ΦΕΝΤΟΡΟΥΦ – ΛΑΓΟΥΤΗΣ ΣΕ ΜΙΑ “ΛΥΣΣΑΣΜΕΝΗ ΓΑΤΑ” ΧΩΡΙΣ… ΝΥΧΙΑ

Η «Λυσσασμένη Γάτα» είναι ένα από τα πιο γνωστά θεατρικά έργα του Αμερικανού δραματουργού Τενεσί Ουίλιαμς που αποκαλύπτει τις σκοτεινές πτυχές των σχέσεων, τα ανείπωτα πάθη και τις κοινωνικές συμβάσεις που καταπνίγουν τα αληθινά συναισθήματα με αφορμή τις δυναμικές μιας οικογένειας στον αμερικανικό Νότο.

Ο ίδιος είχε δηλώσει για το βραβευμένο αυτό με Πούλιτζερ έργο (1955) ότι ένιωθε ιδιαίτερη σύνδεση με ορισμένα στοιχεία του, όπως η ένταση στις οικογενειακές σχέσεις και η καταπίεση της σεξουαλικότητας, θέματα δηλαδή που αντλούσε από τη δική του ζωή.

Η ιστορία της Λυσσασμένης Γάτας

Η ιστορία διαδραματίζεται ένα βράδυ στον αμερικανικό Νότο, στο πλούσιο σπίτι της οικογένειας Πολίτ. Ο πατέρας είναι σοβαρά άρρωστος και η οικογένεια συγκεντρώνεται για να γιορτάσει τα τελευταία μάλλον γενέθλιά του. Το έργο επικεντρώνεται στο ζευγάρι του Μπρικ και της Μάγκι. Η Μάγκι (τουτέστιν η Λυσσασμένη Γάτα) είναι μία εκρηκτική γυναίκα που νιώθει παγιδευμένη σε έναν γάμο χωρίς αγάπη και παλεύει να εξασφαλίσει την κληρονομιά του συζύγου της. Ο Μπρικ από την άλλη πλευρά είναι ένας πρώην αθλητής, πλέον αλκοολικός, που έχει απομακρυνθεί συναισθηματικά από τη Μάγκι και πενθεί τον θάνατο του παιδικού του φίλου Σκίπερ – για τον οποίο αιωρείται ένας σαφής υπαινιγμός πως κρύβει βαθιά συναισθήματα ανεκπλήρωτης αγάπης.

Το ψέμα, η υποκρισία, η σκληρότητα και η βία αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια και από αυτή την ανελέητη μάχη κανείς δεν βγαίνει αλώβητος, κανείς δεν καταφέρνει να αποκρύψει τις αλήθειες που τον βαραίνουν και κανείς δεν αποφεύγει τη μοιραία στιγμή της αποκάλυψης.

Η σκηνοθετική προσέγγιση του Δημοσθένη Παπαδόπουλου

Πόσο αντέχει μια οικογένεια να ζει μέσα στο ψέμα και τι απαιτείται για να έρθει η αλήθεια στην επιφάνεια; Ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος πήρε το ρίσκο να αναμετρηθεί με το κορυφαίο έργο αυτό της παγκόσμιας δραματουργίας στο Θέατρο Αθηνά και να απαντήσει στο ερώτημα αυτό. Με μια δική του διασκευή και σκηνοθετική ματιά, επιχειρεί να φωτίσει τα διαχρονικά θέματα του έργου, όπως η υποκρισία, η απληστία, η σεξουαλικότητα και η αποξένωση, εστιάζοντας στις σκοτεινές πτυχές των οικογενειακών σχέσεων και τα πάθη που καταπνίγουν την ανθρώπινη ψυχή.

Δυστυχώς, η σκηνοθετική του οπτική θυσίασε τη βαθιά δραματουργική ουσία του έργου στον βωμό της υπερβολικής εξωστρέφειας και της αισθητικής υπερβολής. Τα νοήματα του έργου, η ωμή ποίηση της καθημερινότητας, οι εύθραυστες ισορροπίες και οι λεπτοί υπαινιγμοί του, αναλώθηκαν σε έναν υστερικό ρεαλισμό που παρέπεμπε περισσότερο στις φωνές και τις εντάσεις μιας ταινίας ή ενός θεατρικού του Γιάννη Οικονομίδη παρά τις υποβλητικές, υφέρπουσες συγκρούσεις που απαιτεί από γραφής το κείμενο.

Η έλλειψη των απαιτούμενων εσωτερικών διακυμάνσεων μετέτρεψε την παράσταση σε μια ασύνδετη αλληλουχία υπερβολών, αδικώντας τόσο το έργο όσο και τους ηθοποιούς.

Το σκηνικό, λαμπερό και απόλυτα μινιμαλιστικό σε μαύρους τόνους, επιχειρεί εύστοχα να αποτυπώσει τη σκοτεινή ατμόσφαιρα του έργου και να μας παρασύρει σε μια ωμή, γεμάτη ένταση αναμέτρηση με τις αλήθειες της ανθρώπινης ψυχής. Παρ’ όλα αυτά, το όλο εγχείρημα όπως υλοποιήθηκε, συχνά έφερνε στο νου σαπουνόπερα με “πλουσίους” στιλιζαρισμένους πρωταγωνιστές να ουρλιάζουν άνευ λόγου, χάνοντας τις λεπτές αποχρώσεις των σχέσεων και των συγκρούσεων που καθιστούν την «Λυσσασμένη Γάτα» ένα από τα αριστουργήματα του αμερικανικού θεάτρου.

Οι ερμηνείες

Η Μάρθα Λαμπίρη Φεντόρουφ, στον ρόλο της Λυσσασμένης Γάτας, “έπεσε” στην παγίδα μίας υστερικής εξωστρέφειας γεγονός που της στέρησε την ευκαιρία να μεταδώσει την ευαλωτότητα και τη μοναξιά της ηρωίδας που παλεύει να κρατήσει ζωντανή τη σχέση της με τον αποξενωμένο σύζυγό της. Όχι μόνο “νύχια δεν έβγαλε”, αλλά “πνίγηκε” μέσα σε ένα υπερβολικό και ανούσιο στυλιζάρισμα.

Αντίστοιχα, ο Γιάννης Βούρος ως Πατέρας έδωσε μία βροντερή “πατριαρχική” ερμηνεία, χωρίς διακυμάνσεις και χωρίς να εκφράσει την ψυχική παρακμή και τη φθορά του χαρακτήρα του.
Απλώς συμπαθής ο Κώστας Ανταλόπουλος ως Κούπερ, ο μεγαλύτερος αδελφός του Μπρικ που αντιπροσωπεύει τη σύγκρουση που προκαλεί η απληστία και η ανάγκη για εξουσία μέσα στην οικογένεια και άνευ λόγου τόσο θυμωμένη και εξωστρεφής η Μένη Κωνσταντινίδου στον ρόλο της εγκύου χειριστικής σύζυγός του που αντανακλά τη ζήλια και την ανειλικρίνεια και λειτουργεί ως αντίθεση στην πιο ευάλωτη και ειλικρινή επιθυμία της Μάγκι.

Φωτεινές εξαιρέσεις, ο Πέτρος Λαγούτης που ως Μπρικ κατάφερε να αποδώσει με επάρκεια την απελπισία και την εσωτερική του πάλη, αφήνοντας θαμπούς υπαινιγμούς για την καταπιεσμένη του ρευστή σεξουαλικότητα και η Μαρία Κατσανδρή, στον ρόλο της μητέρας, ξεχώρισε με ορισμένες δυνατές στιγμές, προσθέτοντας μια αυθεντικότητα που έλειπε από την υπόλοιπη διανομή.