ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΗΤΑΝ Η ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Το βράδυ της Τρίτης 15 Οκτωβρίου ήταν ένα βράδυ μαγικό. Και ταυτόχρονα ένα βράδυ πολιτικό. Ένα βράδυ που τρεις γενιές τραγουδιστών (Σπύρος Γραμμένος, Φοίβος Δεληβοριάς, Μανώλης Μητσιάς, Γιώργος Νταλάρας, Μαρία Παπαγεωργίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μίλτος Πασχαλίδης και Μαρία Φαραντούρη) ανέβηκαν στον λόφο του Λυκαβηττού και έγιναν ένα, με όχημα εμβληματικά τραγούδια που συνδέθηκαν με την περίοδο της Μεταπολίτευσης, το ηχητικό δηλαδή υπόβαθρο αγώνων για δικαιώματα, ελευθερία, ειρήνη και κοινωνική πρόοδο. Οι σπουδαίοι αυτοί καλλιτέχνες μίλησαν για το παρελθόν μας, για το παρόν μας και για το μέλλον μας με τραγούδια ζωντανά.

Με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Οδυσσέα Ιωάννου, το χθες ενώθηκε με το σήμερα και ο λόγος σπουδαίων ποιητών και στιχουργών, από τον Ρίτσο, τον Βάρναλη και τον Ελύτη, μέχρι τον Καμπανέλλη, τον Γκάτσο και τον Ελευθερίου, αλλά και τραγούδια κορυφαίων συνθετών, όπως ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις, ο Ξαρχάκος, ο Μικρούτσικος, ο Λοΐζος, ο Σαββόπουλος και ο Μούτσης, “μπλέχτηκαν” με τρόπο δημιουργικό και διαλεκτικό με τους στίχους και τις σκέψεις νεότερων δημιουργών όπως ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Οδυσσέας Ιωάννου, ο Σπύρος Γραμμένος, κ.ά., ανακαλώντας αναμνήσεις και μεταδίδοντας ρίγη συγκίνησης σε ένα κοινό όλων των ηλικιών που είχε κατακλύσει από νωρίς το Δημοτικό Θέατρο.

Τι είναι πολιτικό τραγούδι;

“Τι είναι πολιτικό τραγούδι;” αναρωτήθηκε ο Οδυσσέας Ιωάννου στην αρχή της συναυλίας.”Μάλλον είναι εκείνο που κατάφερε να μας συσπειρώσει, να δημιουργήσει ένα μαζί και να εκφράσει και να δημιουργήσει συλλογικότητες” είπε δίνοντας ο ίδιος την απάντηση.

Άραγε υπάρχουν πολιτικά τραγούδια; Και βέβαια υπάρχουν και η συναυλία αυτή ήταν μία περίτρανη απόδειξη. Ο Οδυσσέας Ιωάννου συνέχισε λέγοντας πως “υπάρχουν τραγούδια που λειτούργησαν ως πολιτικά, ως συσπειρωτικά γύρω από ένα κοινό αίσθημα, τα οποία δεν είχαν καμία πρόθεση να είναι πολιτικά. Το ελληνικό τραγούδι ήταν εδώ και δεκαετίες ένα πολύ φιλόξενο σπίτι για τα κοινά μας όνειρα και μια γωνιά που μπορούσαμε να μαζευτούμε όλοι και να επουλώσουμε κάπως τα κοινά μας τραύματα”.

Τα τραγούδια της βραδιάς αυτής ήταν “τραγούδια που εδώ και χρόνια έχουν συκοφαντηθεί και λοιδορηθεί πάρα πολύ από πολλούς επιτήδειους, αλλά έχουν ένα τόσο δυνατό αίσθημα και έχουν μια τόσο δυνατή αισθητική, η οποία θα εκφράζει πάντα τα πολιτικά αιτήματα της κάθε εποχής, ανεξάρτητα από το τι λένε τα λόγια τους” κατέληξε ο Οδυσσέας Ιωάννου.

Και η συναυλία ξεκινά από το Στάδιο Καραϊσκάκη

Το νήμα της συναυλία “πιάστηκε” από μία εμβληματική στιγμή που έλαβε χώρα πενήντα χρόνια πριν. Ήταν 9 Οκτωβρίου 1974 και από πολλούς χαρακτηρίστηκε το μεγάλο πάρτι της μεταπολίτευσης. Ο λόγος για την εμβληματική συναυλία στο Στάδιο Καραϊσκάκη του Μίκη Θεοδωράκη, δυόμισι μήνες μετά την πτώση της χούντας.

Εμείς βλέπουμε στις γιγαντοοθόνες αποσπάσματα από εκείνη τη συναυλία, τους έκοψαν το…καλώδιο με τον Μίκη Θεοδωράκη να αποθεώνεται. Η Μαρία Φαραντούρη βγαίνει στη σκηνή και τραγουδά τους “Παλιούς δρόμους” του Μίκη με τρόπο σπαρακτικό και με το κοινό όλο να τη συνοδεύει σιγοψιθυρίζοντας. Ακολουθεί το συγκλονιστικό “Κάποτε θα ρθουν” σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, το “Ποιος τη ζωή μου”, αλλά και η “Ελένη” του Θάνου Μικρούτσικου. Τη σκυτάλη της βραδιάς πήρε ο Μανώλης Μητσιάς που τραγούδησε το “Τούτο το βράδυ” του Δήμου Μούτση, αλλά και τον “Τσάμικο” των Χατζιδάκι- Γκάτσου και την “Πιρόγα” του Θάνου Μικρούτσικου.

Η μορφή του Νίκου Ξυλούρη καταλαμβάνει τις οθόνες με το “Μπήκαν στην Πόλη η Οχτροί” και δε χορταίνουμε να τον βλέπουμε.

Η Μαρία Παπαγεωργίου, η εκπρόσωπος της νεώτερης γενιάς ανεβαίνει στη σκηνή με την “Αγάπη” των Θεοδωράκη/Τριπολίτη. Δεν κρύβει τη συγκίνησή της που δηλώνει παρούσα αυτή τη σημαντική βραδιά για τη Δημοκρατία, ενώ τραγουδά με ένα τύμπανο ανά χείρας την “Πατρίδα” του Αλκίνοου Ιωαννίδη.

Ο Σπύρος Γραμμένος ακολουθεί και δίνει τη χαρούμενη νότα της βραδιάς με τη γνωστή σατιρική του πλευρά. Τραγουδά Λουκιανό Κηλαηδόνη και Χάρρυ Κλυνν, ενώ ο Φοίβος Δεληβοριάς συγκλονίζει με την “Ανακωχή” του Τζίμη Πανούση, τις “Λέξεις” του και το “Τους έχω βαρεθεί” του Μικρούτσικου.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος νέος πολύ και…ασπρόμαυρος τραγουδά στην οθόνη “Η πλατεία ήταν γεμάτη” και ο Μίλτος Πασχαλίδης ζωντανά επί σκηνής ξεσηκώνει τα πλήθη με τον “Νεοέλληνα” του Πανούση, το “Αγύριστο κεφάλι” (Πασχαλίδης/Αλκαίος) και με την εκπληκτική “Μπαλάντα του Κυρ Μέντιου” (Κώστας Βάρναλης/ Λουκάς Θάνος) και το “Και να αδερφέ μου” (Λεοντής / Ρίτσος) .

Όταν ο Γιώργος φώναξε τον Βασίλη

Ο Αντώνης Καλογιάννης στις οθόνες τραγουδά το “Σφαγείο” του Μίκη Θεοδωράκη και ο Γιώργος Νταλάρας βγαίνει στη σκηνή με τον “Μικρό λαό” (Θεοδωράκης/ (Ρίτσος) και σειρά πήρε το “Εδώ το φως” του ίδιου δίδυμου. Στο “Αχ χελιδόνι μου” (Λοϊζος/ Παπαδόπουλος) το κοινό πήρε φωτιά και ο ίδιος χαμός συνεχίστηκε με τα “Παραπονεμένα λόγια” (Μαρκόπουλος/ Ελευθερίου).

Έγραψαν οι λαϊκοί μάγκες πολιτικά τραγούδια; αναρωτήθηκε ο Γιώργος Νταλάρας. “Λαϊκά πολιτικά τραγούδια δεν έχουμε πολλά, έγραψε λίγο ο Τσιτσάνης, ο Χιώτης, ο Μπαγιαντέρας…” λέει ο Γιώργος Νταλάρας και ξεκινά ένα απίστευτο σόλο στο μπουζούκι του “Χαροκόπου 1942-53 (Eφτά νομά)” του Άκη Πανου.
Ακολουθεί το “Ανεμολόγιο” των Μικρούτσικου/ Τριπολίτη και εκεί, πάνω στον “Λιόντα” ο Γιώργος Νταλάρας λέει το χαρακτηριστικό “Έλα Βασίλη” που είχε να πει από το 1991 και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου βγαίνει στη σκηνή και συνεχίζουν μαζί.

Τα φώτα πέφτουν και στις οθόνες ακούγεται η χαρακτηριστική φωνή της Τζένη Καρέζη από το Μεγάλο μας Τσίρκο.
Ο Βασίλης παίρνει τη σκυτάλη και τρελαίνει το κοινό με το “Φοβάμαι” (Ζουγανέλης/Πανταζής) και ακολούθως με τον συγκινητικό “Τσε” (Λοϊζος) -παρούσα στο κοινό ήταν και η κόρη του Τσε Γκεβάρα, Αλεϊδα.

Καθόλη τη διάρκεια της συναυλίας ακούγονταν συνθήματα για την Παλαιστίνη. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου δεν έχει συνηθίσει να μένει σε αυτά αμέτοχος. Μιλά για τον Νετανιάχου και την Αμερική που βάλθηκαν να σκοτώνουν παιδιά και αθώους και τραγουδά το “Μπουμ” (Μικρούτσικος /Τριπολίτης). Στη συνέχεια φωνάζει τη Μαρία Παπαγεωργίου στη σκηνή και μαζί τραγουδούν το “Μέρες που δικάζουν” (Κραουνάκης/Ιωάννου) σε μία από τις πιο ατμοσφαιρικές στιγμές της βραδιάς. Τη σκυτάλη παίρνουν τα “Έφηβα Γεράκια” (Μικρούτσικος/Ιωάννου) και το “Αν η μισή μου καρδιά” (Μικρούτσικος/ Δημητριάδη).

Για το φινάλε της βραδιάς ανεβαίνουν όλοι στη σκηνή και τραγουδούν αγκαλιά το “Μάνα μου η Ελλάς” (Ξαρχάκος- Γκάτσος) και το “Τίποτα δεν πάει χαμένο” (Λοϊζος- Ρασούλης).

Αυτή η αγκαλιά του Γιώργου, του Βασίλης, της Μαρίας, του Σπύρου, του Μίλτου και του Φοίβου ήταν η απάντηση απέναντι σε όλα αυτά που ζούμε. Μία μεγάλη αγκαλιά που χώρεσε μέσα της όλα εκείνα τα κοινωνικοπολιτικά τραγούδια που γράφτηκαν για να εκφράσουν την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή και τη λαχτάρα για δημοκρατία και ελευθερία αλλά και για άλλα που, αν και δε γράφτηκαν γι’ αυτόν τον σκοπό, λειτούργησαν συσπειρωτικά εκφράζοντας ένα από τα βασικά γνωρίσματα των πολιτικών τραγουδιών: τη συλλογικότητα.

Σημειώστε πως η συναυλία, σε διοργάνωση Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων και με την καλλιτεχνική υπογραφή του Οδυσσέα Ιωάννου, αποτελεί την κορύφωση των επετειακών εκδηλώσεων του Δήμου Αθηναίων «1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της» που συνεχίζουν ως τον Νοέμβριο τιμώντας την ιστορική μνήμη της πόλης. Παράλληλα, με το μεγάλο αυτό μουσικό αφιέρωμα, το Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού ολοκληρώνει την πρώτη πλήρη καλλιτεχνική σεζόν του, έπειτα από 15 χρόνια απουσίας από τον αθηναϊκό πολιτιστικό χάρτη.