ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗ; ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΘΑ ΤΟ ΞΕΡΟΥΜΕ

Λες και δεν ήταν αρκετά τα εκατομμύρια κοσμικά σώματα (μετεωρίτες, αστεροειδείς και κομήτες) που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο και ενίοτε καταλήγουν στη Γη, έχουμε και τα διαστημικά σκουπίδια να διακυβεύουν την επιβίωση μας.

Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εξαφανιστούμε και έχουμε να διαχειριστούμε τις συγκινήσεις που μας προσφέρουν οι back to back κρίσεις -με τελευταία την ενεργειακή.

Αν θες να έχεις μια εικόνα για όσα κυκλοφορούν από πάνω μας, σήκωσε το βλέμμα σου για να βρεις τους αστεροειδείς. Ή κάνε click στο σχετικό εργαλείο που προσφέρει το Jet Propulsion Labatory του California Institute of Technology. Έχει και όνομα. Λέγεται Eyes on Asteroids και φυσικά ανήκει στη NASA, που έχει πάρει επάνω της την προστασία του πλανήτη από τη σύγκρουση με αστεροειδείς.

Το 1998 το αμερικανικό Κογκρέσο διέταξε τη National Aeronautics and Space Administration να βρει και να καταγράψει το 90% των εκτιμώμενων αντικειμένων με τροχιά στο ένα χιλιόμετρο από τη Γη, για την επόμενη δεκαετία. Ο στόχος επετεύχθη το 2011.

Το 2005 το Κογκρέσο πέρασε άλλον νόμο, βάσει του οποίου η NASA έπρεπε να βρει και να καταγράψει τουλάχιστον το 90% των σωμάτων μεγέθους τουλάχιστον 140 μέτρων που θα πλησίαζαν τη Γη έως το 2020. Λόγω οικονομικών προβλημάτων, χαρτογραφήθηκε μόνο το 40% εξ αυτών.

Παρ’ όλα αυτά από το 2005 λειτουργεί στη NASA ειδικό -ας πούμε- τμήμα που ασχολείται με την άμυνα που μπορεί να παίξει η ανθρωπότητα, απέναντι σε μετεωρίτες, αστεροειδείς και κομήτες.

Το πρόγραμμα στοιχίζει 150.000.000 δολάρια το χρόνο στους Aμερικανούς φορολογούμενους.

Το ποσό αντιστοιχεί στο 0.7% του συνολικού μπάτζετ της NASA και στο 0.02% του μπάτζετ που έχει το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ (700 δισεκατομμύρια).

Από τις 18/9 του 2022 οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει 29.724 αστεροειδείς κοντά στη Γη. Εξ αυτών οι 10.189 είναι τουλάχιστον 40 μέτρα σε διάμετρο και οι 855 είναι τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο.

Εν τω μεταξύ, κάθε εβδομάδα προστίθενται στη βάση με τα δεδομένα περί τα 30 νέα σώματα.

Το μέγεθος μετράει -για τη ζωή μας

Όπως γράφει η Svetla Ben-Itzhak (Επίκουρος Καθηγητής Διαστήματος και Διεθνών Σχέσεων στο Air University των ΗΠΑ), στο Conversation “οι αστρονόμοι θεωρούν ότι ένα αντικείμενο κοντά στη Γη αποτελεί απειλή εάν φτάσει σε απόσταση 7.4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη και έχει διάμετρο τουλάχιστον 140 μέτρων.

Εάν κάποιο ουράνιο σώμα αυτού του μεγέθους μπει στην ατμόσφαιρα της Γης, μπορεί να καταστρέψει ολόκληρη πόλη και να καταστρέψει ό,τι υπάρχει περιφερειακά.

Μεγαλύτερα αντικείμενα (από 1 χιλιόμετρο) θα μπορούσαν να έχουν παγκόσμιες επιπτώσεις -ακόμα και να προκαλέσουν μαζικές εξαφανίσεις”.

Ζημιές μπορούν να προκαλέσουν και μικρότερα κοσμικά σώματα.

Το 1908 έκρηξη ενός σώματος 50 μέτρων πάνω από τον ποταμό Podkamennaya Tunguska, στη Σιβηρία ισοπέδωσε περισσότερα από 80 εκατομμύρια δέντρα σε έκταση 2100 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Το 2013 αστεροειδής μόλις 20 μέτρων που εξερράγη στην ατμόσφαιρα της Γης, στα 32 χιλιόμετρα πάνω από το Chelyabinsk, της Ρωσίας απελευθέρωσε ενέργεια που ήταν ισοδύναμη με 30 βόμβες της Χιροσίμα. Περί τους 1100 ανθρώπους τραυματίστηκαν, ενώ η αξία των ζημιών που προκλήθηκαν έφτασε στα 33 εκατομμύρια ευρώ.

Αστεροειδής που ονομάστηκε “city-killer” και είχε το μέγεθος ενός γηπέδου αμερικανικού football πέρασε από απόσταση μικρότερη των 72.420 χιλιομέτρων από τη Γη το 2019. Το αυτό συνέβη το 2021, με αστεροειδή μεγέθους ενός ιδιωτικού τζετ και άλλου με διάμετρο ενός χιλιομέτρου.

Η επόμενη πραγματική απειλή για τη Γη, δηλαδή ο επόμενος αστεροειδής σημαντικού μεγέθους που μπορεί να μας ‘βρει’, είναι ο 2005 ED224 των 50 μέτρων. Θα περάσει από τα μέρη μας στις 11/3 του 2023. Οι πιθανότητες πρόσκρουσης είναι μια στις 500.000. Δεν τις λες πολλές. Αλλά καλό είναι να έχουμε πάρει τα μέτρα μας.

Οι εκπλήξεις που δεν αρέσουν σε κανέναν

Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο ότι η περιστροφή της Γης δημιουργεί ένα τυφλό σημείο στην παρακολούθηση των κοσμικών σωμάτων και έτσι παραμένουν κρυφοί ορισμένοι που φαίνονται να είναι ακίνητοι. “Αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα, αφού δεν μπορούμε να προετοιμαστούμε για τις εκπλήξεις. Ενδεικτικά, το 2008, αστρονόμοι εντόπισαν έναν μικρό αστεροειδή μόλις 19 ώρες πριν πέσει στην επαρχία του Σουδάν.

Προσφάτως ανακαλύφθηκε αστεροειδής διαμέτρου 2 χιλιομέτρων που έως τώρα έμενε κρυφός. Γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχουν ακόμα μεγάλα σώματα, τα οποία δεν ‘αποκαλύπτονται’”.

Check, check

Στις αρχές του Δεκέμβρη του 2021 η NASA έστειλε αποστολή που είχε ως στόχο να διαπιστώσει αν μπορεί να αλλάξει την τροχιά αστεροειδούς, ώστε να διαπιστώσει αν μπορεί να σώσει τη Γη εφόσον παραστεί αυτή η ανάγκη.

Στις 26 του Σεπτέμβρη θα επιχειρηθεί η αλλαγή τροχιάς.

Η NASA θα συντρίψει με ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο, βάρους 610 κιλών και ταχύτητας 22.500 χιλιομέτρων την ώρα, το φεγγάρι του μεγάλου δυαδικού αστεροειδή Διδύμου που λέγεται Δήμορφος. Δεν μας απειλεί, αλλά κάπως πρέπει να ελεγχθούν όσα έχει δημιουργήσει η υπηρεσία. Αυτή θα είναι και η ολοκλήρωση της πρώτης πλήρους κλίμακας, αποστολής πλανητικής άμυνας.

Έχει ονομαστεί Δοκιμή Ανακατεύθυνσης Δυαδικού Αστεροειδή (Double Asteroid Redirection Test -εν συντομία, DART) και θα υπάρχει live εικόνα στα social media μέσω του hashtag #DARTMission. Ο δορυφόρος LICACube δημιουργήθηκε για να βρίσκεται εκεί κοντά και να στέλνει λήψεις από τη διαδικασία, στη Γη.

Αποστολή παρακολούθησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (Hera), θα εκτοξευθεί το 2024 και θα ‘συναντηθεί’ με το Δίδυμο το 2026 για να ξεκινήσει η συλλογή δεδομένων.

Αυτοί που ‘έφτιαξαν’ τα της άμυνας της Γης στα κοσμικά σώματα, ενημέρωσαν και ότι θα χρειαστούν πέντε με 10 χρόνια προετοιμασίας, ώστε να είμαστε έτοιμοι για παν ενδεχόμενο.

Το DART είναι η πρώτη προσπάθεια εκτροπής μεγάλου αστεροειδή, όχι όμως η πρώτη φορά που στέλνουμε κάτι σε ένα κοσμικό σώμα. Το Deep Space Impact είχε διαλύσει ένα κομήτη το 2005, με στόχο τη συλλογή επιστημονικών μετρήσεων. Το 2018 οι Ιάπωνες συνέλεξαν δείγματα από αστεροειδή και τα έφεραν στη Γη για μελέτη.

Mayday, mayday

Εφόσον οι αστρονόμοι εντοπίσουν ένα επικίνδυνο αντικείμενο, έχουν τέσσερις τρόπους διαθέσιμους για να μετριάσουν τις συνέπειες.

• Τα περιφερειακά μέτρα πρώτων βοηθειών και εκκένωσης.
• Την αποστολή ενός διαστημικού σκάφους που θα πετάξει κοντά σε έναν μικρού ή μεσαίου μεγέθους αστεροειδή, με τη βαρύτητα να αλλάζει την τροχιά της απειλής.
• Αν ο αστεροειδής είναι μεγάλου μεγέθους, υπάρχει η δυνατότητα να στείλει η NASA πάνω του διαστημικό σκάφος με μεγάλη ταχύτητα
• Ή να εκτοξευθεί πυρηνική κεφαλή.

Αν εξακολουθείς να αισθάνεσαι μια ανασφάλεια, θα ήθελα να ξέρεις ότι από το 2026 η Γη θα έχει στο αμυντικό της σύστημα και ένα υπέρυθρο τηλεσκόπιο (NEO Surveyor) που θα εκτοξευθεί στο διάστημα και θα έχει ως δουλειά την αναζήτηση δυνητικά επικίνδυνων αστεροειδών.