Η ΜΑΡΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ ΤΟ ΠΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Μία από τις πιο μεγάλες εκπλήξεις του φετινού καλοκαιριού είναι ίσως το θεατρικό βάπτισμα της ιστορικού Μαρίας Ευθυμίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου με τον “Πλούτο” του Αριστοφάνη. Εκεί θα τη δούμε να ερμηνεύει την Παράβαση του έργου και να κάνει μία νευραλγική ιστορική αναδρομή στο θέμα του τι σημαίνει να είναι κανείς πλούσιος και τι συνιστά τελικά η έννοια του Πλούτου.

Η Μαρία Ευθυμίου είναι Ελληνίδα ιστορικός και καθηγήτρια πανεπιστημίου, ερευνήτρια Ιστορίας και Αρχαιολογίας, συγγραφέας ιστορικών βιβλίων, επιμελήτρια και συνεργάτης συλλογικών έργων και αρθρογράφος στην Ελληνική, Γαλλική και Αγγλική γλώσσα.

Είναι βραβευμένη με το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας και είναι εξαιρετικά δημοφιλής στο ευρύτερο κοινό. Οι ομιλίες της γεμίζουν θέατρα και αμφιθέατρα, ενώ στο youtube οι θεάσεις τους σπάνε κάθε ρεκόρ. Απόδειξη πως ο κόσμος “διψά” για ιστορία από τα στόματα ανθρώπων που έχουν το ταλέντο να τη μεταφέρουν σε αυτόν με τρόπο εύληπτο και κατανοητό.

Όπως η ίδια αναφέρει στο NEWS 24/7 αγαπημένη της ιστορική περίοδος είναι η Ελληνιστική, καθώς την “εντυπωσιάζει η δύναμη του Ελληνισμού. Τότε που η ελληνική γλώσσα και ο Ελληνικός πολιτισμός απέκτησαν τεράστια δύναμη σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση και Εγγύς Ανατολή, τη Νότιο Ιταλία και τη Σικελία, την Αδριατική και τον Εύξεινο Πόντο -με κέντρο, φυσικά, την μεγάλη, την πολύ μεγάλη Αλεξάνδρεια των Ελλήνων. Στην Αίγυπτο”.

Το φετινό καλοκαίρι ο Γιάννης Κακλέας μεταφράζει και σκηνοθετεί την ελεύθερη απόδοση του «Πλούτου» του Αριστοφάνη για λογαριασμό του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) και αναμετριέται με την ουτοπία του κωμικού ποιητή, φέρνοντας επί σκηνής διλήμματα και προβληματισμούς που επιμένουν στον χρόνο.
“Ο ποιητής μας με τον δικό του μοναδικά σατιρικό τρόπο μας δείχνει ένα δρόμο διαχείρισης των υλικών αγαθών , πάντα όμως με γνώμονα το συμφέρον της Πόλης. Μιας Πόλης με δίκαιους, έντιμους και ενάρετους πολίτες.
Ουτοπική σκέψη; Ίσως. Αλλά ο Αριστοφάνης διατηρεί το δικαίωμα να ονειρεύεται!” αναφέρει χαρακτηριστικά στο σημείωμά του ο Γιάννης Κακλέας.

H Μαρία Ευθυμίου, ο Πλούτος και η Επίδαυρος

Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη πρεμιέρα της στη Θεσσαλονίκη, η παράσταση ξεκίνησε την καλοκαιρινή της περιοδεία σε επιλεγμένα φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο. Στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 19 & το Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, στο πλαίσιο στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024.

“Η συνεργασία μου με το ΚΘΒΕ και τον «Πλούτο» προέκυψε από μία ιδέα του κυρίου Κακλέα. Σκέφτηκε ότι θα μπορούσα να παρεμβαίνω εγώ σε ένα σημείο του έργου ούτως ώστε να εκτεθούν κάποιες ιστορικές παράμετροι που σχετίζονται με τους προβληματισμούς του έργου” αναφέρει η Μαρία Ευθυμίου εξηγώντας το πώς προέκυψε η συνεργασία τους με τον γνωστό και έμπειρο Έλληνα σκηνοθέτη.

Όσο για το πώς αισθάνεται που θα παίξει στην Επίδαυρο; “Αισθάνομαι τιμή και δέος. Θα είναι, φαντάζομαι, κορυφαία εμπειρία. Απ’ όλες τις πλευρές” απαντά.

Και συνεχίζει μιλώντας για το έργο “στον «Πλούτο», ο Αριστοφάνης παρουσιάζεται βαθυστόχαστος εκθέτοντας τόσο τα επιχειρήματα της Πενίας όσο και του Πλούτου σε σχέση με το πώς πρέπει να λειτουργεί η κοινωνία. Υπογραμμίζει ότι μπορεί κανείς να έχει χρήματα, αλλά να μην είναι πλούσιος, όπως επίσης ότι μπορεί κανείς να μην έχει χρήματα αλλά να είναι πλούσιος. Τα ερωτήματα που θέτει είναι ζωντανά και επίκαιρα και σήμερα, και αντιμετωπίζονται αδιαλείπτως τόσο από θρησκείες όσο και από ιδεολογίες.”

Πώς, όμως, η δική της ιστορική μελέτη επηρεάζει τα λεγόμενά της στην Παράβαση;
“Η κατανομή τού πλούτου είναι καίριο θέμα της ιστορίας της ανθρωπότητας. Θα έλεγε κανείς ότι είναι το πιο πολιτικό θέμα που υπάρχει. Και με ενδιαφέρει και εμένα -ως πολίτη και ως ιστορικό- πολύ” απαντά.

Στο έργο, ο Χρεμύλος ανησυχεί για το μέλλον του γιου του. Ποιον δρόμο θα πρέπει να επιλέξει στη ζωή του: τον τίμιο, που θα τον αναγκάσει να ζει στη φτώχεια και στην ανέχεια ή τον δρόμο της ατιμίας και της διαφθοράς, που θα τον βοηθήσει να ζήσει άνετα τη ζωή του; Η συνάντηση με τον Πλούτο, που κυκλοφορεί τυφλός και τιμωρημένος από τον Δία, θα τον βοηθήσει να λύσει το πρακτικό του πρόβλημα. Τι θα γίνει όμως με το ηθικό; Πλούτος ή Πενία; Τι “απαντά” ο Αριστοφάνης στο δίλημμα αυτό;

“Θα έλεγε κανείς ότι ο Αριστοφάνης δέχεται τον πλούτο μόνον όταν αυτός κάνει έργα φιλανθρωπίας και κοινωνικής προσφοράς ούτως ώστε να συμβάλει, έτσι, στην καλύτερη λειτουργία της ευρύτερης κοινωνίας -άρα και στην ισορροπία τής δικαιοσύνης σε αυτήν” σημειώνει η κ. Ευθυμίου.

Στην ερώτηση για το ποιες είναι οι αγαπημένες της αριστοφανικές κωμωδίες απάντησε πως “δεν είμαι ειδικός, αλλά η ωραιότερη παράσταση -με απόσταση- έργου τού Αριστοφάνη που έχω δει είναι ‘Οι Όρνιθες’ σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν και μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Η παράσταση αυτή ίσως είναι το πιο σημαντικό πολιτιστικό έργο τού Ελληνισμού στον 20όν αιώνα”.

Έχει τελικά καταλάβει γιατί δε μαθαίνουμε από την Ιστορία και τα λάθη του παρελθόντος; “Η Ιστορία είναι πάντα εκεί, έτοιμη να διευκολύνει και να εμπλουτίσει τούς προβληματισμούς κάθε στοχαζόμενου και ανήσυχου ανθρώπου. Μάς μαθαίνει πολλά και μάς συντροφεύει σε όλη μας την ζωή. Σε όλες τις αποφάσεις μας” καταλήγει.

Συντελεστές Πλούτου

Μετάφραση- Ελεύθερη απόδοση κειμένου -Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Πρωτότυπη Μουσική: Βάιος Πράπας
Πρωτότυποι Στίχοι: Τελευταίος Καλεσμένος
Χορογραφίες: Στεφανία Σωτηροπούλου
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Διανομή (με αλφαβητική σειρά): Μαίρη Ανδρέου (Αερόπη), Μάνος Βακούσης (Χρεμύλος), Δημήτρης Διακοσάββας (Κλεώνυμος), Άννα Ευθυμίου (Πενία 3), Αλέξανδρος Ζουριδάκης (Πλούτος), Αναστασία Κελέση (Παρέα του Καρίωνα), Φαίη Κοκκινοπούλου (Αρχιδάμια), Ελένη Μισχοπούλου (Λυσιμάχη), Δημήτρης Μορφακίδης (Ελπίνωρ), Φαμπρίτσιο Μούτσο (Παρέα του Καρίωνα), Χριστίνα Μπακαστάθη (Παρέα του Καρίωνα), Χρυσή Μπαχτσεβάνη (Πενία 2), Κλειώ Δανάη Οθωναίου (Πενία 4), Αλεξάνδρα Παλαιολόγου (Ελπινίκη), Πολυξένη Σπυροπούλου (Πενία 1), Γιάννης Σύριος (Καρίων), Φωτεινή Τιμοθέου (Λευκοθέα), Γιάννης Τομάζος (Παρέα του Καρίωνα) , Χρήστος Τσάβος (Παρέα του Καρίωνα) Γιάννης Τσεμπερλίδης (Αρτεμίδωρος), Θάνος Φερετζέλης (Φιλοποίμην), Γιάννης Χαρίσης (Θρασύμαχος/ Αρχιερέας)

Χορευτές, χορεύτριες: Αναστασία Κελέση, Στεφανία Σωτηροπούλου, Μάριος Χατζηαντώνης, Νικόλας Χατζηβασιλειάδης

Μουσικοί επί σκηνής: Βάιος Πράπας, Τελευταίος Καλεσμένος, Χατζηφραγκέτα, Nalyssa Green
Στην Παράβαση του έργου εμφανίζεται η Ιστορικός- Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου

Γείτονες- Μύστες – Χορογραφία στον αγώνα Χρεμύλου και Πενίας: Ο Θίασος