20 ΧΡΟΝΙΑ LOST: 20 ΣΤΙΓΜΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΜΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΣΑΝ ΧΤΕΣ

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 2004 η τηλεόραση άλλαξε για πάντα, αλλά αυτό το ξέρατε ήδη.

Είτε έβλεπε κανείς το Lost είτε όχι, υπήρξε καθοριστικό ως προς την σχέση του θεατή με την ποπ κουλτούρα. Μια σειρά που έφτασε την κατάλληλη στιγμή με τον κατάλληλο τρόπο, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με αυτό που βλέπουμε. Υπάρχει το πριν από το Lost (η τηλεόραση είναι ο πομπός, ο θεατής είναι ο δέκτης) και υπάρχει και μετά το Lost (δημιουργοί και κοινό είναι ταυτόχρονα πομποί και δέκτες).

Καθώς η ιντερνετική επικοινωνία άρχιζε να εξαπλώνεται, ακόμα και σε έναν κόσμο πριν τα social media, το Lost εβαζε φωτιά στα μπλογκς και τα φόρουμ. Σκρίνσοτ, θεωρίες, αναλύσεις διαλόγων και συνεντεύξεων των δημιουργών – και με τη σειρά τους δημιουργοί που λάμβαναν υπόψην τις αντιδράσεις του κοινού προσπαθώντας τόσο να εκπλήξουν, όσο και να διορθώσουν.

Δε θα ήταν υπερβολή ας πούμε το να ισχυριστούμε πως κατά τη διάρκεια των 6 χρόνων προβολής του Lost είδαμε να μετασχηματίζεται η ίδια η ιδέα του τι σημαίνει αφήγηση σε επεισόδια. Από ένα παραδοσιακό πρόγραμμα των πρώτων σεζόν, με επεισόδια κάθε βδομάδα και διάσπαρτες επαναλήψεις, και τραβηγμένες σεζόν, και ασαφή ιδέα του πού πάμε και πόσο θα πάρει μέχρι να φτάσουμε εκεί – καταλήξαμε σε ένα πολύ πιο πυκνό μοντέλο προβολής λιγότερων μηνών, δίχως επαναλήψεις, με πλάνο και αντίστροφη μέτρηση προς ένα στόχο.

Όλα αυτά από μόνα τους βέβαια ίσως κάνουν το Lost να ακούγεται σαν κάτι βαρετό ή παρωχημένο, ένα κειμήλιο της τηλεοπτικής ιστορίας που δεν διαθέτει άλλες αρετές. Η αλήθεια είναι πως για τη συγκεκριμένη σειρά-φαινόμενο, ήταν τόσο ισχυρή η αίσθηση του «έπρεπε να είσαι εκεί» (γιατί έπρεπε, όντως, η διαδραστικότητα της εμπειρίας θέασης ήταν κάτι ανεπανάληπτο) που υπερκαλύπτει την άλλη αλήθεια: Ότι το Lost, πολύ απλά, είναι μια φανταστική σειρά, σε κάθε χρονικό πλαίσιο, και σε κάθε context.

Ένα απολαυστικό μίγμα επιρροών που μπλέκει συνωμοσιολογία, μυθολογία του φανταστικού, ρετροφουτουρισμό, ψυχολογία και κοινωνιολογία, σαπουνόπερα και monster movie, Twilight Zone και Survivor. Πώς ξεκινάς καν να σκεφτείς τέτοιο παράλογο μίγμα, πόσο μάλλον να το κάνεις και πράξη; Δεν είναι να απορείς κανείς για ποιο λόγο ποτέ καμία σειρά δεν κατάφερε να πιάσει ξανά την αίσθηση του Lost.

Για πολύ καιρό μετά το (αμφιλεγόμενο στην εποχή του, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους) φινάλε, η επικρατούσα αίσθηση ήταν πως «πάει, τελείωσε, αυτό ήταν». Αν προλάβατε το φαινόμενο ενώ συνέβαινε, τότε τέλεια, καλή φάση ήταν. Αν όχι; «Πού να το πιάνεις τώρα».

Σημαντική όμως λεπτομέρεια: Το Lost ακόμα και απομακρυσμένο κατά δεκαετίες από το χρονικό πλαίσιο που το έκανε φαινόμενο συνδεδεμένο με μια συγκεκριμένη συμπεριφορά θέασης και ιντερνετικής επικοινωνίας, παραμένει ένα θαυμάσιο sci-fi αφήγημα που συνδέει εντυπωσιακά την απόσταση πρεστίζ και pulp. Βοηθούν οι χαρακτήρες, τα μοτίβα πίστης και ανθρώπινης συμπεριφοράς, οι αναφορές (εσωτερικές και εξωτερικές), ο κόσμος που χτίζει κι ο εντυπωσιακός τρόπος με τον οποίο το κάνει.

Με το Lost ποτέ δε νιώθεις ότι στέκεσαι σε ένα γνώριμο σημείο για πολλή ώρα, όχι μόνο επειδή προσέφερε ανατροπές και εκπλήξεις (πραγματικά, τι πιο εύκολο), αλλά κυρίως επειδή το έκανε με ένα τρόπο που πάντα μεγάλωνε τον κόσμο του αντί να τον μικραίνει. Διαρκείς μετατοπίσεις οπτικής σε ένα αφηγηματικό σπιράλ που κινείτο προς τα έξω αντί προς τα μέσα, καταφέρνοντας να κρατά το ενδιαφέρον επειδή –επίσης πάρα πολύ σημαντικό– οι showrunners Ντέιμον Λίντελοφ και Κάρλτον Κιουζ ήταν φανταστικοί στο να δημιουργούν επιμέρους αξέχαστες στιγμές.

Είτε ήταν κάποιο cliffhanger, ή κάποια αποκάλυψη, ή κάποια εξέλιξη που δεν έβγαζε νόημα, ή κάποια εικόνα που στοίχειωνε. Γι’αυτό είμαστε εδώ σήμερα λοιπόν, με αφορμή αυτή την επέτειο. Το Lost έκανε πρεμιέρα έναν Σεπτέμβρη πριν 20 χρόνια, αλλά όλο αυτό τον καιρό μετά, προς όποια κατεύθυνση κι αν έχει κινηθεί η δημόσια αντίληψη της σειράς, υπάρχει κάτι που δεν έχει αλλάξει, δεν έχει φθίνει ποτέ: Αυτές οι στιγμές.

Είμαστε εδώ λοιπόν για να θυμηθούμε τις καλύτερες από αυτές, σε μια λίστα γεμάτη spoilers φυσικά – αν είστε εδώ για να θυμηθείτε, ελάτε να το κάνουμε μαζί. Αν δεν έχετε δει ποτέ τη σειρά, τότε αξίζει να το κάνετε: στριμάρει σε Netflix και Disney+. Ναι, εκεί στην αρχή της 3ης σεζόν θα βλαστημήσετε λίγο, αλλά κανείς δεν είναι τέλειος. (Εκτός από την 4η σεζόν του Lost.)

Στην πορεία αυτών των 6 σεζόν, οι σπουδαίες στιγμές που θα συναντήσετε είναι πολλές και συχνές. Αλλά αυτές οι 20 είναι λίγο πιο αξέχαστες από όλες τις υπόλοιπες.

20. Guys, where are we?

Στο cliffhanger του εμβληματικού πιλότου της σειράς, ο Σαγίντ και το παρεάκι ανακαλύπτουν το SOS της γαλλίδας που εκπέμπει εδώ και 16 χρόνια (και 5 μήνες), λίγο αφότου είχαν δει τον Σόγιερ να σκοτώσει μια πολική αρκούδα στη μέση του δάσους, να ακούνε διάφορους μεταλλικούς ήχους από το βουνό, και να έχουν δει κάτι ακαθόριστα τρομακτικό να κατασπαράζει τον πιλότο. Μέχρι το τέλος αυτής της πρώτης μιάμισης ώρας της σειράς, όλοι είχαμε την ίδια απορία που εξέφρασε κι ο Τσάρλι. Και θα αφιερώναμε όσο χρόνο χρειαζόταν, για να μάθουμε την απάντηση.

19. Ο Ίθαν δεν ήταν στο αεροπλάνο

Γενικά αν σου πετύχει ένα καλό twist της λογικής «…ο τάδε ΔΕΝ είναι το πρόσωπο που τόση ώρα νομίζεις ότι είναι», είναι ό,τι καλύτερο. Η σειρά βρίσκει έτσι το πρώτο αγνό WTF σημείο και μαζί την πρώτη αληθινή απειλητική φιγούρα της.

18. Η Τζούλιετ λέει «σ’αγαπώ» στον Σόγιερ, την ρουφάει η καταπακτή, και εκπυρσοκροτεί τη βόμβα

Δηλαδή θέλω να πω… άμα είναι να κάνεις εντυπωσιακή έξοδο από τη σειρά, κάντην έτσι. Λατρεία η Τζούλιετ, και αυτό ήταν πολύ δυνατό κλείσιμο του απρόσμενα γλυκού ρομάντσου της με τον Σόγιερ στην απολαυστική 5η σεζόν.

17. Η σχεδία σαλπάρει

Στο άγνωστο, με βάρκα την ελπίδα. Κάπου εκεί, για μια στιγμή, τολμήσαμε να πιστέψουμε πως κάτι καλό θα συμβεί. Ήμασταν μικροί και αφελείς.

16. Οι Others απαγάγουν τον Γουόλτ

…ναι, τι λέγαμε;

15. Ο Σόγιερ μιλάει στον Τζακ για τον Κρίστιαν

Είχε πολλές συναισθηματικές σκηνές διασκορπισμένες στις 6 σεζόν της η σειρά (θανάτους, επανενώσεις, έρωτες, χωρισμούς, και τι δε ζήσαμε) αλλά η πιο απρόσμενη συγκίνηση που μας ήρθε ποτέ ήταν αυτή: Όταν ο Σόγιερ αφηγήθηκε στον Τζακ τη συνάντησή του με τον πατέρα του, δίνοντάς του έτσι ψυχική ειρήνη και τη συγχώρεση που ο ίδιος ο Τζακ δε θα έδινε ποτέ στον εαυτό του. Από εκεί που δεν το περιμένεις, ε.

14. To book club των Others

Για 3η σερί σεζόν, η σειρά ξεκινά με focus σε ένα διαφορετικό πρόσωπο που βλέπουμε για πρώτη φορά, και που η αφήγηση από την οπτική τους γωνία θα μας οδηγήσει σε ένα γνώριμο σημείο το οποίο ξαφνικά μοιάζει απείρως πιο πολυεπίπεδο και εμπλουτισμένο.

13. Ο Μάικλ σκοτώνει την Άνα Λουσία και τη Λίμπι

Θέλω να πω, αν θέλεις να πας για απόλυτο σοκ τότε με ένα κατά λάθος διπλό φονικό δε μπορείς να αστοχήσεις… ειδικά αν είναι τόσο εύστοχος όσο ο Μάικλ με το όπλο του.

12. Ο Έκο και το τέρας καπνού

To πώς θα είχε εξελιχθεί ο Έκο κι η σειρά μαζί της αν όλα είχαν πάει βάσει σχεδίου είναι ένα από τα μεγάλα αναπάντητα «what if» της Lost παραφιλολογίας, αλλά σε κάθε περίπτωση μας έδωσε αυτή την φανταστική σκηνή όπου ο αινιγματικός ήρωας έρχεται αντιμέτωπος με το τέρας καπνού και όχι μόνο δεν τρέχει, αλλά το κοιτάζει κατάματα κι εκείνο τον κοιτάζει πίσω και αποχωρεί. Επιτρέποντάς μας την ίδια στιγμή να το κοιτάξουμε κι εμείς πρώτη φορά με ηρεμία – αυτό, αλλά και τον ας πούμε εσωτερικό του κόσμο. Πάρα πολύ δυνατό.

11. H τελευταία σκηνή

Ο Τζακ έχοντας σώσει το νησί ξαπλώνει και υποκύπτει στις πληγές του, όλα τα πρόσωπα που αγάπησε στο νου του, σε ένα πλάνο αντικατοπτρισμό της πρώτης σκηνής της σειράς. Καλό φινάλε! Μιλώντας για το οποίο…

10. Η πρώτη σκηνή

Απλά ένα φανταστικό άνοιγμα σειράς που μας άφησε με το στόμα ανοιχτό για λίγη ώρα χαρτογραφώντας μια σκηνή καταστροφής εντυπωσιακά σκηνοθετημένη αλλά και με άμεση, εξαιρετική αίσθηση χτισίματος χαρακτήρα. Πώς να μην πιάσει κατευθείαν η σειρά;

9. Ο Τζέικομπ κι ο Man in Black στην ακρογιαλιά

Από όλα τα zoom out που έκανε ποτέ το Lost στην αφήγησή του, αυτό ήταν το πιο μεγάλο και αποστομωτικό, βάζοντας σε context όλη την ιστορία και τη μυθολογία της σειράς μέσα από μία μόνο σκηνή κι έναν διάλογο λίγων λέξεων. «Όλα τα άλλα ως εκεί, είναι απλά πρόοδος».

8. O Μπεν μετακινεί το νησί

Το θέμα με το Lost είναι ότι πάρα πολύ συχνά τράβαγε τα ερωτήματα και την ένταση και τα τέντωνε μέχρι να σε φέρει στα όριά σου χωρίς να απαντάει ευθέως τίποτα, αλλά μετά κάποιες άλλες φορές ο Μπεν γύριζε μια ρόδα και το νησί εξαφανιζόταν μπροστά στα μάτια σου. Οπότε ξέρεις… όλα συγχωρεμένα.

7. Ο Τζακ παίζει φούτμπολ με τον Τομ

Το Lost πολύ συχνά έγερνε προς τη σοβαροφάνεια αλλά όταν στόχευε στο χιούμορ είχε φανταστικά αποτελέσματα. Όπως αυτό το απίθανο cliffhanger με την Κέιτ και τον Σαγίντ να φτάνουν στο στρατόπεδο των Others και κρυμμένοι, να βλέπουν τον Τζακ να τρέχει – υποθέτουν για να το σκάσει. Προς έκπληξή τους, ο Τζακ απλώς παίζει φούτμπολ με τον Τομ, οδηγώντας την Κέιτ σε μιας από τις hall of fame «τι στο διάολο κοιτάζω αυτή τη στιγμή» εκφράσεις της αμερικάνικης τηλεόρασης.

6. Ο Ντέσμοντ στο άνοιγμα της 2ης σεζόν

Αυτό που λέγαμε για τις μετατοπίσεις οπτικής που έκανε τόσο πετυχημένα η σειρά. Μετά το cliffhanger του «τι υπάρχει μες στην καταπακτή» που μας άφησε η 1η σεζόν, η 2η ξεκινάει σα να μη συμβαίνει τίποτα, παρουσιάζοντάς μας την καθημερινότητα ενός χαρακτήρα που δε γνωρίζαμε καν, και οδηγώντας μας στο σημείο της (ήδη γνωστής σε εμάς) σύγκρουσης, αλλά από την πλευρά του.

5. Ο Χάρλεϊ οδηγάει το βαν

Κάποια πράγματα δε χρειάζεται να είναι σοκαριστικά ή σημαντικά για να μας δημιουργήσουν ένα τεράστιο χαμόγελο ευτυχίας. Ο Χάρλεϊ ήταν ο κατεξοχήν #vibes χαρακτήρας της σειράς, κι οι καλύτερες στιγμές του ήταν εκείνες που απλώς το ζούσε, που ήταν ο εαυτός του. Κι η ίδια η σειρά, έβρισκε μια χαλαρή ατμόσφαιρα που της ταίριαζε, κι ας ήταν συνήθως βουτηγμένη στην ένταση.

4. Not Penny’s boat

Λατρεμένος Τσάρλι σε έναν από τους πλέον θλιμμένους και ταυτόχρονα ηρωικούς θανάτους της τηλεόρασης

3. Don’t tell me what I can’t do

Πάντα φανταστικό όταν μια ανατροπή είναι τόσο καλοσχεδιασμένη που σε πιάνει παντελώς προ εκπλήξεως, πόσο μάλλον αν βγάζει τόσο πολύ συναισθηματικό νόημα όσο ετούτη. Μόλις το δεύτερο προσωποκεντρικό επεισόδιο του Lost, το Walkabout παραμένει κι ένα από τα καλύτερα, θεμελιώνοντας με έναν αξέχαστο τρόπο πολλά από τα κεντρικά μοτίβα της σειράς που μόλις ξεκινούσε.

2. I love you Penny

Όταν ο Γκάρι Όλντμαν έλεγε το αξεπέραστο «Έχω διασχίσει ωκεανούς χρόνου για να σε βρω» στον συγκλονιστικό Δράκουλα του Φράνσις Φορντ Κόπολα δε θα φανταζόταν καν πως μια μέρα ο Ντέσμοντ κι η Πένι στο Lost θα ζούσαν ένα ρομάντσο διαμέσου χρόνων και ωκεανών απόστασης, και θα κατάφερναν κι εκείνοι να βρεθούν. Σε μια από τις πιο ρομαντικές στιγμές στην ιστορία της τηλεόρασης, οι δύο αποκομμένοι εραστές θα διαπιστώσουν πως η αγάπη είναι πιο ισχυρή από τη βαρύτητα κι εμείς θα διαπιστώσουμε πώς είναι να ανατριχιάζεις και να κλαις ξανά και ξανά με την ίδια σκηνή.

1. We have to go back

Δε θα μπορούσε να είναι πρώτο κάτι άλλο. Όχι απλά επειδή είχαμε περάσει όλο το φινάλε της 3ης σεζόν να σπάμε το κεφάλι μας πότε στα κομμάτια διαδραματίζεται αυτό το κι-όμως-δεν-είναι-φλάσμπακ, αλλά κυρίως επειδή σε εκείνη τη στιγμή ξέραμε πως οι κανόνες έχουν αλλάξει ανεπιστρεπτί κι η σειρά περνά επιτέλους σε ένα νέο κεφάλαιο προς το άγνωστο. Σε μια σειρά που έτσι κι αλλιώς ζούσε κι ανέπνεε με τα μυστήριά της, αυτό ξαφνικά έμοιαζε το μεγαλύτερο και πιο συναρπαστικό όλων.