ΑΓΑΠΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; ΑΠΟΔΕΙΞΗ… ΑΛΛΑ ΜΗΝ ΤΗΝ ΚΡΑΤΑΣ

Φουσκωμένοι φάκελοι με χιλιάδες χαρτάκια, όπου με δυσκολία διακρίνονται οι έντυποι χαρακτήρες, τσαλακωμένες αποδείξεις του 1 ευρώ – ενθύμια κατανάλωσης σε φούρνους, καφέ και μπακάλικα, τσέπες με χάρτινα κουρέλια ταμειακών μηχανών, σφιχτοδεμένα χάρτινα «μάτσα» με λαστιχάκι, χωμένα σε ράφια και συρτάρια. Αυτή είναι η εικόνα μιας καθημερινότητας χρόνων για τις αποδείξεις που ακόμη συνεχίζεται σε πολλά νοικοκυριά καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι κι εκείνες που ακόμη αγνοούν ή δεν ξέρουν ακριβώς τι κάνουμε με τις αποδείξεις.

Στην εποχή όμως του mydata και των ψηφιακών συναλλαγών όλα αυτά αποτελούν παρελθόν. Όλα τώρα καταγράφονται ψηφιακά μέσω των κινήσεων των τραπεζικών καρτών και βέβαια μεταφέρονται ως big data στην ΑΑΔΕ που βέβαια κάνει και τις φορολοταρίες.

Ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια από τη στιγμή που το αφορολόγητο «παντρεύτηκε» με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές όλα άλλαξαν. Τομή ήταν οι δηλώσεις του 2019 και αφορούσαν το προηγούμενο έτος. Μέχρι τότε το αφορολόγητο χτίζονταν με ηλεκτρονικές και χάρτινες αποδείξεις για κάποιες κατηγορίες.

Συγκεκριμένα μέχρι τότε μπορούσαν χτίσουν το αφορολόγητο όριο και με συλλογή χάρτινων αποδείξεων:

• φορολογούμενοι 70 ετών και άνω
• άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω
• δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούσαν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή
• ανήλικοι που υποχρεούνταν σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούντανιι με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων
• φορολογούμενοι που κατοικούσαν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειτο για τουριστικούς τόπους
• οι φορολογούμενοι που δεν είπαν εισόδημα από καμία κατηγορία ή εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπέρ εκ εινε το ποσό των 9.500 ευρώ, σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013.
• φορολογούμενοι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος τους, -οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
• οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία
• οι τρόφιμοι ψυχιατρείων και οι διαμένοντες σε οίκους ευγηρίας.

Οι παραπάνω κατηγορίες φορολογούμενων μπρούσαν να χτίσουν το αφορολόγητο όχι μόνο με χάρτινες αποδείξεις αλλά και με τις δαπάνες που πραγματοποίησαν με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα.

Όμως θα έπρεπε να είχαν μαζέψει κατά τη διάρκεια του 2018 χάρτινες αποδείξεις λιανικών πωλήσεων σε περιπτώσεις ελέγχου. Το ίδιο βέβαια γινόταν και παλιότερα. Όμως η επέκταση του ηλεκτρονικού χρήματος έφερε την κατάργηση της … αρχειομανίας πολλών.

Βέβαια ακόμη οι συγχύσεις δε λείπουν και βασίζονται στο ότι υπάρχουν συνεχείς αλλαγές στη νομοθεσία, αλλά και μια καταιγίδα εγκυκλίων που συχνά μπερδεύει τους φορολογούμενους.

Σύμφωνα με παλιότερη μελέτη (του 2017 που όμως παραμένει δραματικά επίκαιρη) που συνέταξε το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών από το 2013 μέχρι το 2017, οπότε και εκδόθηκε η μελέτη ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος άλλαζε ανά 90 ημέρες.

Όπως αναφέρει η μελέτη από το 2013, οπότε και ψηφίστηκε ο νόμος 4172/2013, μέχρι και τα τέλη του 2017 οπότε και δημοσιεύτηκε η μελέτη είχαν ψηφιστεί από την ελληνική 33 νόμοι που τροποποιούσαν άρθρα και παραγράφους του συγκεκριμένου βασικού νόμου. Και μέσα σε αυτές τις αλλαγές «κούμπωναν» και κάθε φορά ρυθμίσεις για την έκπτωση δαπανών ή για μη συμπερίληψη άλλων εξόδων στην καθημερινότητα του φορολογουμένου. Όλα αυτά βέβαια ήταν ενταγμένα στην εναγώνια προσπάθεια για αντιμετώπιση της «μαύρης» οικονομία και της φοροδιαφυγής που ήταν εθνικό σπορ κάποτε αντιπροσωπεύοντας το 30% της επίσημης οικονομίας στις δεκαετίες προ μνημονίων και ανάπττυξης των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Οι αποδείξεις βέβαια ως ...Life style είχαν μπει ήδη από το 1992 οπότε ο ευρηματικός πάντα φιλελεύθερος πολιτικός Στέφανος Μάνος, τότε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη είχε τρέξει την περίφημη τηλεοπτική καμπάνια με τίτλο «Αγαπάς την Ελλάδα; Απόδειξη». Στόχος τότε ήτα να πείσει τους πολίτες να ζητούν φορολογικά στοιχεία στις καθημερινές τους συναλλαγές.

Ακολούθησαν εκκλήσεις και εκστρατείες για την τόνωση της φορολογικής συμόρφωσης, μια προσθαφαίρεση κινήτρων για λήψη αποδείξεων αλλά ακόμη και μια εκτρατεία το 2018 από Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για ενημέρωση των ξένων τουριστών, για τα δικαιώματά τους στις συναλλαγές στην Ελλάδα, εξηγώντας τους μεταξύ άλλων «τι είναι απόδειξη και τι όχι».

«#Apodixi_Please (απόδειξη παρακαλώ). Καλώς ήλθατε στην Ελλάδα. Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε για τα καταναλωτικά δικαιώματά σας. Όλα τα ξενοδοχεία, εστιατόρια και καταστήματα υποχρεούνται να δέχονται χρεωστικές/πιστωτικές κάρτες. Δεν υποχρεούστε να πληρώσετε εάν δεν λάβετε απόδειξη. Γι’ αυτό, ζητήστε να πληρώσετε με κάρτα. Ζητήστε απόδειξη. Είναι τόσο απλό να το πείτε ελληνικά: #Apodixi_Please» ήταν το μήνυμα της ΑΑΔΕ τότε.