“ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΙ”: ΓΙΑΤΙ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2022

Ο Ιταλός συγγραφέας, Μάριο Ντεσιάτι, στο τελευταίο του βιβλίο, “Ασυμβίβαστοι”, που απέσπασε το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της χώρας του, το Premio Strega, καταδύεται “στον ερωτικό κόσμο και στις ιδιαιτερότητες μιας ρευστής, ξεριζωμένης, ασυμβίβαστης γενιάς, της γενιάς των Millennials“.

Πρωταγωνιστές του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, είναι ο Φραντσέσκο και η Κλαούντια. Παρακολουθούμε τις επιλογές, τις επιθυμίες και τις σκέψεις τους, από την εφηβεία μέχρι και τα 40 τους. Οι δύο νέοι μεγαλώνουν στην επαρχιακή κοινωνία της Μαρτίνα Φράνκα, μίας κωμόπολης στη νότια Ιταλία. Αν και εντελώς διαφορετικοί, ο Φραντσέσκο διστακτικός και συνεσταλμένος και η Κλαούντια χειραφετημένη και έτοιμη να ανταποκριθεί σε κάθε πρόκληση που εμφανίζεται μπροστά της, μοιράζονται το κοινό αίσθημα “του να μην σε χωράει ο τόπος” και αναζητούν την θέση τους στον κόσμο.

Στο βιβλίο του, ο Ντεσιάτι επικεντρώνεται στην έκφραση της ερωτικής επιθυμίας και τις “άπειρες μορφές που μπορεί να λάβει όταν αφήνεται να εκδηλωθεί”.

Τον ρώτησα τί ήταν αυτό που τον ενέπνευσε να γράψει αυτό το βιβλίο.

“Για μένα η λογοτεχνία γεννιέται μέσα από την επιθυμία Είμαι πολύ δεμένος με τη λέξη αυτή, καθώς το επίθετό μου στα ιταλικά θα ήταν «desiderati», που σημαίνει επιθυμητή/ο, οπότε την έχω ραμμένη πάνω μου. Η επιθυμία αφορά όλες τις γενιές και πολλές φορές πρόκειται για μία πρόκληση. Η πρόκληση του να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε την επιθυμία και όχι να την κρύψουμε”, απάντησε.

“Εγώ είμαι ομοφυλόφυλος αλλά αυτό είναι αδύνατον να το πω στη Μαρτίνα”, αποκαλύπτει στον Φραντσέσκο ένας νεαρός συντοπίτης του σε κάποιο σημείο του βιβλίου, εκφράζοντας την πλειοψηφία των ομόφυλων ατόμων που ζουν και μεγαλώνουν στην επαρχία.

“Πιστεύετε ότι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει; Ο σεξουαλικός προσανατολισμός αποτελεί λιγότερο ταμπού;” ρωτώ τον Ντεσιάτι.

“Ναι αλλάζουν τα πράγματα. Ωστόσο, πιστεύω πως ζούμε σε ένα σύνολο, που μπορεί, για παράδειγμα στην Ευρώπη να είμαστε πιο ελεύθεροι, αλλά υπάρχει ακόμα και ομοφοβία και σεξισμός και πατριαρχία. Πολλοί σαραντάρηδες, μάλιστα, όπως εγώ που είμαι 45 ετών και θα κλείσω τα 46, έχουμε μία εσωτερικευμένη πατριαρχία μέσα μας, με την οποία έχουμε μεγαλώσει και αναπόφευκτα πρέπει να την “δουλεύουμε”. Πρόκειται για ένα ταξίδι και παρατηρώ ότι πολλοί από τις νεότερες γενιές δεν διστάζουν να το κάνουν”, εξήγησε.

Δηλαδή, δεν διστάζουν να διεκδικούν το δικαίωμά τους στην ελευθερία.

“Ναι. Για μένα η ελευθερία είναι μεταδοτική. Και πιστεύω πως γι’ αυτό πολλές φορές τα απολυταρχικά καθεστώτα σπεύδουν να περιορίσουν τις σεξουαλικές ελευθερίες. Γιατί αυτές συνεπάγονται και μια μεγαλύτερη ελευθερία στη σκέψη. Άλλωστε, όπως έλεγε και μία ψυχίατρος, “ο δρόμος για την ελευθερία, περνά και μέσα από τις ερωτικές φαντασιώσεις”.

Στις σελίδες του βιβλίου, το σεξ παρουσιάζεται χωρίς επιτηδευμένο ρομαντισμό αλλά με τρόπο ρεαλιστικό, που αφορά εξίσου τους άντρες και τις γυναίκες. Η γυναικεία σεξουαλικότητα, η οποία συνήθως αποκρύπεται από τις κυρίαρχες αφηγήσεις, παρουσιάζεται χωρίς ίχνος στιγματισμού και εντελώς ακομπλεξάριστα.

Μεταξύ άλλων, ακούμε τις ένοχες σκέψεις ενός αγοριού που φίλησε ένα άλλο αγόρι και του άρεσε, βλέπουμε μια οικογένεια με δύο μάμαδες, έναν περίπου μπαμπά και ένα παιδί, γυναίκες ανοιχτά bisexual και σχέσεις απαγορευμένες για τα κοινωνικά πρότυπα.

Βλέπουμε δηλαδή ανθρώπους ασυμβίβαστους;

“Ο επίσημος τίτλος του βιβλίου στα ιταλικά είναι “Spatriati”, που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει παράτυπος. Αναφέρεται σε άτομα που δεν τους αρέσει να τους ορίζουν. Σε άτομα που δεν υπακούν στην κοινωνική πίεση, που μας λέει “ποιοι θα έπρεπε να είμαστε”.

Η λέξη αυτή ορίζει την ανάγκη μας να ικανοποιήσουμε την ουσία της ανησυχίας μας και μας οδηγεί να αλλάξουμε και ενδεχομένως να αναζητήσουμε έναν νέο τόπο”.

Ζείτε “μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου”, δύο εντελώς διαφορετικές πόλεις. Διαφέρουν και στο επίπεδο δικαιωμάτων – ελευθεριών;

“Το Βερολίνο σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση της μεγαλύτερης ελευθερίας, γιατί πρόκειται για μία πόλη πολυεθνική, πολυπολιτισμική, που σχεδόν έχει καταφέρει αυτή την ελευθερία, που περιγράψαμε. Γιατί, για παράδειγμα, είναι πιο εύκολο να μεγαλώσει ένα παιδί σε μια “οικογένεια patchwork”, όπως τις ονομάζουν, στις οποίες μπορεί κάποι@ να έχει αποκτήσει ένα παιδί από προηγούμενη σχέση και να το μεγαλώνει μαζί με ένα άλλο παιδί που ο άλλος σύντροφος (ή όχι σύντροφος), έχει, επίσης, από άλλη σχέση.

Είναι όλα πιο απλά σε ό,τι αφορά τις σχέσεις και γενικότερα τη ζωή, σε σχέση με την Ιταλία.

Η Ιταλία φαίνεται να είναι ακόμα ριζωμένη στο παλιό μοντέλο. Αν και υπάρχουν περισσότερες ανάμικτες οικογένειες σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, συνεχίζουν να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα, όπως, για παράδειγμα, οι γυναικοκτονίες“, εξήγησε ο Ντεσιάτι.

Σημειώνεται ότι το 2022 καταγράφηκε αύξηση του ποσοστού γυναικοκτονιών στην Ιταλία κατά 16%, συγκριτικά με το 2021. Συνολικά, δολοφονήθηκαν 125 γυναίκες και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο δράστης ήταν μέλος της οικογένειες, κατά βάση πρώην ή νυν σύντροφος.

“Πρέπει να ασχοληθούμε με την έννοια της συναίνεσης. Είναι πολύ σημαντικό. Μαζί με την χειραφέτηση είναι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε και να προλάβουμε καταστάσεις. Εξίσου σημαντικό είναι και το ζήτημα της σεξουαλικής εκπαίδευσης, της εκπαίδευσης σχετικά με το ανθρώπινο σώμα, γυναικείο και αντρικό”, πρόσθεσε.

Όμως, όπως εξήγησε, “η συντηρητική εξουσία στην Ιταλία” δεν έχει αποδεχτεί το αίτημα για σχολική σεξουαλική αγωγή τα τελευταία χρόνια. “Το βλέπουν ως το κλειδί προς το χάος, αλλά πιστεύω πως αυτό είναι το θέμα του μέλλοντος. Και ας υπάρχουν φωνές που λένε ότι “υπάρχουν άλλα πιο σημαντικά να κάνουμε”. Πάντα θα υπάρχουν πιο σημαντικά, αλλά στο τέλος τι είναι πιο σημαντικό πέρα από το να διδάξουμε κάτι σχετικά με την αξία της ζωής;“, συμπλήρωσε.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Μάριο Ντεσιάτι μεγάλωσε στη Μαρτίνα Φράνκα, μια μικρή πόλη της Νότιας Ιταλίας. Σήμερα ζει μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου. Απόφοιτος της Νομικής, εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αρχισυντάκτης στο περιοδικό Nuovi Argomenti και στη συνέχεια ως επιμελητής εκδόσεων και διευθυντής σε εκδοτικό οίκο.

Έχει γράψει έντεκα μυθιστορήματα, για τα οποία έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία, δύο ποιητικές συλλογές και έχει επιμεληθεί πλήθος βιβλίων. Το μυθιστόρημά του «Ασυμβίβαστοι» τιμήθηκε το 2022 με το σπουδαιότερο λογοτεχνικό βραβείο της χώρας του, το Premio Strega. Σήμερα, ετοιμάζει το επόμενο βιβλίο του. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με γενεαλογικό, ψυχολογικό και ιστορικό περιεχόμενο, το οποίο καλύπτει 1,5 αιώνα ιστορίας, μεταξύ της Πούλια και του Βερολινίου.

Συνολικά, του έχουν απονεμηθεί οι εξής τιμητικές διακρίσεις:

• Premio Volponi (2006)
• Premio Ferri (2008)
• Premio Mondello (2009)
• Premio Vittorio Bodini (2010)
• Premio Strega (2022)

Οι Ασυμβίβαστοι κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος σε όλα τα βιβλιοπωλεία.