ΕΙΔΑΜΕ ΤΟΝ ΙΜΠΡΕΣΑΡΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ – ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΜΙΑ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΗ ΚΩΜΩΔΙΑ!

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου συναντά τον Κάρλο Γκολντόνι για έκτη φορά. Αυτή τη φορά το “ραντεβού” τους ορίστηκε στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Εκεί λαμβάνει χώρα “Ο Iμπρεσάριος από τη Σμύρνη”, μία πεντάπρακτη κωμωδία γραμμένη το 1757, που σατιρίζει με τρόπο εξαιρετικά ευφρόσυνο τον κόσμο της όπερας της εποχής εκείνης και όχι μόνο.

Στη Κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ανεβαίνει ένας κόσμος απογυμνωμένος από τη γοητεία της θεατρικής ψευδαίσθησης, ένας κόσμος γεμάτος ανασφάλεια και αγωνία, με τα στρεβλά και τα ελαττώματά του. Η ματιά του Β. Παπαβασιλείου, ιδιαίτερα τρυφερή, σαρκαστική και ευφρόσυνη, συγκινεί.

ΜΙΑ ΒΕΝΕΤΙΑ ΣΕ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑΣ..ΙΜΠΡΕΣΑΡΙΟΣ

Την εποχή του Κάρλο Γκολντόνι στη Βενετία λειτουργούσαν επτά θέατρα – όπως διαβάζουμε στο εξαιρετικά επιμελημένο πρόγραμμα του Εθνικού που έχει σχεδιάσει ο Σάκης Στριτσίδης. Ένα κοινό ευρύ και ανομοιογενές από όλες τις κοινωνικές τάξεις κατακλύζει τα θέατρα, τα οποία για να διευκολύνουν τους θεατές να παρακολουθούν περισσότερες από μία παραστάσεις τη μέρα, έχουν διαφορετικές ώρες έναρξης. Το θέατρο υπόκειται στους νόμους του κέρδους, τα θέατρα ανήκουν σε πλούσιους πατρικίους, οι οποίοι και τα διευθύνουν ως ιμπρεσάριοι (οι σημαρινοί θεατρικοί παραγωγοί). Παρά το γεγονός μάλιστα πως το επάγγελμα του ηθοποιού δε χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης, οι δημοφιλείς ηθοποιοί γίνονται δεκτοί στα αριστοκρατικά σαλόνια και το κοινό ξεσπάει σε εξεζητημένες εκδηλώσεις λατρείας όταν βγαίνουν στη σκηνή.

Ο “Ιμπρεσάριος από την Σμύρνη”, διαδραματίζεται στη Βενετία του 18ου αιώνα. Εκεί καταφθάνει ο Αλή, ένας πλούσιος Τούρκος, έμπορος από τη Σμύρνη, με την πρόθεση να προσλάβει τραγουδιστές για να παρουσιάσει στην πόλη του μια όπερα. Για τον σκοπό αυτό απευθύνεται σε δύο ατζέντηδες, προκειμένου να τον βοηθήσουν να οργανώσει τον θίασό του.
Στο σαλόνι του συνωστίζονται πάσης φύσεως καλλιτέχνες και παράγοντες του θεάματος, περιπλανώμενοι, άνεργοι, ματαιόδοξοι, προσπαθώντας να τον πείσουν να τους πάρει μαζί του. Ο ίδιος έλκεται από τρεις υψιφώνους, αλλά οι διαρκείς αψιμαχίες τους για το ποια θα είναι η πριμαντόνα του θιάσου και οι αλλοπρόσαλλες απαιτήσεις όλων των εμπλεκομένων, τον κάνουν να ξανασκεφτεί την απόφασή του…

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΗ ΜΑΕΣΤΡΙΑ ΚΑΙ…ΤΟΥΛΟΥΜΠΑΚΙΑ

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου έχει στα χέρια του ένα κωμικό υλικό που ξέρει πολύ καλά πως να διαχειριστεί έτσι ώστε να μην “πνιγεί” μέσα στην υπερβάλλουσα κλασικότητα της γραφής του. Είναι άλλωστε, όπως είπαμε, ο έκτος του Γκολντόνι – τη γραφή του οποίου ο ίδιος παρομοιάζει με αυτή του Μολιέρου ή ακόμη και του Σαίξπηρ και μέσα της αναγνωρίζει έναν πρόγονο του Τσέχωφ- και συνεπώς ξέρει πολύ καλά πως να τον “απογειώσει”. Η παράστασή του είναι απολύτως άρτια, δουλεμένη και στην τελευταία της λεπτομέρεια και απευθύνεται σε όλους. Η ματιά του φωτίζει ό,τι γίνεται πίσω από τη βιτρίνα της θεατρικής σκηνής και αποκαλύπτει τη συνεχή αγωνία του θεάτρου για τις συνθήκες και τους όρους της ύπαρξής του μέσα στις κοινωνίες τις οποίες υπηρετεί.

Οι ηθοποιοί είναι άψογα συντονισμένοι μεταξύ τους, η επί σκηνής χημεία τους εντυπωσιάζει, όπως και η κινησιολογία τους. Όλα μοιάζουν τόσο καλοκουρδισμένα μέσα στο ασπρόμαυρο με πολύχρωμες λεπτομέρειες ποπ πολυεπίπεδο σκηνικό του Άγγελου Μέντη που -με την αρωγή των φωτισμών του Λευτέρη Παυλόπουλου- φέρνει σε απευθείας επικοινωνία τη δύση με την ανατολή και τη Βενετία του τότε με το σήμερα. Τα πρόσωπα και οι καταστάσεις μοιάζουν οικεία – η αγωνία, η ανασφάλεια, τα παζάρια, ο ναρκισσισμός, οι διακανονισμοί για τον πρώτο ρόλο- ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που νιώθεις πως παρακολουθείς μία παλιά έγχρωμη ελληνική ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη.  Και μέσα σε όλα αυτά και το τεράστιο χέρι της επαιτείας που προεξέχει του σκηνικού και συμβολίζει την αγωνία των καλλιτεχνών αυτών να επιβιώσουν.

Ο Γκολντόνι έκανε τον ιμπρεσάριό του Τούρκο, ακολουθώντας τη μόδα της εποχής του, καθώς οι Βενετσιάνοι γνώριζαν τη Σμύρνη και αρέσκονταν στον μύθο αυτής της ανατολίτικης πόλης- μολονότι εδώ η Σμύρνη δε χρησιμοποιείται σαν μία πόλη, αλλά σαν μία κοινωνία. Ο Θέμης Πάνου στον ρόλο του εξωτικού Τούρκου ιμπρεσάριου είναι πραγματικά απολαυστικός και ουκ ολίγες είναι οι φορές που προκαλεί αυθόρμητα το γέλιο με τις τουρκικές εκφράσεις και την προφορά του απευθυνόμενος στις τρεις πριμαντόνες που τον πολιορκούν (αποκορύφωμα το “τουλουμπάκι μου” που λέει στην Ιωάννα Μαυρέα).

Όλη η διανομή του έργου αυτού, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία ευτυχής συγκυρία που αποδείχθηκε απόλυτα επιτυχημένη. Η Δάφνη Λαμπρόγιαννη, η Αγορίτσα Οικονόμου και η Ιωάννα Μαυρέα έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό στους ρόλους των τριών σοπράνο που προσπαθούν να κερδίσουν μία θέση στην καρδιά του ιμπρεσάριου και έναν πρώτο πρωταγωνιστικό ρόλο. Χωρίς καμία να ξεφεύγει από τους προσωπικούς υποκριτικούς της κώδικες συνέστησαν έναν ευχάριστο υποκριτικό τρίγωνο. Η Δάφνη Λαμπρόγιαννη στον ρόλο της πιο ανάλαφρης και μοιραίας, η Αγορίτσα Οικονόμου ως πιο υστερική και νευρική (θύμιζε λίγο από το μιούζικαλ Σπιρτόκουτο του Γιάννη Οικονομίδη) και η Ιωάννα Μαυρέα πιο “βαριά” και αυστηρή (δεν ήταν λίγες οι φορές που η ερμηνεία της ήταν έντονα κιτσοπουλική).

Οι Ταξιάρχης Χάνος και Λαέρτης Μαλκότσης στον ρόλο του καστράτο και του τενόρου αντίστοιχα ήταν απλώς… άψογοι και μας χάρισαν μία απροσδόκητη κωμική τους πτυχή. Ο Σπύρος Μπιμπίλας στον ρόλο του “υπο-ιμπρεσάριου” στήριξε πολύ όμορφα τη δική του ιδιαίτερη περσόνα, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς ως έτερος υπο-ιμπρεσάριος ήταν επίσης πολύ καλός, όπως και ο Παναγιώτης Παναγόπουλος στον ρόλο του ξενοδόχου.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Μία απολαυστική κωμωδία, δεξιοτεχνικά σκηνοθετημένη από τον Βασίλη Παπαβασιλείου, με υπέροχες ερμηνείες που χαρίζει ένα ανέφελο και χαλαρό ψυχαγωγικό δίωρο σε θεατρόφιλους και μη.