ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΝΙΚΟΥ

Έχεις προγραμματίσει τις διακοπές σου, μέχρι τελείας. Χρειάστηκες χρόνο για να βρεις την ιδανική συνθήκη ως προς το μέρος που επέλεγες για την καλοκαιρινή ραστώνη, αλλά και τον καλύτερο δυνατό (ενδεχομένως και πιο οικονομικό) τρόπο για να πας εκεί. Είσαι καθ’ όλα έτοιμος/έτοιμη για τη μεγάλη απόδραση.

Σε περίπτωση που θα ταξιδέψεις με αεροπλάνο, θα ήθελα να σου πω 2-3 πράγματα, ούτως ώστε να μην φτάσεις στον προορισμό σου με νευρικό κλονισμό.

Για παν ενδεχόμενο, δες και ποια είναι τα δικαιώματα σου -σε αποζημίωση.

Παγκοσμίως παρατηρείται ένα θεματάκι με καθυστερήσεις πτήσεων και ακυρώσεις (κατά το Atlantic γίνεται 1 ανά 100 προγραμματισμένες πτήσεις). Υπάρχει πρόβλημα με το χρόνο αναμονής στον έλεγχο των διαβατηρίων/ταυτοτήτων και της ασφαλείας, όπως και με τις αποσκευές. Τι συμβαίνει με αυτές; Είναι πολλές οι φορές που δεν φτάνουν στον προορισμό τους και μέχρι να εντοπιστούν, οι κάτοχοι έχουν γυρίσει στα σπίτια τους.

Πάμε να δούμε το γενικό πλαίσιο του Air Travel Mess -όπως έχει περιγραφεί το φετινό φαινόμενο-, πριν περάσουμε σε λεπτομέρειες: έγινε ό,τι σε κάθε άλλο κλάδο που ‘χτυπήθηκε’ έντονα από την πανδημία. Δηλαδή, για να περιοριστούν οι απώλειες, το προσωπικό μειώθηκε κατά πολύ και ήταν αυτό που (όντας ήδη εξοντωμένο) κλήθηκε να διαχειριστεί το ‘μπαμ’ του φετινού καλοκαιριού.

Οι χαμένες βαλίτσες είναι η κορυφή του παγόβουνου

Όταν αεροπορική εταιρία βρέθηκε οριακά στο να διαλύσει τις διακοπές ανθρώπων που ήθελαν να πάνε από το Μάντσεστερ στην Κρήτη, οι φιλότιμοι κάνουν ένα βήμα μπροστά για να σώσουν την κατάσταση. Κάπως έτσι, ένας συγκυβερνήτης αεροσκάφους ‘συνελήφθη‘ από φωτογραφικό φακό να βοηθά στη φόρτωση των αποσκευών στο αεροπλάνο. Ειρήσθω εν παρόδω, η αναχώρηση είχε ήδη καθυστερήσει 32 ώρες.

Εκπρόσωπος της εταιρίας Swissport, όπου ανήκε η πτήση, απολογήθηκε για τις καθυστερήσεις και το χάος, λέγοντας πως “κάναμε πάνω από 2.000 προσκλήσεις από την αρχή του έτους και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τους εταίρους μας για να εντοπίσουμε μέτρα έκτακτης ανάγκης και να βελτιώσουμε τις αποσκευές και τους χρόνους παράδοσης αεροσκαφών”. Παρεμπιπτόντως, το καλοκαίρι είχε ξεκινήσει. Άρα έπρεπε ήδη να είναι έτοιμη. Αλλά -κρίνοντας εκ του αποτελέσματος- δεν ήταν. Όπως δεν ήταν έτοιμες και πολλές άλλες εταιρίες, παγκοσμίως για το πόσο ήθελαν να ταξιδέψουν οι πολίτες του πλανήτη, φέτος.

Παράδειγμα; Τον Απρίλιο οι αμερικανικές αεροπορικές εταιρίες έχαναν για ημέρες 6 αποσκευές, σε κάθε 1.000 που είχαν ‘τσεκαριστεί’.

Παγκοσμίως, το ποσοστό των αποσκευών που χειρίζονται εσφαλμένα είναι σε άνοδο: αυξήθηκε κατά 24% συγκριτικά με πέρυσι, με 8.7 βαλίτσες ανά 1.000 διεθνείς επιβάτες να μην φτάνουν στον προορισμό τους στην ώρα τους.

Σύμφωνα με την ασφαλιστική εταιρία Mapfre SA, οι αξιώσεις για αποσκευές έχουν εκτοξευθεί κατά 30%. Κάποια αεροδρόμια έχουν δεκαπλάσια αύξηση όγκου αποσκευών που φτάνουν κατά λάθος.

Το ντόμινο που ‘πέφτει’ πάνω στους ταξιδιώτες

Έμπειρη αεροσυνοδός είχε βοηθήσει στο να καταλάβουμε γιατί υπάρχει χάος σε όλα τα αεροδρόμια.“Από το ’80 που οι αεροπορικές πτήσεις δεν ήταν πια για λίγους, έχουν προκύψει διάφορα περιστατικά που άλλαξαν τον τρόπο που λειτουργεί η βιομηχανία.

Για παράδειγμα, η 11η Σεπτεμβρίου άλλαξε για πάντα τις εισόδους στα αεροδρόμια και τις επιβιβάσεις στα αεροπλάνα. Τότε οι πτήσεις μειώθηκαν κατά 7%. Με τον Covid-19 μειώθηκαν κατά 70% και οι αεροπορικές εταιρίες αγχώθηκαν για την επιβίωση τους.

Έτσι, τις πρώτες ημέρες της πανδημίας επεδίωξαν να εξοικονομήσουν όσα περισσότερα χρήματα μπορούσαν. Επέτρεψαν τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, έκαναν απολύσεις προσωπικού, πούλησαν αεροσκάφη, ενώ πολλοί παραιτήθηκαν, για να είναι με τις οικογένειες τους. Η συνέπεια ήταν η υποστελέχωση, η οποία υπάρχει ακόμα”.

Μειώθηκαν οι πτήσεις, ενώ οι ‘εργολάβοι’ που διαχειρίζονται μεγάλο μέρος της καθημερινής λειτουργίας του όποιου αεροδρομίου (υπάρχουν περισσότερες από 800 εταιρείες, μόνο στο Charles de Gaulle του Παρισιού) απέλυσαν εργαζομένους, μαζικά. Το αυτό έκαναν και τα ίδια τα αεροδρόμια, όπως και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν σε αυτά.

“Μόλις διεγράφη η υποχρεωτικότητα της χρήσης μάσκας, ο αριθμός των επιβατών παρουσίασε κατακόρυφη αύξηση. Ξεπέρασε -πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περίμεναν όλοι- αυτό στο οποίο μπορούσαν να ανταποκριθούν οι αεροπορικές εταιρίες”.

Ενώ ο αριθμός των επιβατών επανήλθε το 2021, μετά τους εμβολιασμούς, η κίνηση των σημείων ελέγχου του Transportation Security Administration (TSA) στις ΗΠΑ, ήταν στο -25%, σε σχέση με τους αριθμούς του 2019. Στην Ευρώπη, το πρόβλημα των υποδομών είναι χειρότερο. Τόσο που αεροδρόμια έχουν ζητήσει από αεροπορικές εταιρίες να σταματήσουν να πουλούν, απεριόριστα, εισιτήρια.

Στις ΗΠΑ η βιομηχανία έλαβε ενίσχυση 54 εκατομμυρίων δολαρίων, ώστε οι αεροπορικές εταιρίες να διαμορφώσουν φιλόδοξο πλάνο για το καλοκαίρι του 2022. Που ξεπέρασε κατά 10% ό,τι είχαν υπολογίσει.

Στην Ευρώπη, δεν προσφέρθηκαν πολλές κρατικές ενισχύσεις σε αερομεταφορείς κατά τη διάρκεια του 2020. Επομένως οι καλύψεις των κενών ήταν λιγότερες και έγιναν πιο αργά.

Ο επικεφαλής της εταιρίας διαχείρισης αποσκευών Menzies Aviation είπε στην The Washington Post ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις προσλήψεις, είναι οι έλεγχοι ιστορικού που χρειάζονταν δύο έως τρεις μήνες, ανά νέο υπάλληλο. Στη Μεγάλη Βρετανία χρειάζονται πλέον 3 μήνες για να γίνει ο έλεγχος ασφαλείας του όποιου νέου υπαλλήλου.

Όταν λοιπόν, ξεκίνησε το φετινό καλοκαίρι, εξακολουθούσαν να υπάρχουν ελλείψεις προσωπικού και εξάντληση -όλων των εργαζομένων που έχουν απομείνει να δουλεύουν.

Πώς προέκυψε η έλλειψη σε πιλότους

Στις ΗΠΑ κατάλαβαν τι τους περιμένει, από το χάος που προκλήθηκε το σαββατοκύριακο της Εθνικής Ημέρας Μνήμης στις ΗΠΑ (28/5), των 7.000 ακυρώσεων πτήσεων προς κάθε προορισμό στον κόσμο και των δεκάδων χιλιάδων καθυστερήσεων. Άλλες εταιρίες περιόρισαν καθυστερημένα τα δρομολόγια που είχαν προγραμματίσει για το καλοκαίρι -παρά τη ζήτηση, δεν είχαν άτομα να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες. Και έτσι αυξήθηκε περαιτέρω η ζήτηση για τις εταιρίες που μπορούσαν να εξυπηρετήσουν -χωρίς πάλι όμως, να έχουν επαρκή αριθμό εργαζομένων.

Οι ελλείψεις στο προσωπικό ήταν και παραμένουν παντού. Από τους πιλότους έως τους εργαζομένους στο έδαφος.

Οι λιγότεροι πιλότοι κρατάει στο έδαφος 100 αεροπλάνα της American Airlines. Τα συνδικάτα των πιλότων έχουν εκφράσει τις διαμαρτυρίες τους -για την καταπόνηση τους-, με πολλούς να λένε πως οι υπερωρίες που έχουν κάνει ήδη, είναι περισσότερες από όσες έκαναν το 2018 και το 2019 μαζί.

Ειδικοί εκτιμούν πως θα χρειαστεί μια πενταετία, μέχρι να υπάρχει επάρκεια στους χειριστές αποσκευών και τους μηχανικούς αεροπλάνων. Για αυτό φταίνε οι αεροπορικές εταιρίες και οι αποφάσεις που πήραν αφού έλαβαν τα δισεκατομμύρια από το κράτος.

Για αρχή, οι πιλότοι χρειάζονται χρόνια εκπαίδευσης και πρέπει να πληρούν πολλούς ρυθμιστικούς κανονισμούς. Για παράδειγμα, να έχουν 1.500 ώρες πτήσης, πριν αναλάβουν μια εμπορική και να βγαίνουν σε σύνταξη στα 65.

Μαζί με πιλότους που βρήκαν σε πρόωρη σύνταξη (και ήταν χιλιάδες), εν καιρώ πανδημίας σταμάτησαν ή επιβραδύνθηκαν τα προγράμματα εκπαίδευσης. Έτσι, δεν υπήρχε ικανοποιητική παραγωγή και σε κάθε περίπτωση οι απόφοιτοι ήταν άπειροι.

Και ενώ οι εταιρίες αρχικά υπερηφανεύονταν πως γλίτωσαν υψηλούς μισθούς, σύντομα διαπίστωσαν ότι ένας άπειρος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά ενός έμπειρου, με τον ίδιο τρόπο. Και από αυτό προκύπτουν άλλες ‘απώλειες’. Μια είναι η ανάγκη για επανεκπαίδευση πριν τους εμπιστευτούν πτήση -συνθήκη που διαρκεί μήνες.

Σε ό,τι αφορά τα πληρώματα πτήσης, έχουν χρονικούς περιορισμούς, ως προς το πόσες ώρες μπορούν να εργαστούν κάθε ημέρα. Είναι από 12 έως 16 σερί. Εκτός από το ότι δεν είναι ασφαλές να ξεπερνάμε αυτό το όριο, είναι και παράνομο. Αν λοιπόν, το πλήρωμα του δικού σας αεροσκάφους έχει καθυστέρηση στη δική σας πτήση και ‘πιάνει’ το όριο, αποχωρεί.

Όπως είναι τώρα η κατάσταση, δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα πληρώματα για να καλύψουν το κενό. Ως εκ τούτου, η πιθανότερη έκβαση γίνεται η ακύρωση της πτήσης.

Ποια υποστελέχωση προκαλεί χάος

Το ανεπαρκές των πιλότων υποχρέωσε τις εταιρίες να περιορίσουν τα δρομολόγια τους, με πολλές εταιρίες να ‘ρίχνουν’ το φταίξιμο των καθυστερήσεων στους πύργους ελέγχου. Όπου επίσης, υπάρχει υποστελέχωση -και ένα θέμα με τα εκπαιδευτικά προγράμματα που στην πανδημία δεν γίνονταν όπως συνήθως. Το αυτό ισχύει και για τον τομέα στον οποίο οφείλεται το απόλυτο -φετινό- χάος: τους εργαζομένους στα πληρώματα εδάφους.

Μπορεί να μην σκέφτεστε τους συγκεκριμένους υπαλλήλους, αλλά χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχε κάποιος να βάζει τα αεροσκάφη στα πάρκινγκ, να μεταφέρει τις φυσούνες για να μπορείτε εσείς να επιβιβάζεστε και να αποβιβάζεστε, να φορτώνει και να ξεφορτώνει τις αποσκευές ή να σκανάρει τις κάρτες επιβίβασης ή να απαντάει σε τηλεφωνικές κλήσεις ή να κάνει τους ανεφοδιασμούς.

Δηλαδή, χωρίς τα πληρώματα εδάφους δεν μπορούν να γίνουν πτήσεις. Και δεν γίνονται, με την υποστελέχωση να είναι στις ΗΠΑ στο 30% (ανάλογα είναι τα νούμερα στα μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης). Πολλά ‘αφεντικά’ έχουν ζητήσει από εργαζομένους να μην έχουν ρεπό για να ‘βγει’ η δουλειά.

Σε κάθε περίπτωση, είναι χρήσιμο να γνωρίζεις πως οι προσλήψεις αυτές δεν είναι ό,τι απλό υπάρχει, καθώς αφενός ο μισθός δεν είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός (στις ΗΠΑ ο διαχειριστής αποσκευών παίρνει 19.41 δολάρια την ώρα, για δουλειά που η Amazon δίνει 19.50 δολάρια την ώρα -σε κλιματιζόμενη αποθήκη), ενώ πριν την όποια πρόσληψη πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έλεγχος ασφαλείας. Επειδή υπάρχουν ελλείψεις και σε αυτό το τμήμα, κάτι που γίνεται σε μερικές ημέρες, κρατάει πια κάποιες εβδομάδες.

Η πτήση που είχε μόνο αποσκευές

Ο αναλυτής της αεροπλοΐας και πρώην στέλεχος αεροπορικών εταιριών, R.W. Mann είχε να προσθέσει κάτι ακόμα, στο Slate. “Διάφοροι παράγοντες συνωμότησαν για να κάνουν τις πτήσεις ιδιαίτερα ευάλωτες. Η κρίση είναι απεριόριστη παντού αυτό το καλοκαίρι, από το τελωνείο έως το check-in, μέχρι την εκπαίδευση πιλότων. Είναι τα πάντα. Μια ασυνήθιστη περίπτωση που εκτείνεται σε όλη τη βιομηχανία, παγκοσμίως. Κάνω αυτήν τη δουλειά 45 χρόνια. Δεν έχω δει ποτέ άλλοτε, κάτι παρόμοιο”.

Πρόσθεσε ότι το πολύ ‘κλειστό’ και πολυπαραγοντικό πρόγραμμα συντονισμού των αεροπορικών ταξιδιών μπορεί να επηρεαστεί από πολλά δεδομένα. Όπως τις καταιγίδες. Η έλλειψη προσωπικού και τα λάθη όμως, προκαλούν ένα ντόμινο που ‘πέφτει’ πάνω στους ταξιδιώτες, που μένουν χωρίς αποσκευές.

Η Delta έγινε πρόσφατα πρωτοσέλιδο, όταν σήκωσε ένα ολόκληρο A330 από το Λονδίνο για το Ντιτρόιτ που είχε μόνο χαμένες αποσκευές (1000). Ο πραγματικός λόγος ήταν οι περιορισμοί του Heathrow που ανάγκασε τη Delta να ακυρώσει την πτήση για τους επιβάτες.

Από την αρχή του καλοκαιριού παρατηρείται σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια (πχ Δουβλίνο και Άμστερνταμ) αναμονή ακόμα και στην υπηρεσία drop bag, ενώ μεγαλύτερη του συνηθισμένου είναι και αυτή στον έλεγχο ασφαλείας.

Πώς βάζουμε το χεράκι μας οι επιβάτες

Όπως αποδεικνύεται με την επιστροφή των ταξιδιωτών στα αεροδρόμια, η διετία των lockdown της πανδημίαςς μας έκανε να ξεχάσουμε όσα είναι χρήσιμο να μην κάνουμε -ώστε να διευκολύνουμε τη ζωής μας και να μη χάνουμε χρόνο σε ελέγχους, καθυστερώντας γενικά και το σύστημα.

Φέτος παρατηρείται πολύ έντονα το φαινόμενο να υπάρχουν στις αποσκευές που έχουν μαζί τους οι επιβάτες στις πτήσεις, πολλά υγρά ή πράγματα που όταν ήμασταν τακτικοί ταξιδιώτες, θυμόμασταν πως απαγορεύεται να ‘κουβαλάμε’ μαζί μας, μέσα στο αεροπλάνο. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οι ταξιδιώτες διακοπών που έχουν επανέλθει στο 100% (εκείνοι των επαγγελματικών ταξιδιών είναι στο -30%), χρειάζονται περισσότερο ‘ντάντεμα’ αφού είναι πιο άπειροι. Για παράδειγμα, δεν βγάζουν το laptop από την τσάντα και δεν βγάζουν τα παπούτσια, όταν φορούν μποτάκια.

Κάθε καθυστέρηση για ξεχασμένο -στην αποσκευή- laptop ή κινητό κρατάει 20 εξτρά δευτερόλεπτα. Αν το πολλαπλασιάσετε επί 3.000 επιβάτες, αντιλαμβάνεστε το ‘περίμενε’ που προκύπτει.

Στα καλά νέα, οι έχοντες γνώση εκτιμούν πως οι φθηνές πτήσεις δεν εξαφανίστηκαν μια για πάντα από τη ζωή μας, αλλά μόνο από αυτό το καλοκαίρι.

Όπως είπε ο ιδρυτής του Scott’s Cheap Flights, Scott Keyes στο Atlantic “οι κυλιόμενες καθυστερήσεις και ακυρώσεις που βλέπετε είναι -κατά κύριο λόγο- παρενέργεια της ζήτησης για ταξίδια που υπάρχει αυτήν την στιγμή. Από τα μέσα Σεπτεμβρίου και μετά θα μειωθούν οι ταξιδιώτες, θα έχουμε περισσότερους πιλότους και αεροπλάνα σε εφεδρεία και θα έχουν τακτοποιηθεί τα προβλήματα. Θα έχουμε περισσότερα αποθέματα για να αποτρέψουμε ένα νέο καταστροφικό κύμα ακυρώσεων και καθυστερήσεων. Άρα όλα θα είναι καλύτερα από το φθινόπωρο και μετά”.