ΓΙΑΤΙ ΤΟ MAD MAX ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ;

Με τον Τζορτζ Μίλερ έχουμε μιλήσει στο παρελθόν από κοντά, με αφορμή το ρομαντικό έπος φαντασίας Τρεις Χιλιάδες Χρόνια Προσμονής, και ήδη από τότε είχε φανεί πόσο πολύ σκεφτόταν τις διάφορες ιστορίες όχι ως διαφορετικά πράγματα, αλλά ως κάτι το ενιαίο και κάτι το βαθιά ανθρώπινο.

Από τα νανουρίσματα μέχρι τις τοπικές μυθολογίες κι από τη θρησκεία μέχρι ακόμα τον τρόπο που μιλάμε για τις Ιστορίες των ομάδων που υποστηρίζουμε, τα πάντα στην ανθρώπινη ύπαρξη και στην ανθρώπινη κουλτούρα, έχουν να κάνουν με τις ιστορίες που λέμε. Και το πώς αυτές, ασχέτως εποχής και είδους και τεχνοτροπίας, αποκαλύπτουν κάτι πολύ θεμελιώδες για εμας και για τον κόσμο μας.

Τι αποκαλύπτει λοιπόν το Furiosa για εμάς, και τι για τον κόσμο γύρω μας; Γράφαμε από τις Κάννες πως αυτό το πρίκουελ στο αριστούργημα Mad Max: Fury Road καταλήγει να είναι πιο πολύ σαν μια αδιέξοδη Οδύσσεια, είναι ένα φιλμ πολύ πιο δυστοπικό από τον προκάτοχό του. Σχεδόν μια δεκαετία μετά, τι λέει για την εξέλιξη του κόσμου μας, το γεγονός πως ο Τζορτζ Μίλερ επέστρεψε σε αυτό το προσωπικό του μετα-αποκαλυπτικό σύμπαν, δείχνοντας τα πράγματα πιο αποπνικτικά από ποτέ;

Στο Furiosa, πηγαίνουμε κάποιες δεκαετίες πριν το Fury Road, για να ακολουθήσουμε την περιπέτεια της μικρής ακόμα Furiosa, το πώς απαγάγεται από την ουτοπική κοινότητά της από τα μέλη μιας κοινότητας επιδρομέων της ερήμου, και ουσιαστικά περνά την υπόλοιπη ζωή της προστατεύοντας το μυστικό της κοιλάδας – αλλά και αποζητώντας εκδίκηση για τα όσα χάθηκαν.

Είναι ένα συχνά αποστομωτικό φιλμ, φιλόδοξο στην δημιουργία του – μπορείτε να διαβάσετε με περισσότερη λεπτομέρεια της γνώμη μας για αυτό, από τις Κάννες. Εκεί ήταν κι ο Τζορτζ Μίλερ, ο οποίος έδωσε μια συνέντευξη τύπου στην οποία βρεθήκαμε προσκεκλημένοι. Εκεί, μίλησε για τους ρόλους της Άνια Τέιλορ-Τζόι (που παίζει τη Furiosa παίρνοντας τη σκυτάλη από τη Σαρλίζ Θέρον) και του Κρις Χέμσγουορθ, αλλά και το πώς αυτές οι Mad Max ιστορίες –και γενικά, όλες οι ιστορίες– ταιριάζουν στον κόσμο σήμερα, αλλά και τελική στην ίδια την συνεχιζόμενη ανθρώπινη κουλτούρα.

Για την διαχρονικότητα του Mad Max

Αυτές οι ιστορίες είναι βασικά αλληγορίες. Γι’αυτό με ελκύει ακόμα το να λέω αυτές τις ιστορίες. Από ιστορίες γουέστερν μέχρι ιστορίες με νεράιδες, το φολκλόρ, τις μυθολογίες, μέχρι τις θρησκευτικές ιστορίες, όλες έχουν να κάνουν με το τι βρίσκει καθένας γοητευτικό, όπου κι αν είσαι στον χώρο ή στον χρόνο.

Για το πώς ο Κρις Χέμσγουορθ έγινε ο ιδανικός ηθοποιός για το ρόλο του βασικού villain, του Dementus

Είναι πάντα θεωρητικό. Είναι μια ενστικτώδης αντίδραση σε κάτι. Ήξερα φυσικά το έργο του Κρις. Δεν ήξερα κανέναν άλλον που να μπορούσε να παίξει αυτό το ρόλο. Όταν του έγραψα, είχαμε concept art της ταινίας και τελικά το μόνο που επιβίωσε στην ταινία ήταν το αρκουδάκι που έχει μαζί του ο Dementus. Γιατί ο Κρις έκανε το ρόλο κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχαμε συλλάβει.

Διαπίστωσα ότι ο Κρις είναι ένα πολυδιάστατο άτομο, και σαν άνθρωπος και ως προς την προσέγγισή του στην ερμηνεία. Και σκέφτηκα πως ό,τι κι αν συνέβαινε, θα έβγαινε κάτι ενδιαφέρον. Και αποδείχθηκε πως αυτό ίσχυσε.

Και εμπνεύστηκε πολύ από το concept art. Γιατί ο Dementus είναι κι εκείνος ένας σόουμαν, είναι ένας επιδρομέας της ερήμου, με τεράστιες ορδές ακολούθων – παρόμοια με τους ρωμαίους ή με τον Τζένγκις Χαν. Και ο Κρις κατάλαβε πολύ βαθιά αυτό τον χαρακτήρα, πολύ περισσότερο από ό,τι κι εγώ ο ίδιος, όπως αποδείχθηκε. Διότι υπάρχουν στιγμές που βλέπω αυτή την ερμηνεία και δεν ξέρω από πού πήρε κάποια πράγματα που κάνει.

Για να κάνω μια αθλητική αναλογία, είναι σα να έχεις ένα σπουδαίο αθλητή, προετοιμάζεστε μαζί, τον καθοδηγείς όπως μπορείς, αλλά όσο σκληρή κι αν είναι η προετοιμασία, την ώρα του αγώνα δεν ξέρεις τι θα κάνει αυτός ο αθλητής. Δεν ξέρεις κι ο ηθοποιός τι θα κάνει. Ελπίζεις πως θα παραδοθούν στη διαίσθησή τους και κάτι θα βγει.

Είναι ένα υπέροχο πράγμα να βλέπεις. Δεν έχεις έλεγχο στα αλήθεια. Μπορείς να το καθοδηγήσεις. Αλλά η ερμηνεία είναι δική τους.

Για το κάστινγκ της Άνια Τέιλορ-Τζόι και τη διαφορετική προσέγγιση στον χαρακτήρα

Είχε μεγάλα παπούτσια να γεμίσει. Και την είχα δει μόνο σε μερικά σύντομα κλιπς από το The VVitch. Κι αυτό όλο έγινε πριν το Queen’s Gambit. Αλλά ο Έντγκαρ Ράιτ μου έδειξε ένα πολύ πρώιμο cut του Last Night in Soho και την είδα εκεί για πρώτη φορά. Υπήρχε κάτι συναρπαστικό σε αυτήν. Με ενδιέφερε να της δώσω τον ρόλο, κι ο Έντγκαρ το έπιασε αυτό και γύρισε και μου είπε ευθέως «Τζορτζ, τα έχει όλα. Ό,τι χρειάζεσαι να κάνει, μπορεί να το κάνει.»

Και πραγματικά εμπιστεύτηκα τη γνώμη του. Κι αποδείχθηκε σωστή. Θέλω να πω, είναι ένας δύσκολος ρόλος. Σαν αυτούς τους κλασικούς χαρακτήρες, ειδικά στα γουέστερν, γιατί μπορείς να πεις ότι τα Mad Max είναι σαν γουέστερν πάνω σε ρόδες. Κι ο κεντρικός χαρακτήρας σε αυτές τις ταινίες είναι συνήθως εμβληματικός. Αλλά στα Mad Max, σε αυτές τις ιστορίες, ο Μαξ μόλις και μετά βίας μιλάει. Η Furiosa στο Fury Road με το ζόρι μιλάει. Και σε αυτή την ιστορία, δε μπορεί.

Ως παιδί δε μπορεί να μιλήσει γιατί θα προδώσει την τοποθεσία του Green Place, από όπου απήχθη. Και σε κάποιο άλλο σημείο της ιστορίας πρέπει να κρυφτεί μπροστά στα μάτια όλων προσποιούμενη πως είναι αγόρι. Οπότε δε μπορεί να αποκαλυφθεί. Αλλά από την άλλη, σε αυτό τον ερημότοπο, οι λέξεις δε σημαίνουν και πολλά. Βασικά, αλληλεπιδράς μέσω της δράσης. Είναι ένας κόσμος
in extremis.

Οι άνθρωποι που μιλούν περισσότερο είναι οι πολέμαρχοι αυτού του κόσμου. Ο Ιμόρταν Τζο, και φυσικά ο Dementus. Είναι μέρος του σόου τους, αν θες.

Αλλά η Furiosa δε μιλάει. Υπάρχει κάτι το διαχρονικό στην Άνια. Στο πρόσωπό της. Ξέρεις ότι έχει πράγματα που βράζουν μέσα, και κάπως αυτό γίνεται εμφανές χωρίς να χρειάζεται να το κάνει προφανές. Το βρίσκω συναρπαστικό να δουλεύω με τέτοιους χαρακτήρες.

Για το πώς το πτυχίο του στην ιατρική καθόρισε τον τρόπο που λέει ιστορίες στο σινεμά

Όσο περνούσε ο χρόνος, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι πιθανότατα ο λόγος που κάνω ακόμα αυτές τις ταινίες είναι ίδιος με το λόγο που εξαρχής θέλησα να γίνω γιατρός από μικρό παιδί. Είχα μεγάλη περιέργεια για το ποιοι είμαστε ως ανθρώπινα όντα. Και έχεις έτσι την ευκαιρία να συλλογιστείς και να εξετάσεις τους εαυτούς μας ως ανθρώπινα όντα, από κάθε οπτική γωνία.

Το πρώτο πράγμα που κάνεις ως γιατρός, είναι ότι παίρνεις την ιατρική ιστορία του ασθενούς. Όλη τους την ιστορία. Οπότε κοιτάς ένα ανθρώπινο ον στην ολότητά του. Και μετά βρίσκεις την συγκεκριμένη παθολογία.

Επίσης, βλέπεις ανθρώπους σε ακραίες συνθήκες. Οι άνθρωποι δεν έρχονται στο νοσοκομείο που δούλευα, εκτός κι αν συμβαίνει κάτι σοβαρό. Κάποιες φορές είναι μια γέννα, που έχει τα δικά της θέματα. Όλοι έχουμε γεννηθεί από τις μανάδες μας, είναι ό,τι πιο σύνηθες, αλλά υπάρχει κάτι απίστευτα ηρωικό στην πράξη αυτή. Ειδικά για μια γυναίκα που βασικά παραιτεί των δικών της συμφερόντων για ένα άλλο πλάσμα. Σύμφωνα με τον ορισμό του Τζόζεφ Κάμπελ, αυτό είναι η ουσιαστική ποιότητα ενός ήρωα.

Κι έπειτα, υπάρχει το πρακτικό σκέλος. Για να εφαρμόσεις καλά την ιατρική, πρέπει να δουλεύεις σε καλά συντονισμένες ομάδες ανθρώπων που σκέφτονται με παρόμοιο τρόπο. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Χειρουργικές ομάδες και τέτοια. Αυτό είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει με ένα κινηματογραφικό συνεργείο. Αυτό κάνω σε ένα πλατό. Πρέπει να βρω πού να εστιάσω την ενέργεια του καθενός και τη δική μου.

Οπότε τελικά έχει να κάνει με το να μπορείς ή να προσπαθείς να καταλάβεις τις υποκείμενες συμπεριφορές, τι βρίσκεται πίσω από τη συμπεριφορά μας ως ανθρώπων. Αυτό είναι το κλειδί σε αυτή τη σχέση.

Για το τι λέει η Furiosa: A Mad Max Saga για το παρόν μας

Παρόλο που η ταινία τοποθετείται σε αυτό το μετα-αποκαλυπτικό μέλλον, οι συμπεριφορές που παρατηρεί πηγαίνουν πίσω στις σκοτεινές, μεσαιωνικές εποχές. Αλλά όλα αυτά με την τεχνολογία του 20ου αιώνα, ας πούμε. Δεν υπάρχουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Δεν υπάρχουν κινητά τηλέφωνα. Δε μπορείς να χρησιμοποιήσεις την πιστωτική σου κάρτα. Δεν μπορείς να καταψύξεις πράγματα. Δεν υπάρχουν κέντρα ενέργειας, δεν υπάρχουν θεσμοί.

Οπότε γυρνάμε πίσω σε μια πολύ στοιχειώδη συμπεριφορά. Είναι αλληγορικές καταστάσεις και διαβάζεις σε αυτές πράγματα με τα οποία είμαστε εξοικειωμένοι διαμέσου της Ιστορίας. Είναι συμπεριφορές που βλέπουμε σε διακυμάνσεις πάντα κάπου στον κόσμο. Το βλέπουμε στο πώς οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, το βλέπουμε όταν παρακολουθούμε τις Ειδήσεις. Η διαδικασία αυτών των ιστοριών είναι να υψώσουν έναν καθρέφτη πίσω προς τα εμάς και σε ό,τι μας απασχολεί –καλό ή κακό– που βλέπουμε στον κόσμο.

Κι αυτό είναι που με ελκύει τελικά, λες αυτές τις ιστορίες όπου άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με έναν ακραίο κόσμο, υπάρχει σύγκρουση – που αποτελεί τη βάση όλων των αφηγηματικών παραδόσεων. Και τι συμβαίνει όταν έχεις σύγκρουση στις ιστορίες; Αποκαλύπτει κάτι το στοιχειώδες για τους χαρακτήρες και τον κόσμο.

Για την φιλοσοφία της αφήγησης, που συνδέει τα διαφορετικά Mad Max, αλλά και τα διαφορετικά είδη ταινιών που γυρίζει, από τη Furiosa ως τα Happy Feet

Η περιέργεια. Αναμφίβολα. Έχω ακόμα πολλή όρεξη και περιέργεια. Δεν το είχα ποτέ σκοπό, αλλά τώρα έχει γίνει μια έρευνα ζωής, όχι μόνο στο πώς λέμε ιστορίες, αλλά και στο γιατί τις λέμε.

Και ποιος είναι ο σκοπός μιας ιστορίας; Ακόμα κι αν το μέσο αλλάζει, η ιστορία είναι θεμελιώδης στο ποιοι είμαστε ως ανθρώπινα όντα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Έτσι είμαστε καλωδιωμένοι. Έτσι λειτουργούν οι εγκέφαλοί μας, τόσο ατομικά, όσο και συλλογικά.

Ένα από τα ευτυχή πράγματα του να ζω στην Αυστραλία, είναι ότι έχουμε εδώ την γηγενή κουλτούρα των αυτόχθονων, που είναι η μακρύτερη συνεχιζόμενη κουλτούρα που υπάρχει. Λένε πως είναι 65.000 χρόνων κουλτούρα. Και πηγαίνοντας σε διάφορα μέρη στην Αυστραλία, αλληλεπιδρώντας με αυτούς τους ανθρώπους, έχω κατανοήσει πως ο όλος τρόπος ύπαρξής του μέσα από τις ιστορίες, είναι κάτι το απίστευτα δυνατό.

Είναι σημαντικό να ξέρεις ότι πάντα συνέβαινε, ότι με κάποιο τρόπο είναι βαθύτατα κομμάτι μας, και είναι κάτι παγκόσμιο. Υπάρχει σε κάθε οικογένεια. Σε κάθε κοινότητα. Σε κάθε έθνος. Σε κάθε σύστημα πίστης. Και σε κάθε εποχή. Από νανουρίσματα μέχρι παραμύθια, όλες οι ιστορίες της κοινότητάς σου, της τοπικής σου ομάδας, μέχρι τις μυθολογίες και τις λαϊκές δοξασίες, όλες τις θρησκείες… είναι εκεί, είναι πάντα εκεί.

Κι αυτό είναι στο οποίο συμμετέχουμε. Όλοι μας. Δε μπορούμε να απέχουμε. Είναι ο τρόπος μας να υπάρχουμε. Το μέσο διάδοσης των ιστοριών πάντα αλλάζει ωστόσο. Ακόμα και το σινεμά, πάντα αλλάζει. Κι ο τρόπος που αλληλεπιδρούμε με αυτό, αλλάζει επίσης.