ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΚΙΦΤΗ: ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΧΩΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΕΔΩ ΚΑΙ 28 ΧΡΟΝΙΑ

Η Ανδρονίκη γεννήθηκε πριν 28 χρόνια στην Ελλάδα. Πήγε σχολείο στην Ελλάδα, έδωσε Πανελλήνιες εξετάσεις και πέρασε σε ελληνικό Πανεπιστήμιο. Φίλους έκανε στην Ελλάδα, η ζωή της όλη μέχρι και τα 18 της χρόνια ήταν απολύτως συνδεδεμένη με τη χώρα μας, που ήταν φυσικά και δική της χώρα.

Ε, 28 χρόνια αργότερα, η Ανδρονίκη δεν έχει αποκτήσει ακόμη ελληνικό διαβατήριο. Οι γονείς της βλέπετε ήταν Αλβανοί μετανάστες που έφτασαν στην Ελλάδα από το Αργυρόκαστρο τη δεκαετία του ΄90 και αυτό αποτελεί, για τα γρανάζια του κρατικού μηχανισμού, μειονέκτημα ακόμα και εν έτει 2022.

Το ότι τα τελευταία 10 χρόνια η 28χρονη Ανδρονίκη βρίσκεται στις ΗΠΑ για σπουδές (έκανε μπάτσελορ, μάστερ και διδακτορικό στη βιοχημεία εξασφαλίζοντας υποτροφία αρχικά από το Αμερικανικό Κολλέγιο της Αθήνας και εν συνεχεία από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης) σε τίποτα δεν έχει μειώσει το αίσθημα της αδικίας που νιώθει. Και είναι λογικό, γιατί κάθε φορά που επιθυμεί να επιστρέψει στη χώρα που γεννήθηκε, η γραφειοκρατία τής βάζει πάσης φύσεως εμπόδια.

Η ιστορία της δεν έρχεται για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας. Πριν από περίπου δύο χρόνια, λόγω μίας απίθανης κατάστασης που μας αφηγήθηκε ξανά, η Ανδρονίκη ξέσπασε δημοσίως και ζήτησε το αυτονόητο. Να ανοίξει, επιτέλους, η διαδικασία για να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια και να έρχεται στην Ελλάδα χωρίς τη σκοτούρα της… ομαλής εισόδου στο κεφάλι της.

Το θέμα της πήρε δημοσιότητα και έφτασε στο Υπουργείο Μετανάστευσης. Δόθηκαν, παράλληλα, υποσχέσεις ότι τα εμπόδια θα καμφούν και ότι, τέλος πάντων, θα μπορέσει να εξασφαλίσει αυτό που δικαιούται. Και όμως, οι υποσχέσεις, μέχρι και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχουν υλοποιηθεί αν και δόθηκαν από τα πιο επίσημα χείλη.

Η αρχή στον λαβύρινθο

Μέχρι τα 18 της χρόνια, δηλαδή έως και το 2012, η Ανδρονίκη δεν είχε δική της άδεια παραμονής. Επιχείρησε, εκμεταλλευόμενη και νόμο της εποχής, να κάνει αίτηση ακριβώς τότε, μόνο που η σχετική διαδικασία ακυρώθηκε και όσοι είχαν ήδη καταθέσει αίτηση, θα έπρεπε να ξανακάνουν.

Εκείνη τη φορά αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθεια δικηγόρου, αφού προέκυψαν διάφορα διαδικαστικά προβλήματα, όπως το ότι το όνομα του πατέρα της ήταν γραμμένο με εσφαλμένο τρόπο στα επίσημα έγγραφα. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια και να φτάσουμε στο 2018 έτσι, ώστε η Ανδρονίκη να μπορέσει να καταθέσει επίσημα αίτηση για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Μέχρι τότε βολευόταν με προσωρινές άδειες διαμονής εκ των οποίων η δεύτερη είχε διάρκεια πέντε χρόνων.

Υποτίθεται ότι αυτή ακριβώς η άδεια διαμονής, με την πενταετή διάρκεια, θα έπρεπε να την οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην απόκτηση ιθαγένειας. Η πραγματικότητα όμως στην περίπτωσή της αποδείχθηκε πολύ πιο σύνθετη και πολύ πιο χρονοβόρα.

Η Ανδρονίκη πληρώνει το γεγονός ότι προτίμησε την υποτροφία στις ΗΠΑ από το να σπουδάσει στην Ελλάδα αν και 9 στα 10 παιδιά που θα βρίσκονταν στη θέση της θα έπρατταν το ίδιο. Στις συνεχείς οχλήσεις τους στους αρμοδίους, τής λένε αυτό το πράγμα, ότι είναι ένα παιδί μεταναστών που έχει λείψει για μεγάλο διάστημα από τη χώρα και ότι για αυτό δεν δικαιούται ιθαγένεια ή νέα άδεια διαμονής.

Η ίδια επιμένει πάντως (και καλά κάνει βέβαια). Όταν η άδεια παραμονής της λήγει το 2019, καταθέτει αίτηση για ανανέωση και εξασφαλίζει αρχικά τη σχετική βεβαίωση. Οι μήνες όμως παιρνούν, η Ελλάδα, όπως και ολόκληρος ο κόσμος, μπαίνει στη δίνη της πανδημίας και οι ρυθμοί της ελληνικής διοίκησης γίνονται ακόμα πιο ράθυμοι.

Τον Νοέμβριο του 2020, και ενώ η Ανδρονίκη κοπιάζει για το διδακτορικό της στη Βοστόνη, ενημερώνεται από τους γονείς της για μία επιστολή με την οποία την καλούν να προσέλθει στην Ελλάδα και να περάσει από συνέντευξη για να εξασφαλίσει ανανέωση της άδειας διαμονής (ούτε λόγος για ιθαγένεια). Διαβάζει, μάλιστα, σε αυτήν την επιστολή ότι τυχόν απουσία της από τη συνέντευξη θα θεωρηθεί αδικαιολόγητη!

Παίρνει έτσι την απόφαση, βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη για το υπερατλαντικό ταξίδι (εν μέσ λοκ-ντάουν στην Ελλάδα) και έρχεται, περιπετειωδώς μάλιστα, στην Αθήνα, αφού χάνει την πτήση transit. H επιτροπή στην οποία παρουσιάζεται είναι πενταμελής. Την “βομβαρδίζουν”, όπως μάς λέει, με ερωτήσεις, τους εξηγεί ότι τα τελευταία χρόνια σπουδάζει στις ΗΠΑ και εν τέλει οι πέντε συμπεραίνουν ότι δεν της χρειάζεται η άδεια διαμονής. Η επιτροπή αρχικά χωρίζεται στα δύο, αλλά τελικά η άρνηση επιβεβαιώνεται και η άδεια δεν δίνεται, κάτι που η Ανδρονίκη μαθαίνει αφού πια έχει επιστρέψει στη Βοστώνη.

Το χειρότερο; Τον Ιανούαριο του 2021 η σχετική απόφαση “ανεβαίνει” στο διαδίκτυο. Η Ανδρονίκη μαθαίνει ότι εφόσον βρίσκεται στην Ελλάδα (που δεν βρίσκεται) θα πρέπει να εγκαταλείψει οικειοθελώς τη χώρα (στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε) εντός 30 ημερών. Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της δίκαιης οργής της.

Κάνει έκκληση σε όποιον μιλάει ελληνικά μέσω των social media και η σχετική επιστολή της “ταξιδεύει” γρήγορα. Φτάνει μέχρι την οθόνη του υπολογιστή της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά η οποία κινητοποιείται. Κινητοποιούνται παράλληλα και τα media τα οποία “γεμίζουν” με συνεντεύξεις της Ανδρονίκης. Και κάπως έτσι το γεγονός φτάνει μέχρι και το Υπουργείο Μετανάστευσης.

Η αρμόδια υφυπουργός Σοφία Βούλτεψη επιχειρεί αρχικά σε δικές της μιντιακές τοποθετήσεις να “θολώσει” τα νερά λέγοντας ότι ο μπαμπάς της Ανδρονίκης δεν κατανόησε καλά την επιστολή για την οποία ειδοποίησε την κόρη του στη Βοστώνη. Η Ανδρονίκη με e-mail στην Υφυπουργό διαψεύδει τα λεγόμενά της. Προς τιμήν της, η κα Βούλτεψη ανταπαντά και υπόσχεται στην Ανδρονίκη ότι, όταν έρθει ξανά στην Ελλάδα θα της δοθεί άδεια παραμονής “εθνικού συμφέροντος” σαν και αυτή που εξασφαλίζουν οι ξένοι πυροσβέστες που συνδράμουν την ελληνική πυροσβεστική κάθε καλοκαίρι στα μέτωπα των πυρκαγιών.

Εμπόδια εξακολουθούν να υψώνονται…

Θα περίμενε κανείς ότι η ταλαιπωρία της Ανδρονίκης θα τελείωνε κάπου εκεί με τη γραπτή υπουργική δέσμευση. Δυστυχώς, δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Χρειαζόταν να γίνει ένσταση για την απόκτηση άδειας παραμονής αλλά για δύο μήνες η δικηγόρος της κοπέλας δεν μπορούσε, αν και το επεδίωκε καθημερινά, να πάρει την προηγούμενη απόφαση εκτυπωμένη.

Αφού διαπιστώθηκε ότι στην απόφαση αναγραφόταν ότι η Ανδρονίκη είχε μπει στην Ελλάδα μία φορά και είχε βγει δύο (πράγμα που είναι αδύνατον να συμβεί φυσικά) η ένταση κατατέθηκε για να απορριφθεί, με συνοπτικές διαδικασίες, σε μία μόλις εβδομάδα! Η διοίκηση δηλαδή χρειάστηκε 60 ημέρες για να παραδώσει εκτυπωμένη την παλιά απόφαση και μόλις 7 να αποφανθεί για την τύχη της ένστασης!

Απέμενε η τελευταία λύση που δεν ήταν άλλη από την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος για να ανοίξει η διαδικασία της απόκτησης ιθαγένειας. Η κίνηση αυτή έγινε και, μόλις γνωστοποιήθηκε στο Υπουργείο Μετανάστευσης, πάρθηκε απόφαση να εκπονηθεί ειδική τροπολογία για να έρθει στη Βουλή και να έχει αναδρομική ισχύ καλύπτοντας όλες τις περιπτώσεις.

Στη συζήτηση στη Βουλή, όταν έπεσε στο τραπέζι το ζήτημα της Ανδρονίκης, ο Υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν ακόμη έτοιμος να το σχολιάσει. Η Ανδρονίκη βεβαίως ήταν τουλάχιστον ήσυχη ότι στο επόμενο ταξίδι της θα εξασφάλιζε την άδεια διαμονής εθνικού συμφέροντος που της είχαν υποσχεθεί. Τον Αύγουστο του 2021 ήρθε στην Ελλάδα και έστειλε mail στην Σοφία Βούλτεψη το οποίο όμως αυτή τη φορά παρέμεινε αναπάντητο.

Ευτυχώς ο δικαστικός της αγώνας, ο οποίος κατέγραψε την πρώτη νίκη τον περασμένο Νοέμβριο, χρηματοδοτείται από μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Όπως καταλαβαίνει κανείς, τα έξοδα είναι αρκετά και η ενάγουσα δεν βρίσκεται καν στην Ελλάδα τους περισσότερους μήνες. Έχοντας εξασφαλίσει προσωρινή άδεια διαμονής για όσο διαρκεί η νομική διαδικασία, η Ανδρονίκη αισιοδοξεί για πρώτη φορά μετά από χρόνια. Το δεύτερο δικαστήριο είναι προγραμματισμένο προς τα τέλη του 2022, ακόμα όμως η ίδια δεν γνωρίζει αν εν τέλει θα μπορέσει να ανοίξει ο φάκελος της ιθαγένειας.

Είναι πλέον η σειρά της να μιλήσει από τον Σαν Φραντσίσκο όπου συνεχίζει την πρακτική της σε εταιρεία βιοτεχνολογίας: “Χαίρομαι για όλα τα παιδιά που πηγαίνουν και φωτογραφίζονται στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Για τον Κούρος τις προηγούμενες ημέρες, τον Γιάννη μερικά χρόνια πιο πριν. Διεκδικώ από την πλευρά μου να πάρω αυτό που δικαιούμαι, την ελληνική ιθαγένεια, που δεν πρόκειται να αλλάξει τον τόπο στον οποίο γεννήθηκα και μεγάλωσα. Γεννήθηκα λοιπόν και μεγάλωσα στην Ελλάδα από Αλβανούς γονείς. Αυτή είναι η αλήθειά μου”.

Για το τέλος μία χρήσιμη πληροφορία: Οι γονείς της Ανδρονίκης πρόσφατα έδωσαν εξετάσεις για την απόκτηση της ελληνικής ιθάγενειας μετά από 30 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στην Ελλάδα και προσφοράς στην οικονομία της. Ο πατέρας της δεν κατάφερε να περάσει (ίσως γιατί δεν ήξερε ποια είναι η πρωτεύουσα των Επτανήσων ή πότε υπογράφηκε η Συνθήκη των Σεβρών), η μητέρα της ήταν πιο τυχερή αλλά περιμένει να αποδείξει ότι η περίπτωσή της συμπεριλαμβάνεται στα εισοδηματικά κριτήρια που βάζει ο πρόσφατος νόμος Βορίδη. Αμφότεροι, 30 χρόνια μετά, είναι ακόμα “ξένοι”.

Όσον αφορά την Ανδρονίκη και το μέλλον της, αυτό μάλλον βρίσκεται μακριά από την Ελλάδα. Μιλήστε μας οι αρμόδιοι λίγο ακόμη για το brain drain και το πώς το αντιμετωπίζετε να δούμε κάτι..