ΓΙΑΤΙ ΟΛΟΙ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΤΟ 7Ο ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΤΟΥ PARADISE;

Προσοχή: Το άρθρο περιλαμβάνει SPOILERS για τα 2 πρώτα επεισόδια της σειράς Paradise, ενώ συζητιούνται στοιχεία του 7ου επεισοδίου. Είναι πραγματικά αδύνατον να μιλήσουμε στα αλήθεια για τη σειρά χωρίς να αναφερθούμε πραγματικά στο ποιο είναι το concept της!

***

Με ρώτησε πρόσφατα ένας φίλος: «Τι συμβαίνει με όλες αυτές τις σειρές σε κλειστές κοινότητες-καταφύγια;»

Υπάρχει το Fallout, υπάρχει το Silo, και ακόμα στο σινεμά τελευταία δεν αισθάνονται πολύ καλύτερα: Το μετα-αποκαλυπτικό μιούζικαλ(!) The End έκλεισε το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο λέγοντας την ιστορία μιας οικογένειας που προσποιείται πως η ζωή συνεχίζει κανονικά, λες και δε συμβαίνει τίποτα, κλειδωμένη μέσα σε κάτι σπήλαια, λίγο αφότου έπαιξαν ρόλο στην καταστροφή της ανθρωπότητας(!!).

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι βιώνουμε έναν παρατεταμένο συλλογικό νευρικό κλονισμό με εφιάλτες Αποκάλυψης για έναν κόσμο που όλο και πιο πολύ μοιάζει να τελειώνει. Ίσως να είναι υπερβολικό το να αποδίδουμε όλες αυτές τις σκέψεις σε μια επιφανειακή (όσο και φοβερά διασκεδαστική) σειρά σαν το Paradise, αλλά δε μπορούμε παρά να δούμε μια συνεκτική γραμμή σε πολλά κομμάτια entertainment που λαμβάνουμε τελευταία.

Αν το Paradise μπορεί για πολύ κόσμο να γεμίσει το κενό που άφησε μέσα μας το Scandal (μακράν το απολαυστικότερο trash της περασμένης δεκαετίας) με το συνδυασμό παράλογης δράσης, παρατεταμένης σοβαρότητας στα όρια του camp, και συναισθηματικό μελοδραματισμό, τότε σίγουρα πρέπει να μας λέει κάτι αυτή η αναλογία: Το Scandal τοποθετούσε την πολιτική του ίντριγκα στο μέσον μιας Obama-era αφήγησης πάνω στη δύναμη που ελέγχει μια μαύρη γυναίκα – το Paradise τοποθετεί τη δική του στα λαγούμια, στα τελευταία καταφύγια του Τέλους της Ανθρωπότητας.

Και, προς τιμήν του, καταφέρνει να βγάλει τρομερή ίντριγκα από κάθε σπιθαμή αυτού του πέτρινου περιβάλλοντος. Τον έστυψε τον βράχο!

Η σειρά ξεκινά στο σκηνικό μιας ακαθόριστης κοινότητας, που θα μπορούσε να είναι τα πάντα από gated community πλουσίων μέχρι, δεν ξέρω, κάτι αρρωστημένο α λα Truman Show. Ακολουθούμε τον πράκτορα Εξέιβιερ Κόλινς (ο Στέρλινγκ Κ. Μπράουν ένα χρόνο μετά την οσκαρική του υποψηφιότητα για το American Fiction) στην πρωινή του ρουτίνα, που περιλαμβάνει το ξεκίνημα της βάρδιας του στην ασφάλεια του Προέδρου. Όταν μπαίνει όμως στο προεδρικό δωμάτιο, βρίσκει τον Πρόεδρο Μπράντφορντ εκτελεσμένο.

Αυτό το βλέπουμε στο δεκάλεπτο, και είναι ένα από λιγότερο παράξενα πράγματα που συμβαίνουν σε όλη τη σειρά.

Τον Πρόεδρο παίζει ο Τζέιμς Μάρσντεν, που είναι από τους πρωταγωνιστές της σειράς, γιατί πολύ απλά η περισσότερη ουσιώδης δράση συμβαίνει μέσα από φλάσμπακς. Έτσι, αρχίζει να αναπτύσσεται τόσο η δυναμική ανάμεσα στον Μπράντφορντ και τον Κόλινς – γιατί επελέγη ο Κόλινς για τη φρουρά του; Γιατί τον μισεί; Τι παίζει με την κρυφή σχέση του Προέδρου; Και, πάνω από όλα… τίνος πράγματος ακριβώς Πρόεδρος είναι ο Μπράντφορντ;

Η αποκάλυψη έρχεται στο τέλος λοιπόν του 1ου επεισοδίου, οπότε και στην ουσία μας παρουσιάζεται πληρέστερα το αληθινό concept της σειράς: Η κοινότητα αυτή είναι στην πραγματικότητα ένα τεράστιο υπόγειο καταφύγιο κάπου στα όρη της βαθιάς ορεινής Αμερικής.

Παράλληλα, υπάρχει ο breakout χαρακτήρας της «Σινάτρα» που παίζει η Τζούλιαν Νίκολσον (του Mare of Easttown). Η Σινάτρα δεν είναι Πρόεδρος, αλλά είναι εκείνη που κάνει κουμάντο και κινεί τα νήματα. Τι είναι αυτό που κινεί εκείνη όμως; Ποιοι ακριβώς είναι οι στόχοι της και μέχρι πού θα φτάσει για να τους πετύχει;

Νόμιζες εκεί στο 15λεπτο ότι θα έβλεπες ένα πολιτικό θρίλερ με ίντριγκες, φόνους και σκιώδη πολιτικά κίνητρα; Δηλαδή ναι, φυσικά, θα το δεις κι αυτό, αλλά ταυτόχρονα θα δεις κι ένα δυστοπικό θρίλερ για το τέλος του κόσμου, την επιβίωση της ανθρωπότητας και το Τι Στα Αλήθεια Έχει Συμβεί. Είναι και τα δύο μαζί, ταυτόχρονα, το ένας μες στο άλλο.

Το Paradise είναι σαν μια σειρά που δημιουργήθηκε επειδή οι σεναριογράφοι είχαν 5-6 φαντεζί ιδέες και επειδή δε μπορούσαν να διαλέξουν, τις εφάρμοσαν όλες μαζί. Είναι του τρελού – αλλά δουλεύει.

Η σειρά έρχεται από τον σεναριογράφο Νταν Φόγκελμαν, γνωστό για τους αναπολογητικούς μελοδραματισμούς του όσο και για τον συχνά διασκεδαστικό τρόπο που τοποθετεί αντισυμβατικές ιδέες μέσα στα πλαίσια ιστοριών που νιώθεις πως έχεις δει αμέτρητες φορές στο παρελθόν. Από το σενάριο του Tangled της Disney (από τα πιο ψυχολογικά περίπλοκα animation του ντισνεϊκού στούντιο!) μέχρι το σπαρταριστό μιούζικαλ Galavant κι από την χωροχρονική μετατόπιση του οικογενειακού δράματος του This Is Us μέχρι την «νόμιζες πώς βλέπεις μια τζενέρικ σπονδυλωτή ταινία εεεε; στην έφερα!!» εξυπνάδα του rom com Crazy, Stupid, Love.

Ο Φόγκελμαν μάλιστα ενώνει ξανά τις δυνάμεις του εδώ με το δίδυμο των Τζον Ρέκουα και Γκλεν Φικάρα, σκηνοθέτες του Crazy, Stupid, Love. Ομολογουμένως η αισθητική ταυτότητα δεν είναι το δυνατό σημείο της σειράς, καθώς μοιάζει αρκετά άχρωμο και οπτικά περιορισμένο. Σε συνδυασμό με τις απλά ασταμάτητες πονεμένες διασκευές διάσημων μουσικών επιτυχιών (που έρχονται σε μερικά από τα πιο κωμικά προφανώς needle drops που έχουμε δει ποτέ), κάνουν τη σειρά να μοιάζει περισσότερο με τίτλο ξεχασμένο σε κάποιο ράφι παλιού DVDάδικου από τις αρχές των ‘10s, παρά του σήμερα.

Και… ίσως αυτό να λειτουργεί και υπέρ της, παραδόξως. Έχει έναν παραδοσιακό τηλεοπτικά pulpy χαρακτήρα, θυμίζοντας κάτι από τις σειρές της προ streaming έκρηξης, όπου κάθε επεισόδιο ερχόταν και ούρλιαζε στα μούτρα σου για να σε φέρει όλο αγωνία πίσω την επόμενη εβδομάδα.

Με τον ίδιο τρόπο που ο φόνος του Προέδρου είναι το πιο ήρεμο πράγμα που συμβαίνει στο πρώτο επεισόδιο, έτσι και στην εξέλιξη της σειράς κάθε επεισόδιο μοιάζει με κάλμα μπροστά στο κάθε επόμενο που ακολουθεί. Ο Φόγκελμαν απαντά ερωτήματα βαθαίνοντας διαρκώς τις ευρύτερες απορίες μας, και έχοντας κιόλας στο μανίκι του κανα-δυο εντελώς σοκαριστικές στιγμές ανά επεισόδιο.

Με αποκορύφωμα το 7ο επεισόδιο με τίτλο The Day – ένα από εκείνα τα απολαυστικά «κλειστά» επεισόδια που πάντα είναι τέλειο όταν πετυχαίνουν καλά οι σειρές, τα οποία σταματούν την φυσική ροή της δράσης και της πληροφορίας για να εστιάσουν σε ένα πράγμα. Έναν χαρακτήρα, ή ένα σκηνικό, ή μια ιστορία. Το 7ο επεισόδιο συνδυάζει της δραματική σκοπιά μιας ταινίας καταστροφής(*) με το πολιτικό θρίλερ αλλά και το οικογενειακό δράμα που ως εκείνο το σημείο έχει στήσει αποτελεσματικά η σειρά.

(* Τα αγαπημένα μου σημεία σε όλες τις ταινίες τεράτων ή/και καταστροφής είναι όταν είμαστε ακόμα στο σημείο που κάποιοι χαρακτήρες ξέρουν περισσότερα από ό,τι ο γενικός πληθυσμός και γίνονται σχέδια, ζυμώσεις και διαφόρων ειδών ίντριγκες μέχρι να καταλήξουμε σε ένα πλάνο σωτηρίας. Ε, προφανώς και στον Φόγκελμαν αυτά αρέσουν.)

Δραματικά διλήμματα, εξωφρενικές αποκαλύψεις, ηθικό απέναντι στο προσωπικό και το συλλογικό… γι’αυτά είμαστε εδώ.

Η σειρά λειτουργεί μέσα από διαφορετικά επίπεδα σύλληψης: Από τη μία έχεις ένα κλειστό whodunnit με στοιχεία πολιτικού θρίλερ, με πράκτορες που δεν ξέρεις ποια είναι τα κίνητρα του καθενός, με ένα έγκλημα που αναζητάς κι εσύ τη λύση του, στοιχείο μετά το στοιχείο. Κι από την άλλη έχεις μια παγκόσμια ιστορία καταστροφής με όλα τα σαρωτικά που αυτό φέρνει μαζί του. Είναι τρελό ότι αυτά έχουν συνδυαστεί τόσο αποτελεσματικά. Κομμάτια του ενός είδους μπλέκονται στο άλλο, και το αποτέλεσμα είναι ένα παράξενα εθιστικό θέαμα – παρά την άλλη αντίθεση, δηλαδή τον εξωφρενικό χαρακτήρα της αφήγησης σε συνδυασμό με την εντελώς πεζή του αισθητική.

Τελικά το Paradise είναι καθηλωτικό ακριβώς λόγω των αντικρουόμενων αυτών στοιχείων του. Συχνά η διάθεση του Φόγκελμαν να δώσει στον θεατή Αυτό Που Δεν Περιμένεις!! καταλήγει να είναι ένα άλλο είδος κλισέ. Αλλά όχι εδώ: Σχεδόν κάθε απόφαση και κάθε εξέλιξη μοιάζει με αγνό παραλογισμό. Δεν ξέρουμε τι διάρκεια ζωής μπορεί τελικά να έχει μια τέτοια ιστορία, αλλά η 1η σεζόν που μόλις ολοκληρώθηκε, το καταφέρνει στην εντέλεια.

Στο τέλος –όπως κάθε καλά φτιαγμένη σειρά μυστηρίου– έχει καταφέρει να κλείσει με ικανοποιητικό τρόπο τα κυρίαρχα ζητήματα που άνοιξαν στην αρχή του κύκλου ικανοποιώντας σε ένα βασικό επίπεδο τον θεατή. Αλλά ταυτόχρονα ανοίγοντας νέα πεδία δράσης που ούτε που φανταζόμαστε αυτή τη στιγμή πόσο μακριά μπορεί να μας πάνε.