Ο ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΚΟΡΟΒΕΣΗ Σ΄ ΕΝΑΝ ΤΟΜΟ
Με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου τόμου των «Απάντων» του Περικλή Κοροβέση, περιηγούμαστε στις σελίδες και στη ζωή του μοναδικού αυτού συγγραφέα και αγωνιστή.
Σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης. Αυτές είναι οι λέξεις που αποτυπώνουν την ουσία του Περικλή Κοροβέση, ενός από τους πιο επιδραστικούς Έλληνες συγγραφείς, δημοσιογράφους και πολιτικούς ακτιβιστές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Η ζωή και η δημιουργία του είναι άρρηκτα δεμένες με τον αγώνα κατά της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών (1967-1974) και την αδιάκοπη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η πρόσφατη πολυσέλιδη έκδοση των “Απάντων” του (Πρώτος Τόμος – εκδόσεις OPPORTUNA) αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία να εξετάσουμε εκ νέου το έργο και την προσωπικότητα ενός ανθρώπου που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη νεότερη ελληνική ιστορία. Μέχρι σήμερα, ο Περικλής Κοροβέσης παραμένει μια εμβληματική μορφή που ενσαρκώνει τη δύναμη του ανθρώπου να αντιστέκεται στην καταπίεση και να διεκδικεί την αξιοπρέπεια.
Είναι πραγματικά συγκινητικό να περιηγείται κανείς στις σελίδες αυτής της συλλογής. Από το θρυλικό του ντεμπούτο με τους “Ανθρωποφύλακες” το 1969, που αποτέλεσε κραυγή κατά των βασανιστηρίων της Χούντας, έως το τελευταίο του έργο, “Παράπλευρες καθημερινές απώλειες” το 2013, το λογοτεχνικό του αποτύπωμα αναδεικνύει έναν ακούραστο παρατηρητή της ανθρώπινης ύπαρξης. Έναν συγγραφέα που δεν δίστασε να αντιμετωπίσει τις αντιφάσεις του κόσμου γύρω του, αναζητώντας αλήθεια, δικαιοσύνη και νόημα, ακόμα και στις πιο σκοτεινές γωνιές της πραγματικότητας.
Ο Περικλής Κοροβέσης και οι «Ανθρωποφύλακες»
Ο Περικλής Κοροβέσης γεννήθηκε το 1941 στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε θέατρο και λογοτεχνία, αλλά η πολιτική δράση και η κοινωνική ευαισθησία έγιναν από νωρίς κυρίαρχα χαρακτηριστικά του. Η αντιστασιακή του δράση κατά της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών τον έφερε στο στόχαστρο του καθεστώτος, οδηγώντας στη σύλληψή του και στους βασανισμούς που υπέστη από τη Χούντα.
Το έργο του «Ανθρωποφύλακες» (1969) δεν είναι απλώς μια προσωπική μαρτυρία, αλλά μια κραυγή ενάντια στην καταπίεση και την αδικία. Μέσα από τις σελίδες του, ο Κοροβέσης περιγράφει με ωμότητα και ευαισθησία τις φρικαλεότητες που υπέστη, φωτίζοντας παράλληλα τη σκοτεινή πλευρά του απολυταρχικού καθεστώτος. Το βιβλίο έγινε σύμβολο της αντίστασης κατά της Χούντας, ενώ μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, συμβάλλοντας στην καταδίκη του καθεστώτος διεθνώς.
Μετά την πτώση της Χούντας, ο Κοροβέσης ασχολήθηκε ενεργά με τη δημοσιογραφία και την πολιτική. Το 1998 εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων με την παράταξη του Λέοντα Αυδή, ενώ το 2007 εκλέχτηκε βουλευτής Α’ Αθηνών με τον ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπώντας την αριστερά και την προοδευτική σκέψη. Ωστόσο, παρέμεινε πάντα ανεξάρτητο πνεύμα, ασκώντας κριτική ακόμη και στους πολιτικούς χώρους με τους οποίους συνεργαζόταν.
Εκτός από τους “Ανθρωποφύλακες”, δημοσίευσε πολλά ακόμα βιβλία ενώ εργάστηκε επί σειρά ετών ως αρθρογράφος στις εφημερίδες Ελευθεροτυπία, Εποχή και στην Εφημερίδα των Συντακτών, στην οποία έγραφε μέχρι το τέλος της ζωής του, πάντα με τον δικό του ξεχωριστό και άμεσο τρόπο.
Η εν γένει πνευματική παραγωγή του Κοροβέση, πέρα από τη λογοτεχνία, περιλαμβάνει και τον δοκιμιακό του λόγο, κυρίως μέσα από τη συνεργασία του με τον ημερήσιο Τύπο. Οι επιφυλλίδες του, προσαρμοσμένες στις ανάγκες της εβδομαδιαίας γραφής, λειτουργούν ως μικρά κείμενα υψηλής αισθητικής και κοινωνικής ευαισθησίας. Μέχρι το τέλος της ζωής του, αυτή η πρακτική της συστηματικής γραφής παρέμεινε για τον Κοροβέση μια καθημερινή δοκιμασία και άσκηση, μια μέθοδος καλλιέργειας της σκέψης και της γλώσσας.
Τα Άπαντα του Περικλή Κοροβέση
Η πρόσφατη έκδοση των Απάντων του Περικλή Κοροβέση συγκεντρώνει και αναδεικνύει το σύνολο της λογοτεχνικής του δημιουργίας, αποτελώντας ένα μοναδικό μνημείο της πολυσχιδούς συγγραφικής του πορείας. Πεζά και θεατρικά έργα, που συχνά φαντάζουν ως αέναες προπαρασκευαστικές ασκήσεις γραφής, καταλήγουν να σχηματίζουν την οριστική εκφραστική μορφή ενός δημιουργού που πάντοτε αναζητούσε νέους τρόπους επικοινωνίας με τον κόσμο των ιδεών.
Η πορεία του από το πολιτικά φορτισμένο κλίμα της Χούντας μέχρι τις μεταπολιτευτικές αναζητήσεις αποτυπώνει τη διαρκή του ανάγκη να μιλήσει για το δίκαιο, την αλήθεια και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η λογοτεχνική του κληρονομιά συνίσταται όχι μόνο στη μαρτυρία της Ιστορίας αλλά και στην απόπειρά του να την ερμηνεύσει, να την εκθέσει και να την αμφισβητήσει.
Η έκδοση αυτή των “Απάντων” του αποδεικνύει ότι ο Κοροβέσης δεν ήταν μόνο ένας χρονικογράφος του άμεσου περιβάλλοντός του, αλλά ένας διαχρονικός συγγραφέας που εστίαζε στις αιώνιες ανθρώπινες προκλήσεις. Παράλληλα, μας επιτρέπει να δούμε την εξέλιξη ενός συγγραφέα που ξεκίνησε από τη σκοτεινή πραγματικότητα της δικτατορίας και κατέληξε να καταγράφει τις πιο λεπτές αποχρώσεις της καθημερινής ανθρώπινης εμπειρίας.
Η συλλογή των έργων του στον τόμο αυτό των Απάντων αποτυπώνει τη μοναδική του ικανότητα να μετασχηματίζει το ατομικό βίωμα σε λογοτεχνία, ποίηση, και κοινωνική ανάλυση και αποτελεί μια πρόσκληση στον αναγνώστη να ανακαλύψει εκ νέου έναν συγγραφέα που δεν έγραψε απλώς για την εποχή του, αλλά για τις αιώνιες προκλήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης.
Κι ένα ιστορικό ντοκουμέντο
Δείτε στο βίντεο ολόκληρη τη μαρτυρία του Περικλή Κοροβέση, μια αφήγηση στον ίδιο τόπο, σε άλλο χρόνο, με το φακό του NEWS 24/7.