Η INFLUENCER ΠΟΥ ΕΛΕΓΕ ΨΕΜΑΤΑ ΟΤΙ ΕΧΕΙ ΚΑΡΚΙΝΟ, ΣΥΣΤΗΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ
Η αληθινή ιστορία της guru-influencer με τους 300.000 followers, που ισχυριζόταν ότι θεράπευσε τον καρκίνο της με… μηλόξιδο, τώρα στο Netflix.
Μέχρι τα 23 της, η Μπελ Γκίμπσον είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια τεράστια κοινότητα ακολούθων στο διαδίκτυο, μοιράζοντας ανοιχτά την προσωπική της ιστορία και κερδίζοντας την εμπιστοσύνη πολλών ανθρώπων. Ισχυριζόταν πως είχε νικήσει τον καρκίνο μέσω μιας χορτοφαγικής διατροφής και εναλλακτικών φυσικών θεραπειών, εμπνέοντας όσους την παρακολουθούσαν. Ωστόσο, η αλήθεια ήταν πολύ διαφορετική: η Μπελ δεν είχε ποτέ καρκίνο.
Το “Apple Cider Vinegar”, μίνι-σειρά 6 επεισοδίων, μόλις έσκασε στο Netflix για να αφηγηθεί την ιστορία μιας αυστραλιανής influencer που κατασκεύασε μια ψεύτικη ιστορία για να προωθήσει εναλλακτικές θεραπείες, υποστηρίζοντας ότι είχε μια ανίατη ασθένεια. Περίπου δέκα χρόνια μετά, η ιστορία της παραμένει επίκαιρη.
Η ιστορία της Belle Gibson δεν είναι μόνο μια αφήγηση για μια γυναίκα που κατέστρεψε τη ζωή της λόγω της απάτης που έστησε. Είναι μια ιστορία που αναδεικνύει τα ευρύτερα κοινωνικά και ηθικά ζητήματα σχετικά με την εκμετάλλευση της ανθρώπινης αδυναμίας και την ανάγκη για αποδοχή. Η ιστορία της Gibson φέρνει στην επιφάνεια τον τρόπο με τον οποίο πολλοί influencers και οι «ειδικοί» του κόσμου της ευεξίας εκμεταλλεύονται την ανασφάλεια των ανθρώπων για προσωπικό όφελος. Κοινώς, επικίνδυνοι τσαρλατάνοι.
Η σειρά θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ευθύνη των influencers και των social media και αναδεικνύει τις συνέπειες της επιθυμίας για γρήγορο πλούτο και δημοσιότητα μέσω της παραπλάνησης, ενώ ταυτόχρονα προειδοποιεί το κοινό για τους κινδύνους της τυφλής πίστης στις εναλλακτικές θεραπείες και στις αμφιλεγόμενες υποσχέσεις για καλή υγεία.
Η σειρά εστιάζει στις διαφορετικές εκφάνσεις του καρκίνου —από εμπειρίες που προσεγγίζονται με μια πιο αισιόδοξη ματιά, μέχρι τις πιο σκληρές και ψυχοφθόρες πλευρές της ασθένειας. Αν έχεις ευαισθησία σε ζητήματα υγείας ή δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς θεματικές που σχετίζονται με ασθένειες, η παρακολούθηση της σειράς (ή ακόμη και η ανάγνωση αυτού του κειμένου για την πραγματική ιστορία πίσω από τη σειρά) ενδέχεται να σου προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα.
APPLE CIDER VINEGAR: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗΣ ΑΠΑΤΗΣ
Το 2013, η νεαρή αυστραλιανή μπλόγκερ Μπελ Γκίμπσον κατάφερε να κεντρίσει την προσοχή του κόσμου με μια ιστορία που φαινόταν αδιανόητη. Παρουσιάστηκε ως η γυναίκα που είχε νικήσει τον καρκίνο μέσω μιας αυστηρής διατροφής και εναλλακτικών θεραπειών, παρακάμπτοντας τις παραδοσιακές μεθόδους όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.
Μάλιστα, η ίδια κυκλοφόρησε και μια εφαρμογή ευεξίας που έγινε best-seller και το βιβλίο μαγειρικής “The Whole Pantry”, στο οποίο αναγνώριζε τη διατροφή της ως το «κλειδί» για την «ίασή» της. Ακολούθησε τεράστια άνοδος στην δημοτικότητά της, με την Γκίμπσον να αποκτά κοντά στους 300.000 ακολούθους στο Instagram και να γίνεται διάσημη στον κόσμο της ευεξίας και της αυτοβοήθειας.
Η «ηρωική» πορεία της δεν πέρασε απαρατήρητη. Η Elle Australia την ανακήρυξε «την πιο εμπνευσμένη γυναίκα της χρονιάς», ενώ η Cosmopolitan της απονεμήθηκε το βραβείο «Fun, Fearless Female» το 2014. Στην κοινότητα των influencers, η Γκίμπσον έγινε σύμβολο της δύναμης, της θέλησης και της «φυσικής ιατρικής». Η ιστορία της φάνταζε παραμυθένια: η γυναίκα που νίκησε τον καρκίνο χωρίς φάρμακα, μόνο με τη δύναμη της διατροφής. Ωστόσο, τα πάντα ήταν χτισμένα πάνω σε ένα ψέμα.
Το ψέμα της influencer
Η Γκίμπσον δεν είχε ποτέ καρκίνο. Ούτε κακοήθη καρκίνο του εγκεφάλου, όπως ισχυριζόταν, ούτε «καρκίνο σε αίμα, σπλήνα, εγκέφαλο, μήτρα και ήπαρ», όπως υποστήριξε σε μια ανάρτησή της το 2014, όταν οι φήμες περί απάτης άρχισαν να κυκλοφορούν. Η πραγματικότητα ήρθε στο φως το 2015, όταν παραδέχτηκε την απάτη σε συνέντευξή της στο Women’s Weekly. «Όχι, τίποτα από όλα αυτά δεν είναι αλήθεια», δήλωσε χωρίς να αναλάβει την πλήρη ευθύνη των πράξεών της. Αντί να ζητήσει συγνώμη ή να εξηγήσει γιατί τα έκανε όλα αυτά, η Γκίμπσον προσπάθησε να δικαιολογήσει τις ενέργειές της, λέγοντας πως «ακόμα προσπαθεί να καταλάβει την πραγματικότητα και αυτό που θεωρεί ότι ξέρει».
Η μεταφορά της ιστορίας στο Netflix
Μια ιδιαίτερα χιουμοριστική σκηνή στην αρχή της σειράς αποκαλύπτει πως η Μπελ Γκίμπσον, παρά την τεράστια δημοσιότητα που έλαβε από την παραγωγή του Netflix, δεν πήρε φράγκο για την ιστορία. Στην σκηνή αυτή, η ηρωίδα, την οποία υποδύεται η ταλαντούχα Kaitlyn Dever, διακόπτει την αφήγηση και λέει στους θεατές με σαρκαστικό ύφος: «Δεν έχω πληρωθεί γι’ αυτό!»
Η ιστορία της Γκίμπσον δεν μπορούσε παρά να τραβήξει την προσοχή του Netflix, το οποίο αποφάσισε να τη δραματοποιήσει στη μίνι-σειρά “Apple Cider Vinegar”. Η παραγωγή της σειράς ακολουθεί τη θολή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση, παρουσιάζοντας το σκάνδαλο με μια μοναδική οπτική που συνδυάζει στοιχεία αλήθειας και φαντασίας. Η σειρά εκμεταλλεύεται το ασταθές ψυχολογικό υπόβαθρο της Γκίμπσον και τις αντιφάσεις της, δημιουργώντας μια αφήγηση που δεν αφήνει τον θεατή να ξεχωρίσει την πραγματικότητα από το ψέμα.
Χαοτική χρονική ακολουθία, που πηδά ανεξέλεγκτα ανάμεσα σε γεγονότα και χαρακτήρες από το 2009 έως το 2015, σκηνές χορού με το “Toxic” της Μπρίτνεϊ Σπίαρς να ξεχωρίζει και αναφορά σε έναν ανύπαρκτο γιατρό που η Γκίμπσον υποστήριξε ότι την θεράπευσε. Η σειρά κάνει σκόπιμα δύσκολο το να καταλάβει κανείς τι πραγματικά συνέβη.
Κάθε επεισόδιο ξεκινά ως εξής: «Αυτή είναι μια αληθινή ιστορία βασισμένη σε ένα ψέμα», ενώ αποκαλύπτει ότι ορισμένοι χαρακτήρες και γεγονότα έχουν «δημιουργηθεί». Μια ελαφρώς τροποποιημένη απόστασης από την πραγματικότητα, για να μας θυμίζει συνεχώς ότι τίποτα από όσα βλέπουμε δεν πρέπει να το παίρνουμε ως την απόλυτη αλήθεια.
Στην τηλεοπτική δραματοποιημένη εκδοχή αυτής της ιστορίας, η αλήθεια παραμορφώνεται, με την Γκίμπσον να βρίσκεται στο κέντρο αυτής της σκοτεινής αφήγησης. Η σειρά όχι μόνο παρουσιάζει το σκάνδαλο με τρόπο που καθηλώνει τους θεατές, αλλά θέτει και πιο σημαντικά ερωτήματα για την κοινωνία των influencers και την ευθύνη που φέρουν απέναντι στους ακολούθους τους. Πώς επιτρέπεται σε ανθρώπους σαν την Γκίμπσον να εκμεταλλεύονται την ανασφάλεια και τον πόνο των άλλων, κατασκευάζοντας ψευδείς ιστορίες επιβίωσης, χωρίς καμία νομική ή ηθική συνέπεια;
Το “Apple Cider Vinegar” αποκαλύπτει μια πιο σκοτεινή πλευρά του κόσμου της ευεξίας, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από τον λαμπερό κόσμο των «θαυμάτων» και των εναλλακτικών θεραπειών, και καλεί τους θεατές να αναρωτηθούν: Πόσο μακριά είμαστε από την επόμενη απάτη;
Η άλλη όψη της “ευεξίας” που… πουλούν οι influencers
Η σειρά καταφέρνει να αναδείξει την επικίνδυνη κουλτούρα της παραπλάνησης που κυριαρχεί στον κόσμο των influencers και της ευεξίας. Όπως άλλες σειρές που έχουν επικεντρωθεί σε απατεώνες του κόσμου των social media, όπως το “Inventing Anna” ή το “The Dropout”, έτσι και το “Apple Cider Vinegar” τοποθετεί την ιστορία της Γκίμπσον δίπλα σε άλλες γνωστές περιπτώσεις απάτης, επισημαίνοντας τη σκοτεινή πλευρά της δημοσιότητας και του προσωπικού κέρδους μέσω της «βοήθειας» που ορισμένοι… πουλούν στους ανθρώπους.
Η Γκίμπσον, παρόλο που δεν είχε ποτέ καρκίνο, κατάφερε να πείσει τον κόσμο, καθώς υπήρξε η ενσάρκωση της κουλτούρας του “fake it till you make it”. Το αποτέλεσμα ήταν να κερδίσει εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους και να αποκτήσει τεράστια δημοσιότητα μέσα από τη δύναμη των κοινωνικών μέσων.
Τα θύματα της απάτης
Το “Apple Cider Vinegar” διαδραματίζεται κατά τις πρώτες ημέρες του Instagram και ακολουθεί δύο γυναίκες που ξεκινούν να θεραπεύσουν τις απειλητικές για τη ζωή τους ασθένειες μέσω της υγείας και της ευεξίας. Η σειρά αποκαλύπτει την επικίνδυνη πρακτική που ακολούθησε η Γκίμπσον μέσω δύο άλλων χαρακτήρων που εμπλέκονται στην ιστορία. Η Μίλα Μπλέικ (που υποδύεται η Alycia Debnam-Carey) είναι μια δημοσιογράφος που μάχεται με καρκίνο και “βουτά” στον επικίνδυνο κόσμο της Γκίμπσον, επηρεασμένη από τις μεθόδους και τις απόψεις της για εναλλακτικές θεραπείες. Επιπλέον, η πραγματική διάσταση αυτής της εξαπάτησης ξεδιπλώνεται μέσα από τη φανταστική, αλλά κεντρική μορφή της Λούσι (που υποδύεται η Tilda Cobham-Hervey), η οποία εκπροσωπεί όλους εκείνους που είχαν καρκίνο και επηρεάστηκαν από τις συμβουλές της Γκίμπσον, απορρίπτοντας τις επιστημονικές θεραπείες.
Η «συνταγή» της εξαπάτησης: Λίγο μηλόξιδο και μπόλικη δόση ελπίδας σε απελπισμένους ανθρώπους
Η ιστορία της Γκίμπσον αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός βαθύτερου προβλήματος που αποκαλύπτει την εύθραυστη σχέση της σύγχρονης κοινωνίας με την εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε επικίνδυνες, ψευδείς πληροφορίες που κυκλοφορούν σε διαδίκτυο και social media.
Η σειρά εξετάζει την επικίνδυνη διάσταση των εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση απελπισίας και είναι εξαιρετικά ευάλωτοι. Μέσα από αληθινές ιστορίες ανθρώπων που πίστεψαν ότι η Γκίμπσον είχε όντως καρκίνο, αναδεικνύει τη καταστροφική επιρροή των κοινωνικών δικτύων και των «ειδικών» που υπόσχονται θαυματουργές λύσεις σε καταστάσεις ζωής και θανάτου.
Στο “Apple Cider Vinegar”, η Γκίμπσον μετατρέπει την αλήθεια σε μια πολύ επικίνδυνη μπίζνα και την ανάγκη για αποδοχή σε ένα όπλο που της δίνει φήμη και πλούτο. Η σειρά εστιάζει στην ισχυρή σχέση ανάμεσα στην κοινωνική αποδοχή και την ανάγκη για προσωπική ευημερία, ενώ υπογραμμίζει το πόσο δύσκολο είναι να αναγνωρίσουμε την αλήθεια μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο διαστρεβλωμένα πρότυπα.
Το γεγονός ότι η σειρά δεν εξηγεί πλήρως τα κίνητρα της Γκίμπσον, παρά τη συζήτηση για το σύνδρομο Munchausen ή την επιδίωξη προσωπικής φήμης, αφήνει ανοιχτό το πεδίο για πολλές ερμηνείες.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως η σειρά προκαλεί προβληματισμό για τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε πληροφορίες και αποδεχόμαστε συμβουλές από το διαδίκτυο, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που κρύβει η εμπιστοσύνη σε άτομα χωρίς επαγγελματικά προσόντα ή ακαδημαϊκή εξειδίκευση στον τομέα της ιατρικής. Τέλος, η μίνι σειρά 6 επεισοδίων εξετάζει τις ηθικές ευθύνες των σύγχρονων «μεσσιών» του διαδικτύου, θέτοντας τους θεατές μπροστά σε μια ενδιαφέρουσα φιλοσοφική συζήτηση γύρω από την αλήθεια, το ψέμα, αλλά και την εμπλοκή και την ευθύνη όλων μας σε συνθήκες που αφορούν την ανθρώπινη ζωή.
*Το Apple Cider Vinegar είναι διαθέσιμο για παρακολούθηση στο Netflix από τις 6 Φεβρουαρίου.