ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ – ΜΗΠΩΣ ΠΕΤΑΜΕ ΑΜΥΘΗΤΑ ΛΕΦΤΑ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ;

H NASA αποφάσισε να επιτρέψει στη Σελήνη, πενήντα χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψη. Όλος ο πλανήτης αισθάνθηκε δέος, όπως συντονιζόταν με την στιγμή, που χαρακτηρίστηκε ιστορικής σημασίας.

Η αλήθεια ωστόσο, είναι κάπως διαφορετική. Θα τα δούμε όλα.

Πρώτα θα δούμε πώς ξεκίνησαν οι επισκέψεις μας στο φεγγάρι.

Ήταν με το πρόγραμμα Apollo και το Apollo 17 να ‘πατά’ στα εδάφη, το 1972.

Αυτό το πρόγραμμα άλλαξε την οπτική που είχαμε (οι άνθρωποι της Γης) για τον κόσμο μας, με τα νέα δεδομένα να αποκαλύπτουν το εύθραυστο του πλανήτη μας.

Οι φωτογραφίες του Bill Anders παρουσίασαν τη Γη όχι μόνο μέσω των ηπείρων και των ωκεανών, αλλά ως ένα ολόκληρο κόσμο. “Ένα δίσκο στο κοσμικό σκοτάδι που δεν έδινε ένδειξη ότι βοήθεια από κάπου αλλού θα μπορούσε να μας σώσει από τον εαυτό μας”, όπως σημειώνει η Guardian.

Επτά μήνες αργότερα (τον Ιούλιο του 1969), ο Neil Armstrong περιέγραψε αυτό που είδαν τα μάτια του ως “μικροσκοπικό μπιζέλι, που είναι όμορφο και μπλε. Ένιωσα πάρα πολύ μικρός”.

H εκτόξευση που έγινε την Τετάρτη 16/11 είναι το πρώτο βήμα (εξ ου και το Artemis 1) του προγράμματος με το όνομα Artemis, που έχει ως ζητούμενο τη δημιουργία διαρκούς παρουσίας ανθρώπων στον πλανήτη.

Το project της επιστροφής στο φεγγάρι άρχισε το 2004. Πολλά χρόνια πριν την SpaceX και τον υπόλοιπο ανταγωνισμό.

Το πρώτο βήμα αφορά δοκιμαστική, μη επανδρωμένη, πτήση “που έχει ως στόχο να διασφαλίσουμε πως το όχημα είναι έτοιμο να ξεκινήσει και ότι είναι ασφαλές για το πλήρωμα. Αυτά τα πράγματα χρειάζονται χρόνο” δήλωσε ο συνταξιούχος αστροναύτης και εκ των εργολάβων του Artemis, Doug Hurley.

Εάν όλα πάνε καλά (αν η πτήση 42 ημερών φτάσει στα 64.373 χιλιόμετρα πέρα από την μακρινή πλευρά της Σελήνης, θα αποδείξει ότι οι ΗΠΑ είναι πάλι έτοιμες να ‘αφήσουν’ ανθρώπους στη σεληνιακή επιφάνεια), θα ακολουθήσει η εκτόξευση επανδρωμένου πυραύλου.

Πέραν του χρόνου, η NASA χρειάζεται και πάρα πολλά χρήματα.

Στα 93 δισεκατομμύρια δολάρια το κόστος του Artemis

Η αξία του προγράμματος εκτιμάται πως θα φτάσει στα 93.000.000.000 δολάρια, έως ότου ο πρώτος αστροναύτης επιστρέψει στην τροχιά της Σελήνης (βάσει πλάνου, αυτό θα γίνει το 2025).

Κάθε επιτυχημένη εκτόξευση θα κοστίσει 4.100.000.000 δολάρια.

Αυτά τα χρήματα προέρχονται από τους Αμερικανούς φορολογούμενους, με τους προέδρους της χώρας να υποστηρίζουν τη NASA και ως επί το πλείστον, να κάνουν ό,τι εκείνη λέει πως πρέπει να γίνει.

Πολλοί επέκριναν τη μανία της NASA να επιστρέψει στη Σελήνη, προσθέτοντας ότι αφενός σημειώθηκαν πάρα πολλές καθυστερήσεις, αφετέρου εκτινάχθηκε στα ύψη το μπάτζετ.

Οι έχοντες γνώση αμφισβήτησε τη μακροβιότητα του πλάνου “από την στιγμή που η NASA χρησιμοποιεί ξεπερασμένες και ακριβές τεχνολογίες, μιας χρήσης”. Κάτι που δεν κάνει ο ανταγωνισμός και ενδεχόμενη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, θα ωφελούσε όλες τις πλευρές.

Ο Doug Hurley ωστόσο, σχολίασε πως “όσα λέγονται τώρα, τα ακούω όσο κάνω αυτήν τη δουλειά, για κάθε αεροσκάφος με το οποίο έχω ασχοληθεί, για κάθε διαστημόπλοιο με το οποίο είχα σχέση. Τα περισσότερα είχαν καθυστερήσεις, γιατί χρειάζεται χρόνος έως ότου φτιαχτούν αυτά τα περίπλοκα μηχανήματα. Αλλά αξίζει τον κόπο”.

Ο αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος Artemis, David Reynolds διευκρίνισε ότι “η επιτυχία κάθε αποστολής έρχεται όπως αξιολογούμε εκ των υστέρων μια πτήση. Το μέλλον των διαστημικών πτήσεων εξαρτάται από την απόδοση αυτής της πρώτης προσπάθειας επιστροφής στη Σελήνη, χωρίς πλήρωμα.

Όπως τσεκάρουμε τα ‘κουτάκια’ στη λίστα με όσα πρέπει να γίνουν, υπάρχει πάντα ένα ποσοστό κινδύνου για την επανδρωμένη πτήση. Όταν παίρνεις αυτήν την απόφαση, προσπαθείς να κάνεις το ταξίδι αρκετά ασφαλές για το πλήρωμα. Εφόσον γίνει αυτό, τότε θα θεωρήσουμε επιτυχημένη την αποστολή”.

Γιατί όμως, η ανθρωπότητα ξαναπάει στη Σελήνη

Αν αναρωτιέσαι για το λόγο της εμμονής με το ταξίδι στη Σελήνη (πέρα από κάθε κόστος), να σου μεταφέρω τι είχε να πει ο διοικητής της NASA, Bill Nelson. “Επιστρέφουμε στο φεγγάρι για επιστημονικές ανακαλύψεις, οικονομικά οφέλη και έμπνευση για μια νέα γενιά εξερευνητών: τη Γενιά του Artemis”.

Πάμε στη Σελήνη, γιατί δεν έχουμε την ικανότητα να πάμε στον Άρη.

Δηλαδή, μέσω του φεγγαριού θα αποκτήσει η NASA τις γνώσεις που χρειάζεται (σε επίπεδο δοκιμής υλικών και εκπαίδευσης αστροναυτών) για να κάνει και το βήμα στον Άρη. (η Σελήνη απέχει μόλις τρεις έως τέσσερις ημέρες από τη Γη και έχει παρόμοιο περιβάλλον με τον Άρη -σκονισμένο, με μειωμένη βαρύτητα και ατμόσφαιρα. Εάν προκύψει πρόβλημα, το πλήρωμα μπορεί να ανακτηθεί γρήγορα. Παρ’ όλα αυτά, ο Άρης είναι πολύ πιο μακριά στο βαθύ διάστημα από όπου έχει επιχειρήσει ποτέ άνθρωπος και ουδείς γνωρίζει ακόμα πώς να διαχειριστεί κινδύνους, όπως η ακτινοβολία).

Και τι θα μάθουμε από αυτήν την αποστολή; “Να ζούμε και να δουλεύουμε στη Σελήνη, κάτι που θα μας βοηθήσει για το μέλλον”. Γενικά και ειδικότερα, ως προς τον Άρη.

Ας δούμε όμως, τι είχαν να πουν άνθρωποι που ασχολούνται -επισταμένως- με το διάστημα, για δεκαετίες -σχετικά με τις τοποθετήσεις του Nelson.

Ενώ η ανθρώπινη εξερεύνηση παρουσιάζεται ως δείκτης τεχνολογικής προόδου, εμείς επιστρέφουμε τώρα στο φεγγάρι για το λόγο που το είχαμε κάνει και το ‘60: να δείξουμε πως μπορούμε.

“Το θέμα είναι τι κερδίζουμε από τους ανθρώπους στο φεγγάρι; Επίσης, είναι χρήσιμο να βρούμε έναν πιο προσιτό και βιώσιμο τρόπο να εξερευνήσουμε το διάστημα”. Τα λόγια αυτά ανήκουν στον (συνταξιούχο αστροναύτη της NASA) Leroy Chiao.

Tα είπε στη συζήτηση που είχε με τη δημοσιογράφο διαστήματο, Shannon Stirone, τον (πρώην αναπληρωτή διευθυντή της NASA) Lori Garver και τον (αστροβιολόγο) David Grinspoon.

Ο τελευταίος σχολίασε πως “υπάρχουν πραγματικά σημαντικά, θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την ιστορία της Γης, την ιστορία της ζωής. Υπάρχουν υπέροχες έρευνες που μπορούμε να κάνουμε στη Σελήνη.

Αν μου έδινες 100 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την επιστήμη, δεν θα τα ξόδευα έτσι. Αλλά η επιστήμη ήταν πάντα επιβάτης στην ανθρώπινη διαστημική πτήση. Όχι ο οδηγός”.

Ποιος είναι οδηγός; “Η γεωπολιτική ηγεσία” εξήγησε ο Grinspoon.

“Γνωρίζουμε ότι η Γη υπέστη τεράστιο βομβαρδισμό από το διάστημα τα πρώτα δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτό.

Η Σελήνη υπέστη τον ίδιο βομβαρδισμό, αλλά δεν ήταν ίδιες οι συνέπειες επειδή το φεγγάρι είναι γεωλογικά πολύ πιο ήσυχο, σε σύγκριση με τη Γη.

Μπορούμε να μάθουμε τι πραγματικά συνέβη στη Γη. Να βρούμε πέτρες τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη στο φεγγάρι! Μας περιμένουν εκεί και θα μας πουν απαντήσεις σε μερικές από τις βαθύτερες ερωτήσεις μας σχετικά με την καταγωγή μας”.

Ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής της NASA είχε πει στο παρελθόν ότι η υπηρεσία “δεν πρέπει να ξοδεύει δισεκατομμύρια, για να στείλει ανθρώπους πίσω στη Σελήνη, αλλά θα ήταν χρήσιμο να επικεντρωθεί σε τεχνολογίες που θα βοηθήσουν στην κλιματική αλλαγή και το τι συμβαίνει στη Γη”.

Είναι κάτι που πιστεύει ακόμα. “Αυτήν την στιγμή, θα έδινα προτεραιότητα στη χρήση του μοναδικού πλεονεκτήματος που έχει το διάστημα, να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την κλιματική κρίση.

Ναι, είναι υπέροχο να επεκτείνεις την παρουσία της ανθρωπότητας πέρα από την ατμόσφαιρα. Αλλά ξοδεύουμε περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια, για να στείλουμε μια χούφτα ανθρώπων στο διάστημα και περίπου 2.000.000.000 δολάρια, ώστε να κατανοήσουμε τον πλανήτη στον οποίο ζουν περίπου οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι σήμερα”.