, στις άγρυπνες νύχτες και στα υπνωτικά χάπια. Η Έλενα Ακρίτα εξομολογείται: Το βιβλίο αυτό ξεδιπλώνει τις σκοτεινές σελίδες πίσω από μια φαινομενικά λαμπερή ζωή. Πολλές φορές ξεκίνησα κι άλλες τόσες σταμάτησα να το γράφω. Ή θα τα πω όλα ή τίποτα – αποφάσισα. Όσα έκρυψα, όσα φοβήθηκα, για όσα ντράπηκα, θα τα εξομολογηθώ όλα. Δεν ξέρω αν κρατάτε στα χέρια σας ένα καλό ή ένα κακό βιβλίο. Ξέρω μονάχα πως αυτή η εξομολόγηση είναι ό,τι πιο γενναίο έχω κάνει στην ασήμαντη ζωή μου».

Μίμης Ανδρουλάκης – «Πριν σβήσουν τα φώτα» (εκδ. Πατάκη)
Η Αυτοβιογραφία γίνεται ιστορία-πινακοθήκη μιας συναρπαστικής εποχής: πορτρέτα, εικόνες, σκηνές, χρώματα, δράματα κι ευτράπελα. Τα μυστικά των “πάνω” -επιφανών πολιτικής, τέχνης, επιστήμης και πλούτου- τέμνονται με τις ανέκδοτες ιστορίες των “κάτω”, των απλών ανθρώπων. Από μια επαρχιακή Μαγική πόλη σε Αθήνα-Πειραιά της αντίστασης και των παράνομων οργανώσεων. Ο Μίμης Ανδρουλάκης είχε δεσμευτεί να “μιλήσει” μετά 50 χρόνια. Τώρα συμπληρώνει τις λευκές σελίδες της πρόσφατης ιστορίας, με πρώτες το “Πολυτεχνείο ’73” και την “Ύβριν” Νο 8.

Πολυμέρης Βόγλης – «Δυναμική αντίσταση. Υποκειμενικότητα, πολιτική βία και αντιδικτατορικός αγώνας 1967-1974» (εκδ. Αλεξάνδρεια)
Το βιβλίο εστιάζει στην πλευρά της δυναμικής αντίστασης (τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών μικρής ισχύος) του αντιδικτατορικού αγώνα. Το φαινόμενο της δυναμικής αντίστασης στα χρόνια της δικτατορίας προσεγγίζεται από τη σκοπιά της δράσης των οργανώσεων και, κυρίως, από την οπτική εκείνων που συμμετείχαν σε δυναμικές ενέργειες. Μέσα από τις γραπτές και προφορικές μαρτυρίες ανασυντίθεται η διαδρομή των αντιστασιακών ως υποκειμένων: οι διαφορετικές βιογραφικές αφετηρίες τους, η ριζοσπαστικοποίηση στη δεκαετία του 1960, η καμπή του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου, η ένταξη σε αντιδικτατορικές οργανώσεις και, στη συνέχεια, η δράση τους έως τη στιγμή της φυλάκισής τους.

Τζον Κασαβέτης – «Μην πιστεύεις την αλήθεια» (εκδ. Κυψέλη)
Ένας συλλογικός τόμος με κείμενα και φωτογραφίες για το έργο και τη ζωή του σπουδαίου σκηνοθέτη. Αντί οπισθόφυλλου, ένα κείμενο-φόρος τιμής του Τζιμ Τζάρμους για τον Τζον Κασαβέτη. Μια παραγωγή της κινηματογραφικής ομάδας CineDogs.

Πάνος Κουτρουμπούσης – «Άπαντα» (εκδ. Opportuna)
Μία πολύτιμη συγκεντρωτική πολύτιμη έκδοση με τα λογοτεχνικά και ποιητικά άπαντα του Πάνου Κουτρουμπούση. Ένας απαραίτητος τόμος 700 σελίδων τόσο για όσους ξέρουν ήδη, έστω και επιλεκτικά, τι εστί Κουτρουμπούσης, όσο και για όσους έχει απλά πάρει κάτι το αυτί τους για αυτή τη μεγάλη μορφή («Έλληνας μπίτνικ» κλπ) που έφυγε από τη ζωή το 2019. Όλα αυτά από τον ιδιοσυγκρασιακό εκδοτικό οίκο που με έδρα την Πάτρα κυκλοφόρησε πριν από λίγα χρόνια και το βιβλίο του «θείου Νώντα» με τίτλο «Φρυκτωρίες ή πόσο ζουν οι μύγες;». Το συγκεκριμένο, του Κουτρουμπούση, προλογίζουν οι: Δημήτρης Πουλικάκος, Κέητ Κουτρουμπούση, Αλέξης Καλοφωλιάς, Δημήτρης Ασωνίτης, Nίκος Παπαχριστόπουλος.

Αντώνης Λιάκος – «Ο ελληνικός 20ος αιώνας» (εκδ. Πόλις)
Στο βιβλίο αυτό, η ιστορία του ελληνικού 20ού αιώνα, που αρχίζει με τη δεκαετία των πολέμων 1912-1922 και φθάνει ως την είσοδο της Ελλάδας στην κρίση του 2010, αντιλαμβάνεται την Ελλάδα σαν ένα κύτταρο σε συνεχή μεταβολισμό με το περιβάλλον του. Μετακινεί συνεχώς τον φακό παρατήρησης, ώστε άλλοτε να κοιτάζει τις ελληνικές εξελίξεις πανοραμικά, μέσα από τις μεταβολές της παγκόσμιας ιστορίας, και άλλοτε να τις προσεγγίζει για να αναδείξει το ατομικό βίωμα. Είναι μια ιστορία που παρουσιάζει τη διεθνή δυναμική των γεγονότων που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα, αλλά και τις διεθνείς περιδινήσεις που συμπαρασύρουν την Ελλάδα στην τροχιά τους.

Γιώργος Μπακαλιός – «Έξι χρόνια στα κάτεργα της ΣΤΑΖΙ.» (εκδ. Επίκεντρο)
Η ζωή του Γιώργου Μπακαλιού, Κοινωνικού Λειτουργού για τους Έλληνες μετανάστες στο Δυτικό Βερολίνο, θα αλλάξει δραματικά την Παρασκευή 15 Μαΐου του 1970, όταν ενώ βάδιζε αμέριμνος στους δρόμους του Ανατολικού Βερολίνου, τον απήγαγαντρεις άγνωστοί του άντρες, οι οποίοι επέβαιναν σε αυτοκίνητο με συμβατικές πινακίδες. Ήταν αστυνομικοί της ΣΤΑΖΙ και τον οδήγησαν στα κρατητήρια της διαβόητης μυστικής υπηρεσίας του καθεστώτος Χόνεκερ, απ’ όπου θα βγει ύστερα από έξι χρόνια και έντεκα ημέρες. Ο Μπακαλιός υποβλήθηκε σε σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια για να ομολογήσει ότι εργαζόταν για τις «ιμπεριαλιστικές μυστικές υπηρεσίες της Δύσης». Και έφτασε στα πρόθυρα της τρέλας. Σαν από θαύμα άντεξε και όταν το κομμουνιστικό καθεστώς κατέρρευσε έψαξε στα αρχεία της ΣΤΑΖΙ και βρήκε τον φάκελό του που αριθμούσε 11.000 σελίδες. Τον είχαν «δώσει» κάποιοι Έλληνες μετανάστες, συμπαθούντες το ανατολικογερμανικό καθεστώς, ως πράκτορα της ΚΥΠ, που εργαζόταν για την υπονόμευση του «σοσιαλισμού». Μέχρι και στο σπίτι του στον Σοχό Θεσσαλονίκης, είχε στείλει ανθρώπους της η ΣΤΑΖΙ για να συγκεντρώσει «ενοχοποιητικά» στοιχεία γύρω από τη ζωή του. Όταν το Τείχος του Βερολίνου έπεσε, ο Μπακαλιός βρέθηκε με μια βαριοπούλα στα χέρια να βαράει με μανία το μπετόν.

Παντελής Μπουκάλας – «Ο έρως και το έθνος. Οι φυλές, οι θρησκείες και η δημοτική ποίηση της αγάπης» (εκδ. Άγρα)
Σε αυτό το βιβλίο διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι όπως αναδεικνύονται από τα δημοτικά τραγούδια, με αλλοεθνείς, αλλόγλωσσους ή / και αλλόθρησκους, δηλαδή με μαύρους, Βλάχους, Αρβανίτες και Τούρκους. Οι διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες και σε άλλους λαούς ή εθνοτικές ομάδες, αλλά και η πυκνή καταναγκαστική συνάφειά τους, δημιούργησαν σχέσεις που καλύπτουν όλη την γκάμα – από την ηδονοθηρία της εκμεταλλευτικής εξουσίας έως τον αυθεντικό πόθο. Η δημοτική ποίηση, απροκατάληπτη και αμερόληπτη, δεν αφήνει ατραγούδιστη καμία εκδοχή. Η διερεύνηση επεκτείνεται και σε άλλες μορφές του λαϊκού λόγου: παροιμίες, παραδόσεις, παραμύθια, επωδές, κατάρες, λέξεις-ύβρεις. Επίσης λαμβάνονται υπόψη και τα δημοτικά τραγούδια των άλλων λαών. Συνεξετάζεται επιπλέον η στάση της κοσμικής και της θρησκευτικής εξουσίας απέναντι στην πιθανότητα μεικτών γάμων.

Νικόλας Ντουμάνης – «Πριν από την καταστροφή. Η συνύπαρξη Χριστιανών και Μουσουλμάνων στη Μικρά Ασία» (εκδ. Παπαδόπουλος)
Κι όμως μετά τον βίαιο ξεριζωμό τους οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία δεν απέφευγαν να θυμούνται ότι «ζούσαν καλά με τους Τούρκους». Κι ας μην έδινε μέχρι τώρα η επίσημη ιστοριογραφία σημασία σε τέτοιες μνήμες και μαρτυρίες, υιοθετώντας μια λανθασμένη αντίληψη ότι Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί χωρίζονταν εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από κάποια προαιώνια αντιπαλότητα. Το βιβλίο αυτό, μια ιστορική μελέτη που βασίζεται σε 5.000 μαρτυρίες Μικρασιατών προσφύγων, αποδεικνύει ότι η συνύπαρξη Ελληνορθόδοξων και Μουσουλμάνων -Ελλήνων και Τούρκων- ήταν ουσιαστικά πολύ πιο ανεπτυγμένη. Και ότι ο εθνικισμός που διέλυσε αυτή τη σχέση συνύπαρξης των διαφορετικών κοινοτήτων είχε την υπογραφή του κρατικού μηχανισμού, που θέλησε να πλάσει «καθαρά έθνη-κράτη» Τούρκων και Ελλήνων.

Αθανάσιος Παπαβασιλείου – «Εν πλω. Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από το ημερολόγιο ενός δόκιμου σημαιοφόρου» (εκδ. Κυψέλη)
Εκατό χρόνια μετά το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, το ημερολόγιο του δόκιμου σημαιοφόρου Αθανάσιου Παπαβασιλείου αποτελεί μια πηγή άντλησης πολύτιμων πληροφοριών για το πώς η εμπειρία της μάχης, του πολέμου και της Καταστροφής βιώθηκε από τους συμμετέχοντες. Γραμμένο στην τελευταία φάση της Εκστρατείας ως «μακρά επιστολή» προς την αγαπημένη του Μαρία, αποτυπώνει τα συναισθήματα που γεννά ο πόλεμος σε έναν νέο άνθρωπο ο οποίος βιώνει την Ιστορία εν τη γενέσει της σε οριακές συνθήκες. Ένα έξοχο κείμενο με λογοτεχνικές αρετές που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη. Η εισαγωγή και η ιστορική επιμέλεια φέρουν την υπογραφή του Κώστα Κατσάπη, που διδάσκει πολιτισμική ιστορία στο Πάντειο.

Μάρτιν Σκορσέζε – Όλες οι ταινίες του (εκδ. Οξύ)
Βιβλίο που του αξίζει περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη όσων πίνουν νερό του κατά γενική ομολογία σημαντικότερου εν ζωή σκηνοθέτη. Εμβριθής ανάλυση όλης του της φιλμογραφίας μέσα από κείμενα όλων των μελών, παλαιότερων και νεότερων, της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.

Δημήτρης Τζιόβας – «Η Ελλάδα από τη χούντα στην κρίση. Η κουλτούρα της μεταπολίτευσης» (εκδ. Gutenberg)
Χωρίς να φιλοδοξεί να είναι μια πλήρης μελέτη της ελληνικής κουλτούρας “από τη χούντα στην κρίση”, το βιβλίο συνιστά ένα είδος πολιτισμικής ιστορίας και επιδιώκει να παρουσιάσει μια πιο πολύπλευρη εικόνα της περιόδου ούτως ώστε να αναδειχθεί η πολυτασικότητά της. Συζητά μια σειρά από σημαντικά θέματα, όπως η αρχαιότητα, η θρησκεία, η γλώσσα, η λογοτεχνία, τα μέσα ενημέρωσης, ο κινηματογράφος, η νεολαία, το φύλο και η σεξουαλικότητα, και εξετάζει κρίσιμα ζητήματα στην προσπάθεια χαρτογράφησης του ελληνικού πολιτισμικού γίγνεσθαι τα τελευταία πενήντα χρόνια. Θέτοντας το ερώτημα ποιο είναι εντέλει το βασικό γνώρισμα της κουλτούρας της Μεταπολίτευσης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι οι ταυτότητες, καθώς σε αυτές συμπυκνώνονται τα ποικίλα διακυβεύματα μετά το 1974 και σε αυτές παραπέμπουν μια σειρά κοινωνικών και πολιτισμικών εξελίξεων.

Διονύσης Χαριτόπουλος – «Οι άτακτοι. Πρόσωπα και γεγονότα, φωτογραφίες και χάρτες» (εκδ. Τόπος)
25 χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του κεφαλαιώδους σημασίας έργου «Αρης ο Αρχηγος των Ατακτων» με τις πάνω από μισό εκατομμύριο πωλήσεις, ο συγγραφέας επιστρέφει με το νέο του πόνημα, φυσικά αλληλένδετο με το πρώτο. Με αφετηρία το υπάρχον ιστορικό υλικό, και όλα τα νέα στοιχεία και τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν, φωτίζονται ξεχωριστά πρόσωπα και γεγονότα που έχει σκεπάσει η μεγάλη σκιά του Άρη Βελουχιώτη.

Άρης Χατζηστεφάνου – «Προπαγάνδα και παραπληροφόρηση. Πώς τις εντοπίζουμε» (εκδ. Τόπος)
Μπορεί ένα γράφημα, ένα βίντεο ή μια φωτογραφία να μας παραπλανά χωρίς να λέει ψέματα; Με ποιους μηχανισμούς προωθούνται οι διαρροές της αστυνομίας, της κυβέρνησης και των επιχειρήσεων; Πώς «ξεπλένονται» τα εγκλήματα εταιρειών και ολόκληρων κρατών με τεχνικές όπως το whitewashing, το green-washing και το pinkwashing; Μπορούν τα μέσα ενημέρωσης να καθοδηγήσουν τον αναγνώστη αλλάζοντας τη σύνταξη μιας πρότασης ή να αλλοιώσουν μια δημοσκόπηση μεταβάλλοντας απλώς τη σειρά των ερωτήσεων; Ένας πρακτικός οδηγός που μας βοηθά να εντοπίζουμε τεχνικές παραπληροφόρησης και προπαγάνδας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στα social media αλλά και στον καθημερινό λόγο πολιτικών, διαφημιστών και συμβούλων επικοινωνίας. Το βιβλίο περιλαμβάνει σε κάθε κεφάλαιο QR-code που οδηγεί σε βίντεο, φωτογραφίες, podcast και ενεργά link για όλες τις πηγές και τη βιβλιογραφία.

Αχιλλέας Χεκίμογλου – «Ο Ωνάσης και ο Σμηναγός Χ. Η μεταπολεμική αναγέννηση της πολιτικής αεροπορίας: από την ΤΑΕ στην Ολυμπιακή» (εκδ. Παπαδόπουλος)
Με μοχλό εξιστόρησης τον «πατέρα» της πολιτικής αεροπορίας της Ελλάδας και δημιουργό της ΤΑΕ Στέφανο Ζώτο, ο Χεκίμογλου παρουσιάζει τη συναρπαστική πορεία των αεροπορικών συγκοινωνιών της Ελλάδας μέσα από τα αδημοσίευτα αρχεία της Πολιτικής Αεροπορίας, ανατρέποντας μύθους και παραδοχές που επιβίωναν για δεκαετίες μέχρι τις μέρες μας: την επανεκκίνηση της χώρας μετά την καταστροφική Κατοχή, που την αφήνει χωρίς ούτε ένα αεροπλάνο· τη γέννηση της ΤΑΕ, η οποία θα αποτελέσει και την πρώτη ξένη επένδυση που υποδέχεται η Ελλάδα μεταπολεμικά· την προσπάθεια του Λονδίνου να διατηρήσει τα τελευταία ερείσματα κηδεμονίας στη χώρα μέσα από την αεροπορία· το άνοιγμα της αεροπορικής αγοράς εν μέσω Εμφυλίου· την κρατική παρέμβαση των κυβερνήσεων του Κέντρου· την εξολόθρευση της ΤΑΕ από την κυβέρνηση του Συναγερμού· τη σύγκρουση Ωνάση και Νιάρχου για την απόκτηση της εταιρείας· και τέλος τη γέννηση της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Δημήτρης Χριστόπουλος – «Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, Δίκαιο, Δικαιώματα» (εκδ. Πόλις)
Από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Χομπς, τον Σπινόζα, τον Ρουσσώ και τον Μαρξ, από τον Κέλσεν και τον Καρλ Σμιτ μέχρι τον Πουλαντζά και τον Αριστόβουλο Μάνεση, το βιβλίο επιχειρεί μια κριτική και ανάλυση των εννοιών που συνθέτουν τον κόσμο του κράτους και του δικαίου, Με αναφορές στην ευρωπαϊκή ιστορία, από τον Μεσαίωνα έως την ύστερη νεωτερικότητα. Σύμφωνα με τον συγγραφέα δεν πρόκειται για μια αξιακά αμερόληπτη προσέγγιση, αλλά οι αναγνώστες θα βρουν μια έντιμη υποκειμενική προσέγγιση με αξιώσεις ακαδημαϊκής στερεότητας και εγκυρότητας.