ΔΕΚΑ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΕΛΕΙΨΑΝ ΤΗ EUROVISION ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΚΑΝΑΝ

Η Eurovision, ένας από τους μεγαλύτερους και πιο δημοφιλείς μουσικούς διαγωνισμούς στον κόσμο, συγκεντρώνει κάθε χρόνο εκατομμύρια τηλεθεατές. Συγκεκριμένα, κοντά στα 160. Παρά την ευρεία συμμετοχή, δεν είναι λίγες οι χώρες που έχουν αποφασίσει να απέχουν από τον θεσμό, είτε προσωρινά είτε επ’ αόριστον. Οι λόγοι αυτής της αποχής ποικίλλουν και σχετίζονται τόσο με οικονομικά και πολιτικά ζητήματα όσο και με στρατηγικές αποφάσεις των κρατικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων.

Χώρες όπως η Τουρκία, η οποία αποχώρησε το 2013 διαμαρτυρόμενη για το σύστημα ψηφοφορίας και τις αλλαγές στους κανονισμούς, δεν έχουν επιστρέψει μέχρι σήμερα. Το ίδιο ισχύει και για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα που καθιστούν τη συμμετοχή της αδύνατη. Από την άλλη, η Σλοβακία έχει επιλέξει να μην επενδύσει στον διαγωνισμό, θεωρώντας ότι η συμμετοχή δεν της προσφέρει τα επιθυμητά οφέλη.

Οι πολιτικές εντάσεις επηρεάζουν επίσης τον διαγωνισμό. Το 2022, η Ρωσία αποκλείστηκε από την EBU λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, γεγονός που είχε ευρύτερες συνέπειες στον διαγωνισμό. Την ίδια στιγμή, χώρες όπως η Ουγγαρία έχουν αποχωρήσει για λόγους που σχετίζονται με την κυβερνητική πολιτική και την αντίθεση του Όρμπαν στις αξίες που προβάλλει η Eurovision.

Παρακάτω, οι δέκα χώρες που εγκατέλειψαν τη Eurovision τα τελευταία χρόνια. Ποιοι οι λόγοι πίσω από αυτή την απόφαση;

ΤΟΥΡΚΙΑ: ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ “BIG 5”

Η Τουρκία υπήρξε μία από τις δυναμικές χώρες στη Eurovision, με κορυφαία στιγμή τη νίκη της το 2003 με το τραγούδι “Everyway That I Can” της Sertab Erener. Ωστόσο, από το 2012, η χώρα έχει επιλέξει να απέχει από τον διαγωνισμό, επικαλούμενη λόγους που σχετίζονται με το σύστημα ψηφοφορίας και τη δομή του θεσμού.

Βασική αιτία της αποχώρησης αποτελεί η αντίδραση της τουρκικής ραδιοτηλεόρασης TRT στην προνομιακή μεταχείριση των “Big Five” –δηλαδή της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου– οι οποίες προκρίνονται αυτόματα στον Τελικό. Το TRT έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για αυτό τον κανόνα, υποστηρίζοντας ότι δεν διασφαλίζεται η δικαιοσύνη στην ψηφοφορία και ότι οι υπόλοιπες χώρες συμμετέχουν με άνισους όρους. Επιπλέον, η αλλαγή στο σύστημα ψηφοφορίας, που ενίσχυσε τον ρόλο των εθνικών κριτικών επιτροπών έναντι της ψηφοφορίας του κοινού, θεωρήθηκε επιζήμια για χώρες όπως η Τουρκία, που παραδοσιακά στηρίζονταν στη λαϊκή ψήφο.

Παρά τις κατά καιρούς φήμες περί επιστροφής, η τουρκική κυβέρνηση και το TRT δεν έχουν εκφράσει επίσημα πρόθεση να επανέλθουν στον διαγωνισμό. Το ζήτημα έχει πολιτικές και πολιτισμικές προεκτάσεις, καθώς η Eurovision προβάλλει μια πιο ανοιχτή και συμπεριληπτική εικόνα της Ευρώπης, γεγονός που δεν ευθυγραμμίζεται με τις σύγχρονες πολιτικές επιλογές της Τουρκίας. Έτσι, η χώρα παραμένει εκτός, με άγνωστο το αν και πότε θα αποφασίσει να επιστρέψει στη σκηνή της Eurovision.

ΡΟΥΜΑΝΙΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΕ ΤΗΝ EBU

Η Ρουμανία υπήρξε μια από τις σταθερές συμμετοχές στη Eurovision, σημειώνοντας αξιόλογες επιδόσεις σε αρκετές διοργανώσεις. Ωστόσο, το 2016, η χώρα αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό λόγω ανεξόφλητων χρεών της κρατικής τηλεόρασης TVR προς την EBU (European Broadcasting Union). Το χρέος οδήγησε στην πρωτοφανή απόφαση της EBU να αφαιρέσει τη συμμετοχή της Ρουμανίας λίγες μόλις εβδομάδες πριν τον διαγωνισμό.

Παρότι η χώρα επέστρεψε τα επόμενα χρόνια και συνέχισε τη συμμετοχή της, το 2024 η TVR ανακοίνωσε ότι η Ρουμανία δεν θα συμμετάσχει, επικαλούμενη οικονομικές δυσκολίες και χαμηλό ενδιαφέρον από το κοινό. Σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις, η κρατική τηλεόραση αδυνατεί να καλύψει το κόστος συμμετοχής, το οποίο περιλαμβάνει όχι μόνο το παράβολο στην EBU αλλά και τα έξοδα παραγωγής και προώθησης του τραγουδιού.

Η απόφαση αυτή αντικατοπτρίζει μια γενικότερη τάση απομάκρυνσης της Ρουμανίας από τον θεσμό, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα στη χρηματοδότηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Παρότι δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο επιστροφής στο μέλλον, η Eurovision χάνει, έστω και προσωρινά, μία χώρα με έντονη μουσική παράδοση και αγαπημένες συμμετοχές στο παρελθόν.

ΜΟΛΔΑΒΙΑ: ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟ 2025 ΛΟΓΩ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Η Μολδαβία αποτελεί μία από τις μικρότερες αλλά πιο ενδιαφέρουσες χώρες της Eurovision, συμμετέχοντας από το 2005 και καταγράφοντας αξιόλογες επιδόσεις, όπως την τρίτη θέση το 2017 με το συγκρότημα SunStroke Project. Ωστόσο, το 2025, η χώρα ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον διαγωνισμό, επικαλούμενη οικονομικούς λόγους.

Η κρατική τηλεόραση TRM δήλωσε πως δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στο υψηλό κόστος συμμετοχής, το οποίο περιλαμβάνει τόσο το παράβολο προς την EBU όσο και τα έξοδα για την προετοιμασία του τραγουδιού, την προβολή και τη σκηνική εμφάνιση. Η Eurovision απαιτεί σημαντική οικονομική επένδυση, κάτι που καθίσταται δύσκολο για χώρες με περιορισμένους προϋπολογισμούς στα δημόσια μέσα ενημέρωσης.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν η αποχώρηση της Μολδαβίας είναι προσωρινή ή μόνιμη, ωστόσο η οικονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καθοριστική για την απόφαση του επόμενου έτους.

ΜΟΝΑΚΟ: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΡΘΕ ΠΟΤΕ

Το Μονακό υπήρξε ένας από τους πρώτους νικητές της Eurovision, κατακτώντας την πρωτιά το 1971. Ωστόσο, το μικρό πριγκιπάτο αποφάσισε να αποχωρήσει από τον διαγωνισμό το 1980, καθώς η Eurovision δεν είχε την απαιτούμενη απήχηση στο κοινό του.

Αν και επέστρεψε για μία σύντομη περίοδο το 2004-2006, η απογοητευτική πορεία των συμμετοχών του, που δεν κατάφεραν να προκριθούν στον τελικό, οδήγησε εκ νέου στην αποχώρηση, δηλώνοντας ότι τα γεωγραφικά μπλοκ του διαγωνισμού δεν έδιναν στο Μονακό καμία πιθανότητα να προκριθεί στον Τελικό.

Τα τελευταία χρόνια, υπήρξαν φήμες για επιστροφή το 2024, καθώς η κυβέρνηση του Μονακό δημιούργησε νέο κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, το TVMonaco. Παρόλα αυτά, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση από την EBU ή την κρατική τηλεόραση του Μονακό για επιστροφή στη διοργάνωση.

ΣΛΟΒΑΚΙΑ: ΧΑΜΗΛΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ

Η Σλοβακία έκανε το ντεμπούτο της στη Eurovision το 1993, αλλά η παρουσία της στον διαγωνισμό υπήρξε ασταθής. Παρά τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες, η χώρα δεν κατάφερε ποτέ να σημειώσει σημαντική επιτυχία, με τις περισσότερες συμμετοχές της να μένουν εκτός Tελικού.

Το 2012, η RTVS, η κρατική ραδιοτηλεόραση της χώρας, ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον διαγωνισμό, επικαλούμενη οικονομικούς λόγους και χαμηλό ενδιαφέρον του κοινού. Το υψηλό κόστος συμμετοχής, σε συνδυασμό με τις απογοητευτικές επιδόσεις της χώρας, οδήγησαν στη λήψη αυτής της απόφασης.

Μέχρι και σήμερα, η RTVS παραμένει διστακτική απέναντι σε μια πιθανή επιστροφή, δηλώνοντας ότι η Eurovision δεν αποτελεί προτεραιότητα για τη Σλοβακία. Έτσι, το ενδεχόμενο να ξαναδούμε τη χώρα στον διαγωνισμό παραμένει αβέβαιο, παρά την επιμονή των fans να τη φέρουν πίσω στη σκηνή της Eurovision.

ΑΝΔΟΡΑ: ΜΙΚΡΗ ΧΩΡΑ, ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΣΤΟΣ

Η Ανδόρα, μία από τις μικρότερες χώρες που έχουν συμμετάσχει στη Eurovision, έκανε το ντεμπούτο της το 2004 και παρέμεινε στον διαγωνισμό έως το 2009. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, δεν κατάφερε ποτέ να προκριθεί στον Τελικό, γεγονός που, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος συμμετοχής, οδήγησε στην αποχώρησή της.

Η κρατική τηλεόραση RTVA ανακοίνωσε το 2010 πως η Eurovision είναι οικονομικά ασύμφορη για μια χώρα με περιορισμένο προϋπολογισμό στα δημόσια μέσα ενημέρωσης. Αν και κατά καιρούς οι φανς του διαγωνισμού εκφράζουν την επιθυμία να δουν την Ανδόρα να επιστρέφει, η κυβέρνηση δεν έχει δείξει πρόθεση να επενδύσει ξανά στον θεσμό. Έτσι, η πιθανότητα επιστροφής παραμένει εξαιρετικά χαμηλή.

ΟΥΓΓΑΡΙΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ “ΑΞΙΕΣ” ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΑΙΡΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΧΩΡΑ

Η Ουγγαρία συμμετείχε ενεργά στη Eurovision, με αξιοσημείωτες επιδόσεις, όπως η 4η θέση το 1994. Ωστόσο, το 2020, η χώρα αποχώρησε ξαφνικά, με την κυβέρνηση να δηλώνει πως ο διαγωνισμός δεν συμβαδίζει πλέον με τις παραδοσιακές αξίες που προβάλλει η εθνική τηλεόραση MTVA.

Αν και δεν δόθηκε επίσημη αιτιολόγηση, πολλοί θεωρούν πως η απόφαση είχε πολιτικά κίνητρα. Το γεγονός ότι η Eurovision προωθεί τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη, σε αντίθεση με την αυστηρή αντι-LGBTQ+ πολιτική της κυβέρνησης Όρμπαν, ενίσχυσε τις εικασίες ότι η αποχώρηση ήταν μία πολιτική δήλωση. Μέχρι σήμερα, η Ουγγαρία δεν έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής, γεγονός που καθιστά αβέβαιο το μέλλον της στον διαγωνισμό.

ΒΟΣΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ: ΧΡΕΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ EBU ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη υπήρξε μία από τις αγαπημένες χώρες της Eurovision, με εξαιρετικές συμμετοχές και υψηλές θέσεις, όπως η 3η θέση το 2006 στον διαγωνισμό της Αθήνας. Ωστόσο, το 2013, η χώρα αποσύρθηκε λόγω σοβαρών οικονομικών προβλημάτων της κρατικής τηλεόρασης BHRT.

Παρά την προσωρινή επιστροφή το 2016, η χώρα αναγκάστηκε να αποσυρθεί ξανά το 2017, καθώς τα χρέη προς την EBU δεν της επέτρεψαν να συνεχίσει τη συμμετοχή της. Μέχρι σήμερα, η BHRT δεν έχει καταφέρει να αποπληρώσει τις οφειλές της, καθιστώντας αδύνατη την επιστροφή της χώρας στον διαγωνισμό.

ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Η Βόρεια Μακεδονία συμμετείχε στη Eurovision, “πιάνοντας” κατά καιρούς αξιόλογες επιδόσεις, με κορυφαία στιγμή την 7η θέση το 2019 με το τραγούδι “Proud” της Tamara Todevska. Ωστόσο, το 2023, η κρατική τηλεόραση MRT ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον διαγωνισμό, επικαλούμενη οικονομικούς περιορισμούς.

Με την MRT να αντιμετωπίζει δημοσιονομικές περικοπές, η συμμετοχή στον διαγωνισμό κρίθηκε μη βιώσιμη. Ωστόσο, παρασκηνιακά, υπήρξαν φήμες ότι η απόφαση δεν ήταν αποκλειστικά οικονομική. Η Eurovision είναι ένας θεσμός με διεθνή απήχηση, όπου η προβολή μιας χώρας και η εικόνα της προς το εξωτερικό παίζουν σημαντικό ρόλο. Δεδομένου ότι η Βόρεια Μακεδονία έχει εμπλακεί σε πολιτικές εντάσεις τα τελευταία χρόνια, κάποιοι εικάζουν ότι η αποχώρηση είχε και πολιτικά κίνητρα.

Ενδεικτικά, η συμμετοχή της χώρας στη Eurovision στο παρελθόν έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις, κυρίως γύρω από το όνομα της χώρας και την εθνική της ταυτότητα. Επιπλέον, η Eurovision αποτελεί έναν διαγωνισμό που συχνά προβάλλει αξίες όπως η πολυπολιτισμικότητα, η συμπερίληψη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, θέματα που σε ορισμένες πολιτικές ατζέντες της χώρας ίσως να μην είχαν την ίδια προτεραιότητα.

Το μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας στον διαγωνισμό παραμένει αβέβαιο. Η MRT δεν έχει δώσει σαφή απάντηση για το αν θα επιστρέψει, με τις οικονομικές αλλά και πολιτικές συνθήκες να καθορίζουν τις επόμενες κινήσεις της χώρας.

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ: ΕΚΤΟΣ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ

Η Βουλγαρία υπήρξε μία από τις πιο ανερχόμενες δυνάμεις στη Eurovision τα τελευταία χρόνια, κατακτώντας τη 2η θέση το 2017 με το “Beautiful Mess” του Kristian Kostov και σημειώνοντας επιτυχίες με καλλιτέχνες όπως οι Equinox το 2018 και η Victoria το 2021. Ωστόσο, το 2024, η χώρα ανακοίνωσε πως δεν θα συμμετάσχει, επικαλούμενη οικονομικούς λόγους.

Η κρατική τηλεόραση BNT αντιμετωπίζει σοβαρές περικοπές στον προϋπολογισμό, γεγονός που καθιστά τη συμμετοχή της στη Eurovision οικονομικά ασύμφορη. Παρά το γεγονός ότι η Βουλγαρία είχε καταφέρει να εδραιωθεί ως μια δυνατή παρουσία στον διαγωνισμό, τα έξοδα που απαιτούνται για την προετοιμασία μιας ανταγωνιστικής συμμετοχής, σε συνδυασμό με τα γενικότερα οικονομικά προβλήματα της χώρας, την οδήγησαν στην απόφαση να αποχωρήσει.

Μέχρι στιγμής, δεν έχει διευκρινιστεί αν η απόφαση είναι οριστική ή προσωρινή. Η Eurovision αποτελεί έναν σημαντικό μουσικό θεσμό για τη Βουλγαρία, και πολλοί fans ελπίζουν πως η χώρα θα επιστρέψει τα επόμενα χρόνια, εφόσον οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.