ΑΘΗΝΑ ΜΑΞΙΜΟΥ: Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΜΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΜΙΑ ΤΡΕΛΗ ΧΑΡΑ
Η Αθήνα Μαξίμου έκανε ένα διάλειμμα στις πρόβες της Μήδειας και μάς μίλησε για τον ρόλο-πρόκληση, την πατριαρχική κοινωνία του τότε και του τώρα και για τον λόγο που μένει στο κέντρο της Αθήνας.
Ενα ζεστό μεσημέρι στο Ζάππειο η Αθηνά Μαξίμου ήρθε να μας μιλήσει για τη Μήδεια στην οποία θα πρωταγωνιστήσει αυτό το καλοκαίρι. Τουλάχιστον αυτό ήταν ο προγραμματισμός μας. Στην πράξη η συζήτησή μας ξέφυγε από το θέμα, όπως συμβαίνει πάντα με τους ανθρώπους που έχουν κάτι παραπάνω να πουν για τον κόσμο που τους περιβάλλει. Για τους ανθρώπους και τα πάθη τους. Για τη ζωή την ίδια.
Η ίδια φαίνεται ότι αρέσκεται στην απλότητα. Καθόλου επιτηδευμένο μακιγιάζ, καθόλου επιτηδευμένο ντύσιμο, ένας λόγος γήινος και προσιτός σε όλους. Μίλησε για την παιδοκτόνο που υποδύεται, τη διαχρονική δυσκολία στις ανθρώπινες σχέσεις, το ελληνικό metoo, τον κανιβαλισμό στα social media και ένα μικρό σπίτι στα Κύθηρα.
Για ποιους λόγους επιλέξατε να ανεβάσετε τη Μήδεια εφέτος;
Ρωτάς το λάθος άνθρωπο…
Γιατί;
Διότι αυτή την απάντηση την έχουν οι σκηνοθέτες συνήθως. Αστειεύομαι. Ο Αιμίλιος, ο Μανώλης ο Δούνιας και εγώ είμαστε μία ομάδα εδώ και χρόνια. Μέσα σε αυτήν την ομάδα υπάρχουν και σταθεροί συνεργάτες, όπως ο Γιώργος ο Μπλάνας, η Εύα η Νάθενα, ο Δημήτρης ο Καμαρωτός. Ο Αιμίλιος θέλει πάντα να προγραμματίζει πάρα πολύ νωρίς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπήκε πέρυσι η ερώτηση τι κάνουμε του χρόνου το καλοκαίρι. Η Μήδεια ήταν ένα έργο που το θέλαμε εδώ και πολύ καιρό και μάλιστα είχαμε ζητήσει εδώ και χρόνια από τον Μπλάνα να κάνει τη μετάφραση. Ο Γιώργος τελείωσε τη μετάφραση κάπου στο 2016- 2017. Πλέον, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου αυτή η επιθυμία μας για τη Μήδεια να γίνει πράξη.
Και τι έχεις αποκομίσει μέχρι στιγμής διαβάζοντας το έργο;
Δεν σου κρύβω ότι υπαρξιακά, συναισθηματικά και πνευματικά αισθάνομαι μία περισσή ταραχή. Πρόσεξε, όχι άγχος για το αποτέλεσμα. Αλλά ταραχή, γιατί ξαφνικά έρχομαι αντιμέτωπη με ερωτήματα που διαπιστώνω ότι δεν έχουν απαντηθεί και ούτε μάλλον θα απαντηθούν ποτέ. Όπως το τι σημαίνει να ζει μία γυναίκα σε έναν κόσμο ανδρών. Τι σημαίνει να είσαι ξένος σε μία άλλη κοινωνία. Τι σημαίνει προδοσία και τι ορθολογισμός. Τι σημαίνει συμφέρον.
Ίσως και τι σημαίνει πάθος…
Ναι. Νομίζω ότι αυτό όμως είναι το τελευταίο που έρχεται στο μυαλό παρά το γεγονός ότι μιλάμε για τη Μήδεια.
Κάτι διαφορετικό θα είδες μάλλον…
Είναι αυτή η δύναμη. Στην τραγωδία δεν υπάρχουν πρόσωπα με την έννοια του κοινωνικού ατομισμού, όπως υπάρχουν στη σύγχρονη εποχή που κάνουμε λόγο για ψυχολογισμούς, ψυχαναλύσεις κ.τ.λ. (αν και η ψυχανάλυση στηρίχθηκε στην αρχαία τραγωδία). Αυτή η δύναμη που λέγεται Μήδεια είναι ουσιαστικά ένα αβυσσαλέο ταξίδι ενός ξένου, μίας γυναίκας σε μία υποτιθέμενη ανεπτυγμένη κοινωνία. Μία κοινωνία πατριαρχική στην οποία το συμφέρον, οι νόμοι, το κλέος, η εξουσία, η δόξα και το χρήμα συνιστούν μία πολύ μεγάλη βάση. Ξαφνικά λοιπόν έρχεται αυτό το πρόσωπο το οποίο αρχίζει τη δράση του ήδη καταρρακωμένο, ήδη σε πτώση και το οποίο αντιμετωπίζουν όλοι ως αντικείμενο. Αυτό το αντικείμενο όμως σιγά-σιγά γίνεται υποκείμενο και στο τέλος ο ίδιος ο Ευριπίδης το μετατρέπει ως από μηχανής θεό της συνθήκης του έργου.
Πάντως, σχεδόν 25 αιώνες μετά τη συγγραφή του έργου φαίνεται ότι δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα…
Φαίνεται ότι η φύση του ανθρώπου πυρηνικά δεν έχει μεταλλαχθεί. Τα ίδια απασχολούσαν τότε, τα ίδια απασχολούν και σήμερα. Ο Ευριπίδης, παρά το γεγονός ότι πολλοί τον αποκάλεσαν μισογύνη, τολμώ να πω ότι είναι ο πρώτος φεμινιστής σύμφωνα με όλα αυτά που διάβασα και για το έργο και για τον ίδιο. Κάποιος είπε ότι ο Πραξιτέλης τον 5ο αιώνα ανέδειξε τη γυναίκα στη γλυπτική και ότι το ίδιο έκανε ο Ευριπίδης στην τραγωδία. Πριν τον Ευριπίδη η γυναικεία ύπαρξη είναι πιο άκαμπτη. Με τον Ευριπίδη και με όλα τα έργα που έχει αφήσει (Τρωάδες, Εκάβη, Ελένη, Ιππόλυτος) γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί η φύση της γυναίκας και να επισημανθεί σε μία κοινωνία ανδροκρατούμενη. Η γυναίκα υπό μία έννοια πριν ήταν το σκεύος που θα χάριζε στην κοινωνία τα παιδιά, τους πολίτες για την πόλη. Οπότε ναι, ο Ευριπίδης είναι ο πρώτος φεμινιστής. Ηταν σαν να έλεγε ότι “αγόρια, υπάρχει και η γυναίκα στην κοινωνία αυτή”.
Θα επιμείνω: Γιατί ζούμε ακόμα σε μία πατριαρχική κοινωνία, γιατί αυτά τα πράγματα δεν είναι λυμένα;
Δεν είναι λυμένα γιατί υπάρχει ένα βαθύ τραύμα. Είμαστε ανίκανοι να αντιμετωπίσουμε τη διαφορετικότητα, είμαστε ανίκανοι να κοιτάξουμε έξω από τον εαυτό μας, πάντα κρίνουμε τα πράγματα μέσα από τη δική μας λογική και μέσα από την προσωπική μας εμπειρία. Δύσκολα μετακινούμαστε. Πάντα έχουμε αυτό το “εγώ και ο άλλος, εγώ και οι άλλοι, εμείς και εσείς, εμείς και αυτοί”. Ποτέ δεν έχουμε μπει πραγματικά και ουσιαστικά στο πεδίο του εμείς. Υπάρχει και ένα στοιχείο στο οποίο για μένα στηρίζεται το μέγεθος των έργων, όπως είναι η Μήδεια. Η ανάληψη της ευθύνης. Όλοι οι τραγικοί ήρωες αναλαμβάνουν την ευθύνη τους. Η Μήδεια το κάνει από τον πρώτο μονόλογο, λέει ότι εγώ θα τιμωρήσω αυτόν που μου φέρθηκε έτσι. Και το λέει σε έναν κόσμο γυναικών χωρίς να ακούσει παραίνεση να μην το κάνει. Στο τέλος μόνο. Κάθε φορά όμως που μπαίνει ένας άνδρας και της μιλά, το σχέδιο πηγαίνει παρακάτω. Αντιδρά στον εγωισμό του ανδρός, χτίζει το σχέδιό της και φτάνει στο αποτρόπαιο έγκλημα. Σκοτώνει τα παιδιά της, όχι όμως για να τιμωρήσει με έναν τρόπο τον Ιάσονα, τα σκοτώνει διότι ξέρει ότι έτσι και αλλιώς θα της τα σκοτώσει η εξουσία.
Ο Ευριπίδης, παρά το γεγονός ότι πολλοί τον αποκάλεσαν μισογύνη, τολμώ να πω ότι είναι ο πρώτος φεμινιστής σύμφωνα με όλα αυτά που διάβασα και για το έργο και για τον ίδιο.
Είναι αναπόφευκτο ότι η Μήδεια εφέτος θα ταυτιστεί με έναν τρόπο με την υπόθεση Πισπιρίγκου. Σε ενοχλεί αυτό;
Δεν είμαι σίγουρη αν με ενοχλεί ή όχι. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία για μένα είναι να μην σταθεί κανείς μόνο σε αυτό. Θεωρώ βέβαια ότι υπάρχουν τεράστιες διαφορές, αυτό δεν το συζητάμε καν. Η Μηδεία, όπως είπα, συνιστά δύναμη, πολιτική και κοινωνική σκέψη, από την άλλη έχουμε μία προσωπική σκέψη, ίσως και μανία, αν όλα αυτά αποδειχθούν βεβαίως.
Δεν ζητάμε σπόιλερ σκηνοθετικής γραμμής αλλά πώς το προσεγγίζετε το έργο στις πρόβες;
Αυτό που συμβαίνει κάθε φορά στις πρόβες είναι ότι ποτέ δεν ξέρεις πώς θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Μιλάω ακόμα και για την γενική δοκιμή, μπορεί κάτι να μετακινηθεί, να αλλάξει…
Σου έχει συμβεί δηλαδή…
Βέβαια! Οι πρόβες ισούνται με λάθος. Αποκλείουμε λάθη. Λέμε ότι αυτό δεν το θέλουμε, δεν μας είναι χρήσιμο. Ίσως δεν είναι καν λάθη. Αποκλείουμε συνθήκες που δεν μας χρησιμεύουν. Λάθη στην τέχνη έτσι και αλλιώς δεν υπάρχουν. Χρήσιμο και μη χρήσιμο υπάρχει για αυτό που θέλεις να φωτίσεις, να επικοινωνήσεις, να ορίσεις. Οπότε απάντηση για το τελικό αποτέλεσμα δεν υπάρχει. Αυτό όμως που μπορώ να πω είναι ότι τα υλικά που έχουμε στα χέρια μας και με τα οποία δουλεύουμε είναι υλικά του 2022, όχι του 1900 ή του 2000.
Κάτι κατάλαβα από τα κοστούμια…
Ε, εκεί θα κινηθούμε.
Παρεμβαίνεις στη σκηνοθετική γραμμή;
Παλαιότερα το έκανα πιο συχνά. Τώρα, μετά από πολλά χρόνια ψυχανάλυσης, γνωρίζω καλά πού τελειώνει η δική μου εμπλοκή και πού όχι. Η ψυχανάλυση μού το έδωσε αυτό το εργαλείο. Ήταν ένα δεκαετές δώρο που δεν θα το αντάλλαζα με τίποτα.
Δηλαδή υπάρχει μία Μαξίμου πριν την ψυχανάλυση και μία Μαξίμου μετά;
Οχι, δεν μπορώ να το πω αυτό, να κάνω αυτήν την κάθετη διαφοροποίηση. Ο ίδιος άνθρωπος είναι. Απλά είναι ο άνθρωπος που πλέον μπορεί να διαχειριστεί τα πράγματα με περισσότερη ψυχραιμία, γενναιοδωρία, ευγένεια και συλλογικότητα.
Μιλάς ανοιχτά για αυτό. Κάποιοι το κρύβουν επιμελώς…
Δεν θεωρώ ότι είναι κάτι που χρειάζεται να κρύψει κανείς. Η ψυχή ασθενεί όπως ασθενεί και το σώμα. Και δεν μπορώ να πω ποιο είναι το πιο επίπονο. Πιστεύω ότι το σώμα νοσεί, όταν έχει ξεπεράσει όλα τα στάδια νόσησης η ψυχή.
Επιστρέφω στη Μήδεια. Περιμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία τη μουσική και το πώς θα “δέσει” η Γιώτα Νέγκα σε αυτό που ετοιμάζετε…
Είμαι πολύ χαρούμενη για το μουσικό υλικό του Δημήτρη Καμαρωτού. Μιλάμε για δραματουργό, όχι για μουσικό. Έχει κάτι πολύ μαγικό. Χωρίς να το καταλαβαίνεις, πάει και ριζώνει στην κατάλληλη ψυχική χορδή σου. Η Γιώτα είναι άλλο κεφάλαιο. Για μένα είναι η καλύτερη λαϊκή τραγουδίστρια που έχουμε.
Ναι αλλά δεν είναι ηθοποιός…
Ο τρόπος με τον οποίο την εντάσσουν ο Μανώλης και ο Αιμίλιος στην παράσταση είναι ξεκάθαρος. Από τη μία υπάρχει η Μυρτώ η Αλικάκη, η κορυφαία του λόγου και από την άλλη η Γιώτα, η κορυφαία της μουσικής. Η Γιώτα είναι η φωνή της Μήδειας σε μία άλλη διάσταση, σε έναν άλλο χωροχρόνο. Δεν έχω δει πιο παρόντα άνθρωπο στις πρόβες. Γενικά είμαι πολύ περήφανη για όλα τα παιδιά στις πρόβες. Είναι γενναιόδωρα, ανοιχτά και έτοιμα να κάνουν αυτό που ζητείται χωρίς πώς, γιατί κ.τ.λ. Πράττουν! Είναι πολύ σπουδαίο να πράττει κανείς.
Μετά από πολλά χρόνια ψυχανάλυσης, γνωρίζω καλά πού τελειώνει η δική μου εμπλοκή και πού όχι. Η ψυχανάλυση μού το έδωσε αυτό το εργαλείο. Ήταν ένα δεκαετές δώρο που δεν θα το αντάλλαζα με τίποτα.
Δεν είναι κακό όμως να ρωτάς…Είναι;
Οχι βέβαια. Αλλά μερικές φορές χάνεις χρόνο. Ενώ αν πράξεις, θα πάρεις την απάντηση που ψάχνεις πριν καν ρωτήσεις. Η ζωή έχει γίνει πολύ…σκεπτική.
Εννοείς;
Λέω ότι δεν πράττουμε πριν σκεφτούμε τι συνέπεια θα έχει αυτή η πράξη, τι συμφέρει. Πράττουμε ανάλογα με το συμφέρον. Όχι με αυτό που έρχεται να μας βρει ενστικτωδώς με μία άλλη περιοχή επιθυμίας…
Και στον έρωτα γίνεται αυτό;
Κοίτα, περάσαμε δύο χρόνια μίας αφόρητης τρέλας. Αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί πολύ από τον Αλλον. Αυτή η κοινωνική απόσταση της καραντίνας έχει αφήσει κατάλοιπα και έχει δημιουργήσει ρίζες για πράγματα τα οποία δεν ξέρουμε ακόμα. Οταν ένα νέο παιδί που βρίσκεται στο πρώτο έτος της όποιας σχολής του δεν έχει πάει καν στη σχολή και δεν έχει έρθει σε επαφή με τους άλλους… τι να πεις. Σκέφτεται ακόμα και να φιλήσει τον άλλον ή την άλλη. Για ποιον ερωτισμό μιλάμε και για ποια σεξουαλικότητα; Για ποια σωματική επαφή μιλάμε όταν τα παιδιά κρύβονται πίσω από τα δίκτυα; Οφείλω να σου πω ότι εμένα αυτό το πράγμα με τρομοκρατεί. Όχι ότι δεν θα βρουν τρόπο οι άνθρωποι να υπάρχουν και μέσα σε αυτό, αλλά με τρομοκρατεί αυτή η απόσταση.
Περί τέχνης, χρημάτων και δουλειάς
Tι θα απαντούσες σε κάποιον που θα έλεγε ότι “η Μαξίμου παίζει συνέχεια με τον Χειλάκη γιατί βολεύεται”;
Η Μαξίμου παίζει με τον Χειλάκη, διότι κάποια πράγματα έχουν “κουμπώσει” και συνεννοείται πιο εύκολα. Στη δουλειά μου όλα αυτά τα χρόνια πιο σημαντικές είναι οι συναντήσεις, παρά η ίδια η δουλειά και το αποτέλεσμά της. Εννοείται βέβαια ότι με ενδιαφέρει και το αποτέλεσμα, θα ήταν ψέμα αν έλεγα το αντίθετο. Εφέτος θα βγούμε 30 άνθρωποι στον δρόμο και προφανώς θέλω να πάει καλά η παράσταση για να πληρωθούν οι πάντες. Με ενδιαφέρει ο παραγωγός να βγάλει τα έξοδά του. Δεν κάνουμε απλώς το ψώνιο μας ή το κέφι μας. Ούτε μπορώ να πω ότι εμείς κάνουμε τέχνη και δεν μας ενδιαφέρουν τα χρήματα. Όχι. Είμαστε πολίτες αυτής της κοινωνίας, η οποία στενάζει τα τελευταία χρόνια και μάλιστα θα στενάξει και άλλο. Οφείλουμε να δίνουμε, εφόσον μπορούμε, διέξοδο σε αυτήν την οικονομική και ψυχική δυσχέρεια.
Σε πιέζει αυτό;
Όχι. Με χαροποιεί μπορώ να σου πω. Ο καθένας πρέπει να προσφέρει με τον τρόπο του. Η δουλειά δεν είναι κάτι που απλώς μας αποφέρει χρήματα ή στάτους. Η δουλειά πρέπει να προσφέρει.
Σε διέκοψα όμως και δεν ολοκλήρωσες την απάντηση στο ερώτημα αν βολεύεσαι να παίζεις με τον Χειλάκη…
Βαθιά μέσα μου είμαι ένας άνθρωπος που του αρέσει πολύ η δημιουργία. Η δημιουργία μπορεί να υπάρχει σε πολλά πράγματα, όχι μόνο στο θέατρο ή στην τέχνη. Πέρυσι λοιπόν δεν δούλεψα, δεν ήμουν με τον Χειλάκη και με τον Δούνια γιατί επέλεξα να κάνω κάτι το οποίο ήταν εξαιρετικά δημιουργικό και μου έδωσε πολύ μεγάλη χαρά. Ανέλαβα να τελειώσω ένα μικρό σπιτάκι που φτιάξαμε στα Κύθηρα. Επίσης, μέσα στο πλαίσιο της καραντίνας, κατάλαβα ότι οι άνθρωποι πρέπει να δουλεύουμε για να προσφέρουμε και να δημιουργούμε, όχι για να κάνουμε καταναγκαστικά έργα. Υπό αυτήν την έννοια ο πρώτος μήνας της καραντίνας που ρίξαμε όλοι αναγκαστικά τους ρυθμούς και τις ταχύτητες ήταν πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Είπα ότι θα έπρεπε να καθιερωθεί ένας μήνας καραντίνας τον χρόνο, να τραβάμε χειρόφρενο. Μένουμε στο Γκάζι και κάθε πρωί άκουγα τα πουλιά. Στο κέντρο της Αθήνας.
Εφέτος θα βγούμε 30 άνθρωποι στον δρόμο και προφανώς θέλω να πάει καλά η παράσταση για να πληρωθούν οι πάντες. Με ενδιαφέρει ο παραγωγός να βγάλει τα έξοδά του.
Γιατί μένετε στο κέντρο αλήθεια;
Μας αρέσει, πρώτον. Κατά δεύτερον ψάχναμε ένα σπίτι από το οποίο θα μπορούσαμε να βλέπουμε την Ακρόπολη. Και για να ολοκληρώσω λοιπόν την απάντηση στην ερώτηση αν βολεύομαι επειδή δουλεύω με τον Αιμίλιο και τον Μανώλη, αυτή είναι όχι. Δεν βολεύομαι.
Η πρόταση από την τηλεόραση και η προτίμηση στο σπίτι στα Κύθηρα
Αθηνά, πότε κατάλαβες ότι θέλεις να γίνεις ηθοποιός;
Πολύ μικρή. Ημουν τριών χρόνων, είχε γίνει ο μεγάλος σεισμός στη Θεσσαλονίκη και κατεβήκαμε με τους γονείς μου στην Αθήνα, στη θεία μου. Το σπίτι μας ήταν “κίτρινο” και δεν μπορούσαμε να μείνουμε σε αυτό. Στο Λυκαβηττό οι γονείς μου με πήγαν σε μία παράσταση χορού. Ηταν τα μπαλέτα του Μπεζάρ. Το θυμάμαι σαν να έγινε χθες. Το παρακολουθώ και έχω αποσβολωθεί. Δεν καταλαβαίνω ακριβώς περί τίνος πρόκειται, αλλά αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι πρόκειται για κάτι μεγάλο, πολύ σημαντικό. Οταν τελείωσε λοιπόν η παράσταση ήταν μία κυρία μπροστά η οποία απόρησε. Ρώτησε “πόσο χρόνων είναι το παιδάκι”. Λέει η μαμά μου “τρία και κάτι”. “Σας ρωτώ” είπε η κυρία “γιατί σε όλη την παράσταση δεν ακούστηκε η φωνή του”. Ε, στη συνέχεια παρακολούθησα πολύ θέατρο στο Κρατικό Βορείου Ελλάδος και έτσι ξεκίνησε αυτή η τάση.
Οι δικοί σου έχουν σχέση με τον χώρο;
Οχι, οι γονείς μου ήταν διακοσμητές. Η μαμά μου το άσκησε το επάγγελμα και μάλιστα ήταν στο τμήμα πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και έστηνε τις εικαστικές εκθέσεις. Ο πατέρας μου ζωγράφιζε. Οι γονείς μου δεν ήταν άνθρωποι που όταν τους είπα ότι θέλω να γίνω ηθοποιός, μού απάντησαν “μα για όνομα του θεού, τι πας να κάνεις”. Ανοιχτά πνεύματα και οι δύο. Ο γονέας δεν πρέπει να πολεμάει την τάση του παιδιού του. Καλό θα είναι να οσμίζεται τι χορδές περιέχει αυτό το πλάσμα που είναι παιδί του.
Τηλεόραση έχεις να κάνεις πολλά χρόνια. Πώς και έτσι;
Μού έγινε μία πρόταση πέρυσι, αλλά είχα κάτι πιο σημαντικό να κάνω, το σπίτι στα Κύθηρα που σου έλεγα. Δεν με χαλάει κάτι στο μέσο, αντιθέτως χαίρομαι που η μυθοπλασία έχει ξαναγεννηθεί με έναν τρόπο. Τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να κάνω πράγματα που όντως με κινητοποιούν χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στο παρελθόν δεν έχω κάνει δουλειές που δεν με αφορούσαν. Και στο θέατρο. Μου έκανε κλικ η ασχολία μου με το σπίτι στα Κύθηρα και όχι το σήριαλ. Αισθάνομαι χορτάτη. Δεν θα κάνω κάτι απλά για να βγω μπροστά, να ακουστεί το όνομά μου κ.τ.λ. Αν κάτι με κινητοποιήσει, μου δώσει πράγματα, θα το επιχειρήσω.
Το ίδιο ισχύει και για το σινεμά;
Στο σινεμά δεν έχω προτάσεις. Εχει πολλά χρόνια να με πάρει άνθρωπος και να μου πει να κάνουμε μία ταινία. Μου φαίνεται περίεργο, αλλά δεν έχω απάντηση για την αιτία. Στο μυαλό των ανθρώπων μπορεί να στιγματίζεσαι με κάποιο τρόπο και ίσως αυτό να μην μπορεί να το διαγράψουν εύκολα.
Η Μαξίμου θα έπαιζε κωμωδία;
Σαν τρελή! Θα το ήθελα τόσο πολύ!
Και γιατί δεν παίζει;
Εχουμε σκεφτεί κάτι για αυτό…Αλλά δεν θα πω περισσότερα.
Αισθάνομαι χορτάτη. Δεν θα κάνω κάτι απλά για να βγω μπροστά, να ακουστεί το όνομά μου κ.τ.λ. Αν κάτι με κινητοποιήσει, μου δώσει πράγματα, θα το επιχειρήσω.
Είναι πιο απελευθερωτική η κωμωδία για σένα;
Αυτό που έχω παρατηρήσει γενικά είναι ότι όσες φορές μου έχει συμβεί να κάνω κωμωδία, στη ζωή μου με πιάνει μία κατάθλιψη. Ενώ όταν κάνω δράμα, στη ζωή μου είμαι μέσα στην τρελή χαρά. Είναι συχνό φαινόμενο οι κωμικοί να είναι πολύ συνεσταλμένοι, πολύ κλειστοί άνθρωποι. Είναι σαν ένα άλλο είδος οικονομίας των πραγμάτων.
Πότε και γιατί δεν κοιμόταν τα βράδια
Οι αποκαλύψεις του metoo σε έχουν κάνει να αμφιβάλλεις για τον χώρο του θεάτρου εν γένει; Σε ρωτάω γιατί υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι το θέατρο πάντα βρώμικο ήταν…
Όχι, σε καμία περίπτωση. Δηλαδή αν ήταν το θέατρο βρώμικο για άλλους κλάδους τι πρέπει να πούμε. Την πολιτική δεν την αναφέρω καν. Αλλά τέλος πάντων δεν μπορούμε να κάνουμε διαχωρισμούς κλάδων, αλλά ανθρώπων οι οποίοι κακοποιούν και ανθρώπων που είναι υπέρ του κοινωνικού συνόλου, υπέρ του άλλου. Όταν “έσκασαν” όλες αυτές οι αποκαλύψεις στην επικαιρότητα, δεν μπορούσα να κοιμηθώ, ήταν σαν να έχει περάσει ελέφαντας από πάνω μου. Εξακολουθεί όλο αυτό να είναι πολύ στενάχωρο. Το μόνο που θα ήθελα να πω σχετικά είναι ότι δεν διαχωρίζω τη βία σε άνδρες και γυναίκες. Η βία είναι βία. Ας μιλήσουμε κάποια στιγμή για αυτό, που είναι ο πυρήνας του προβλήματος. Η βία είναι μία αλυσίδα. Αν εσένα σε έχουν κακοποιήσει και εσύ κακοποιείς για αυτόν τον λόγο, τότε έχουμε μία αλυσίδα. Αυτός που κακοποιείται πρέπει να βρίσκει τον τρόπο να σταματά αυτή την αλυσίδα.
Νομίζω ότι οι άνθρωποι που μίλησαν αυτό επιχείρησαν να κάνουν…
Εννοείται. Και διαφωνώ πλήρως με την άποψη που κατά καιρούς εκφράζεται ότι “καλά, τώρα το θυμήθηκαν;” Τώρα ήταν έτοιμοι! Τι θα πει “τώρα το θυμήθηκε;”. Μα δεν το ξέχασε ποτέ! Εν τω μεταξύ, όποια διατύπωση χρησιμοποιήσει κάποιος για αυτά, θα βρεθεί κάποιος να την κανιβαλίσει. Είναι τρομακτικό αυτό το πράγμα. Αυτό δεν είναι βία; Γιατί την συνεχίζουμε; Γιατί βάζουμε βούτυρο στο ψωμί της; Όλοι δικαιούνται να έχουν άποψη, όλοι δικαιούνται να την εκφράζουν. Αλλά μετρά ο τρόπος. Δεν μπορείς να είσαι τόσο βάναυσος, τόσο ακυρωτικός. Ποιος είσαι εσύ που θα βάλεις Χ σε κάποιον άλλο;
Μού μιλάς οργισμένα, σαν να σου έχει συμβεί…
Όχι, δεν με έχει κανιβαλίσει κανείς στα social media ή αλλού. Αλλά δεν αντέχω να το βλέπω να διαπράττεται δίπλα μου. Και το επιτρέπουμε να συμβαίνει. Εμείς το επιτρέπουμε. Πολλά τα like σε όποιον βρίζει. Τον Αιμίλιο τον έχουν κανιβαλίσει και θαυμάζω τον τρόπο της μη αντίδρασής του. Έκοψε την αλυσίδα της βίας, όπως σου είπα πριν. Δεν συνέχισε. Θέλει αυτογνωσία, δηλαδή ότι ξέρεις ότι δεν είσαι αυτό για το οποίο σε κατηγορούν.
Γιατί οι σχέσεις των ανθρώπων είναι διαχρονικά τόσο πολύ δύσκολες;
Μας χωρίζει ο εαυτός μας. Είμαστε εγωπαθείς, εγωκεντρικοί, απόλυτοι. Αν καταλάβουμε ότι δεν είμαστε το παν, αν καταλάβουμε ότι αυτό που σκεφτόμαστε, ο τρόπος με τον οποίο ζούμε, ο τρόπος με τον οποίο έχουμε αποφασίσει να βλέπουμε τη ζωή δεν είναι μοναδικός αλλά υπάρχουν και άλλοι, τότε τα πράγματα ίσως γίνουν πιο εύκολα. Διότι πραγματικά πιστεύω ότι οι σχέσεις των ανθρώπων μπορεί να είναι πολύ απλές. Εμείς τις κάνουμε σύνθετες. Οταν δεν μπαίνουμε στη θέση του άλλου, όταν εμμένουμε ότι εμείς έχουμε δίκιο και όχι ο άλλος, όταν δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη, όταν δεν ανατρέχουμε το βράδυ πριν κοιμηθούμε στην ημέρα μας να πούμε “τι έκανα σήμερα” όλα γίνονται πιο δύσκολα. Φυσικά θα υπάρξουν στιγμές που και θα θυμώσουμε, και θα φωνάξουμε και θα ξεσπάσουμε. Το θέμα είναι να μπορούμε να ζητάμε συγγνώμη, να βλέπουμε τι ήταν αυτό που μας θύμωσε. Και ξέρεις, υπάρχει και θυμός που δεν ακυρώνει τον άλλον άνθρωπο.
Θα σου πει ο άλλος “μου ζητάς να βάλω χαλινάρια στον θυμό μου”..
Ναι, φίλε μου, θα βάλεις γιατί δεν είσαι μόνος σε αυτόν τον κόσμο. Ο σεβασμός στον άλλον δεν είναι χαλινάρι. Όπως θέλεις να σε σέβονται, έτσι και εσύ πρέπει να σκέφτεσαι ότι άλλος αξιώνει σεβασμό.
Με τι θα ήσουν ευχαριστημένη στο τέλος της περιοδείας;
Αν ευχαριστηθεί ο κόσμος, θα ευχαριστηθώ και εγώ. Αυτό ένας ηθοποιός το καταλαβαίνει την ώρα που παίζει γιατί όλα είναι θέμα ενέργειας. Πόσω μάλλον σε μία περιοδεία κατά την οποία σήμερα παίζεις στην Κατερίνη και αύριο στην Αλεξανδρούπολη. Συμβαίνει όμως και σε παραστάσεις σε σταθερό θέατρο. Κάθε μέρα είναι μία άλλη παράσταση, γιατί είναι άλλος ο κόσμος από κάτω. Η ενέργεια των ανθρώπων είναι διαφορετική. Κάποιοι από τους ανθρώπους που έρχονται στις παραστάσεις νομίζουν ότι δεν βλέπουμε και δεν ακούμε. Κάνουν λάθος. Και βλέπουμε και ακούμε και καταλαβαίνουμε. Όταν θα βήξεις, όταν θα γελάσεις, όταν θα αναστενάξεις, όταν θα βγάλεις από την τσάντα σου το χαρτομάντηλο, όλα τα καταλαβαίνουμε. Η λειτουργία πάνω στη σκηνή ορίζει ένα σώμα, μία ύπαρξη πολύ ανοιχτή.
Τι θα πει “τώρα το θυμήθηκε;”. Μα δεν το ξέχασε ποτέ! Εν τω μεταξύ, όποια διατύπωση χρησιμοποιήσει κάποιος γι’ αυτά, θα βρεθεί κάποιος να την κανιβαλίσει. Είναι τρομακτικό αυτό το πράγμα. Αυτό δεν είναι βία; Γιατί την συνεχίζουμε;
Άρα, υπάρχει και το αντίθετο. Κοινό που δεν σας εμπνέει, δεν σας δίνει κάτι…
Υπάρχει ναι. Κοίτα, όταν αρχίζω μία παράσταση είναι σαν να σου απλώνω το χέρι να κάνουμε ένα ταξίδι μαζί. Αν εγώ σου απλώσω το χέρι μου, αλλά εσύ δεν μου δώσεις ποτέ το δικό σου είναι μία αποτυχημένη παράσταση. Γιατί εγώ θα μπω σε μία διαδικασία υπερπροσπάθειας, να κάνω κάτι παραπάνω. Όταν όμως καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι έρχονται μαζί σου σε αυτό το ταξίδι… εντάξει, για αυτό δεν υπάρχει πληρωμή. Η έναρξη της παράστασης είναι ένα ραντεβού. Ξέρω τα πάντα για αυτήν, τι θα πω, που θα πάω, αλλά ταυτόχρονα, για να λειτουργήσω, το ξεχνάω κιόλας. Είναι ένα ραντεβού να μας συμβεί κάτι. Και στους πάνω και στους κάτω.
Στους πάνω, στους ηθοποιούς δεν συμβαίνει πάντα;
Όχι. Δεν υπάρχει πάντα η ίδια ενέργεια. Τελειώνει μία παράσταση και αναρωτιέσαι αν αυτά που έκανες σήμερα, θα τα έκανε ένας πρωτοετής φοιτητής δραματικής σχολής.
