ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΜΗ ΓΕΡΝΑΜΕ ΠΟΤΕ;

H αξία της ‘αγοράς’ της αντιγήρανσης που περιλαμβάνει προϊόντα, με την ικανότητα να ‘σβήσουν’ τις φθορές που προκαλεί το πέρασμα των χρόνων στο δέρμα μας ήταν το 2021 στα 37.000.000.000 δολάρια, παγκοσμίως.

Επτά χρόνια νωρίτερα, άξιζε 25.000.000.000.

Έχει εκτιμηθεί πως το 2027 η αξία θα εκτοξευθεί στα 62 δισεκατομμύρια.

Στην Ευρώπη -σύμφωνα με τη Euromonitor International-, το 2016 η σχετική ‘βιομηχανία’ άξιζε 3.9 δισεκατομμύρια. Το 2021 έφτασε στα 4.900.000.000.

Την ίδια ώρα, δισεκατομμυριούχοι κάτοικοι του πλανήτη επενδύουν στην έρευνα για την ανακάλυψη μεθόδων που προλαβαίνουν δομικά τη γήρανση των κυττάρων μας. Κάτι που θα μας σώσει από πολλές ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση -αυξάνεται το ρίσκο και ο αριθμός με το πέρασμα των χρόνων.

Σημειώνεις;

Καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, αρθρίτιδα, καταρράκτης, οστεοπόρωση, διαβήτης τύπου 2, υπέρταση και Αλτσχάιμερ.

Εφόσον βρεθεί ο τρόπος να σταματήσει -και ιδανικά να αντιστραφεί– η γήρανση, θα αυξηθεί και το προσδόκιμο. Που είναι και το κατ’ αρχάς ζητούμενο για αυτούς που πληρώνουν τις μελέτες.

Θα ήταν χρήσιμο να διευκρινιστεί σε αυτό το σημείο ότι οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει εδώ και χρόνια τρόπους να επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης (διατροφή, άσκηση, ποιοτικός ύπνος, προστασία από ηλικιακή ακτινοβολία και ατμοσφαιρική ρύπανση, διαχείριση άγχους) της βιολογικής μας ηλικίας -που ‘δείχνουν’ τα όργανα και το αίμα μας.

Όσο όμως, και αν προσπαθούσαν οι ερευνητές δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιος μπορεί να είναι ο μηχανισμός που θα σταματούσε ή ακόμα καλύτερα, θα αντέστρεφε τη γήρανση.

Εξυπακούεται πως δεν παραιτούνταν της προσπάθειας.

H έρευνα που έφερε την επανάσταση στην κυτταρική βιολογία

Το 2020 δημοσιεύτηκε η πρώτη σχετική ανακάλυψη: αφορούσε την επαναφορά γηρασμένων κυττάρων σε ποντίκια, με τη χρήση πρωτεϊνών που μετατρέπουν ένα ενήλικο κύτταρο σε βλαστοκύτταρο.

Έτσι, ηλικιωμένα ποντίκια με κακή όραση και κατεστραμμένο αμφιβληστροειδή μπορούσαν ξαφνικά να ξαναδούν.

Τα βλαστοκύτταρα (γνωστά ως “δομικό στοιχείο της ζωής”) είναι ανώριμα, εμβρυικής προέλευσης κύτταρα του οργανισμού, που βρίσκονται σε πολλά όργανα και συστήματα. Έχουν την ικανότητα της συνεχούς αναπαραγωγής και της εξέλιξης σε κύτταρα του σώματος μας με συγκεκριμένο λειτουργικό ρόλο (βλ. αίμα, μύες, οστά κλπ).

Για αυτό και δυνητικά θα μπορούσαν να θεραπεύσουν όλα τα όργανα που έχουν κύτταρα, γεγονός που έχει οδηγήσει στη συλλογή τους από νεογέννητα ή μητέρες και στη φύλαξη σε δημόσιες ή ιδιωτικές τράπεζες.

Έχουν τρεις κατηγορίες (πρώιμα, εμβρυικά και νεογνικά-ενήλικα) και ως χάρισμα το ότι μπορούν να επισκευάσουν και να αναγεννήσουν τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος, έως την ενηλικίωση. Μετά επηρεάζονται από περιβαλλοντικές επιδράσεις, ασθένειες, χημικά κλπ.

Οι ερευνητές που έκαναν τα ποντίκια να βρουν το φως τους, ‘πάτησαν’ στην ανακάλυψη που πήρε Nobel Iατρικής το 2007: με μια σειρά παραγόντων που πήραν το όνομα του δημιουργού τους, ο Ιάπωνας βιοϊατρικός ερευνητής, Dr. Shinya Yamanaka κατάφερε να επαναπρογραμματίσει κύτταρα ανθρώπινου ενήλικου δέρματος, ώστε να ‘συμπεριφέρονται’ σαν εμβρυϊκά ή πολυδύναμα βλαστοκύτταρα.

Ήταν ικανά να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε κύτταρο στο σώμα.

Διαπιστώθηκε ωστόσο, πως όταν γηρασμένα κύτταρα γίνονταν βλαστοκύτταρα έχαναν την ‘ταυτότητα’ τους. Δηλαδή, ‘ξεχνούσαν’ ότι είναι κύτταρα αίματος ή καρδιάς ή δέρματος, γεγονός που σήμαινε ότι δύσκολα αναζωογονούνταν.

Έπρεπε να βρεθεί τρόπος να ‘θυμούνται’ τι είναι.

Με αυτό το αντικείμενο ασχολήθηκαν εργαστήρια σε όλον τον κόσμο.

Η κατά 30 χρόνια αντιστροφή της γήρανσης

Το εργαστήριο του γενετιστή Yuancheng Lu στo Harvard, πέτυχε την αντιστροφή της γήρανσης σε κατεστραμμένους νευρώνες, στα μάτια ποντικών, μετά στους μυς και τον εγκέφαλο των ίδιων ζώων και από την επομένη, άρχισε η μελέτη για το Benjamin Button effect σε όλο το σώμα.

Παράλληλα, ξεκίνησαν και οι έρευνες με αντικείμενα τους ανθρώπους.

Τον Απρίλιο του 2022 ερευνητές του Altos Labs Cambridge ανακοίνωσαν πως είχαν καταφέρει να αντιστρέψουν τη γήρανση, σε κύτταρα δέρματος ανθρώπου, κατά 30 χρόνια.

Αμέσως εμφανίστηκαν δωρητές που πρόσφεραν συνολικά 3 δισεκατομμύρια δολάρια στο πρόγραμμα Epigenetics του εργαστηρίου, ώστε να μπορούν οι επιστήμονες να προχωρήσουν σε περαιτέρω προγραμματισμό κυτταρικής αναζωογόνησης.

Για την ιστορία, επιγενετική είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίον το περιβάλλον και η συμπεριφορά μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στη λειτουργία των γονιδίων μας. Εν αντιθέσει με τις γενετικές αλλαγές, οι επιγενετικές είναι αναστρέψιμες, χωρίς να αλλάζουν το DNA μας. Μπορούν όμως, να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίον ‘διαβάζει’ το σώμα μας μια ακολουθία DNA.

Ανακαλύφθηκε μεν, ο μηχανισμός πίσω από τον επιτυχή μεταβατικό επαναπρογραμματισμό, αλλά δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητός. “Υπάρχουν περισσότερα κομμάτια του παζλ που πρέπει να μπουν στη θέση τους” ανέφεραν οι συγγραφείς της εργασίας που υποστηρίζουν ότι βασικές περιοχές του γονιδιώματος που εμπλέκονται στη διαμόρφωση της κυτταρικής ταυτότητας μπορεί να ξεφύγουν από τη διαδικασία επαναπρογραμματισμού.

Επιτεύχθηκε η χειραγώγηση της ηλικίας -προς τα εμπρός και προς τα πίσω

Εδώ και χρόνια είναι σε εξέλιξη ‘επιχειρήσεις’ που έχουν ως στόχο τη συνολική αντιστροφή της διαδικασίας της γήρανσης. Δηλαδή, από την κορυφή έως τα νύχια.

Βάσει της πρόσφατης δημοσίευσης που έγινε στο επιστημονικό περιοδικό Cell ερευνητές του Harvard ολοκλήρωσαν τη δουλειά, σε ποντίκια.

Η αντιστροφή της γήρανσης επετεύχθη με ‘πειράγματα’ στο DNA που επέτρεψαν τη χειραγώγηση της ηλικίας, προς τα εμπρός και προς τα πίσω.

Κράτα αυτό που είπαν. Πως “υπάρχει νέα έρευνα που δείχνει ότι η διαδικασία της γήρανσης μπορεί να είναι αναστρέψιμη: το σώμα μπορεί να φέρει ένα αντίγραφο ενός γονιδίου στο σώμα μας, που κωδικοποιεί μια νεαρότερη απόκριση σε οτιδήποτε, φυσιολογικά”.

Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Harvard, η επιγενετική μελέτη διήρκεσε 13 χρόνια.

Έδειξε ότι η αναδιοργάνωση και η ρύθμιση των γενετικών δομών μπορεί είτε να επιταχύνει, είτε να αναστρέψει τις επιπτώσεις της γήρανσης -όπως είναι η επιδείνωση της όρασης, η μικρότερη προσοχή και ο ιστός του δέρματος.

Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που δείχνει την επιγενετική αλλαγή, ως πρωταρχικό παράγοντα της γήρανσης στα θηλαστικά.

Ο ανώτερος συγγραφέας της εργασίας, καθηγητής γενετικής στο Ινστιτούτο Blavatnik της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και συνδιευθυντής του Κέντρου Βιολογίας Paul F. Glenn Η Aging Research, David Sinclair δήλωσε ότι τα αποτελέσματα πρέπει να δοκιμαστούν σε μεγαλύτερα θηλαστικά ή ανθρώπους -για να μπορούμε να ελπίζουμε πως βρέθηκε η σωτηρία μας.

Ο εκ των συγγραφέων (ερευνητής στη γενετική στο εργαστήριο Sinclair) Jae-Hyun Yang, πρόσθεσε ότι “αναμένουμε ότι τα ευρήματα θα μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη διαδικασία της γήρανσης και τον τρόπο που προσεγγίζουμε τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση”.

Αμήν.