ΑΝ ΣΟΥ ΠΕΤΥΧΕΙ ΤΟ TIKTOK, ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;

Ένας απλός, απαράβατος και διαχρονικός κανόνας. Αυτά που βλέπουμε, ακούμε ή διαβάζουμε στις πολιτικές συνεντεύξεις κάθε προεκλογικής περιόδου (ειδικά μετά το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή) είναι συντριπτικά περισσότερο «επικοινωνία» παρά «δημοσιογραφία». Θα πεταχτεί κάποιος από το Πάντειο και θα πει ότι, έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία. Κατόπιν θα ρίξει ένα χαστούκι στον εαυτό του (ή θα του το ρίξει ο διπλανός ή η πραγματικότητα) και θα συνειδητοποιήσει πικρά ότι η «δημοσιογραφία» για τους πολιτικούς είναι πια ένα «κακό» που απλά υποφέρεται ως «αναγκαίο» μόνο όταν εντάσσεται στην στρατηγική της «επικοινωνίας». Όταν είναι στο «μαζί μας» κι όχι στο «εναντίον μας» (εκτός αν είναι στο «πολύ εναντίον μας, οπότε μπορεί και να αλλάζει), μεσαία κατάσταση δεν υπάρχει.

Ας πούμε #Εκλογές2023, Ελλάδα.

Πάει κάπως έτσι: «Να πάμε εκεί που μας συμπαθούν» – ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξέρετε όλοι ότι δεν πάει όπου κι όπου (βασικά, δεν πάει σχεδόν πουθενά), αλλά πώς μπορεί να πει όχι στον Γιώργο Αυτιά που κάθε φορά έρχεται και πιο κοντά στο να τον αποκαλέσει επιτέλους «προεδρούλη μου»; Ή «να πάμε εκεί που μας πολεμούν» – ο Αλέξης Τσίπρας πήρε το μάθημα με την περίφημη συνέντευξη στον ΣΚΑΪ, μεταξύ Ευρωεκλόγών και Βουλευτικών 2019, που ουσιαστικά μετέτρεψε τη συντριβή σε αξιοπρεπή ήττα (και τελείωσε το εφηβικό εμπάργκο της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης στον σταθμό του Φαλήρου). Κι αν είναι κάτι ενδιάμεσο, πιο «κανονικό», «κομμάτια να γίνει να πάμε κι εκεί», αλλά ο Πρωθυπουργός -διαβάζουμε όλη την εβδομάδα στις παραπολιτικές στήλες- πρότεινε στο MEGA να εμφανιστεί τελικά στο κεντρικό δελτίο Παρασκευή 12 αντί για Τρίτη 9/5 όπως ήταν κανονισμένο. Η λεπτομέρεια ή η διαβολική σύμπτωση, πείτε το όπως θέλετε: το δελτίο τις Παρασκευές παρουσιάζει η Κατερίνα Παναγοπούλου κι όχι η Ράνια Τζίμα. Το MEGA ευτυχώς αρνήθηκε, η συνέντευξη έχει μείνει μετέωρη, σαν διαιτητική απόφαση που περιμένουμε το VAR για να μάθουμε αν ισχύει.

Δεν είναι μόνο οι αρχηγοί. Είναι και οι υποψήφιοι που δίνουν τον πραγματικά μεγάλο, εντελώς-προσωπικό-μην ακούτε-τι-λένε, αγώνα. Οι ψευδαισθήσεις ανήκουν σε άλλες εποχές που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Ο «βουλευτής» είναι πρώτα απ’ όλα επαγγελμα, τα υπόλοιπα τα συζητάμε (και όχι για όλους τους υποψηφίους). Σε σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής πριν λίγους μήνες, το μίνιμουμ κόστος μιας υποψηφιότητας υπολογίστηκε σε κάτι παραπάνω από 30.000 ευρώ. Δεν ξεκινάνε δηλαδή όλοι από την ίδια αφετηρία. Αν αφήσουμε εκτός τις καμπάνιες στα σόσιαλ (που είναι από μόνες τους μια άλλη, μεγάλη συζήτηση) θα δούμε: πληρωμένες συνεντεύξεις, προκάτ συνεντεύξεις (οι ερωτήσεις με μέιλ, απαντά κάποιος από το επιτελείο, ο υποψήφιος διαβάζει διαγώνια και δίνει το ΟΚ), φιλικές συνεντεύξεις – «προφίλ» (που, για όνομα, έχουμε τέσσερα χρόνια στη διάθεσή μας να γνωρίσουμε άλλη φορά «τον άνθρωπο πίσω από τον πολιτικό», στην προεκλογική περίοδο ας μιλήσουμε για πολιτική).

Κοινός τόπος. Λίγη ουσία, πολύ image making. Και μια απελπισμένη προσπάθεια να νικηθεί το τέρας του αλγόριθμου.

Κάπως έτσι, μέχρι στιγμής, εκείνες (αν όχι οι μόνες) «συνεντεύξεις» που έχουν συζητηθεί είναι βασικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Νεφέλη Μεγκ και ο Αλέξης Τσίπρας στη Zoe Pre, και λιγότερο ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Ναταλία Γερμανού κι ο Αλέξης Τσίπρας στη Σταματίνα Τσιμτσιλή. Ανώδυνες πολιτικά, από καθόλου ως απόλυτα διαχειρίσιμο στρίμωγμα, με ωραία κάδρα και χαριτωμένα κλιπ για τα σόσιαλ. Πιστώθηκαν ως πολιτικά ορθές και συμπεριληπτικές στους πολιτικούς αρχηγούς, προκάλεσαν κύματα σεξισμού κι ομοφοβίας στις τάξεις των απέναντι με τους μικρούς σοσιαλμιντιακούς πολέμους που προκάλεσαν. Έδωσαν άφθονο cringe υλικό (ο Μητσοτάκης να προσπαθεί μάταια να μη θυμίζει Ρόμποκοπ, ο Τσίπρας να προσπαθεί μάταια να βολευτεί στην πολυθρόνα), ούρλιαξαν δίψα «να κάτσουμε με τη νεολαία», πέτυχαν αμφότερες τον σκοπό τους ως «περιεχόμενο». Άρα επί της ουσίας, αλληλοεξουδετερώθηκαν.

Θα πεταχθεί πάλι ο κύριος της εισαγωγής από το Πάντειο: Πρώτη φορά είναι; Πρώτη φορά βλέπουμε τους πολιτικούς, ακόμα και στο κορυφαίο επίπεδο, να χρησιμοποιούν το lifestyle ή «αντισυμβατικά κανάλια» για να στοχεύσουν ειδικά κοινά π.χ. την πολυσυζητημένη αταξινόμητη «ψήφο των νέων»; Όχι, είναι η απάντηση. Γινόταν, γίνεται και θα γίνεται. Παντού, όχι μόνο στην Ελλάδα του 2023.

Μόνο που οι συνεντεύξεις στις youTubers χάνουν την όποια αξιοπιστία τους, ακριβώς γιατί είναι κατά παραγγελία. Αυτή είναι η σύμβασή τους, δεν μπορούμε να κάνουμε ότι δεν την βλέπουμε. Όσο αγνές προθέσεις και να είχαν οι δύο συνεντευξιάστριες, επιλέχθηκαν (προβληματική κι αυτη η λέξη) για να παρουσιάσουν έναν Μητσοτάκη που λέει «ε όχι και flat tax» κι έναν Τσίπρα «συνεπή και πολλά υποσχόμενο στο προοδευτικό προφίλ του». Θα ήταν ένα ευχάριστο συμπλήρωμα, θα ήταν ίσως και χρήσιμες, αν στέκονταν δίπλα σε μια σειρά από κανονικές πολιτικές συνεντεύξεις.

Τέτοιες σπανίζουν. Ο Πρωθυπουργός, μάλιστα, έχει μια ξεκάθαρη στρατηγική, ει δυνατόν να μη δώσει καμία μέχρι να πάμε στην κάλπη. Αν σου πετύχει το TikTok, γιατί να μιλάς για πολιτική;