ΕΙΔΑΜΕ ΤΙΣ “ΤΡΕΙΣ ΨΗΛΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ” ΤΟΥ Ρ. ΟΥΙΛΣΟΝ – ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Μία βικτωριανή ευφρόσυνη μουσική παίζει σε λούπα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Μία ανάσα πριν σηκωθεί η αυλαία, η μουσική δυναμώνει υπερβολικά και τα φώτα της πλατείας γίνονται εκτυφλωτικά. Απότομα σβήνουν, ήχοι από κύματα που ξεσπούν ακούγονται και στη σκηνή βλέπουμε τρεις γυναικείες φιγούρες μέσα στο αγαπημένο αχνογάλανο φως του Ρόμπερτ Ουίλσον.

Ρένη Πιττακή- Καρυοφυλλιά Καραμπέτη – Λουκία Μιχαλοπούλου: Οι Τρεις Ψηλές Γυναίκες του Έντουαρντ Αλμπι φορούν εντυπωσιακά κρινολίνο, τα φαρδιά και δυσκίνητα φορέματα της βικτωριανής εποχής – εξαιτίας των οποίων δεκάδες γυναίκες της εποχής κάηκαν άδοξα ζωντανές, καθώς ήταν ιδιαίτερα εύφλεκτα- και στέκονται αγέρωχες πάνω στη σκηνή. Απαγγέλουν τα λόγια τους ρυθμικά, ο λόγος τους γίνεται ένα με τη μουσική και τους φωτισμούς. Μέσα στα άκαμπτα φορέματά τους περπατούν σαν κούκλες, σαν να είναι κουρδισμένες. Κάνουν μικρά ρυθμικά βήματα και επαναλαμβάνουν λέξεις και φράσεις ακόμη και “βουστροφηδόν”.

ΦΩΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΑ

Όλα μοιάζουν να αιωρούνται στον χωροχρόνο που με μαεστρία σχεδίασε ο Ρόμπερτ Ουίλσον σε μία παράσταση που άνετα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η αποθέωση του φορμαλισμού. Η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, πανταχού παρούσα, συμβάλλει στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας υπαρξιακού μυστηρίου και συνομιλεί με τις ανάσες των τριών ηθοποιών άλλοτε με μελωδικά ρομαντικά αρπέζ και άλλοτε με ήχους της φύσης (τα εύσημα στον Thorsten Hoppe που σχεδίασε τον ήχο), όπως κύματα, ακόμη και τρομακτικούς ήχους μίας καταιγίδας.

Το σαρκαστικό ψυχόδραμα του Έντουαρντ Άλμπι δομημένο γύρω θεμελιακά ζητήματα του εαυτού και της θνητότητας, σκιαγραφεί ευκρινώς τρεις ανώνυμες γυναίκες, μία στα 90 της, μία στα 50 της και μία στα 20 της. Στο θεατρικό έργο αναφέρονται ως Α, Β και Γ. Στην πρώτη πράξη, η Β είναι η γυναίκα που φροντίζει την Α και η Γ η δικηγόρος της Α. Στη δεύτερη πράξη όλα αλλάζουν και με τρόπο μαγικό η Β και  Γ γίνονται νεότερες εκδοχές της Α. Η Α υπήρξε μια συναρπαστική γυναίκα και αναλογίζεται τη ζωή της με ένα μείγμα ντροπής, ευχαρίστησης, λύπης και ικανοποίησης. Θυμάται τη διασκέδαση των παιδικών της χρόνων και τον γάμο της, τις στιγμές που ένιωθε μία αισιοδοξία να την κατακλύζει. Ανακαλεί, επίσης, με πικρία ό,τι της προκάλεσε λύπη: τις περιπέτειες και τον θάνατο του συζύγου της και την απομάκρυνση του ομοφυλόφιλου γιου της.

Τα τρία πρόσωπα γίνονται ένα, η μία ηρωίδα μπαίνει μέσα στην άλλη, γίνεται η άλλη και μετά σχηματοποιείται εκ νέου. Το φως ζωογόνο, δίνει χρώμα και ζωή στα πάντα, ακόμη και στις πιο μικρές λεπτομέρειες. Άλλωστε σε αυτό συμπυκνώνεται όλη τη φιλοσοφία του Ουίλσον που λέει: “Να ξεκινάς πάντα από τους φωτισμούς. Να βλέπεις τα πράγματα καθαρά” (Ζορζ Μπανού, “Οι ιστορίες του Οράτιου”, εκδόσεις Καστανιώτη.

 

ΥΠΑΡΞΙΑΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΑΔΙ

Ένας υπαρξιακός τρόμος διατρέχει το έργο από την αρχή έως το συγκλονιστικό του τέλος και γίνεται αισθητός. Πρόκειται ίσως για το πιο προσωπικό έργο του Άλμπι, καθώς σε αυτό διαπραγματεύεται και τη δική του σχέση με τη θετή μητέρα του: τη διεκδίκηση της μητρικής σχέσης, την αποδόμηση και την αναπόλησή της. Τα νεανικά του χρόνια άλλωστε σημαδεύτηκαν από τη σύγκρουση με τους θετούς γονείς του και την αποβολή του από διάφορα Λύκεια. Σύμφωνα με τον Σαλμάν Ρουσντί “ο Άλμπι έλεγε ότι είχε συνειδητοποιήσει από την ηλικία των 12 την ομοφυλοφιλία του”. Ο ίδιος περιγράφει τους γονείς του ως κάποιους που δεν ήξεραν να είναι γονείς και τον ίδιο ως κάποιον που δεν ήξερε να είναι γιος. Και παραδέχτηκε αργότερα ότι αυτό το έργο “ήταν ένα είδος εξορκισμού. Και δεν κατέληξα να συμπαθώ τη γυναίκα περισσότερο αφού το τελείωσα απ’ ό,τι όταν το ξεκίνησα”.

Ο Ουίλσον δημιουργεί στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά τον ιδιοσυγκρασιακό του καμβά. Όπως πάντα, διατηρεί μία κάποια απόσταση από το κείμενο. Άλλωστε ο ίδιος πρεσβεύει πως “τα κείμενα πρέπει να τα ανεβάζεις σαν να είναι γραμμένα σε μία γλώσσα που δε γνωρίζουμε”. Τώρα ωστόσο, έχοντας ξεπεράσει ο ίδιος τα 80 χρόνια και πλησιάζοντας την ηλικία της Α, είναι ευδιάκριτη μια κάποια συναισθηματικη ταύτιση με το έργο του Άλμπι. Η ευαισθησία με την οποία αγγίζει το θέμα της ηλικίας είναι πραγματικά σπαρακτική.
“Η πιο ευτυχισμένη στιγμή είναι όταν σταματάμε, όταν μπορούμε να σταματήσουμε”, λέει η Ρένη Πιττακή και μέσα από τα λόγια αυτά, διακρίνουμε τον ίδιο τον Ουίλσον που με όπλο του τις τρεις εξαιρετικές Ελληνίδες ηθοποιούς παίζει ένα ευφυές παιχνίδι πινγκ πονγκ ανάμεσα στο κείμενο και τη σκηνή. Και αυτό είναι το απίστευτα γοητευτικό στοιχείο της Τέχνης του, αυτό με το οποίο έχει το πολύτιμο προνόμιο να πει πως μπορεί να μας “απαρνηθεί όλους”, γιατί πια φτάνει στο τέλος του, στο αποκορύφωμα της ζωής του.

ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Οι Τρεις Ψηλές Γυναίκες, η Ρένη Πιττακή, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και η Λουκία Μιχαλοπούλου δίνουν εκπληκτικές ερμηνείες. Σαν ανθρώπινες μηχανές εκτελούν στην εντέλεια τις οδηγίες του και συντονίζονται ενεργειακά σαν να πρόκειται για έναν πρόσωπο. Η εκπληκτική τους κινησιολογία (πολλά μπράβο στην Μαριάννα Καβαλλιεράτου), ο τόνος της φωνής τους, το ηχόχρωμά τους, ο ρυθμός της απαγγελίας των λόγων τους, ο συντονισμός τους με τον φωτισμό, όλα συντέλεσαν σε ένα αποτέλεσμα που θα θυμόμαστε για πολύ καιρό.
Τέλος, η παρουσία και τα διακριτικά περάσματα του Αλέξη Φουσέκη στον ρόλο του θετού γιου της Α (του ίδιου του Άλμπι δηλαδή) ήταν κατά τόπους ενδιαφέροντα, αν και θα μπορούσαν να περιοριστούν στο ελάχιστο και να παραμείνει η αύρα του μέσα από τις διηγήσεις.

Αποτέλεσμα

Μία από τις ωραιότερες και αρτιότερες παραστάσεις των τελευταίων ετών και τρεις υπέροχες ερμηνείες από τρεις Ελληνίδες πρωταγωνίστριες. Μία σπάνια θεατρική εμπειρία που δεν πρέπει να χάσετε.