MILKY WAY: Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΚΑΤΟΣ ΕΓΡΑΨΕ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ένας απολογισμός για το διαγαλαξιακό ταξίδι του “Milky Way” που έφτασε στο τέλος του. Τι μας αφήνει η σειρά του Βασίλη Κεκάτου;
Ολοκληρώθηκε την Πέμπτη (21/12), μετά από την προβολή 8 επεισοδίων, το “Milky Way” στο MEGA. Η σειρά του Βασίλη Κεκάτου, που ήρθε και “φώτισε” τα βράδια μας, δίνοντας νέα πνοή στην ελληνική τηλεόραση, έκλεισε με τον πιο συγκινητικό τρόπο, προκαλώντας μας γλυκόπικρα συναισθήματα: από τη μία χαρά και λύτρωση για τον τρόπο που αποδόθηκε το φινάλε, από την άλλη μελαγχολία που ένα τόσο όμορφο ταξίδι έφτασε στο τέλος του.
Αναπόφευκτα, η ολοκλήρωση αυτή φέρνει μαζί της κι έναν απολογισμό μας για τα όσα παρακολουθήσαμε αυτές τις 8 βδομάδες, και καταλήγουμε σε ένα βασικό συμπέρασμα: η σειρά άφησε το δυνατό της γαλαξιακό αποτύπωμα και ο Βασίλης Κεκάτος έγραψε τηλεοπτική ιστορία.
Το τελευταίο επεισόδιο ήταν ένας ύμνος στη δύναμη της προσωπικής επιλογής, ένα θέμα με το οποίο η σειρά καταπιάστηκε καθόλη τη διάρκειά της. Τα “πρέπει”, ο συντηρητισμός της ελληνικής κοινωνίας, τα στερεότυπα, η πίεση του περίγυρου, η σχέση με την οικογένεια και τον Θεό, ο αποπροσανατολισμός από αυτό που πραγματικά θέλoυμε, η ελεύθερη βούληση και, κυρίως, η αυτοδιάθεση του σώματος, ήταν ζητήματα τα οποία χειρίστηκε με μεγάλη ευαισθησία ο Βασίλης Κεκάτος.
Τι έγινε στο τελευταίο επεισόδιο (Spoilers)
Όλα αυτά, κορυφώθηκαν στο 8ο επεισόδιο, όπου η Μαρία αποφασίζει να προχωρήσει στην έκτρωση. Παθαίνει κρίση πανικού, αλλά ο Τζο την ηρεμεί, λέγοντάς της πως “θα αποφασίζεις εσύ για σένα, κανένας άλλος, μόνο εσύ”. Η επέμβαση είναι επιτυχής και επιστρέφει στην πόλη της, όπου έρχεται αντιμέτωπη με την επιλογή της αυτή.
Αρχικά, καλείται να δώσει εξηγήσεις στον Τάσο, στον οποίον εξομολογείται ότι έκανε άμβλωση, με τον ίδιο να ξεσπά και να εξαπολύει κατηγορίες εναντίον της. Η Μαρία, σε μια στιγμή απελπισίας, προκαλεί ένα ατύχημα με το αμάξι του Τάσου, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει αργότερα στην οικογένειά της το γεγονός ότι δεν είναι έγκυος πια. (Bonus: Το “Ύμνος στη ζωή” των Πελόμα Μποκιού που συνοδεύει τη σκηνή).
Η ανησυχία των γονιών της χτυπάει “κόκκινο”, ενώ, η ίδια κατά τη νοσηλεία της στο νοσοκομείο, αναγκάζεται να πει την αλήθεια στην γυναικολόγο που την εξετάζει. Η γιατρός προσεγγίζει τους γονείς της, τους ανακοινώνει την ενέργεια της Μαρίας, κι εκείνοι σοκάρονται. Αλλά τους εφιστά την προσοχή για την ψυχολογία της: “Έφτασε στο σημείο να προκαλέσει αυτό το ατύχημα για να μην χρειαστεί να σας εξηγήσει” λέει, καλώντας τους να εστιάσουν στην κόρη τους. “Μαμά, μπαμπά, γιαγιά, πρέπει να σας πω κάτι”. “Δεν χρειάζεται”. Μια αγκαλιά έρχεται για να ενώσει τα κομμάτια της Μαρίας και να καλύψει τα κενά στην έλλειψη επικοινωνίας και ειλικρίνειας μεταξύ παιδιών και γονιών.
Το καλοκαίρι έρχεται, το σχολείο τελειώνει, η Μαρία δίνει Πανελλήνιες με την ελπίδα να περάσει στην Αθήνα και κανονίζει camping με τις φίλες της και τον Τζο. Είναι ξανά παιδί, 17 χρονών, είναι ο εαυτός της, είναι επιτέλους ελεύθερη. Η Μαρία ονειρεύεται ξανά και, τώρα πια, κανείς και τίποτα δεν μπορεί να την σταματήσει.
Κι αυτό ήταν το πιο κατάλληλο φινάλε. Γιατί καμία άλλη εξέλιξη δεν θα ήταν συνεπής στη φιλοσοφία και στο mindset της σειράς.
Η ρεαλιστική απεικόνιση της έκτρωσης
Αρχικά, η έκτρωση στην ελληνική τηλεόραση δεν είναι κάτι που συναντάμε συχνά, αλλά ακόμη κι όταν αυτό γίνεται, παρουσιάζεται με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Πολλοί αναρωτήθηκαν χθες βράδυ, λίγο πριν τη σκηνή της άμβλωσης, εάν τελικά η Μαρία θα το μετανιώσει και δεν θα προχωρήσει σε αυτή. Γιατί πολύ απλά, στις σειρές συνηθίζεται η γυναίκα να αλλάζει γνώμη την τελευταία στιγμή, σκεπτόμενη πως πάει να διαπράξει ένα μεγάλο λάθος ή μια αμαρτία που θα την στείλει στην κόλαση. Άλλες φορές πάλι, μας δείχνουν πως μετανιώνει επειδή σκέφτεται ότι όταν γεννηθεί θα το αγαπήσει και θα ξεχάσει ότι δεν το ήθελε ή σε κάποιες περιπτώσεις το σενάριο γίνεται εντελώς μελοδραματικό, αφού προκύπτουν επιπλοκές κατά τη διαδικασία και κάτι άλλο συμβαίνει.
Ο Βασίλης Κεκάτος απενεχοποιεί την άμβλωση, “φωτίζοντας”, παράλληλα, το αναφαίρετο δικαίωμα της κάθε γυναίκας σ’ αυτή και της αυτοδιάθεσης του σώματός της. Εδώ, η πρωταγωνίστρια το κάνει επειδή είναι αυτό που θέλει, είναι η δική της επιθυμία και την κάνει πράξη. Κι αυτό είναι ιδιαίτερα τολμηρό και θαρραλέο, παρόλο που ετοιμαζόμαστε να μπούμε στο 2024, γιατί στην Ελλάδα – και όχι μόνο – επικρατεί ακόμα η αναχρονιστική αντίληψη πως η έκτρωση είναι φόνος.
Κι αν κάποιοι θεωρούν πως είναι υπερβολές και ότι στη σύγχρονη κοινωνία δεν υπάρχει “δαιμονοποίηση” της έκτρωσης και δεν αμφισβητείται το δικαίωμα των γυναικών, φτάνει μόνο να θυμηθούμε τις πρόσφατες αφίσες του “αφήστε με να ζήσω” στο Μετρό της Αθήνας, την έγκριση προγράμματος για την “προγγεννητική αγωγή” στα σχολεία (που αποσύρθηκε μετά την κατακραυγή), την καθιέρωση της ημέρας του αγέννητου παιδιού από την Ιερά Σύνοδο ή την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που ανέστειλε τη συνταγματική προστασία της άμβλωσης.
Πέραν αυτού, περνώντας στο πιο πρακτικό κομμάτι, η σκηνή της άμβλωσης έτσι όπως την είδαμε στο 8ο επεισόδιο, είναι ρεαλιστική και ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σε άλλες σειρές, συνήθως αποφεύγεται η προβολή της διαδικασίας, σαν να πρόκειται – ξανά – για κάτι αμαρτωλό, κάτι που δεν πρέπει να φανεί, ενισχύοντας την “δαιμονοποίησή” της. “Δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβάσαι την επέμβαση. Το κάνουν 125 χιλιάδες γυναίκες κάθε μέρα ανά τον κόσμο. Δεν ήρθαμε σε σφαγείο, σε νοσοκομείο ήρθαμε” της λέει ο Τζο, “τελειώνοντας” μ’ αυτό τον τρόπο και την αναχρονιστική αντίληψη του ότι η άμβλωση “είναι μια επέμβαση στην οποία σε πετσοκόβουν και μετά δεν μπορείς να κάνεις παιδιά”. Η επιστήμη έχει προχωρήσει, δεν ζούμε στο ’60.
Η αλληγορία και οι συμβολισμοί
Ένα από τα στοιχεία που αγαπάμε στο “Milky Way” είναι οι αλληγορίες που φτιάχνει με περίτεχνα και διακριτικά ο Βασίλης Κεκάτος και οι έντονοι συμβολισμοί του, που συνήθως υπονοούνται μέσα στη σειρά – φτάνει να έχεις μάτια και αφτιά ανοιχτά για να τους “πιάσεις”. Μια σκηνή με ευφυέστατο συμβολισμό που ξεχώρισε στο χθεσινό επεισόδιο, είναι εκείνη στο νοσοκομείο, αμέσως μετά την έκτρωση. Η Μαρία είναι ξαπλωμένη στο κρεβάτι και την επισκέπτεται ο Τζο μαζί με τις φίλες του, οι οποίες της φέρνουν δωράκια.
Αν κάνουμε την σύνδεση, τότε έχουμε: την Μαρία, τον Ιωσήφ (όπως είναι το πραγματικό όνομα του Τζο) και τους τρεις μάγους με τα δώρα. Στον τοίχο, πάνω από το κρεβάτι, είναι κρεμασμένο ένα αστέρι, ενώ η επέμβαση υποτίθεται πως γίνεται ανήμερα των Χριστουγέννων. Μάλιστα, το προηγούμενο βράδυ, τα ΜΑΤ είχαν εισβάλει με μανία στην εστία όπου φιλοξενείτο η Μαρία, προκαλώντας πανικό, σαν άλλοι στρατιώτες του Ηρώδη. Την μέρα που γεννάται ο Χριστός, η Μαρία “ρίχνει” το μωρό, αλλά ξαναγεννιέται η ίδια.
Κυκλική σύνθεση: Φως Vs Σκοτάδι
Κυκλική σύνθεση ονομάζεται στον φιλολογικό τομέα, η αφηγηματική τεχνική κατά την οποία ο συγγραφέας τελειώνει ένα κείμενο όπως ακριβώς το αρχίζει. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η “Οδύσσεια” του Ομήρου, όπου ο επικός ποιητής στο πρώτο προοίμιο κλείνει όπως άρχισε, με την επίκληση στη Μούσα.
Κάπως έτσι, με μια παρόμοια τεχνική, έκλεισε και το “Milky Way”. Στις τελευταίες σκηνές, βλέπουμε τη Μαρία να βγάζει το κεφάλι της έξω από το παράθυρο του αυτοκινήτου του Τζο, να κλείνει τα μάτια και να αφήνει το αεράκι να της “χαϊδέψει” το πρόσωπο. Την ίδια σκηνή είχαμε δει και στο πρώτο επεισόδιο, στο αμάξι του Τάσου. Μόνο που τώρα, η Μαρία αισθάνεται και είναι πραγματικά ελεύθερη.
Μάλιστα, οι δύο αυτές σκηνές, όσο κι αν μοιάζουν, έχουν μια βασική διαφορά. Η τελευταία είναι ηλιόλουστη και φωτεινή, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις σκοτεινές αποχρώσεις που διέπαν τα περισσότερα επεισόδια του “Milky Way”. Γενικότερα, τα τελευταία καρέ της σειράς κινήθηκαν σε άλλη χρωματική παλέτα.
“Και τότε από το πουθενά μπορεί να δημιουργηθεί ένα καινούργιο σύμπαν. Ένας νέος ολόκληρος κόσμος. Με νέους πλανήτες, γαλαξίες, αστέρες. Και ίσως μια νέα Γη. Τουλάχιστον να γιορτάσουμε αυτή την σύμπτωση. Που μπορεί να γέννησε ένα άστρο, έναν γαλαξία, έναν κόσμο, μια φιλία”.
Τελικά, τι μας αφήνει το “Milky Way”;
Εκτός από την εμπειρία ενός πολύ όμορφου διαγαλαξιακού ταξιδιού, και τα ποικίλα συναισθήματα που μας ενεργοποίησε, μας αφήνει και μια ελπίδα για το μέλλον της τηλεόρασης.
Το “Milky Way” είναι, αναμφίβολα, πρωτοποριακό για πολλούς λόγους. Αρχικά, πρόκειται για μια μίνι σειρά η οποία δημιουργήθηκε και προβλήθηκε με κινηματογραφικούς όρους. Ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, Βασίλης Κεκάτος, είναι σκηνοθέτης και σεναριογράφος ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους. Αυτή είναι η πρώτη του τηλεοπτική δουλειά. Ε, λοιπόν, μπορούμε με σιγουριά να πούμε πως έφερε το σινεμά στη μικρή οθόνη. Η αισθητική που διέπει όλη τη σειρά, τα ονειρικά πλάνα, η εξαιρετική φωτογραφία, καθιστούν το “Milky Way” ένα ποίημα.
Στις μοναδικές αυτές εικόνες που μας χάρισε, έρχονται να προστεθούν τα κοινωνικά σχόλια του Βασίλη Κεκάτου που βρίσκονται παντού στη σειρά. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα, οι αμβλώσεις, οι περιορισμένες ευκαιρίες, η άγνοια, η ημιμάθεια και τα ταμπού γύρω από το σεξ, η πατριαρχία, τα social media, η “αγία ελληνική οικογένεια”, παρουσιάζονται μέσα από ένα ανεπιτήδευτα και αβίαστα σύγχρονο και μοντέρνο πρίσμα. Μάλιστα, όλα αυτά τα προσεγγίζει με ευαισθησία, ενώ τα “ντύνει” με τις ονειρικές μουσικές της Kid Moxie και του Κωστή Μαραβέγια.
Η φρέσκια ματιά του Βασίλη Κεκάτου έχει κάτι το μοναδικό, καθώς “παντρεύει” τον ωμό ρεαλισμό με την ονειρική φαντασία. Σε μια σεζόν που οι πλείστες σειρές είναι δράματα εποχής (από τις “Άγριες Μέλισσες” και μετά), το “Milky Way” συνομιλεί με το τώρα και το σήμερα, “γεννά” σύγχρονους προβληματισμούς, κι αυτό είναι κάτι που έχουμε ανάγκη. Μια σειρά που ασχολείται μια μια όμορφη φιλία και με τον σκληρό δρόμο της ενηλικίωσης (πήξαμε στους έρωτες), με αληθινούς ήρωες, που ζουν μέσα μας και ανάμεσά μας. Γι’ αυτό και ελπίζουμε πως θα ανοίξει τον δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον στην ελληνική τηλεόραση.
Λίγους μήνες πριν, μερικές μέρες προτού ξεκινήσει το “Milky Way”, είχαμε πει πως αυτή θα ήταν η σειρά της χρονιάς. Με την ολοκλήρωσή του, μπορούμε να πούμε πως είχαμε δίκιο.