«ΜΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΡΙΑΜΒΟ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ»: ΣΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ “ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΜΕΡΦΥ”

Είναι πολύ μεγάλη κατάκτηση για ένα σκηνοθέτη να ξέρει πως ό,τι κι αν σκεφτεί για επόμενη ταινία, δε θα σοκαριστούμε στα αλήθεια. Όσο κι αν δεν μοιάζει με ό,τι έχει κάνει πριν, όσο κι αν μοιάζει μια τολμηρή επένδυση για το ελληνικό σινεμά. Ο Άγγελος Φραντζής πάντα κυνηγάει κάτι το διαφορετικό.

Το νέο του φιλμ με τίτλο Νόμος του Μέρφυ είναι τόσο διαφορετικό, που μας συστήνει μια ηρωίδα σε πολλαπλές βερσιόν. Ναι, μετά την τεράστια επιτυχία της Ευτυχίας, ο Φραντζής σκηνοθετεί και η Γκουλιώνη πρωταγωνιστεί, σε μια κωμωδία πολλαπλών ταυτοτήτων. Επειδή μπορούν.

Σύμφωνα με την επίσημη σύνοψη της ταινίας, μετά από ένα ατύχημα, η Μαρία Αλίκη, μια αποτυχημένη ηθοποιός σε αναζήτηση μεγάλων ρόλων, εισέρχεται σε μία πραγματικότητα όπου καλείται να παίξει όλους τους πιθανούς ρόλους που θα μπορούσε να της έχει χαρίσει η ζωή, αν είχε κάνει διαφορετικές επιλογές.

Πού βρίσκεται; Ονειρεύεται, πέθανε ή λιποθύμησε; Προσπαθώντας να καταλάβει τι της συμβαίνει, αλλά και να βρει την έξοδο προς την αληθινή ζωή της, η Μαρία Αλίκη βλέπει τον εαυτό της να προσπαθεί να χωρέσει σε ρόλους που μοιάζει να έχουν σχεδιάσει άλλοι για εκείνη. Πώς μπορεί να γυρίσει πίσω; Κυρίως όμως θέλει να γυρίσει πίσω; Υπάρχει κάτι που αγαπάει στη ζωή της;

Σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, με πολλά ευτράπελα, η Μαρία Αλίκη θα αναμετρηθεί με τον εαυτό της και θα κληθεί να απαντήσει επί της ουσίας “To be or not to be?”. Θα μπορέσει να βρει την έξοδο για να επιστρέψει πίσω στη ζωή;

ΑΠΟ ΤΗΝ “ΕΥΤΥΧΙΑ” ΣΕ ΜΙΑ ΣΚΡΟΥΜΠΟΛ ΚΩΜΩΔΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΩΝ

Συναντάμε τον Φραντζή και την Γκουλιώνη σε ένα διαμέρισμα στην Κυψέλη, το διαμέρισμα της Μαρίας Αλίκης, όπου ύστερα από μια νύχτα δύσκολων γυρισμάτων, το συνεργείο έχει συγκεντρωθεί ξανά, για το γύρισμα μιας σκηνή που ακούγεται απολαυστική. Σε αυτήν, σε ένα 360 μονοπλάνο, παρακολουθούμε όλες τις σχέσεις της ζωής της ηρωίδας να την επισκέπτονται.

Σε έναν σαφώς πολύ μικρότερο βαθμό, αυτή η όχι σύγκρουση αλλά ας την πούμε συνύπαρξη, διαφορετικών εκδοχών της ίδιας κεντρικής ηρωίδας, υπήρξε υπό μία έννοια και στην Ευτυχία, όπου ο Φραντζής πάλι σκηνοθετούσε κι η Γκουλιώνη πρωταγωνιστούσε. Φυσικά εδώ δεν συζητάμε απλώς για συνύπαρξη δύο διαφορετικών σημείων της γραμμικής μας ύπαρξης, αλλά για ταυτόχρονη συνύπαρξη ένα σωρό εκδοχών. Πώς διαχειρίζεται κανείς κάτι τέτοιο, και πώς αποφάσισε ο Φραντζής να κάνει τέτοιο φιλόδοξο άλμα μετά την τεράστια επιτυχία της Ευτυχίας αντί να κάνει κάτι απείρως πιο ασφαλές και με λιγότερο ρίσκο;

Η αλήθεια είναι πως ο σκηνοθέτης πάντοτε πειραματιζόταν με τα πρότζεκτ του – είναι από εκείνους του οποίου η βαθιά σινεφιλία ξεχειλίζει, και που δε μοιάζει να θέλει να κάνει δύο συνεχόμενες φορές το ίδιο πράγμα. Στο Χόλιγουντ μιλάνε συχνά για την έννοια του blank check, της λευκής επιταγής που ένα στούντιο δίνει σε σκηνοθέτες μετά από κάποια πολύ μεγάλη επιτυχία τους. Σα να τους λέει, δε θα ρωτήσουμε και πολλά-πολλά. Εσύ, κάνεις τώρα ό,τι θες. Το κέρδισε.

Μετά την εμπορική και βραβειακή επιτυχία της Ευτυχίας, ο Φραντζής κι η Γκουλιώνη το έχουν σίγουρα κερδίσει – κι αν αυτό σημαίνει πως θα έχουμε στα χέρια μας μια τρομερά φιλόδοξη κωμωδία με πολλαπλές εκδοχές μιας ηρωίδας, γυρισμένη μέσα από διαδοχικά μονοπλάνα; Τότε ναι, βεβαίως.

Στο υπέροχα παλιομοδίτικο διαμέρισμα, τα πάντα ετοιμάζονται πυρετωδώς για το σημερινό γύρισμα. Είναι το διαμέρισμα της Μαρίας Αλίκης στην ταινία, γεμάτο με λεπτομέρειες στους τοίχους που προδίδουν έναν συγκεκριμένο χαρακτήρα. Γύρω μας, είναι έτοιμη η ράγα πάνω στην οποία θα κινείται η κάμερα για τις δύσκολες αυτές σκηνές μονοπλάνων. Λίγο πριν η κάμερα αρχίσει να γράφει, μιλάμε με τον Φραντζή και την Γκουλιώνη για το τι ενέπνευσε την ταινία, πώς διαχειρίστηκαν τα μονοπλάνα, και φυσικά την αγάπη τους για την σκρούμπολ κωμωδία – ας πούμε πως όταν αναφέρθηκε το αριστούργημα του Λιούμπιτς, To Be Or Not To Be, θα μπορούσαμε να έχουμε περάσει μια ώρα εκεί, επί τόπου, συζητώντας κάθε απολαυστική λεπτομέρεια της ταινίας.

Αλλά αντισταθήκαμε, δεν το κάναμε. Ίσως βέβαια κάποιος από τους παράλληλους εαυτούς μας, να κάνει ακόμα αυτή τη συζήτηση. Δε θα το μάθουμε ποτέ! Σε ετούτη πάντως τη διάσταση, αυτά είναι όσα συζητήσαμε, με τον Άγγελο Φραντζή και με την Κάτια Γκουλιώνη.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ: «ΑΥΤΗ Η ΤΑΙΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ, ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΗ ΚΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΟΔΟΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ»

Γιατί είναι μονοπλάνο αυτή η σκηνή;

Με ενδιέφερε πολύ η βάση της ταινίας. Εμένα όλο μου το σώμα, όλες οι αναφορές, όλα τα πράγματα που γέμισαν κάπως την ταινία είχαν να κάνουν με πράγματα που έρχονται από σκρούμπολ κομεντί, από τις ταινίες του Χωκς, του Λιούμπιτς, του Κάπρα, κι από τα μιούζικαλ επίσης της δεκαετίας του ‘40, ‘50.

Αυτό το πράγμα με τα μονοπλάνα το έχει κάνει σε κάποιες ταινίες του Γούντι Άλεν, χωρίς όμως ποτέ να είναι πραγματικά ορατό. Το θεωρώ τρομερά ευφυές. Θυμάται κανείς ότι το Σφαίρες Πάνω από το Μπρόντγουεϊ είναι όλο μονοπλάνο; Με ενδιέφερε πολύ να βγει ο ρυθμός και το μοντάζ εσωτερικά μέσα στα πλάνα, χωρίς τα μονοπλάνα αυτά να είναι ορατά, δηλαδή χωρίς να είναι μονοπλάνα δεξιοτεχνικά. Όχι αυτό που κάνει ο Σκορσέζε ή ο Ντε Πάλμα. Δεν ήταν αυτή η πρόθεση, ήταν να είναι όσο γίνεται πιο αόρατα.

Κι επειδή έχει όλο αυτό το ρυθμό της σκρούμπολ κομεντί που μιλάνε συνέχεια, που είναι πολύ γρήγορο, που μετακινούνται, που μετακινείται η κάμερα και είναι σαν να αλλάζεις 10 γωνίες μέσα σε ένα πλάνο, αυτή ήταν η πρώτη μου μεγάλη δυσκολία. Αλλά δίνει και μια οργανικότητα στον τρόπο που παίζουν οι ηθοποιοί, γιατί είναι σαν να παίζουν ένα μικρό μονόπρακτο.

Πώς σου ταίριαξε αυτή η ιδέα με την συγκεκριμένη ταινία;

Είναι κάτι το οποίο ήθελα να το κάνω από παλιά. Το είχα πολύ στο μυαλό μου. Πάντα ήθελα να κάνω μια καθαρόαιμη κωμωδία, αλλά που έχει τις δικές μου εμμονές. Κι εδώ ουσιαστικά είναι ένα δράμα κρυμμένο μέσα σε μια κωμωδία. Είναι μια ηρωίδα που φτάνει στον πυρήνα του τραύματος της. Πώς είναι η διαχείριση του πένθους; Η διαχείριση του θανάτου; Είναι πράγματα τα οποία είναι πολύ σοβαρά, αλλά με έναν πολύ ελαφρύ τρόπο, καθόλου σοβαροφανή. Όλα αυτογελοιοποιούνται με έναν τρόπο ευχάριστο.

Ουσιαστικά αυτό γεννήθηκε από μια πολύ δύσκολη περίοδο στη ζωή μου, που κάπως είχα αυτό το πρότζεκτ, το οποίο είχε να κάνει πολύ με το θάνατο και με τη μετενσάρκωση… με διάφορα τέτοια πράγματα. Μετά από αυτό το πολύ δύσκολο καλοκαίρι αποφάσισα να το πάω σε κάτι που να είναι καθαρή κωμωδία. Δηλαδή ένιωθα ότι είναι ο τρόπος μου να απελευθερωθώ από τη δική μου διαχείριση διαφόρων πραγμάτων.

Στη φιλμογραφία σου γενικά πάντα έχω την αίσθηση ότι δοκιμάζεις νέες ιδέες. Δεν έκανες την Ευτυχία και λες, βρήκα αυτό που δουλεύει, θα κάτσω εδώ. Είναι Ο Νόμος του Μέρφυ και κάτι σαν αντίδραση στην Ευτυχία, και στο μέγεθος ίσως εκείνης της ταινίας;

Αυτό είναι πολύ πιο μεγάλο από την Ευτυχία! Άρα και πιο ακριβό και πιο φιλόδοξο και πιο δύσκολο. Πολύ πιο δύσκολο και φιλόδοξο.

Δεν θα γινόταν να έχει γίνει πριν κάποια χρόνια. Δεν θα εμπιστευόταν κανείς να μου δώσει τα χρήματα για να κάνω αυτή τη δουλειά.

Τώρα ήταν μια ευτυχής συγκυρία. Υπήρχε μια σχέση εμπιστοσύνης με Tanweer και γουστάραμε πάρα πολύ την ιδέα. Όταν είδαν και το project με αυτή του την μορφή το πίστεψαν.

Είναι ένα πολύ ιδιοσυγκρασιακό πράγμα. Έχει όλες τις σινεφίλ εμμονές μου. Έχει όλα αυτά τα πράγματα, είναι πολύ δικό μου. Είναι μια κωμωδία, αλλά είναι ταυτόχρονα και μπουλβάρ. Λατρεύω το μπουλβάρ, και το καθαρό σκρούμπολ.

Υπάρχει αυτή η συνεχής ανατροπή, η ταχύτητα, η ειρωνεία. Και ταυτόχρονα υπάρχουν πράγματα, όπως με τον Κάπρα, που είναι πολύ συγκινητικά. Ας πούμε, αυτό που κάνει ο Κάπρα μπορεί να είναι πάρα πολύ αστείο, ενώ παράλληλα σπαράζεις. Κι εδώ έχουμε πολλά πράγματα που είναι πολύ δραματικά στο εσωτερικό τους. Ελπίζω να βγούνε. Αυτή είναι η πρόθεση τουλάχιστον.

Και πώς φτιάχτηκε δηλαδή σαν δομή η ιστορία και αυτή η ηρωίδα;

Είμαι λίγο και σαν την ηρωίδα που έχει τις πολλαπλές ταυτότητες. Και εμένα τα κινηματογραφικά μου βγαίνουν με πολύ διαφορετικές ταυτότητες, αν και εδώ είναι λίγο διαφορετικό το πράγμα. Διότι αυτή η γυναίκα μπαίνει σε αυτές τις ταυτότητες που υπό μία έννοια η κοινωνία ή οι άλλοι θέλουν να της φορέσουν – και αυτή δε φοράει καμία, δε φοράει καμία ταυτότητα, και όλο ξεφεύγει. Και τελικά δεν είναι αυτό και είναι κάτι άλλο. Και μετά κάτι άλλο, μετά κάτι άλλο. Μέχρι να ανακαλύψει κάτι που δεν είναι καν ανακάλυψη ουσιαστικά.

Σήμερα τι σκηνή γυρίζετε;

Σήμερα είμαστε στο διαμέρισμα της ηρωίδας και έχουμε κάποιες σχετικά μικρές σκηνές. Είναι τα πρώτα πλάνα, δηλαδή είναι μικρά και μετά έχουμε να κάνουμε κάτι που έρχεται λίγο σαν φλας μπακ στην αρχή, που αφηγείται πράγματα της ζωής της και είναι ένα μονοπλάνο 360 μοιρών, στο οποίο μπαινοβγαίνουν όλες οι σχέσεις της ζωής της.

ΚΑΤΙΑ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ: «Η ΗΡΩΙΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΒΡΙΣΚΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ»

Έχω μια μικρή αίσθηση του τι είναι η ταινία, αλλά εσύ πώς θα την περιέγραφες;

Είναι μια υπαρξιακή κωμωδία με πάρα πολύ έντονο στοιχείο τον θρίαμβο της αποτυχίας. Η ηρωίδα προσπαθεί να υπηρετήσει κάποιες εκδοχές που της δίνονται, που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και προβολές μιας επιθυμητής ή μη επιθυμητής ζωής, και αποτυγχάνει παταγωδώς σε οτιδήποτε της δίνεται. Και αυτό έχει ενδιαφέρον γιατί είναι τρομερά απελευθερωτικό. Δηλαδή μέσα στην αποτυχία βρίσκει τον εαυτό της, κάτι που σταματάει την ανάγκη επιβράβευσης. Ή ταύτισης σε ένα συγκεκριμένο στυλ, σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό σύνολο.

Βρίσκω αστείο ότι όλο αυτό γίνεται μέσω της αποτυχίας. Δηλαδή ότι αυτό που κάνουμε και εμείς οι ίδιοι, που πολύ συχνά προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς σε αυτό που νομίζουν οι άλλοι ότι είμαστε. Είναι τρομερά καταπιεστικό. Κάπως έτσι καταλήγεις να κάνεις ένα περφόρμανς. Να λες πως «α, και σήμερα πρέπει να κάνω αυτό». Γιατί αυτοί οι άνθρωποι περιμένουν.

Είναι τρομερά δεσμευτικό κάποιες φορές. Εγώ με παιδικούς φίλους ας πούμε, πολλές φορές ασφυκτιώ με το πόσο καλά με ξέρουν και που δεν μπορώ να φύγω από αυτή την ταυτότητα που μου έχουν φτιάξει επειδή ξέρουν τα πάντα για μένα. Και δεν είναι τυχαίο που την ηρωίδα την πλησιάζει η φίλη της από το δημοτικό.

Δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αποτύχει. Γιατί η αποτυχία έχει χιούμορ. Το πιστεύω αυτό. Δηλαδή, αν με έναν τρόπο σήμερα το βλέπεις άσχημα στην αρχή, σταδιακά κάτι μπορεί να ξεγυμνωθεί που να έχει τρομερή πλάκα.

Σε δυσκόλεψε το μονοπλάνο;

Η ηρωίδα κάνει ένα περφόρμανς των εκδοχών της, οπότε ταιριάζει το ότι είναι σε μία ταχύτητα όλη η ταινία. Μου αρέσει αλλά με δυσκολεύει τρομερά και φοβάμαι μήπως χάσω κάτι από τα πρώτα λόγια, ιδίως όταν φτάνουμε στο τέλος της σκηνής. Και λες τώρα, μην τυχόν… [γελάει]

Αλλά μου αρέσει τρομερά η κωμωδία. Βρίσκω τρομερό ενδιαφέρον στην ταχύτητα και στον ρυθμό της, δηλαδή σε ζωντανεύει με έναν τρόπο. Είναι τρομερά κουραστική, αλλά από την άλλη γίνεται κάτι με έναν ρυθμό εντελώς τζαζ αλλά και με το πόσα διαφορετικά στυλ έχει. Βλέπω συνέχεια Άντι Κάουφμαν και Λένι Μπρους. Η κωμωδία έχει ξεκινήσει με έναν αναρχικό τρόπο και θεωρώ ότι συνεχίζει σε πολλά επίπεδα να είναι αναρχικό είδος.

Και πιο παλιά να το δούμε και στην σκρούμπολ με το κραχ και τα λοιπά. Έχει μια ιστορία η κωμωδία που έχει αρκετά, είναι αρκετά εμπνευσμένη και η ταινία από Κάρι Γκραντ στον τρόπο που παίζει δηλαδή υπάρχει και αυτό το είδος κωμωδίας που εγώ το λατρεύω.

Όπως το To Be Or Not To Be του Λιούμπιτς.

Ναι! Αυτή η ταινία ήρθε μια εποχή που η αναταραχή ήταν τεράστια και αυτή η αναταραχή ενσαρκώθηκε στο παίξιμο και στο πώς κινούνται οι ηθοποιοί, δηλαδή σωματικά. Τους βλέπεις, στέκονται σε ένα σαλόνι. Αλλά το σώμα γράφει χιλιόμετρα, τα μάτια, το πρόσωπο.

Αυτό το είδος κωμωδίας είναι τρομερό. Κοίτα πώς παίζει ο Κάρι Γκραντ, που δεν κινείται σχεδόν τίποτα. Τα πόδια του είναι στερεωμένα και βλέπεις στα μάτια του τη ζωή να περνάει. Το βρίσκω φανταστικό και έχει άμεση σχέση με αυτό που λέω για τον θρίαμβο της αποτυχίας. Είναι όλα σε μια πτώση, αλλά είναι λες και βλέπεις τα πάντα να περνάνε μπροστά από τα μάτια σου εκείνη τη την στιγμή, με αυτή την ενέργεια.

Από πού αντλείς εσύ στοιχεία και έμπνευση όταν παίζεις έναν πολυδιάστατο ρόλο όπως αυτόν στο Μέρφυ;

Οτιδήποτε ετερόκλητο. Δεν θα μπορούσα δηλαδή ποτέ να πω ότι σε ταινίες εποχής που έχω κάνει, είχα πολύ διαφορετικές αναφορές απ ότι έχω αυτή τη στιγμή που είναι σύγχρονη ταινία. Ας πούμε στην Πολυξένη με ενδιέφεραν τα μάτια του Ίαν Κέρτις. Με ενδιέφερε τρομερά να έχω πολύ πιο σημερινές, σύγχρονες αναφορές.

Δεν θέλω με τίποτα να περιορίσω την έρευνα που είναι και το αγαπημένο μου κομμάτι της προετοιμασίας. Δεν θέλω να περιορίσω την έρευνα με τίποτα. Σίγουρα ακολουθώ τις αναφορές του σκηνοθέτη ή της σκηνοθέτιδας για να καταλάβω ποια είναι η ματιά. Αλλά από εκεί και πέρα θα αφεθώ και σε πολύ δικά μου πράγματα, τα οποία θα με ξεκλειδώσουν και θα μου δημιουργήσουν και ενέργεια και όρεξη για να δουλέψω.

Και είχατε και μια δύσκολη σκηνή χτες…

Χθες ήταν μια σκηνή καβγά που είχαμε με τον Ανδρέα Κωνσταντίνου. Χαίρομαι πολύ όταν δουλεύουμε μαζί. Ήταν δύσκολο. Ξεκινούσε από εδώ, στον μέσα διάδρομο, μέχρι την κουζίνα. Αλλά στο τέλος είχα τρομερή χαρά που βγήκε και πήγε καλά, γιατί ήταν σκηνή καυγά και έπρεπε να ξεκινάς απ’το μηδέν και διαρκώς να ανεβαίνεις.